Kulturë » Vataj

Albert Vataj: Mirash Ivanaj, dishepulli i arsimit, sakrifica e një shpirti që u martirizua për dijen

Në vitin 1945, me garanci nga qeveria komuniste, u kthye në Shqipëri dhe filloi punë si mësues. Por u arrestua më 15 maj 1947 dhe iu nënshtrua torturave çnjerëzore për gati një vit. Akuzat ndaj tij ishin politike, të pabaza dhe të motivuara nga hakmarrja ideologjike...

Albert Vataj: Jane Goodall, gruaja që shembi kufijtë e ngurtë mes njeriut dhe pjesës tjetër të krijesave

Me një palë dylbi dhe një fletore shënimesh, Dr. Jane Goodall udhëtoi nga Anglia në xhunglën e Tanzanisë në vitin 1960 në moshën 26 vjeç për të studiuar shimpanzetë. Ajo që mësoi ndryshoi mënyrën se si bota i shihte primatët.Më 1 tetor 2025, bota humbi një nga figurat e saj më...

Albert Vataj: A është në vullnetin tuaj të zgjidhni, nëse do të jeni dritë apo zjarr?

Ligjësitë e jetës në rrafshin ndjesor nuk kanë qenë kurrë të buta me ne. Shpesh na e bëjnë të vështirë të gjejmë përshkueshmërinë e duhur të qenies sonë në marrëdhënie, në pritshmëri, në zgjedhje. Jeta nuk është një çast i vetëm, por një varg shkreptimash; dhe mjafton një prej tyre për të...

Albert Vataj: "Shkodra dashnorja e qiellit të kaltër… që Migjeni e deshti me nji “dashuni tragjike”

E deshti Migjeni Shkodrën, dhe s'drashti tue i dhan njaq dashni e adhurim, njaq amëlci e idhnim, njaq andrra dhe gazmim, anipse t'vdirun prej lëngimit të tuberkulozit qi e përndoqi, e vdekjes qi e ndau prej vargjeve t’tij t’vetëtimshmë, e njatij shpirti fort t’dhembshun...

Albert Vataj: Nëse të mendoj, nuk mëkatoj, apo jo?

Ti nuk e di, as... ndoshta nuk ke për ta marrë vesh kurrë, megjithatë, vetëm ti mundesh të ma thuash, se nëse të mendoj mëkatoj, ose jo?Sepse, siç mund të ta kenë thënë edhe ty, mëkati është trazim i shpirtit dhe lëndim i zemrës, siç është shpërthim...

Albert Vataj: Hannah Arendt dhe rreziku i një bote pa të vërtetën

Ka momente kur njeriu e ndien se e vërteta nuk është më e sigurt. Kur fjalët rrëshqasin në sheshin publik, kur gënjeshtra vesh petkun e së vërtetës dhe e vërteta ngatërrohet me trillimin, atëherë lind frika më e thellë: humbja e aftësisë për të gjykuar...

Albert Vataj: Thirrja e Faik Konicës në Gazetën Albania, 1897, për shqiptarët krejt

Në fund të shekullit XIX, kur Shqipëria ishte ende e robëruar dhe e copëzuar, kur plagët e saj trupore ishin të shumta, por plagët e shpirtit edhe më të thella, Faik Konica ngre një thirrje që mbetet një nga testamentet më të fuqishme të mendimit rilindës. Në faqet e gazetës Albania...

Albert Vataj: Ndahet nga jeta “kryeashiku i ahengut shkodran”, Agim Molla, zëri autentik i një tradite

Me ndarjen nga jeta të Agim Mollës, Shkodra humbi një nga figurat më të dashura dhe më autentike të shpirtit të saj muzikor. Ai nuk ishte i famshëm në kuptimin e skenave të mëdha, të festivaleve apo të ekranit kombëtar, por ishte i madh në atë që përfaqësonte...

Albert Vataj: Figura e gruas dhe zakoneve shqiptare, midis spektaklit dhe sakrificës, në romanin e Pashko Vasës, 'Bardha e Temalit'

Romani “Bardha e Temalit” i Pashko Vasës, është një vepër e rrallë dhe e rëndësishme në letërsinë shqiptare, jo vetëm për vlerat artistike, por edhe për rolin e saj në afirmimin e identitetit kulturor shqiptar në Europë.Pashko Vasa (Albanus Albano) e shkroi romanin në gjuhën frënge, me titullin “Bardha de Témal...

Albert Vataj: Lec Bushati, aktori që solli në artin skenik thellësinë shpirtërore dhe epikën e personazhit

Më shumë se me një talent të spikatur, Lec Bushati qe i privilegjuar nga natyra me një paraqitje karakteriale të dallueshme, unike, të papërsëritshme dhe të paimitueshme. Fytyra, zëri dhe qëndrimi i tij ngërthenin një solemnitet që nuk mund të shpikej me mjeshtëri teknike, por që buronte nga thellësia e shpirtit të...

Albert Vataj: Udha që të shpie te dija, sipas gjigandëve të mendimit filozofik

Që nga agimi i mendimit filozofik, udha drejt dijes ka qenë një udhëtim i brendshëm dhe i jashtëm, një përpjekje për të zbuluar jo vetëm të vërtetat e botës, por edhe të vetes. Filozofia, si art i të menduarit të kthjellët dhe i të pyeturit pa frikë, ka qenë udhërrëfyesi më i besueshëm në këtë...

Albert Vataj: Komedia që zgjon kujtesën e artë të Shkodrës së artit të vitit 1919

Shkodra, qyteti i dritës dhe i artit, ka ditur gjithmonë të ruajë një ritëm të vetin, ku fryma e krijimit përzihet me pulsimin qytetar dhe tingujt e bandave frymore shoqërojnë frymëmarrjen e përditshme. Nuk është rastësi që në këtë truall, të mbushur me kulturë e traditë, arti mori shpesh...

Albert Vataj: Në një moshë të tillë... kur ti guxon të jesh vetja

Nëpërmjet mënyrës se si mendon një grua që ka lënë pas vitet e rinisë, ne arrijmë të perceptojmë ngjyrën më të mistershme të harkut të ylberit, atë që mban dhe ushqen të gjitha ngjyrat.Po çfarë do të mendonte gruaja që ka kaluar pranverën e jetës dhe i gëzohet romantikës së vjeshtës, poetikës së...

Albert Vataj: Këmbët e Nënë Terezës, këmbët e deformuara nga lodhja dhe mundimet, këmbët që ecën mbi dhembje në rrugën e kalvarit

E kemi parë Nënë Terezën në një pafundësi fotosh, fytyra e saj e rrudhur nga përkushtimi, sytë që mbartnin një paqe të thellë dhe një dhimbje të heshtur, duart e saj të vogla që përqafonin të braktisurit si të ishin fëmijët e saj. E kemi parë në altarët e bamirësisë, në podiumet e Nobelit, pranë personaliteteve...

Albert Vataj: Thirrje nga historia i kujtesë kombëtare, 31 gusht 1919, zëri i Komitetit 'Mbrojtja Kombëtare e Kosovës'

Në agimin e një epoke të trazuar, më 31 gusht 1919, kur plagët e Luftës së Parë Botërore ende digjnin tokën dhe ndërgjegjen e shqiptarëve, Komiteti ‘Mbrojtja Kombëtare e Kosovës’ ngriti zërin me një thirrje të fuqishme, të ngjizur me dhimbje, krenari dhe shpresë. Ishte një apel që nuk kërkonte vetëm mobilizim fizik, por zgjim shpirtëror...

Albert Vataj: Shenjtëria e shnjtëreshës shqiptare, Nënë Tereza, përmes shenjtërisë së fjalës dhe diellit të mendimit

Nënë Tereza në rrugëtimin e saj për në thellësi të shpirtit njerëzor dhe në shenjtërinë e përkushtimit, driti në terrin e botë, jo vetëm me veprën e bamirësisë, por edhe me diellin e mendimit.Çdo përkufizim, ashtu si çdo vepër e Nënë Terezës është një dritare ku hyn një rreze drite që na ndriçon shpirtin...

Albert Vataj: Mateus Frroku, artisti rrezatues i mirësisë dhe pozitivitetit, zëri i shpirtshëm i këngës shqiptare

Për komunitetin e artistëve në përgjithësi, e për VIP-at në veçanti, mirësia, thjeshtësia, pozitiviteti dhe akti i lartë i dëshmimit të shpirtit artistik, shpesh gjenden në konflikt interesi. Kjo, sepse qerthulli i botës së tyre duhet të mbetet, sipas logjikës së famës, i papërshkueshëm nga njerëzit e thjeshtë, nga “vulgu”...

Albert Vataj: Bud Spencer i filmave aksion dhe komik, në zemrën e bashkëshortes, Maria Amato

Ai i përket një brezi tjetër, por ende rolet e tij mbeten shkreptimat e atyre emocioneve që nuk u shuan me të, 27 qershorin e vitit 2016 kur ai u shua në moshën 86-vjeçare në Romë.Carlo Pedersoli (Bud Spencer), gjiganti i kinemasë italiane që fitoi zemrat e botës me humorin dhe mirësinë e tij, nuk...

Albert Vataj: Roza Xhuxha dhe Dhimitër Anagnosti, si lindi dashuria ikonike e kinematografisë, që sot u nda me lamtumirë dhe lot?!

Që prej dje, më 1 shtator 2025, ata nuk janë më bashkë. Vdekja hyri mes tyre, si një ndarje e pamëshirshme që as koha, as dashuria, as arti nuk munden ta shmangnin. Por për dekada të tëra ata ndanë gjithçka: jetë dhe sfida, ëndrra dhe frymëzim, dhimbje e triumfe, dashuri dhe art...

Albert Vataj: Arti i dëbuar nga moderniteti, i flokëve të gjata të shekullit XIX

Në shekullin XIX, flokët nuk laheshi çdo ditë. Jo për shkak të pakujdesisë, por për shkak të një dije të thellë, që sot është harruar mes shkumës së shampo-ve moderne: larja e shpeshtë ishte armike e bukurisë natyrore. Sapuni i asaj kohe, i përftuar nga soda kaustike, ishte i ashpër, gërryes...