Speciale
Sabile Basha: Rëndësia historike dhe aktuale e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit (1878)
Sot, kur po përkujtojmë përvjetorin e 145, të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, besoi se të gjithë shqiptarët kudo që janë, me mirënjohje i japin vendin e merituar kësaj ngjarjeje kulmore, historike dhe aktuale. Dhe, se, s’ka dyshim, se LSHP, në historinë e popullit shqiptar, përbën...Lutfi Alia: Illyrii Proprie Dicti – Ilirët e Vërtetë
Banorët më të hershëme në trojet tona, janë shfaqur rreth 210 000 vite më parë, të zbritur nga Europa veriore. Prania e njeriut primitiv në trojet tona, konfirmohet me veglat e punës prej stralli të gjetura në fshatrat Rusinjë dhe Peshtan të Fierit etj. Në periudhat e paleolitit të lartë (35 000 – 10 000 vjet para K)...Fotaq Andrea: Pena të arta franceze për shqiptarët (1)
Gijom Adam, i njohur ndryshe Gulielmi i Adës (1270-1341), kryepeshkop katolik francez i Tivarit në vitet 1324-1341. Ka lënë dëshminë më të hershme të njohur deri më sot se gjuha shqipe kishte arritur nivelin e gjuhës së shkruar të paktën gjer në gjysmën e parë të shekullit XIV...Lutfi Alia: Portreti i Dukës Gjoni II Kastrioti
Gjatë shtypjes pesë shkullore nga barbarët osmanë, vendi ynë kaloi situata tepër të vështira. Barbarët osmanë krahas gjenocidit të arbërorëve, grabitën, dogjën, çdukën, shkatërruan shumë vlera artistike; një pjesë të kishave shekullore i dogjën, të tjerat i shndërruan ne xhami; ndaluan të flitej e të...Dorian Koçi: Bota kulturore arbëreshe në gazetën “Shqiptari i Italisë” (1848)
Në shekullin XIX, emërtimin etnik mesjetar për shqiptarët – arbër -kujtesa kolektive e ruante si një kujtim të largët. Më së shumti, ky emërtim përdorej dhe lëvrohej në qarqet e elitës së shkolluar shqiptare, kryesisht në ato që përdornin latinishten dhe kishin njohuri për epopenë arbre të Skënderbeut në shekullin ...Lutfi Alia: Mozart, Lorenco Da Ponte dhe dy protagonistat 'Albanezë' në operën 'Kështu bëjnë të gjitha'
Kompozimi i muzikës për këngët, sonetet, serenatat, balladat, operetat dhe operat është i lidhur ngushtë me tekstin dhe libretin, sepse kompozitori do t’i shprehi me nota muzike temën e hartuar nga poeti, apo libretisti. Në historinë e artit muzikor përmenden shumë autorë tekstesh kenge dhe autorë ...Jusuf Buxhovi: Mashtrimet e Kishës Ortodokse Serbe me autoqefalinë dhe pasojat për shtetin e Kosovës
Ngritja e shtetit hegjemon serb nga autonomia në vitin 1830 (në përmasat e pashallëkut të Beogradit) dhe pranimi shtet në Kongresin e Berlinit 1878 e deri te zgjerimi me tokat shqiptare gjatë luftërave Ballkanike 1912-1913, me ç’rast Kosova dhe Maqedonia do t’i njihen Serbisë, u bë mbi “tapitë shpirtërore” të kishës ortodokse serbe dhe...Qazim Namani: Objektet kishtare brenda citadelës në Kështjellën e Artanës
Punët konservuese dhe restauruese të kryera në Kalanë e Artanës, nga viti 2015 deri më 2017, janë bërë me fondet të Këshillit të Evropës dhe nën mbikëqyrjen e UNESCO-s. Hartimi i projektit për konservim e restaurim është bërë nga kompania kroate “Omega Engineering”, ndërsa punët ishin kryer nga firma beogradase...Dorian Koçi: Edward Lear në territoret e Shqipërisë së sotme
Njohja dhe rizbulimi i Ballkanit në shekullin XIX dhe fillimet e shekullit XX në Evropë është një proces i cili nuk u zhvillua vetëm si një rizbulim gjeografik por dhe si një zbulim kulturor. Ky konstatim është akoma dhe mëse i vërtetë sidomos kur flasim për territoret shqiptare në...Lutfi Alia: Duka Gjoni II Kastrioti (3)
Më 2 gusht 1485, Gjoni II, në shkëmbim të feudeve Monte Sant Angelo dhe San Giovanni Rotondo, mori nga mbreti Ferrante I tokat e San Pietro në Galatina, Duka I i Galatina dhe titullin konte i Soleto, Gagliano, Avigliano, Orria, Sagliniano, Bagnula, Padula, Aradeo. Këtë shkëmbim...Qazim Namani: Tradita të moçme dasme dhe nga jeta te popullata shqiptare në fshatrat e Medvegjës
Që nga fillimi i sulmeve barbare sllave, në trojet shqiptare, të Sanxhakut të Nishit, por edhe pas pushtimit, të atyre viseve popullata shqiptare, që mbeti brenda kufijve të shtetit serbë, popullata shqiptare ishte e rrezikuar, për jetë dhe e penguar, që të zhvillojë jetë normale...Lutfi Alia: Mirënjohje për dy miqtë e mi, Dr. Karmina Bitri Haxhiu dhe Artan Haxhiu
Shkrimet historike të kohëve vjetra, domozodoshmërisht duhet te shoqërohen me dokumenta, që dëshmojnë vërtetësinë e ngjarjeve e të personazheve dhe kur është e mundur, të shoqërohen me fotografi të objekteve të lidhura me jetën dhe aktivitetin e tyre, si dhe me portretet të tyre, të realizuara nga piktorë dhe grafistët e kohës...Qazim Namani: Qytetet Urbane gjatë sundimit osman në Kosovë
Perandoria Osmane pasi që i shkatërroi disa fortifikime të rëndësishme strategjike për vendin, në fillim të shekullit XVII, si qytete urbane hynin Prishtina, Prizreni, Vushtrria, Peja dhe në fund të këtij shekulli edhe Gjakova si qendër e re urbane...Shtëpia Botuese “Streha”, ka botuar monografinë “Andronika dhe Gjoni II Kastrioti”, të autorit Lutfi Alia
Andronika Arianit Komnena, vajza e Gjergj Arianitit dhe e Marie Muzakës, në vitin 1451 u martua me Gjergj Kastriotin. Gjatë 17 viteve jetesë bashkëshortore me Gjergj Kastriotin, Andronika u shqua si zonja e parë e Arberisë, si nënë shembullore, si zonjë fisnike trime, që kishte fituar admirimin dhe respektin e mbarë arbërorëve...Lutfi Alia: Bala, luftëtari legjendar i epokës Kastriotiane
Në shekullin XV, Arbëria u trondit nga sulmet e vazhdueshme të hordhive barbare të Perandorisë Osmane. Janë të njohura masakrat që kryen turqit në popullatën civile, dihet se pas çdo fushate sulmesh kundër vendit tonë morën robër, që i dërguan në Anadoll; plaçkitën, dogjën dhe shkatërruan vlerat kombëtare arbërore...Qazim Namani: Gjurmëve të qytetit të Damastionit në trevat e Dardanisë qendrore
Damastioni ishte qendër e madhe xehëtare me rëndësi në Dardani, ku që nga shekulli i IV p.e.re, preheshin monedha prej argjendi. Në simbolet e përdorura mbi monedha është çekani i minatorit, që dëshmon se qyteti ishte qendër e një treve të pasur me miniera të arit dhe argjendit.Damastioni është njëri nga qytet e rëndësishme ilire...Lutfi Alia: Duka Gjoni II Kastrioti (2)
Me vdekjen e Gjergj Kastriotit më 17 janar 1468, qëndrimi në Arbëri përbënte rrezik për Andronikën dhe Gjonin II dhe të afërmit e familjes, pasi pushtimi turk ishte iminent dhe hakmarrja e osmanëve barbarë nuk do të vononte. Në fillim të shkurtit 1468, në një letër dërguar mbretit Ferrante I i Napolit, Andronika...Qazim Namani: Shqiptarët dhe hebrenjtë në Kosovë gjatë sundimit serbë 1912-1945
Bazuar në burimet historike, kuptojmë se ndër qytetet e Kosovës, që ma shumë jetonin hebrenj ishin Prishtina dhe Mitrovica. Hebrenjtë në Mitrovicë erdhën kryesisht nga Prishtina, pas ndërtimit të hekurudhës në shekullin XIX. Gjatë luftërave ballkanike një numër i hebrenjve e braktisin...Lutfi Alia: Andronika Arianiti Komnena Shpata Kastrioti
Andronika Arianiti Kastrioti ishte e bija e Gjergj Araniti Komneni (1376 - 1462) zoti i Principatës të Arianitëve. Sipas Gjon Muzakës, i ati i Gjergjit ishte Arianit Komneni dhe nëna e bija e Nikolla Zakaria, zoti i qytetit-port Budua. Në burime historike bizantine, theksohet se i ati Arianiti...Kryesore
Namani, Vitaku, Sallahu: Tipologjia e banesës dhe simbolet e kultit në komunën e Mitrovicës dhe Vushtrrisë
Lutfi Alia: Eno Peçi, balerini dhe koreografi në Operan Shtetërore të Vjenës (III)
Qazim Namani: Banesa Qytetare shqiptare e shekullit XIX në Shqipërinë veri-lindore
Nikë Gashaj: NATO dhe Kosova
Paulin Z. Zefi: Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, Lezha dhe Raguza (Dubrovniku), në rrugëtimin e hershëm të Gjuhës së shkruar Arbëre/Shqipe
Qazim Namani: Gjurmë të trashëgimisë kulturore në fshatrat Lladoc, Balloc e Herticës në komunën e Podujevës
Qazim Namani: Bartja e materialit arkeologjikë në vitin 1995 nga Muzeu i Mitrovicës në Muzeun e Prishtinës
Milazim Zeqiraj: Dialogu i dëshmorëve më 13.4.1999
Qazim Namani: Zanafilla e Kulturës materiale dhe historike në Kosovë
Sabile Basha: Naser Hajrizi - Republikë Kushtetutë - Ja me hatër ja me luftë