Speciale

Namani, Vitaku, Sallahu: Tipologjia e banesës dhe simbolet e kultit në komunën e Mitrovicës dhe Vushtrrisë

Komuna e Mitrovicës dhe Vushtrrisë, zënë një pozitë shumë të rëndësishme gjeostrategjike në anën veriore të Kosovës së sotme. Kjo zonë e pasur me minerale, ka dëshmuar për gjurmë të lashta të qytetërimit.Shtrirja e vendbanimeve rrëzë maleve të Albanikut, e Qyqavicës, në pozita pranë...

Jusuf Buxhovi: 146 vjetori i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit

Paqja e Shën Stefanit dhe realitetet e krijuara prej saj, të cilat më së shumti qëllonin Shqiptarët dhe interesat e tyre, shtruan nevojën për një veprim të përbashkët të të gjitha forcave shqiptare, pavarësisht bindjeve dhe qëndrimeve që kishin rreth të ardhmes së Perandorisë Osmane, në mënyrë që përfundimisht të faktorizoheshin...

Dorian Koçi: Nacionalizmi i Lidhjes së Prizrenit

Pothuajse në të gjithë literaturën ekzistuese rreth lindjes dhe shfaqjes të nacionalizmit mes shqiptarëve nënvizohet fakti se kjo rrymë pati vështirësi për tu përqafuar nga ta dhe se u zhvillua më vonë se në etnitë dhe popullsitë e tjera të Ballkanit. Në këtë përcaktim dhe konkluzion arrihet duke pasur parasysh faktin...

Sabile Basha: Një vepër e rëndësishme për atdhetarin Asim Luzha

Autorja, Prof. Hanëmshahe Ilazi, tashmë emër i njohur për lexuesit, si hulumtuese dhe gjurmuese e mirëfilltë e ngjarjeve dhe e personaliteteve atdhetare të kombit tonë, ajo sot, edhe njëherë na vjen me monografinë biografike të intelektualit, trimit e atdhetarit të devotshëm...

Sabile Basha: Dritë polare

Të gjithë jemi në parakalimKohën e ndrydhim nën gishtaHeshtja shumëzohet në kalimKush na ftoi mysafirë në këtë natëKulmi i vatrës na bënë strehimE mikpritjeNë pritje Një ditë polareNa bënë homazhin e funditTë ditës që më nuk e kemi...

Lutfi Alia: Eno Peçi, balerini dhe koreografi në Operan Shtetërore të Vjenës (III)

Eno Peçi, nga viti 2000 është balerin i parë i Operas Shtetërore të Vjenës, institucionit më prestigjioz në nivel botëror i dancës klasike, institucioni artistik me histori të shkëlqyer, i cili në vitin 2024 do të kremtoi 160 vjetorin e themelimit. Në këto 24 vite, balerini i talentuar Eno Peçi...

Sabile Basha & Tefik Basha: Popullsia e Kosovës në dokumentet e Shqipërisë, 1958 (3)

Duke hulumtuar për disa dokumente të lëvizjes ilegale patriotike shqiptare të Kosovës në Arkivin Qendror të Shqipërisë lidhur me emigrantët e viteve 1945-1974, hasa edhe në këtë dokument që mu duk me shumë interes për ta publikuar...

Sabile Basha: Balada për gurin

Nuk di si...Por, balada na mbajti për doreDje, Sot, Nesër...Po edhe një ditë tjetër...Në mesnatë...Në mes-stinë... E unë, në faqen e sajEnde pikturojëKthimin e lirinëNë lëkurën e djegur...

Qazim Namani: Banesa Qytetare shqiptare e shekullit XIX në Shqipërinë veri-lindore

Banesa qytetare në territorin e Kosovës së sotme e shekullit XVIII-XIX, është tërësia e mbarë banesave të ndërtuara në mbarë qytetet e hapësirës së Kosovës, në periudhën kohore të përmendur, pavarësisht prej përkatësisë së porositësit dhe ndërtuesve, tipit dhe vlerave arkitektonike-teknike...

Nikë Gashaj: NATO dhe Kosova

Në procesin e rënies së Perandorisë Osmane, Serbia e ka pushtuar Kosovën në vitin 1912, edhe pse Kushtetuta e Mbretërisë së Serbisë kërkonte që ndryshimi i kufijve të miratohej në Asamblenë kushtetuese, ajo nuk e bëri një gjë të tillë dhe as aneksimi nuk u legalizua me traktate ndërkombëtare. Vetëm mbretëria SKS-së...

Sabile Basha & Tefik Basha: Popullsia e Kosovës në dokumentet e Shqipërisë, 1958 (2)

Vazhdojmë me botimin e dokumentit të dytë, i cili gjithashtu botohet pa kurrfarë ndërhyrje. Por, është interesant se analizat që i bënë Qendra e Statistikave në Shqipëri janë të detajuara , të sakta dhe bëhet analizë kritike ndaj të gjitha të dhënave që i japin jugosllavet për...

Paulin Z. Zefi: Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, Lezha dhe Raguza (Dubrovniku), në rrugëtimin e hershëm të Gjuhës së shkruar Arbëre/Shqipe

Lidhjet e forta që Gjergj Kastrioti-Skënderbeu vendosi me shtete të ndryshme europiane, prodhuan jo vetëm një shkëmbim intensiv dërgatash, por edhe korrespondencash diplomatike. Nga zyra e tij dolën shumë letra të nënshkruara nga vetë Kryeheroi, por mjerisht pas pushtimit...

Qazim Namani: Gjurmë të trashëgimisë kulturore në fshatrat Lladoc, Balloc e Herticës në komunën e Podujevës

Megjithëse gjurmë të vendbanimeve të lashta ka në tërë rajonin e Llapit dhe Galabit, interesimi i arkeologëve shqiptar ishte fare i vogël për të gjurmuar dhe konstatuar të vërteten e madhe, për autoktonin e shqiptarëve me shekuj në këto treva. Ky rajon ka gjurmë me vlera të jashtëzakonshme për studimin e lashtësisë...

Qazim Namani: Kozmologjia Dardane

Filet e kozmologjisë në truallin e Dardanisë lidhen me zanafillën e lindjes së jetës, besimit dhe artit.Gjurmët e artit dardan, përshkruajnë fenomenet natyrore të universit, me dimensione fetare mitike dhe artistike nga një perëndi apo një panteoni më të madh hyjnish. Gjurmët e...

Qazim Namani: Bartja e materialit arkeologjikë në vitin 1995 nga Muzeu i Mitrovicës në Muzeun e Prishtinës

Muzeu i Qytetit të Mitrovicës është themeluar me 15 shtator 1952. Deri në vitet e para pas luftës në Kosovë ka qenë i vendosur në lokalet e adaptuara të hamamit të qytetit, ndërsa tash gjendet në objektin e ish komandës ushtarake. Koleksioni i këtij muzeu paraqet zhvillimin historik...

Milazim Zeqiraj: Dialogu i dëshmorëve më 13.4.1999

Më 13 Prill 1999 në shtëpine e Sali Sokol Zeqiraj në fshatin Studenicë ka ndodhur masakër nga kriminelë serb ndaj Zotit të shtëpisë Sali Sokoli Zeqiraj 86 vjeqar,Qendresë E. Lipaj 15 vjeqare,Mirdonë E. Lipaj 13 vjeqare,Njomzë R. Lipaj 15 vjeqare,Lindihanë F. Lipaj 13 vjeqareSalë Lipaj 64 vjeqareHarije Lipaj 62 vjeqareSabrije Lipaj 43 vjeqareHatmane Mehaj musafire nga Tomoci...

Qazim Namani: Bartja e materialit arkeologjikë në vitin 1995 nga Muzeu Arkeologjik i Prizrenit në Muzeun e Prishtinës

Në fillim të viteve nëntëdhjeta të shekullit XX, u bënë gërmime arkeologjike në kompleksin e Shën arkangjelit në Prizren. Materialin arkeologjik që e zbuloi prof. Milinkovic, u publikua në revistën e shoqatës së arkeologëve të Serbisë “Glasnik”, nr. 11 me titull “Kërkimet e reja arkeologjike në...

Qazim Namani: Zanafilla e Kulturës materiale dhe historike në Kosovë

Bazuar në hulumtimet e gjertanishme, gjurmët e para të trashëgimisë kulturore në truallin e Kosovës së sotme fillojnë që nga kulturat e neolitit të hershëm. Që nga kjo periudhë kemi kulturë të pandërprerë të jetës dhe civilizimit deri më sot. Këto kultura ndeshen me gërshetime të elementeve të hershme indoevropiane...

Sabile Basha & Tefik Basha: Popullsia e Kosovës në dokumentet e Shqipërisë, 1958

Në nëntor 2004, kisha shkuar në Tiranë për të hulumtuar për disa dokumente të Lëvizjes Ilegale Patriotike Shqiptare, por që kishin të bënin edhe me Shqipërinë e viteve 1945 e këndej. Pas një pune të gjatë hulumtuese, gjeta shumë dokumente që më hynin në punë për librin ”Të burgosurit politik shqiptarë në Kosovë gjatë viteve 1945-1989”...

Sabile Basha: Naser Hajrizi - Republikë Kushtetutë - Ja me hatër ja me luftë

Në kohën kur u lind Naser Hajrizi, më 07. 07. 1962, nga i ati Beqiri dhe e ëma Fatimja, Kosova ende ishte e robëruar. Shqiptarët, ende qëndronin dhe rezistonin. Edhe më tutje në rend të obligimeve historike mbeti obligimi dhe qëllimi suprem i lëvizjes ilegale-çlirimi i trojeve të mbetura nën...