Speciale » Alia

Lutfi Alia: Irena Kastrioti Skenderbeu, Dukesha II e Shen Pietro në Gallatina dhe Princesha Bisinjano

Gjoni II Kastrioti 18 vjeçar, më 28 tetor 1472 u martua me Dukeshën Erina Brankovi? Paleologa (Irina), vajza 13 vjeçare e dhespotit Lazar Brankovi?i dhe Elena Paleologa. [Zacaria Barbaro, Corrispondenze, 1472 – 1480, p. 408]Nga kjo martesë lindën gjashtë fëmijë: Gjergji II (1476 – 1540), Kostandini (1447 – 1500), Federiku (1480 -1500)...

Lutfi Alia: Dinastia e Dukagjinëve (4)

Leka III Dukagjini u martua me Teodorën, motra e vogël e Gjon Muzakës të Beratit. Nga kjo martesë nuk patën fëmijë. Pasardhësit e familjes Dukagjini in Itali dhe ato që u vunë në shërbim te Perandorisë Osmane, janë fëmijët e adaptuar nga Leka III, ishin fëmijë jetima pas vdekjes të prindërve në luftimet kundër pushtuesve turqë...

Lutfi Alia: Dinastia e Dukagjinëve (3)

Aleksandër - Leka III Dukagjini u lind në vitin 1410 në Ulpiana, kryqendra e dytë e Principatës të Dukagjinëve. Shkollimin dhe formimin kulturor Leka III i mori në qendrat më të zhvilluara të kohës si Ulpiana, Shkodra, Raguza, Roma, Napoli, Venecia dhe Ankona, i bujtun në kushërinjtë e tij që kishin emigruar në vitet e para të...

Lutfi Alia: Dinastia e Dukagjinëve (2)

Në veprën Chronique gréco-romanes .... krahas botimit të kujtimeve të Gjon Muzakës të hartuara në formën testamenti për fëmijët e tij, Karl Hopf prezanton dhe gjeanologjinë e familjes Dukagjini, të cilën e fillon në vitin 1281, me Duka Tanush I Dukagjini (Duca Ginus Tanusius Albanenses), sundimtari i Lezhës...

Lutfi Alia: Dinastia e Dukagjinëve (1)

Në historinë e Arbërisë - Albanisë mesjetare, janë shquar shumë familje fisnike patronimike dhe prijësit e tyre kishin tituj perëndimor (princ, kont, duka, markez), si dhe tituj bizantinë (arhond, sevast, sevastonkrator, protosevast, panhypersevast). Arbëria-Albania porta lidhëse mes perëndimit e lindjes, historikisht është ndikuar nga kultura...

Lutfi Alia: Stema dhe flamuri i Gjergj Kastriotit në veprën e historianit Karlo Padilione - 1879 (2)

Karlo Padilione prezanton përgjithësime të literaturës italiane dedikuar stemave heraldike dhe flamurit të dinastisë Kastrioti. Është kapitull interesant, me të dhëna historike të sakta e të rëndësishme, por përmend dhe autorë me të dhëna jo të sakta, ose ka interpretime të gabuara, ndaj të cilave Padiglione nuk shprehet kundër...

Lutfi Alia: Stema dhe flamuri i Gjergj Kastriotit në veprën e historianit Karlo Padilione - 1879

Historiani Karlo Padilione (Padiglione), është autori i veprës “Di Giorgio Castriota Scanderbech e de suoi discendenti”, shtypur në Stabilimentin e Tipografisë Francesco Giannini, 1879 Napoli. Studimi fillon me letrën dërguar të Shkëlqyerit Zotit Don Antonio Kastrioti Skenderbeg, Markezi i Auletta dhe patric Venecian...

Lutfi Alia: Xhiovana Granai Kastrioti Karafa, 1522 – 1592 (II)

Shipione De Monti mblodhi sonetat e 181 poetëve italianë, dedikuar Xhiovana Granai Kastrioti Karafa dhe ia dorëzoi Sertorio Kuatromani, erudit dhe kritik letrar, të cilit i kërkoi t’i sistemoi për botim. Në vëllimin “Rime in lode...” me 215 faqe, janë prezantuar në italisht sonetat në Rime Toskane të 135 poetëve, poezi - dialog të Scipione De Monti me 53 poetë...

Lutfi Alia: Xhiovana Granai Kastrioti Karafa, 1522 – 1592 (I)

Pas emigrimit në Itali, shumë pjestarë të familjeve fisnike arbërore dhe përfaqësues nga masa e madhe e popullit, u shquan në jetën politike, ushtarake, fetare, shoqërore dhe kulturore, duke u bërë pjesë aktive, madje dhe protagonista në historinë e Italisë. Krahas pasardhësve të familjes të Gjergj Kastriotit, në Itali u shquan dhe përfaqësues të familjeve Granai, Muzaka, Zgura, Gropa, Spani, Dukagjini, Balsha, Renes, Mansi ...

Lutfi Alia: Himara e Albanisë dhe Papa Gregorio XIII

Në vitin 1190, Himara pushtohet nga Vendiku dhe në dokumentat e Serenissima cilësohet qartë Chimarra Albaniae. Në vazhdimësi historike, ne trojet arbërore u krijua Mbretëria e Albanisë - Regnum Albaniae (1272 – 1390), me mbret Karli I Anzhuin. Mbreterinë e Albanisë, e shtrirë nga Shkodra deri në Butrint, e njohu Papa Giovanni...

Lutfi Alia: Emigrimi në Itali i Andronikës dhe i Gjonit II Kastrioti

Vdekja e papritur e Gjergj Kastriotit më 17 janar 1468, e tronditi Arbërinë, Andronikën, djalin, si dhe të afërmit e tyre, mbarë arbërinë, ashtu si preoku-poi shtetet europiane, sidomos mbretërinë e Napolit, Vatikanin dhe Venedi-kun. I pari dokument që njoftoi vdekjen e Gjergj Kastriotit është letra e ambasadorit të Milanos në Venecia, Girardo De Collis...

Lutfi Alia: Imzot Mark Skura

Mendohet se ka lindur në Skuraj të Kurbinit në vitin 1593. Ishte frat i urdhërit françeskan. Fillimisht shërbeu ndihmësi i ipeshkëvit Gjon Kolesi dhe pas vdekjes së tij, u emërua Ipeshkëv i dioqezës se Arbërit (Albanisë), ku shërbeu deri në fund të vitit 1635 dhe ishte ipeshkëvi i fundit i kësaj dioqeze. Në një letër të 27 tetorit 1636, imzot Mark Skura shkruan...

Lutfi Alia: Vitet e fundit të Gjonit II Kastrioti

Në vitin 1500, mbreti Federiko Aragona, u ndodh përballë komplotit të kushëririt Ferdinandi II Aragon, i cili më 11 nëntor 1500 kish firmosur në Granata traktatin sekret me mbretin francez Luigji XII, për shpërbërjen e mbretërisë së Napolit, të cilën e ndanin mes tyre. Kampanja, Abruco dhe natyrisht Napoli i kalonin Luigjit XII...

Lutfi Alia: Gjergj Kastrioti dhe Andronika Arianiti Kastrioti në veprat muzikore të shekullit XVIII

Jeta dhe vepra e lavdishme e Gjergj Kastriotit, Zoti i Albania, është prezantuar në mbi 2800 vepra, të shkruara nga histo-rianë, shkrimtarë, poetë, kronistë, nga Papët dhe klerikët, nga strategë e diplomatë, të cilët kanë prezantuar figurën e kryetri-mit arbëror, kontributin në mbrotjen trojeve arbërore dhe të krishtërimit. Në të gjitha këto vepra...

Lutfi Alia: Shkolla Shqipe e vitit 1889 në Martanesh

Malësorët e Martaneshit, historikisht janë shquar për patriotizëm, kulturë dhe arsimdashës. Gjatë mesjetës ashtu si në te gjitha vendet europiane dhe në trevën e Martaneshit, shkollat funksiononin në mjediset e kishave. Nga shekulli VI e në vazhdim, Abacia Benedektine Shën Maria Hyjëlindëse e Martana (nga 1550 Martaneshi), kishte...

Lutfi Alia: Shqiponja në stemat heraldike të familjeve dinastike arbërore (II)

Si rezulton në kronikat dhe dokumentat e shekujve XIV – XV, Kastriotët, ashtu si gjithë fisnikët e kohës, kishin stemën heraldike (mburoja me shqiponjën dykrenore me kurorat mbi kokat dhe me yllin gjashtëcepash); si referon Barleci kishin flamurin e kuq me shqiponjën e zezë dykrerëshe, që shpalosej mbi bedenat e kështjellave...

Lutfi Alia: Shqiponja në stemat heraldike të familjeve dinastike arbërore (I)

Në shekujt IX – XV, Albania – Arbëria përjetonte qytetërimin perëndimor, ishte pjesë integrale e Europës, por ishte e ndikuar edhe nga kultura lindore Bizantine. Albania – Arbëria ishte porta lidhëse mes perëndimit dhe lindjes. Kulturat europiane dhe ajo bizantine ishin të mishëruars dhe në heraldikën arbëror...

Lutfi Alia: Zef Jubani (1818 – 1880)

Folklori shqiptar në aspektet historiko – kulturore është ndër më të herëshmit në rrafshin europian. Pasuria folklorike është krijimtari popullore, është shpirti, kultura dhe kujtesa historike e popullit tonë, e transmetuar gojarisht brez pas brezi, kësisoj ka arrijt e pastër dhe origjinale deri në ditët tona . I pari studiues...

Lutfi Alia: Gjoni II Kastrioti (7)

Jeta dhe aktiviteti me dritë-hije i Dukës Gjoni II Kastrioti ka tërhequr vëmendjen e shumë studiuesve e ndër ata Volpicella, informon për ekzistencën e një dokumenti misterioz të majit 1499, i cili në fakt më pas ka humbur, por njihet përmbajtja dhe bëhet fjalë për një letër të mbretit Federiku I, i cili ankohet për marrëzitë e Gjonit...

Lutfi Alia: Gjoni II Kastrioti dhe Kostantin Arianiti Komnena

Projekti francez i kryqëzatës kundër Perandorisë Osmane, i shërbeu Karlit VIII për të realizuar objektivat dhe ambicjet e tij për të marrë mbretërinë e Napolit dhe të Dy Siçilive. Këtë nisëm e justifikonte dhe me të drejtën e koronës të Perëndorisë të Kostantinopolit, që i a dha Andrea Paleologu më 6 shtator 1494. Për...