Speciale

Sabile Basha: Çlirimi i Kosovës dhe kërkesat e ilegales shqiptare deri më 1999

Çështja e Kosovës, e cila gjatë regjimit komunist paraqiste një problem “të zgjidhur” nën hijen e propagandës jugosllave paraqiteshin se çështjet nacionale ishin zgjidhur përfundimisht, por, në fillim të viteve të 90-ta nisën të kalojnë kufijtë e ish-Jugosllavisë dhe të marrinë dimensionin e një problemi, që kërkonte...

Sabile Basha: Çfarë do bëjë pritja pa mua

Në udhëkryqQëndron pritja pa muaEndet ...Në vertikale E hapat e ardhjesE shpojnë tej për tejPritjen Pritja akoma pretPritjen...Në hijen kallkanUnë nuk jam atyAs sotAs nesër...

Sabile Basha: Ymer Berisha, dokument e kujtesë

Studiuesi Lush Culaj na e ka sjellë historinë e kësaj periudhe në miniaturë, nëpërmjet shtjellimit të biografisë dhe veprimtarisë së njërit ndër atdhetaret, luftëtaret, ideologët më të shquar të lëvizjes nacionale shqiptare, prof. Ymer Berishës, dhe këtë e ka bërë nëpërmjet një qasjeje të...

Lutfi Alia: Gjergj Kastriotit Skënderbeu dhe Andronika Arianiti Kastrioti, në tre operat muzikale të shekullit XVIII

Jeta dhe veprat heroike të Gjergj Kastriotit Skenderbeu, janë prezantuar në mbi 2800 vepra të shkruara nga historianë, kronista, shkrimtar, poetë, nga Papë dhe klerikë, nga strategë ushtarakë dhe diplomatë, madje janë shkruar dhe librete, me të cilat janë kompozuar muzikat e tre operave. Në këtë arsenal krijimesh letrare dhe artistike...

Qazim Namani: Luftimet e zhvilluara gjatë vitit 1944 për mbrojtjen e kufirit në fshatin Prapashticë

Pas kapitullimit të Italisë dhe formimit të Lidhjes së Dytë të Prizrenit me datën 16-19 shtator 1943, me qëllim që të mbrohen viset shqiptare të çliruara, ndihej nevoja e krijimit të një ushtrie, për ruajtjen e trojeve etnike dhe popullatën shqiptare.Në këto rrethana të krijuara, shqiptarët...

Xhemaledin Salihu: Kërkesat e shqiptarëve të Luginës së Preshevës për Bashkim Kombëtar

Lugina e Preshevës, së bashku me Luginën e Shkupit, paraqesin rëndësi të madhe gjeostrategjike dhe gjeopolitike në Ballkan. Studiuesit serbë dhe qeveritë serbe e kanë bërë pjesë të programit nacional, për krijimin e shtetit serb. Lugina e Preshevës lidh Detin e Zi me Detin Egje. Autostrada...

Sabile Basha: Më thoshte burri

Më thoshte burriDo e kalojmë edhe këtë urë E pastajPastajNë shuplakat tonaDo të rriten lulet E pastajPastajNë qerpikët tanëDo të blerojë bari...

Jusuf Buxhovi: 146 vjetori i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit

Paqja e Shën Stefanit dhe realitetet e krijuara prej saj, të cilat më së shumti qëllonin Shqiptarët dhe interesat e tyre, shtruan nevojën për një veprim të përbashkët të të gjitha forcave shqiptare, pavarësisht bindjeve dhe qëndrimeve që kishin rreth të ardhmes së Perandorisë Osmane, në mënyrë që përfundimisht të faktorizoheshin...

Dorian Koçi: Nacionalizmi i Lidhjes së Prizrenit

Pothuajse në të gjithë literaturën ekzistuese rreth lindjes dhe shfaqjes të nacionalizmit mes shqiptarëve nënvizohet fakti se kjo rrymë pati vështirësi për tu përqafuar nga ta dhe se u zhvillua më vonë se në etnitë dhe popullsitë e tjera të Ballkanit. Në këtë përcaktim dhe konkluzion arrihet duke pasur parasysh faktin...

Sabile Basha: Një vepër e rëndësishme për atdhetarin Asim Luzha

Autorja, Prof. Hanëmshahe Ilazi, tashmë emër i njohur për lexuesit, si hulumtuese dhe gjurmuese e mirëfilltë e ngjarjeve dhe e personaliteteve atdhetare të kombit tonë, ajo sot, edhe njëherë na vjen me monografinë biografike të intelektualit, trimit e atdhetarit të devotshëm...

Namani, Vitaku, Sallahu: Tipologjia e banesës dhe simbolet e kultit në komunën e Mitrovicës dhe Vushtrrisë

Komuna e Mitrovicës dhe Vushtrrisë, zënë një pozitë shumë të rëndësishme gjeostrategjike në anën veriore të Kosovës së sotme. Kjo zonë e pasur me minerale, ka dëshmuar për gjurmë të lashta të qytetërimit.Shtrirja e vendbanimeve rrëzë maleve të Albanikut, e Qyqavicës, në pozita pranë...

Sabile Basha: Dritë polare

Të gjithë jemi në parakalimKohën e ndrydhim nën gishtaHeshtja shumëzohet në kalimKush na ftoi mysafirë në këtë natëKulmi i vatrës na bënë strehimE mikpritjeNë pritje Një ditë polareNa bënë homazhin e funditTë ditës që më nuk e kemi...

Lutfi Alia: Eno Peçi, balerini dhe koreografi në Operan Shtetërore të Vjenës (III)

Eno Peçi, nga viti 2000 është balerin i parë i Operas Shtetërore të Vjenës, institucionit më prestigjioz në nivel botëror i dancës klasike, institucioni artistik me histori të shkëlqyer, i cili në vitin 2024 do të kremtoi 160 vjetorin e themelimit. Në këto 24 vite, balerini i talentuar Eno Peçi...

Sabile Basha & Tefik Basha: Popullsia e Kosovës në dokumentet e Shqipërisë, 1958 (3)

Duke hulumtuar për disa dokumente të lëvizjes ilegale patriotike shqiptare të Kosovës në Arkivin Qendror të Shqipërisë lidhur me emigrantët e viteve 1945-1974, hasa edhe në këtë dokument që mu duk me shumë interes për ta publikuar...

Sabile Basha: Balada për gurin

Nuk di si...Por, balada na mbajti për doreDje, Sot, Nesër...Po edhe një ditë tjetër...Në mesnatë...Në mes-stinë... E unë, në faqen e sajEnde pikturojëKthimin e lirinëNë lëkurën e djegur...

Qazim Namani: Banesa Qytetare shqiptare e shekullit XIX në Shqipërinë veri-lindore

Banesa qytetare në territorin e Kosovës së sotme e shekullit XVIII-XIX, është tërësia e mbarë banesave të ndërtuara në mbarë qytetet e hapësirës së Kosovës, në periudhën kohore të përmendur, pavarësisht prej përkatësisë së porositësit dhe ndërtuesve, tipit dhe vlerave arkitektonike-teknike...

Nikë Gashaj: NATO dhe Kosova

Në procesin e rënies së Perandorisë Osmane, Serbia e ka pushtuar Kosovën në vitin 1912, edhe pse Kushtetuta e Mbretërisë së Serbisë kërkonte që ndryshimi i kufijve të miratohej në Asamblenë kushtetuese, ajo nuk e bëri një gjë të tillë dhe as aneksimi nuk u legalizua me traktate ndërkombëtare. Vetëm mbretëria SKS-së...

Sabile Basha & Tefik Basha: Popullsia e Kosovës në dokumentet e Shqipërisë, 1958 (2)

Vazhdojmë me botimin e dokumentit të dytë, i cili gjithashtu botohet pa kurrfarë ndërhyrje. Por, është interesant se analizat që i bënë Qendra e Statistikave në Shqipëri janë të detajuara , të sakta dhe bëhet analizë kritike ndaj të gjitha të dhënave që i japin jugosllavet për...

Paulin Z. Zefi: Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, Lezha dhe Raguza (Dubrovniku), në rrugëtimin e hershëm të Gjuhës së shkruar Arbëre/Shqipe

Lidhjet e forta që Gjergj Kastrioti-Skënderbeu vendosi me shtete të ndryshme europiane, prodhuan jo vetëm një shkëmbim intensiv dërgatash, por edhe korrespondencash diplomatike. Nga zyra e tij dolën shumë letra të nënshkruara nga vetë Kryeheroi, por mjerisht pas pushtimit...

Qazim Namani: Gjurmë të trashëgimisë kulturore në fshatrat Lladoc, Balloc e Herticës në komunën e Podujevës

Megjithëse gjurmë të vendbanimeve të lashta ka në tërë rajonin e Llapit dhe Galabit, interesimi i arkeologëve shqiptar ishte fare i vogël për të gjurmuar dhe konstatuar të vërteten e madhe, për autoktonin e shqiptarëve me shekuj në këto treva. Ky rajon ka gjurmë me vlera të jashtëzakonshme për studimin e lashtësisë...