Pesë tregime poetike nga Adem Zaplluzha

Adem Zaplluzha

Pesë tregime poetike nga libri i botuar “Fluturimet e korbave në netët pa hënë”

KURSE PAGA E JUAJ

Sonte është vonë .  Bisedojmë nesër .Bisedojmë në një kohë tjetër , për problemet e ditës dhe për gjumin tënd . Ti mos u friko kur fle , makthi nuk të ngacmon deri sa bisedon me ëndrrën...

Nesër do të jetë dita e re, nafaka e re, tepër herët për t’u zgjuar sot kurse shumë vonë për të fjetur nesër.

Më kujtohet  dhoma e fjetjes, e errtë, përplot me myk.

Sa herë më zë nata, më ikën gjumi, nuk kam kujt t’i ankohem, vetëm një muzikë e vjetër e çon kokën nga  një qoshe e dhomës, ku kam fjetur dikur si fëmijë dhe dëgjohet gjëma e tingujve, gjëma që të çon peshë, s’të lë rehat as t’i çelësh e as t’i mbyllësh sytë.

Një hije nuk më lë të qetë, më ngacmon, m’i prek me gishtat e saj të ftohta fijet e flokëve , tani më të thinjura.

Kam të ftohtë . Më ngrihen eshtrat . Dimri hyn dhe del nga gjumi im , si nga baladat e lashta, me një fjalë nuk më lë të qetë.

Dielli i skuqur si saçi i gjyshes kur gatuante përpeq kurse mua po më shndërron në acar ky dimër i mallkuar.

Mi prek ëndrrat, deri sa loti hyn në shtrat, dhe del nga shtrati. Ç’ka të bëjë me duart e ngrira? Si mund ta përqafojë pranverën kur e ndjej etjen e acarit?

Për çudi nuk e dua atë dhomë, ku nuk më zë gjumi, por edhe nuk mundem pa të, ç’po ndodh kështu me ëndrrat e mia..?

Unë kthehem këtu për t’u takuar me fëmijërinë, me lodrat që mi mbaronte im atë, me të gjitha ato gjëra që më mungojnë.

Disi mbrëmë i shpëtova gjumit, kurse sot më duket tepër herët për t’u zgjuar.

Këndesi ende nuk ka zbritur nga çatia e  djegur, kurse ti Zotëri i fërkon duart e tua të përlyera.

Këndelluni nga kjo pije e fortë. Nuk dehet ajri i ndotur nëse bie shi në përparësen e ditës, ne do të mendojmë pak më esëll për të korrat,do të ketë bukë edhe për disa vite. Pastaj shohim e bëjmë...

Nuk mbyllen të gjitha dyert në jetë, nëse mbyllet një derë hapet tjetra, thoshte im at. Ti mos hezito miku im shko të flesh, gjumin e natës nuk e zëvendëson ky i ditës, sikurse shtreza që s’e zëvendëson shiun..

Kjo dritë që po ju zgjon në kohë e pa kohë, kjo energji e brendshme, nuk buron thjesht nga dëshira e jote ose e imja, ajo e ka diku tjetër burimin, zbret nga syri i diellit dhe futet në vetëdijen tonë deshëm ne apo nuk deshëm, kjo është e vetmja mënyrë që galaktika komunikon me qeniet njerëzore, e vetmja mënyrë që na mban të tendosur për të nesërmen .

Vetmia nuk është vetëm e imja, ajo i takon çdokujt kush ka nevojë për vetmi, hyn në gjumin e saj dhe me varkën e etjes i tejkalon të gjitha detet që i dalin përpara.

Kur i humb shpresat, fillon të qajë ose të bisedojë me pasqyrën  konkave , pas bisedës së parë, vjen e dyta, e treta dhe kështu me rrallë përfundon ditën , veshur me një këmishë të bardhë si dëbora e ngrirë e Sharrit idhnak.

Zotëri , kjo dritë nuk është drita e juaj, por as e imja, pyete bretkosën ajo të tregon me këngën e saj.

Në çdo refren mund ta takosh vetveten të lagur në shi si një mace e ngordhur.

Sot herët dikush  trokiti në gjumin tim kur isha në dhomën e fëmijërisë më besoni, për herë të parë më zuri gjumi, dhe ja, më zgjoi një trokëllimë e trishtuar, mu kujtuan trokëllimat e dikurshme,

kur vinin ushtarët e huaj dhe na i grabitnin pulat nëpër kotece.

Ishin ato kohëra , që kur më kujtohen, më zë frymën vreri ,zverdhohem si muret në lagjen e evgjitëve, diabeti udhëton nëpër çdo plagë që më ka mbetur prej asaj kohe...

Pranë portave të mëngjesit, gjeta një zarf të kaltër , ishte i kaltër si qielli i qytetit tim, kaltërsia që ta zgjon dashurin e fjetur, t’i ngacmon ndjenjat, që kanë humbur rrugën në kokën tënde, kaltërsia e cila kur bashkohet me energjinë e trupit tënd përvëlon hemisferën , t’i djeg flokët...

Ju ende nuk jeni zgjuar Zotëri,  akoma jeni duke fjetur në retë e purpurta të begatisë,kurse unë fle mbi gjethet e fishkura të skamjes.

Zotëri, mendoni pak më esëll, pensioni im po tepron në fund të muajit, nuk kam fuqi të eci deri në barnatore e të blejë barëra,kurse ju e helmoni edhe ajrin e qytetit me automjetet e Juaja,i keni hipur djersës tonë dhe po na kalëroni,mos harroni Zotëri se një ditë ju deshët  apo nuk deshët do ta dëgjoni hingëllimën e skamjes, do fillojnë të gjëmojnë muret, në të katër anët e hemisferës...

Boll më, jemi lodhur,na ka dërmuar mjerimi,keni hyrë në gjakun tonë dhe jeni duke na e thithur palcën e kurrizit si ushejza,

Mos harroni, pensioni i jonë po na tepron në fund të muajit, kurse paga e Juaj Zotëri po i tejkalon kufijtë e durimit...

 

 

GJUMI

 

Mbi komodinën e vjetër i paskan hequr të gjitha gjërat e pa nevojshme, s’paska mbetur asgjë këtu për çka mund të flasim .

Një hije e rënd hyri në dhomën e fjetjes deri sa nusja i krihte flokët e saja të shprishura. Më duket se kjo hije ka një qëllim jo të mirë, sa herë që hynë në dhomë zbehen muret, zbehet çarçafi ,jo nga ndonjë frikë por nga aroma e padurueshme e saj.

Më kujtohet kur në këtë dhomë kanë fjetur kuajt e drunjtë , ato lodra fëmijësh që na i gdhendte gjyshi me një biçak tejet arkaik, me dorezë nga briri i dhisë , sa që t’i lëndonte gishtat nëse gdhendje një kohë të gjatë .

Me xhelozi e ruante gjyshi briskun e tij të vjetër,sepse thoshte se e ka kujtim nga gjyshi i tij,e kam me ja dhënë edhe babait tënd nipçe ti mos u merakos. Ky biçak me qindra vite shkon prej një gjyshi deri te gjyshi tjetër, që ende nuk ka lindur.

Ruaju mos të të mbyten mendimet sepse nuk mundesh me ndalë vrapin e gjuhës së etjes , ato përherë shkojnë bashkë, kudo i sheh të strukur në një trastë dhe nuk ndahen askurrë.

Nëse ndoll përmbytja e mendimeve, ti mos e lodh kokën, çdo përgjigje kërkoje në hingëllimën e ditës, nëpër xhepat e tua kërkoje të nesërmen, nëse e kërkon domosdo do ta gjesh e nëse nuk e kërkon ti që në start ke humbur çdo pjesë të trupit tënd.

Sot për herë të parë e pamë ekstazën e eklipsit ,hëna ekzaltohej  e përdjegur, fundosej në gjumin e vetëtimave dhe qante si një kërthi.

Çka do të bëja unë po mos të kisha pasur ty,e vetmja gjë që më ka mbetur nga koha e fëmijërisë ,je ti kali im i drunjtë.

Fli , fli , nata është për gjumë, nëse të kafshon vetmia, ti shko deri te fanari, bisedo me dallgët e detit, mund të flesh edhe në djepin e varkave të thyera, nëse ke mundësi hyrë në ëndrrën e fijeve të holla të koraleve, aty mund ta gjesh të kaluarën e hingëllimës së kuajve të egër, nëse jo, atëherë, po atë hingëllim, kërkoje të kuajt e kuq të luftës, jam shumë i bindur se te ato kuaj fshihen edhe hingëllimat e ditës kur e dhunuan djajtë.

Kij kujdes kur dallgët tunden në djepin e detit, është pak rrezik të jesh në breg i papërgatitur, të presin të papriturat. Sa ora dalin sirenat, të marrin me këngët e tyre dhe të fusin në djepin e shkëmbit.

Ti po harron se s’di not, në qytetin tënd nuk ke pasur asnjë lumë, ke mundur të notosh vetëm në grimcat e pluhurit ose të mbytesh në djersët e diellit kur si saç i përskuqur na rrinte mbi kokë...

S’di a mund të paramendosh se si mbytet uji . Ajo është një mbytje e tmerrshme , varka fundoset si deti në ëndrrën time dhe më mbytë pa dalë në breg.

Disa ditë të prita në brendinë e shkumës së kripu r. Të prita kur nuk kisha

kohë , kur më mungonte energjia diellore, kur e dija se ti kurrë më nuk do të kthehesh.

Unë sërish të pritja, më pëlqejnë pritjet kur nuk vjen askush, vetëm në ato çaste mendoj për vetveten time, për ekzistimin e ajrit që jam duke e thithur me mushkrit e mia që nuk kanë aftësi as të marrin frymë, ti ikën me shkumën e mua ma lë vetmin e kripur të thahem në këtë shtrojerë të pritjes si peshku i papjekur në hedhin e diellit.

Asnjë pulëbardhë nuk u kthye në atdhe . Kjo gjeografi e bredhjes, i vrau fluturimet e zogjve  . Ti mbete fjala e fundit e gjëmës, mbete mollë sherri në kujtesë , mbete i vetmuar me vetmin e trokut të ikur diku në hapësirë.

Më kujtohet kur i preknim krifat e prera të kuajve,dita qeshte me ne, kurse hija që na përcillte në çdo hap mbante një sekret dhe nuk na tregoi asnjëherë asnjë fjalë.

Flinte në pluhur duke thithur ajrin nga një qeskë najloni dhe kështu e mashtronte ditën .

Kur e kërkuam gjilpërën e merimangës që e thuri rrjetën në imagjinatën e shkretëtirës era na tha që kot po e kërkojmë etjen , ajo fle në gjumin e shkretëtirës, vetëm njëherë në jetë duket në bregun e majtët lumit dhe e përjeton ekzaltimin e dehjes.

 

 

POR TI NA ERDHE

 

Humba çdo interesim se si merr frymë frika . Ishte ditë e hënë, më duket se do të fillojë mbarë kjo javë.

Nuk prisja se do të hasja në shumë pengesa. Më zuri kolla e keqe dhe gati se s’ma nxori shpirtin nga hunda  .

Mu duk se ja filloi një ditë e mbarë dhe ja se ç’më doli si nusja, dreq me bisht. Erdhën disa hije dhe na hynë në shtëpi,dikush i priu deri te pragu i derës por ishte i padukshëm,erdhën dhe na e lënë sherrin përpara dyerve.

Të hymë apo të dalim nga  beteja . Nuk gjetëm tjetër rrugë , u bashkuam me armikun, si çdo herë edhe kësaj radhe i dorëzuam armët dhe e rrokëm sharkinë e lahutën, filluam të vrasin e të presim koka në imagjinatën tonë të sëmurë.

Të hymë dhe të dalim nga beteja, apo të mbetemi kështu si jemi të mjerë , të pafuqishëm deri në pa skajshmëri.

Ishte ditë e diel kur të pash në kishë apo xhami nuk më kujtohet më, por e diela ka mbetur peng në kujtesën time , kur atë ditë dole në bejleg i thirre burrat dhe djemurinë të dalin në shesh, e dolën...

Nusja rinte e qëndisur si çdo nuse . Ti qëndroje i patundur si lisi, mora vesh se të kishte kafshuar xhelozia kur kaloje nëpër flokët e ditës .

Atë çast me mijëra vite u ktheve mbrapa ,  i zgjate duar kah drita , nuk e preke , ece e nuk të bartën këmbët,  të mundonin lëvizjet e plogështa të frymëmarrjes, të rrinte në qafë faji i vjetër, të mundonte vetvetja që nuk je më ti në lëkurën tënde por dikush tjetër kishte hyrë dhe e lëronte...

Disa vite deshëm ta lërojmë qiellin me dy gishta të ngritur lartë, të nesërmen zhdukeshin hullitë. Një nga një zhdukeshim edhe ne . Zhdukej çdo gjë që e kishte shijen e energjisë qiellore.

Liria na erdhi vetëm atëherë kur filluam ta përdorin njërin gisht . Çudi dy gishta kurrë nuk bënë punë sa bëri vetëm gishti tregues, e shikonte gishtin dhe e prekte lëfytin e çezmës që akoma pikonte një lloj balsami që shëron çdo plagë.

Uji më nuk lërohej as me plor as me lot, ajrin e pastër të maleve e lëronin plumbat, poçari gatuante bukë deltine me lotin e nuseve, loti i cili ishte shërues, i cili filloi me na i shëruar plagët që ne mendonim se kurrë nuk do të shërohen.

Mendonim ashtu sepse na mungonte uji, na shtrydhën keq deri sa na e shterën palcën e kurrizit që nuk lakohej asnjëherë.

Vetëm atëherë, na erdhi nusja jonë krenare, kur u zgjua nga gjumi shekullor gishti jonë i thyer, kur i hapin sytë vetëdija, qeshën lisat, gjethet, qeshi edhe barikë kurrë deri më atë çast nuk ja pamë lotin në vajin e gurit..

 

 

POETI

 

Kishte kohë që iku . Nuk la asnjë pinjoll . Ishte , nuk di se sa vjetori i vdekjes. Ishin mbledhur në sallën e teatrit , njerëz të çdo kallëpi, ata të mençur dhe ata të tjerë, që kishin nga një cilindër në kokat e tyre tullace.

Kjo ditë e diel nuk i përngjante ditëve të tjera të viti , ishte e diela e vitit të brishtë, dita e prerë në cung me një sëpatë të ndryshkur, dita që i mbante rropullitë nën sqetull dhe largohej nga vetvetja.

Salla e teatrit gumëzhinë përplot me njerëz mondan . Kishte edhe nuse sapo të dala nga duart e floktarit, ose floktari kishte shkuar nëpër shtëpia të klientëve të rëndësishëm , po mendoj për nga xhepi.

Asnjë re në qiellin e kristaltë të Kryeqytetit .

-Sot qenka dita e mrekullueshme zonjë,-i tha një poet një gruaje  të moshuar që turfullonte si pela e egër.

Po dita e mirë zotëri, por nuk kemi ardhur këtu pse është  e mirë kjo ditë, këtu jemi as vet nuk di pse, por ja, kemi ardhur një grumbull njerëzish të veshur me leckat e fundit të modës, e të ngjeshur me çmendinë e paparashikueshme- the zonja nën hundë dhe u largua pa asnjë fjalë kurse zotëriu mbeti si një koçan lakre në shi.

Pas pak na doli para mikrofonit poeti i dehur,duke folur nën hundë vazhdoi në mënyrën e vet të dikurshëm alla komuniste.

Një minutë heshtje për të gjallët në këtë sallë se ky poet për të cilin jemi këtu nuk ka vdekur, të vdekur jemi ne, që nuk kemi as një fjalë, jemi njerëz pa fjalë, sepse poetët nuk vdesin ashtu si nuk vdesin fjalët.

Një heshtje e pllakosi sallën me zymtësinë e fjalëve , askush nuk tha asnjë fjalë, vdiqën fjalët para poetit, para se të dalin nga dhëmbët artificialë të folësit.

Nuk kishte më kuptim kjo mbledhje përkujtuese, çdo gjë e humbi kuptimin, ndoshta është edhe më mirë që ndodhi kështu...

Deri sa ishte gjallë poeti, kalonte rrugëve të Prishtinës pa e vërejtur askush, pinte kafen e mëngjesit me vetminë e vet.

Vetëm atëherë kur iku, ne filluam ta ndjejmë boshllëkun që na la pas. Filluam ta ndjejmë se edhe ne do të ikim një ditë pa pritur e pa kujtuar.

Vetëm në faqet e fundit të gazetave do të lexojmë se  vdiq filan fisteku, poeti i skamjes, i dashurisë së metropolit, poeti i mjerimit dhe i gotës, poeti që përpos fjalës që pat dhe librave asgjë tjetër nuk la në këtë botë të pshurrtë, asgjë përpos njerëzve mondanë që bredhin si koçan të lagur nëpër asfaltin me përplot shiringa dhe qeska najloni...

 

 

ËNDRRA E DITËS

 

Disa gjëra na rrjedhin para hundëve, i shtrijmë duart por s’mund t’i zëmë, tentojmë të ikim, nuk na lëshojnë, na mbajnë peng, ku ta dimë se për çfarë qëllimi.

Kurse ne edhe ashtu jemi peng i kokës tonë, çdo gjë pa dashje ndalojmë ashtu  është kurdisur koka e jonë, ose nuk dimë të mendojmë pakëz më ndryshe se mushkonjat kur lahen në va.

Dalim në rrugë na pengojnë kalldrëmet që dikush i ka ndërtuar para shumë e shumë viteve, na pengon  fluturimi i mizës mbi tepsinë e palarë kurse nuk na pengon aspak ai kundërmim i rëndë  i tepsisë.

Shohim vlerat dhe kundërvlerat në fytyrat e njerëzve, na pengon çdo gjë që nuk jemi ne, nuk mund ta durojmë gërhitjen e gjyshit, vetëm se vetëm e ka shkelur shumë thellë në gjumin e moshës.

Pa vetëdije e fusim gishtin tregues në hundët e ditës, ja  kruajmë trurin  dhe më vonë po me atë gisht i pastrojmë dhëmbët. Ç’po ndodh kështu me ne? Kush jemi? Kah po shkojmë? Cila rrugë po shtrihet para nesh? A jemi duke ecur apo duke vendnumëruar si çdoherë? Ku po na bredhin këto mendime që nuk mund t’i quaj mendime por pikëza të tepërta që na pikojnë nga truri...

Të gjitha këto pyetje mbesin pa përgjigje. Kur na lodh etja, ulemi mbi një kërcu të kalbur dhe e kthejmë kokën  kah e kaluara, thua se jemi pa të ardhme.

Pastaj kur na humbin fjalët i fusim duar në xhepin e ditës dhe e arnojmë kujtesën , me atë lecka që ka mbetur pas nesh.

Kur përfundojnë këto ngjarje, ulemi diku në një kafene dhe ja nisim të tjerrim thashethemet, ky mik i joni është prej mishi  e ai tjetri ka kokë viçi dhe kështu mbërrijmë deri te shkallët e ndërgjegjes dhe ulemi kacule, ja nisim këngës majëkrahut...

Këta jemi ne, me të gjitha të mirat dhe të ligat tona, i qesim të pamirat përpara virtyteve, çdokujt ja veshim këmishën e të çmendurit, kapërthejmë të kaluarën me disa komça të alumintë dhe qeshim me vetveten.

Kur dehemi nga kënaqësia kur e arnojmë lëkurën e gjarprit  posa të veshur,dalim në qytet, e varim diku në kujtesë varkën prej letre dhe rrimë me miq që nuk i kemi takuar me vite, i ndërrojmë disa fjalë sa për me thënë se u takuam.

Me fol të vërtetën as që kishim për çka të flasim, ishim të huaj për njeri tjetrin, koha e kishte bërë të vetën, as mua e as miqve të  mi nuk na mungonte mirësjellja dhe kështu përfunduam takimin tonë me nga një përqafim të akullt.