Folklori shqiptar në aspektet historiko – kulturore është ndër më të herëshmit në rrafshin europian. Pasuria folklorike është krijimtari popullore, është shpirti, kultura dhe kujtesa historike e popullit tonë, e transmetuar gojarisht brez pas brezi, kësisoj ka arrijt e pastër dhe origjinale deri në ditët tona . I pari studiues...
Jeta dhe aktiviteti me dritë-hije i Dukës Gjoni II Kastrioti ka tërhequr vëmendjen e shumë studiuesve e ndër ata Volpicella, informon për ekzistencën e një dokumenti misterioz të majit 1499, i cili në fakt më pas ka humbur, por njihet përmbajtja dhe bëhet fjalë për një letër të mbretit Federiku I, i cili ankohet për marrëzitë e Gjonit...
Projekti francez i kryqëzatës kundër Perandorisë Osmane, i shërbeu Karlit VIII për të realizuar objektivat dhe ambicjet e tij për të marrë mbretërinë e Napolit dhe të Dy Siçilive. Këtë nisëm e justifikonte dhe me të drejtën e koronës të Perëndorisë të Kostantinopolit, që i a dha Andrea Paleologu më 6 shtator 1494. Për...
Dorëshkrimi memorial i Gjon Muzakës - Dhespoti i Epirit, është e vetmja vepër e shkruar në shekullin XVI, që tregon historinë e familjes fisnike arbërore të Muzakëve. Në kujtimet e tij Gjon Muzaka ka shtuar pjesë dhe me histori të familjeve të tjera arbërore si të Arianitëve, Kastriotëve, Dukagjinëve etj...
Fitoret e Andrea II Muzakës kundër bullgarëve dhe dyndjeve serbe, e entuziasmuan Perandorin e Bizantit, i cili krahas titullit sevastokrator i njohu të drejtën të përdori në stemën e Muzakëve, stemën perandorake me shqiponjën dykrenore me krahët e hapura, me kurorat mbi kokat dhe yllin gjashtëcepa në sfond blu mbi kokat e shqiponjës...
Disa vepra dedikuar historisë së Albanisë dhe familjeve fisnike arbërore, ende nuk janë studiuar thellësisht, për të evidencuar të dhëna të rëndësishme dokumentare, që ato përmbajnë. Ndër këto vepra rendis:1. Monografia me shumë vlera e Franz Babinger dedikuar dinastisë Arianiti: “Das Ende der Arianiten...
Më 12 mars 1495, Gjoni II Kastrioti përfshihet në një konflikt tripalësh me tregtarët venecianë Giovanni e Marko Bragadin dhe me dorëzënësin e tij Nikolla Barone jurist dhe presidenti i Dhomës të Përmbarimit. Giovanni Bragadin, i dha 130 dukate Gjonit II Kastrioti dhe i premtoi t’i dorëzoi në Lecce...
Banorët më të hershëme në trojet tona, janë shfaqur rreth 210 000 vite më parë, të zbritur nga Europa veriore. Prania e njeriut primitiv në trojet tona, konfirmohet me veglat e punës prej stralli të gjetura në fshatrat Rusinjë dhe Peshtan të Fierit etj. Në periudhat e paleolitit të lartë (35 000 – 10 000 vjet para K)...
Gjatë shtypjes pesë shkullore nga barbarët osmanë, vendi ynë kaloi situata tepër të vështira. Barbarët osmanë krahas gjenocidit të arbërorëve, grabitën, dogjën, çdukën, shkatërruan shumë vlera artistike; një pjesë të kishave shekullore i dogjën, të tjerat i shndërruan ne xhami; ndaluan të flitej e të...
Kompozimi i muzikës për këngët, sonetet, serenatat, balladat, operetat dhe operat është i lidhur ngushtë me tekstin dhe libretin, sepse kompozitori do t’i shprehi me nota muzike temën e hartuar nga poeti, apo libretisti. Në historinë e artit muzikor përmenden shumë autorë tekstesh kenge dhe autorë ...
Më 2 gusht 1485, Gjoni II, në shkëmbim të feudeve Monte Sant Angelo dhe San Giovanni Rotondo, mori nga mbreti Ferrante I tokat e San Pietro në Galatina, Duka I i Galatina dhe titullin konte i Soleto, Gagliano, Avigliano, Orria, Sagliniano, Bagnula, Padula, Aradeo. Këtë shkëmbim...
Shkrimet historike të kohëve vjetra, domozodoshmërisht duhet te shoqërohen me dokumenta, që dëshmojnë vërtetësinë e ngjarjeve e të personazheve dhe kur është e mundur, të shoqërohen me fotografi të objekteve të lidhura me jetën dhe aktivitetin e tyre, si dhe me portretet të tyre, të realizuara nga piktorë dhe grafistët e kohës...
Andronika Arianit Komnena, vajza e Gjergj Arianitit dhe e Marie Muzakës, në vitin 1451 u martua me Gjergj Kastriotin. Gjatë 17 viteve jetesë bashkëshortore me Gjergj Kastriotin, Andronika u shqua si zonja e parë e Arberisë, si nënë shembullore, si zonjë fisnike trime, që kishte fituar admirimin dhe respektin e mbarë arbërorëve...
Në shekullin XV, Arbëria u trondit nga sulmet e vazhdueshme të hordhive barbare të Perandorisë Osmane. Janë të njohura masakrat që kryen turqit në popullatën civile, dihet se pas çdo fushate sulmesh kundër vendit tonë morën robër, që i dërguan në Anadoll; plaçkitën, dogjën dhe shkatërruan vlerat kombëtare arbërore...
Me vdekjen e Gjergj Kastriotit më 17 janar 1468, qëndrimi në Arbëri përbënte rrezik për Andronikën dhe Gjonin II dhe të afërmit e familjes, pasi pushtimi turk ishte iminent dhe hakmarrja e osmanëve barbarë nuk do të vononte. Në fillim të shkurtit 1468, në një letër dërguar mbretit Ferrante I i Napolit, Andronika...
Andronika Arianiti Kastrioti ishte e bija e Gjergj Araniti Komneni (1376 - 1462) zoti i Principatës të Arianitëve. Sipas Gjon Muzakës, i ati i Gjergjit ishte Arianit Komneni dhe nëna e bija e Nikolla Zakaria, zoti i qytetit-port Budua. Në burime historike bizantine, theksohet se i ati Arianiti...
Mbreti Karli Borbon, pasi u ngjit në fronin Partenopeo, që në fillim u impenjua për legjitimitetin e pozicionit të tij si mbret. Ndonëse Karli mbretëronte që nga viti 1734, Gran Bretagna, Austria dhe Sardenja nuk donin që mbretëria më e madhe e gadishullit Apenin të kalonte në duart e Borbonëve, që ishte familje që mbretëronte në Spanjë...
N? qershor t? vitit 2023 mbushen 58 vite, kur përfunduam shkollën e mesme dhe morëm dëftesën e pjekurisë, një ndër evenimentet më të rëndësishme të jetës. Kjo ngjarje kujtohet me mall dhe kremtohet me gëzim të veçantë, pasi dëftesa e maturës ishte liçenca që dëshmoi pjekurinë tonë...
Vëllimi i VII i “Illyrici sacri”, i At Danielo Farlato dhe i At Jakopo Koleti, në vitin 1963 u përkthye në shqipe me mjeshtëri dhe me pasion nga Dom Frano Illia, meshtari në famullinë e Shen Nikolla të Milotit. Pas një pune këmbëngulëse dhe pasionante, Dom Illia përkthimin e dërgoi për botim, por vepra...
Poema epiko - lirike “Kënga e sprasme e Balës” e Gavril Dara i Riu, nuk është riprodhim saktësisht i varjantit origjinal të këngëve që mblodhi Gavrili Plaku dhe i ati Andrea Dara, por është risistemim me shtim të disa këngëve të tjera, pra është një vepër si pikturë e restauruar, megjithatë kjo nuk ia heq Balës të...
