Speciale

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (10)

Të shkruarit për luftën e fundit në Kosovë, padyshim se përfaqëson një sfidë të madhe historike, politike dhe njerëzore. Është e pamundur të ndërtosh një rrëfim të plotë për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës pa ndalur vëmendjen edhe tek një dimension thelbësor dhe shpeshherë i...

Sabile Basha: Obelisku i qëndresës për kujtesën e të burgosurve politikë shqiptarë

Gjatë kohës së pushimeve, mes qetësisë së natyrës dhe largësisë nga ritmi i përditshëm, vendosa të marr me vete një libër që më nevojitej për disa verifikime të të dhënave — “Burg pas burgu”, i autorit dhe atdhetarit të shquar të çështjes kombëtare, Gani Sylaj, botuar në vitin 2019...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (9)

Sa delikate në pamje, e sa e vogël përballë madhështisë së dhimbjes që na la; sa e butë në buzëqeshjen e saj të pafajshme, e sa e ngrohtë në përqafimet që u dhuronte me mall prindërve dhe të afërmve – një shpirt i pastër që ngjante më shumë me një dritë e cila s’kishte ardhur për të qëndruar gjatë, por për të lënë pas një gjurmë të...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (8)

Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, Kosova përsëri mbeti e robëruar dhe e okupuar. Lëvizja Kombëtare për çlirim dhe bashkim kombëtar nuk e braktisi kurrë idealin e saj, pavarësisht kushteve jashtëzakonisht të vështira në të cilat u detyrua të vepronte. Përballë një robërie të egër dhe...

Lutfi Alia: Elemente të drejtës antike helene dhe romake në Kanunin e Lekë Dukagjinit (I)

Kanunet e Maleve Shqiptare, janë vepra monumentale të historisë, të kultures, të identitetit të popullit tonë, të origjinës tonë të lashtë iliro-arbërore. Flitet për Kanun, por termi më i saktë është e drejta iliro-arbërore-shqiptare, pasi si e tillë lindi, si kodi i të drejtës Ilire - Ius Illyriense, vazhdoi si e drejta e arbërore në mesjetën e herëshme...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (7)

Kjo betejë nuk ishte vetëm për mbrojtjen e një shtëpie apo të një fisi, por për mbrojtjen e një ideali – të lirisë, të të drejtës për ekzistencë dhe të së ardhmes së një populli të tërë. Në këtë kuptim, Prekazi dhe fjala e dhënë në atë shtëpi të rrethuar nga dhuna u shndërruan në kodin etik të...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (6)

Kontributi i gruas shqiptare në luftërat shumëshekullore për çlirim nuk mund të reduktohet vetëm në matjen mekanike të pjesëmarrjes së saj të drejtpërdrejtë në frontet e betejës. Përfshirja e saj ka qenë shumë më e gjerë dhe shumëdimensionale—ajo ka përfshirë jo vetëm angazhimin...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (5)

Kjo dukuri mori përmasa të frikshme sidomos gjatë dekadës 1981–1991. Vetëm në komunën e Ferizajt, dokumentohet se mbi 53 gra u ekspozuan ndaj këtyre trajtimeve çnjerëzore. Viktimat nuk ishin vetëm aktiviste politike, por edhe nëna të thjeshta, nxënëse dhe gra që nuk kishin asnjë angazhim...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (4)

Edhe në vitin 1968, në një nga momentet më të rëndësishme të zgjimit politik në Kosovën e pasluftës, gruaja shqiptare, sidomos ajo e re – nxënësja dhe studentja – nuk mungoi në skenën e rezistencës. Përkundrazi, ajo u shfaq jo vetëm si pjesëmarrëse, por si udhëheqëse aktive e...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (3)

Më tronditëse akoma janë rastet që ai përmend, të nënave që nuk i lejonin fëmijët e tyre të strehonin veten në shtëpi nëse kishin braktisur fushën e betejës nga frika. Madje, ato vetë i rikthenin në vijën e zjarrit, duke i turpëruar dhe njëkohësisht i shtyrë të rikthenin dinjitetin e humbur...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (2)

Në shekullin XIX, përgjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare Shqiptare, roli i gruas shqiptare arrin një nivel të ri angazhimi dhe vetëdijeje kombëtare, duke dalë nga kufijtë tradicionalë të rolit familjar dhe duke u bërë pjesë e drejtpërdrejtë e proceseve historike që do të formësonin fatin e kombit. Kjo...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (1)

Heroizmi i gruas shqiptare, i skalitur në kujtesën historike ndër shekuj, ka qenë një dëshmi e vazhdueshme e qëndresës, guximit dhe përkushtimit të saj ndaj fateve të kombit. Megjithatë, roli i saj në jetën shoqërore të Kosovës ka kaluar nëpër një proces të ndërlikuar e të shumëfishtë të angazhimit, shpeshherë të papërfillur ose të heshtur në...

Sabile Basha: Gruaja shqiptare në dritën e historisë dhe vlerësimi i të huajve për të

Është një e vërtetë e pakundërshtueshme se gruaja shqiptare ka zënë një vend të rëndësishëm në historinë kombëtare të popullit tonë, duke filluar nga periudha ilire dhe duke vazhduar përmes shekujve. Jo vetëm autorët shqiptarë, por edhe shumë shkrimtarë të huaj kanë shkruar për të, duke e përshkruar si një nga gratë më të guximshme dhe më besnike në Ballkan...

Ekskluzive nga Fotaq Andrea & Dritan Muka: Misteret e Kokës së prerë të «Skënderbeut»

Titulli i këtij shkrimi është vërtet makabër, të ngjeth mishtë, por fatmirësisht - po e themi hapur dhe me bindje që në fillim -, nuk ka të bëjë kurrësesi me Heroin Kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti. Kjo kokë e prerë e quajtur « Skander Beeg » sipas tekstit që përmban vetë ilustrimi, është cilësuar në mediat shqiptare...

Prof. Dr. Sabile Keçmezi-Basha: Falënderim

E ndjej për detyrë, por edhe për kënaqësi shpirtërore, t’ju drejtohem me mirënjohjen më të thellë. Ndjej lumturi të veçantë që pata privilegjin të jem pjesë e këtij komunikimi me ju – një bashkëbisedim që tejkaloi kufijtë formalë të një interviste dhe u shndërrua në një miqësi të ngrohtë shpirtëror e intelektual...

Sabile Basha: Jeta mes largësisë dhe përkatësisë

Shpeshherë thuhet se për të matur thellësinë e dashurisë ndaj atdheut, duhet të përjetosh largësinë prej tij – të shkëputesh për pak çaste nga dheu ku je rritur, për të ndier më qartë lidhjen që të përshkon me të. Kjo thënie më tingëllon e vërtetë, jo sepse kam dashur ta vërtetoj me...

Paulin Z. Zefi: Tumat ilire në malin e Kakarriqit

Kodra e Kakarriqit, e cila në gjuhën popullore njihet si Mali i Kakarriqit, shtrihet paralel me Malin e Rrencit në drejtim VP-JL, nga Fusha e Bregut të Bunës, në Fshatin e Ri dhe deri në afërsi të lumit Drin, në fshatin Balldre të Lezhës. Ky kurriz shkëmbor gëlqeror ka një morfologji të njëjtë me...

Ekskluzive nga Fotaq Andrea & Dritan Muka: Figura e Skënderbeut sipas një kompozimi në gravurë në vitin 1631

Kohët e fundit, historiania amerikane e artit Louise Rice, profesore në New York University, falë studimit të saj « Kuptimi brenda kuptimit sipas një vizatimi të Jacques Stella-s »1 që ndodhet në muzeun Ashmolean të Oksfordit, ka arritur të zbërthejë, në mënyrë të meritueshme, një enigmë që ka tërhequr vëmendjen e historianëve të artit që prej gati katër shekujsh...

Sabile Basha: Pafajësia e vrarë

Disa ditë më parë, Prof. Dr. Nusret Pllana – një nga zërat më të përkushtuar të luftës në Kosovë, zëri që kumbonte gjatë luftës në malet e Berishës duke bërë thirrje për një Kosovë të lirë e te pavarur– më telefonoi për të më njoftuar për akademinë përkujtimore, kushtuar fëmijëve të vrarë...

Sabile Basha: Ta duash Kosovën do të thotë të jetosh dhe të veprosh për të

Teksa bisedoja me nipin tim, një fëmijë që ende mbante në sy pafajësinë e botës dhe në buzë të qeshurën e jetës, më doli nga shpirti një pyetje që ndoshta nuk duhej bërë, por që më shpëtoi pa qëllim: “Kënd e donë më shumë, mamin apo babin?” Ai më shikoi me sytë e një bote pa hile, i habitur si...