Në atdheun e Nënë Terezësbraktisja i ngjan rënies së muzgjeve,që kanë mbuluar pllajat dhe fushëtiratme ato rrënojat e banuara në mes dhe elegjitë e atyre që s’janë,por vijnë rrotull bashkë me korbat,ndërsa në qiell pasqyrohen udhëkryqe si një varrezë në ajërdhe qytetet janë të përmbysura...
Buzëqesha prapë kur po endeshim në shitoren e verërave, ku vemi zakonisht dhe, mes llojeve të shumta sirtarëve, gjeta sërish shishet me etiketat “The prisoner” dhe pak tej ato me “Unshackled”, - i burgosuri dhe çprangimi - ia përktheva vetes në gjuhën amë…
Shohim nëpër anketa dhe intervista të bëhet dhe pyetja për librat që të kanë ndryshuar jetën dhe përgjigje nga më të ndryshmet, të bukura dhe me të papritura, por unë them se ka dhe poezi me ndikim të fuqishëm, që sjellin ndryshime jo vetëm brenda teje, por edhe jashtë, mund të ndryshojnë dhe ngjarje dhe rrjedhën e tyre…
Po flasim për Bujarin, poetin e njohur herët, me miq aq sa dhe poezia e tij, me shqetëmet njerëzore, të kuptueshme, me urimet për shendet e të mira plot…Kam një jetë që e njoh, që në rininë e parë në Lushnjën tonë, në të mirë dhe në të keq, nga afër dhe larg, me të...
Po ndieja dëshirën të shfletoja “Librin e Burgut” të Arshi Pipës… të shihja dhe autografët e tij, edhe shkrimi flet, është si rrugëtimi i poetit… kêshtu më ndodh në ditët e tij, kur duhet të përkujtohet… më shumë nga ata që e duan, lexues, të tjerë që kanë qenë burgjeve si ai, të ikurit në...
Baca Ali! - po i thoshim nga nderimi dhe ajo afërsi shpirtërore që të jepte ai, me një krenari të brendshme, që duke i lexuar poezinë kthehej në madhështi dhe adhurim.Ali Podrimja është poet emblematik.Shoh një pullë poste të Republikës së Kosovës me portretin e tij, që vështron larg nëpër Shqipëritë, - siç e shkruante ai...
Dy të rinj nga një fshat i Librazhdit, dy poetë, Vilson Blloshmi dhe Genc Leka, - shih, dhe emrat i kanë si në balada, familjarë të dashur, i shkulën nga gjiri i familjes, Vilsoni 29 vjeç, la gruan dhe vajzën, Genci 36 vjeç, la djalin dhe vajzën... edhe sot do të ishin... me libra shumë..
E lexoj sërish mesazhin: “…të shtunën e kaluar isha në Shqipëri dhe… mora romanin Tuaj në Shkodër. Mezi pres ta lexoj. Bëra edhe një foto në katedrale enkas për Ju…”Mbaroi Panairi i Librit në Katedralen e Shkodrës, i pari dhe i veçantë, ndërkaq më vjen mirë që ishin dhe libra të mi dhe që më shkruajnë, më duket...
Burgu famëkeq i Spaçit, ku vuajtën mizorisht mijëra kundërshtarë të diktaturës enveriste, ku u pushkatuan apo u ridënuan rëndë ata qê guxuan dhe u ngritën në revoltën e madhe, tashmë të futur në histori si ndër të paktat dhe më heroiket në të gjithë perandorinë komuniste, por e vetmja ku u ngrit Flamuri Kombëtar pa yllin e kuq, ku u vranë në...
Janë vargje të shkruara në ferr, n? burgun e rëndë të Spaçit, kur dëshpërimi ishte i madh dhe shpresën s’e linin të futej telat me gjëmba, rojet e armatosura, Realizmi Socialist, “inxhinierët e shpirtrave” stalinistë, por dhe hekuraxhinjtë realë të enverit, që më shumë se sa inxhinierë, i bëri...
Kur shoh hartën e vendit tim, që shpesh e nxjerrin mediat, - politikisht, - të mbuluar nga ngjyra vishnje si gjak, m? përshfaqet lëkura e varur e një deleje dhe ndjej dhimbje…Dhe më ndërmendet një histori e vogël, që ma ka treguar një mik malesh dhe unë e kam futur ashtu thjeshtë siç e dëgjova në romanin...
Mbremja filloi me himnet kombëtare, atë të Amerikës, ku kërçovarët janë qytetarë të nderuar në atdheun e ri, ku punojnë e kanë arritje kudo dhe me pas himnin shqiptar, të atdheut të të parëve, për të cilin kanë mall të përhershëm, shkojnë shpesh e ndërtojnë…
Papa Françesku shkon në shtëpinë e Atit… E gjithë bota jep lajmin se ai ndërroi jetë sot në moshën 88 vjeçare…Papa aq i dashur për njerëzimin, që i shërbeu fuqishëm dhe po aq denjësisht Zotit dhe Kishës…Bota e gjithë sot flet për atë, jetën dhe veprën e tij… Bota është në zi…
…dolëm pas mesnate, herët, kur s’duhej të kishte turma nëpër qytet, që të mos pengoheshim dhe të shmangnim radhët e gjata.U futëm nga Porta e Herodit dhe po ecnim si grup rrugicave të ngushta, ku dritat zverdhnin si flakë qirinjsh dhe hëna sipër digjej si kemore meshe...
Ështe Dita e Meshtarëve, e shërbimeve… dhe arti di të na çojë dhe ku shkojnë lutjet dhe dëshirat…“Darka e Fundit” është kudo, gjeniu Leonardo Da Vinci e “ka shtruar” në Milanon e tij dhe kujtoj se edhe ne kemi vajtur atje dhe emocionet janë gjithmonë të tanishme...
?Vetëm për vetëm mbetate Varri i Krishtit,Rashë aty dhe po e përqafoja.?Rrasa e varrit mori drithmat e mishit,?Plagë mermeri më dha… mister…gozhda,?Që pa mëshirë iu ngulën dhe shpirtit,?Edhe ajrit, hyjnoren për të vrarë.?Po varri është bosh… Mrekullia e Birit?I kishte ikur vdekjes… ja, te ky varr!?Ngushëllomë, o Qiell, të përgjërohem...
Një Antologji tjetër Koniciane, e madhe dhe tërheqëse si një risi, me vlera dhe rëndësi të veçantë, “Për një Shqipëri Europiane”, e përgatitur me kulturë nga studiuesi i mirënjohur, Fotaq Andrea, që nuk ka shumë kohë që më ka ardhur, por gëzimi dhe i këtij botimi është i tillë që nuk ikën, sa herë e merr ndër duar dhe e shfleton...
…për enverin vetëm nga burgu mund të klithje të vërtetën, dhe me zë të dënuari, edhe pse në heshtje për botën…Ta kujtojmë apo t’ja lëmë në harrim më mirë? - pyes veten. Ujku mjegull do, thonë, po ashtu ai dhe rivjen…Gjithsesi më duket se ndjej detyrimin të sjell sot një...
Cilat janë më të rëndësishme për një vepër letrare, mbresat që na lë apo fjalët? Fjalët me të cilat na i thotë? Po dhe fjalët që mund të thuhen për atë?...Më erdhi kjo pyetje që më duket “çelës kritik”, pasi lexova romanin “Përmbytja” të shkrimtarit Granit Zela, një rrëfim...
Bëhen 60 vjet nga vdekja e mistershme e shkrimtarit tonë klasik, Etëhem Haxhiademi, që krijoi letërsi moderne në vitet ‘30 të shekullit XX. Solli poezi dhe tragjedinë e epërme në letrat shqipe, në nivel evropian, vonë, por ashtu ishte fati, historia... Vonë ishte e gjithë Shqipëria jonë...
