Speciale

Lutfi Alia: Mozart, Lorenco Da Ponte dhe dy protagonistat 'Albanezë' në operën 'Kështu bëjnë të gjitha'

Kompozimi i muzikës për këngët, sonetet, serenatat, balladat, operetat dhe operat është i lidhur ngushtë me tekstin dhe libretin, sepse kompozitori do t’i shprehi me nota muzike temën e hartuar nga poeti, apo libretisti. Në historinë e artit muzikor përmenden shumë autorë tekstesh kenge dhe autorë ...

Jusuf Buxhovi: Mashtrimet e Kishës Ortodokse Serbe me autoqefalinë dhe pasojat për shtetin e Kosovës

Ngritja e shtetit hegjemon serb nga autonomia në vitin 1830 (në përmasat e pashallëkut të Beogradit) dhe pranimi shtet në Kongresin e Berlinit 1878 e deri te zgjerimi me tokat shqiptare gjatë luftërave Ballkanike 1912-1913, me ç’rast Kosova dhe Maqedonia do t’i njihen Serbisë, u bë mbi “tapitë shpirtërore” të kishës ortodokse serbe dhe...

Qazim Namani: Objektet kishtare brenda citadelës në Kështjellën e Artanës

Punët konservuese dhe restauruese të kryera në Kalanë e Artanës, nga viti 2015 deri më 2017, janë bërë me fondet të Këshillit të Evropës dhe nën mbikëqyrjen e UNESCO-s. Hartimi i projektit për konservim e restaurim është bërë nga kompania kroate “Omega Engineering”, ndërsa punët ishin kryer nga firma beogradase...

Dorian Koçi: Edward Lear në territoret e Shqipërisë së sotme

Njohja dhe rizbulimi i Ballkanit në shekullin XIX dhe fillimet e shekullit XX në Evropë është një proces i cili nuk u zhvillua vetëm si një rizbulim gjeografik por dhe si një zbulim kulturor. Ky konstatim është akoma dhe mëse i vërtetë sidomos kur flasim për territoret shqiptare në...

Lutfi Alia: Duka Gjoni II Kastrioti (3)

Më 2 gusht 1485, Gjoni II, në shkëmbim të feudeve Monte Sant Angelo dhe San Giovanni Rotondo, mori nga mbreti Ferrante I tokat e San Pietro në Galatina, Duka I i Galatina dhe titullin konte i Soleto, Gagliano, Avigliano, Orria, Sagliniano, Bagnula, Padula, Aradeo. Këtë shkëmbim...

Qazim Namani: Tradita të moçme dasme dhe nga jeta te popullata shqiptare në fshatrat e Medvegjës

Që nga fillimi i sulmeve barbare sllave, në trojet shqiptare, të Sanxhakut të Nishit, por edhe pas pushtimit, të atyre viseve popullata shqiptare, që mbeti brenda kufijve të shtetit serbë, popullata shqiptare ishte e rrezikuar, për jetë dhe e penguar, që të zhvillojë jetë normale...

Lutfi Alia: Mirënjohje për dy miqtë e mi, Dr. Karmina Bitri Haxhiu dhe Artan Haxhiu

Shkrimet historike të kohëve vjetra, domozodoshmërisht duhet te shoqërohen me dokumenta, që dëshmojnë vërtetësinë e ngjarjeve e të personazheve dhe kur është e mundur, të shoqërohen me fotografi të objekteve të lidhura me jetën dhe aktivitetin e tyre, si dhe me portretet të tyre, të realizuara nga piktorë dhe grafistët e kohës...

Qazim Namani: Qytetet Urbane gjatë sundimit osman në Kosovë

Perandoria Osmane pasi që i shkatërroi disa fortifikime të rëndësishme strategjike për vendin, në fillim të shekullit XVII, si qytete urbane hynin Prishtina, Prizreni, Vushtrria, Peja dhe në fund të këtij shekulli edhe Gjakova si qendër e re urbane...

Shtëpia Botuese “Streha”, ka botuar monografinë “Andronika dhe Gjoni II Kastrioti”, të autorit Lutfi Alia

Andronika Arianit Komnena, vajza e Gjergj Arianitit dhe e Marie Muzakës, në vitin 1451 u martua me Gjergj Kastriotin. Gjatë 17 viteve jetesë bashkëshortore me Gjergj Kastriotin, Andronika u shqua si zonja e parë e Arberisë, si nënë shembullore, si zonjë fisnike trime, që kishte fituar admirimin dhe respektin e mbarë arbërorëve...

Lutfi Alia: Bala, luftëtari legjendar i epokës Kastriotiane

Në shekullin XV, Arbëria u trondit nga sulmet e vazhdueshme të hordhive barbare të Perandorisë Osmane. Janë të njohura masakrat që kryen turqit në popullatën civile, dihet se pas çdo fushate sulmesh kundër vendit tonë morën robër, që i dërguan në Anadoll; plaçkitën, dogjën dhe shkatërruan vlerat kombëtare arbërore...

Qazim Namani: Gjurmëve të qytetit të Damastionit në trevat e Dardanisë qendrore

Damastioni ishte qendër e madhe xehëtare me rëndësi në Dardani, ku që nga shekulli i IV p.e.re, preheshin monedha prej argjendi. Në simbolet e përdorura mbi monedha është çekani i minatorit, që dëshmon se qyteti ishte qendër e një treve të pasur me miniera të arit dhe argjendit.Damastioni është njëri nga qytet e rëndësishme ilire...

Lutfi Alia: Duka Gjoni II Kastrioti (2)

Me vdekjen e Gjergj Kastriotit më 17 janar 1468, qëndrimi në Arbëri përbënte rrezik për Andronikën dhe Gjonin II dhe të afërmit e familjes, pasi pushtimi turk ishte iminent dhe hakmarrja e osmanëve barbarë nuk do të vononte. Në fillim të shkurtit 1468, në një letër dërguar mbretit Ferrante I i Napolit, Andronika...

Qazim Namani: Shqiptarët dhe hebrenjtë në Kosovë gjatë sundimit serbë 1912-1945

Bazuar në burimet historike, kuptojmë se ndër qytetet e Kosovës, që ma shumë jetonin hebrenj ishin Prishtina dhe Mitrovica. Hebrenjtë në Mitrovicë erdhën kryesisht nga Prishtina, pas ndërtimit të hekurudhës në shekullin XIX. Gjatë luftërave ballkanike një numër i hebrenjve e braktisin...

Lutfi Alia: Andronika Arianiti Komnena Shpata Kastrioti

Andronika Arianiti Kastrioti ishte e bija e Gjergj Araniti Komneni (1376 - 1462) zoti i Principatës të Arianitëve. Sipas Gjon Muzakës, i ati i Gjergjit ishte Arianit Komneni dhe nëna e bija e Nikolla Zakaria, zoti i qytetit-port Budua. Në burime historike bizantine, theksohet se i ati Arianiti...

Qazim Namani: Prania dhe regjistrimet e komunitetit hebre në Kosovën e sotme nëpër shekuj

Territori i Kosovës së sotme, shtrihet në pjesën qendrore të Dardanisë së dikurshme, andaj ne po e japim një pasqyrë të raporteve të këtyre dy popujve që nga lashtësia e deri në kohën e sotme. Fisi Ilir i dardanëve për herë të parë përmendet më 1274 para erës së re kur në betejën e

Lutfi Alia: Pjestarët e Familjes Gjika nga Dhërmiu, në shërbim të Mbretërisë së Napolit

Mbreti Karli Borbon, pasi u ngjit në fronin Partenopeo, që në fillim u impenjua për legjitimitetin e pozicionit të tij si mbret. Ndonëse Karli mbretëronte që nga viti 1734, Gran Bretagna, Austria dhe Sardenja nuk donin që mbretëria më e madhe e gadishullit Apenin të kalonte në duart e Borbonëve, që ishte familje që mbretëronte në Spanjë...

Qazim Namani: Historiku i shkurtër dhe trashëgimia kulturore në qytetin e Pejës

Qyteti i Pejës ndodhet në Rrafshin e Dukagjinit dhe në perëndim të Kosovës. Peja luante rol të rëndësishëm në pikëpamje politike, ekonomike shoqërore dhe kulturore, për arsye se treva e qytetit ka pozitë gjeostrategjike dhe ekonomike shumë të rëndësishme. Lumi Lumbardhë...

Lutfi Alia: Ne ish maturantët e vitit 1965 dhe pleqëria

N? qershor t? vitit 2023 mbushen 58 vite, kur përfunduam shkollën e mesme dhe morëm dëftesën e pjekurisë, një ndër evenimentet më të rëndësishme të jetës. Kjo ngjarje kujtohet me mall dhe kremtohet me gëzim të veçantë, pasi dëftesa e maturës ishte liçenca që dëshmoi pjekurinë tonë...

Meti Rexhepi: Karaktere dhe profile të pjesëtarëve të UÇK-së

Pas dhunës mbi njëqind e pesëdhjetë vjeçare ndaj dhe mbi të drejtat dhe lirinë e shqiptarëve, madje edhe të atyre të drejtave më themelore njerëzore e kombëtare, të garantuara me konventa ndërkombëtare; në të gjitha trojet autoktone të etnisë së lashtë shqiptare, kombi shqiptar, u mohua dhunshëm, pandërprerë nga Perandoria Osmane...

Syrja Etemi: Gjurmëve të një beteje epike në Pollog

Meqë edhe më pak se nja dy muaj u bënë 107 vjet nga një betejë sa epike e heroike, aq edhe e përgjakshme - që u fokusua mu në fshatin Sllatinë, i dhash për detyrë vetes që të shkruaj disa fjalë për këtë ngjarje e cila akoma po kundërmon me aromën e trishtë të saj, e cila nuk i lë indolent e të painteresuar edhe brezat...