Speciale

Nikë Gashaj: NATO dhe Kosova

Në procesin e rënies së Perandorisë Osmane, Serbia e ka pushtuar Kosovën në vitin 1912, edhe pse Kushtetuta e Mbretërisë së Serbisë kërkonte që ndryshimi i kufijve të miratohej në Asamblenë kushtetuese, ajo nuk e bëri një gjë të tillë dhe as aneksimi nuk u legalizua me traktate ndërkombëtare. Vetëm mbretëria SKS-së...

Sabile Basha & Tefik Basha: Popullsia e Kosovës në dokumentet e Shqipërisë, 1958 (2)

Vazhdojmë me botimin e dokumentit të dytë, i cili gjithashtu botohet pa kurrfarë ndërhyrje. Por, është interesant se analizat që i bënë Qendra e Statistikave në Shqipëri janë të detajuara , të sakta dhe bëhet analizë kritike ndaj të gjitha të dhënave që i japin jugosllavet për...

Paulin Z. Zefi: Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, Lezha dhe Raguza (Dubrovniku), në rrugëtimin e hershëm të Gjuhës së shkruar Arbëre/Shqipe

Lidhjet e forta që Gjergj Kastrioti-Skënderbeu vendosi me shtete të ndryshme europiane, prodhuan jo vetëm një shkëmbim intensiv dërgatash, por edhe korrespondencash diplomatike. Nga zyra e tij dolën shumë letra të nënshkruara nga vetë Kryeheroi, por mjerisht pas pushtimit...

Qazim Namani: Gjurmë të trashëgimisë kulturore në fshatrat Lladoc, Balloc e Herticës në komunën e Podujevës

Megjithëse gjurmë të vendbanimeve të lashta ka në tërë rajonin e Llapit dhe Galabit, interesimi i arkeologëve shqiptar ishte fare i vogël për të gjurmuar dhe konstatuar të vërteten e madhe, për autoktonin e shqiptarëve me shekuj në këto treva. Ky rajon ka gjurmë me vlera të jashtëzakonshme për studimin e lashtësisë...

Qazim Namani: Kozmologjia Dardane

Filet e kozmologjisë në truallin e Dardanisë lidhen me zanafillën e lindjes së jetës, besimit dhe artit.Gjurmët e artit dardan, përshkruajnë fenomenet natyrore të universit, me dimensione fetare mitike dhe artistike nga një perëndi apo një panteoni më të madh hyjnish. Gjurmët e...

Qazim Namani: Bartja e materialit arkeologjikë në vitin 1995 nga Muzeu i Mitrovicës në Muzeun e Prishtinës

Muzeu i Qytetit të Mitrovicës është themeluar me 15 shtator 1952. Deri në vitet e para pas luftës në Kosovë ka qenë i vendosur në lokalet e adaptuara të hamamit të qytetit, ndërsa tash gjendet në objektin e ish komandës ushtarake. Koleksioni i këtij muzeu paraqet zhvillimin historik...

Milazim Zeqiraj: Dialogu i dëshmorëve më 13.4.1999

Më 13 Prill 1999 në shtëpine e Sali Sokol Zeqiraj në fshatin Studenicë ka ndodhur masakër nga kriminelë serb ndaj Zotit të shtëpisë Sali Sokoli Zeqiraj 86 vjeqar,Qendresë E. Lipaj 15 vjeqare,Mirdonë E. Lipaj 13 vjeqare,Njomzë R. Lipaj 15 vjeqare,Lindihanë F. Lipaj 13 vjeqareSalë Lipaj 64 vjeqareHarije Lipaj 62 vjeqareSabrije Lipaj 43 vjeqareHatmane Mehaj musafire nga Tomoci...

Qazim Namani: Bartja e materialit arkeologjikë në vitin 1995 nga Muzeu Arkeologjik i Prizrenit në Muzeun e Prishtinës

Në fillim të viteve nëntëdhjeta të shekullit XX, u bënë gërmime arkeologjike në kompleksin e Shën arkangjelit në Prizren. Materialin arkeologjik që e zbuloi prof. Milinkovic, u publikua në revistën e shoqatës së arkeologëve të Serbisë “Glasnik”, nr. 11 me titull “Kërkimet e reja arkeologjike në...

Qazim Namani: Zanafilla e Kulturës materiale dhe historike në Kosovë

Bazuar në hulumtimet e gjertanishme, gjurmët e para të trashëgimisë kulturore në truallin e Kosovës së sotme fillojnë që nga kulturat e neolitit të hershëm. Që nga kjo periudhë kemi kulturë të pandërprerë të jetës dhe civilizimit deri më sot. Këto kultura ndeshen me gërshetime të elementeve të hershme indoevropiane...

Sabile Basha & Tefik Basha: Popullsia e Kosovës në dokumentet e Shqipërisë, 1958

Në nëntor 2004, kisha shkuar në Tiranë për të hulumtuar për disa dokumente të Lëvizjes Ilegale Patriotike Shqiptare, por që kishin të bënin edhe me Shqipërinë e viteve 1945 e këndej. Pas një pune të gjatë hulumtuese, gjeta shumë dokumente që më hynin në punë për librin ”Të burgosurit politik shqiptarë në Kosovë gjatë viteve 1945-1989”...

Sabile Basha: Naser Hajrizi - Republikë Kushtetutë - Ja me hatër ja me luftë

Në kohën kur u lind Naser Hajrizi, më 07. 07. 1962, nga i ati Beqiri dhe e ëma Fatimja, Kosova ende ishte e robëruar. Shqiptarët, ende qëndronin dhe rezistonin. Edhe më tutje në rend të obligimeve historike mbeti obligimi dhe qëllimi suprem i lëvizjes ilegale-çlirimi i trojeve të mbetura nën...

Sabile Basha: Asllan Pireva - Duam Bashkimin e Trojeve Shqiptare

Asllan Shahin Pireva u lind në vitin 1961, në fshatin Prapashticë. Prapashtica është fshat në verilindje të Kosovës që shtrihet në një rrafshnaltë të Gallapit, mjaft karakteristike, me një relief të hapur dhe shumë të përshtatshëm për banor. Ky vendbanim kufizohet në veri me fshatin Serbinë, në verilindje me Dabishecin...

Sabile Basha: Sherif Frangu – Republikë e Kushtetutë - ja me hatër, ja me luftë

Kur lindi Sherif Franku me 1 janar 1962, Kosova ishte vend i okupuar nën pushtetin gjenocidal serbo-jugosllavë. Shqiptarët edhe në tej bënin një jetë prej robi dhe vazhdimisht ishin të shtypur dhe nuk gëzonin as të drejtat më elementare njerëzore. Ajo periudhë në popull njihej si koha e Rankoviqit. Dhe mu në atë kohë...

Sabile Basha: Bajram Bahtiri - Jeta pa luftë nën robëri nuk kishte kuptim

Në vitin 1945, nuk ishte hera e parë që shqiptarëve iu mohua një e drejtë e ligjshme e tyre, por ky do të ishte mashtrimi më i madh që komunistët jugosllavë u bënë shqiptarëve. Prandaj rezistenca ishte fati ynë historik. Deri vonë historiografia shqiptare nuk u mor me këto ngjarje, jo vetëm se okupuesi...

Jusuf Buxhovi: Konferenca e Rambujesë

Konferenca e Rambujesë, ishte paraparë si rast i fundit i shpëtimit të paqes, me anën e një marrëveshje të detyrueshme, ku edhe Shqiptarët e edhe Serbët do të duhej të hiqnin dorë nga “qëndrimet e skajshme”, për të ardhur te një marrëveshje, qoftë edhe e përkohshme, me të cilën u hapeshin dyert çështjeve të tjera që mendohej se u duhej...

Sabile Basha: Afrim Abazi - Duhet ndryshuar kjo histori, Kosova e Bashkuar me Shqipërinë

Afrim Abazi u lind më 7 qershor 1963 në fshatin Slivovë, komuna e Ferizajt. Babai i Afrimit, ishte Kadri Abazi, i cili ishte mësues i dalluar dhe nënë kishte Ajshe Abazin, e cila ishte një grua e zonja dhe shumë atdhetare. Duhet përmendur se në kohën kur lindi Afrimi, në Kosovë populli...

Xhemaledin Salihu: Perandoria Osmane nuk mundësoi arsimimin e shqiptarëve në Luginë të Preshevës

Kështu në territorin e Luginës së Preshevës u hapën shkolla serbë dedikuar fëmijëve shqiptarë. Në Bujanoc qysh në vitin 1867 ka ekzistuar një shkollë serbe, ndërsa dhjetë vite më vonë u hap edhe në Banjë të Sijarinës. Mësimi zhvillohët në gjuhën serbe...

Sabile Basha: Shaqir Ali Keçmezi - Kosova do të bashkohet me Shqipërinë

Shaqir Ali Keçmezi ishte i lindur më 1927, në fshatin Koretin, Komuna e Dardanës (Ish-Kamenicë), nga babai Ali dhe nëna Humë, e lindur Kryeziu (Roganë). Ishte i pa martuar. Merrej me bujqësi dhe vinte nga një familje mesatarisht e kamur. Qysh në rinin e hershme ai kishte përjetuar dhunë e terror që kishte ndodhur gjatë Luftës ...

Lutfi Alia: Eno Peçi, balerini dhe koreografi në Operan Shtetërore të Vjenës (II)

Në vitin 1998, Eno Peçi u regjistrua në Shkollën e Baletit të Operas Shtetërore të Vienës (Ballet School of the Vienna State Opera), i pari student shqiptar që ka frekuentuar këtë shkollë prestigjioze me famë botërore. Në konviktin e shkollës u sistemua në një dhomë me Mihail Sosnovschi, një ndër shokët më miqësor...

Sabile Basha: Ali Ajeti – Dita për me vdekë për Kosovën

Në vitet e 80 të shekullit të kaluar ishte ajo, ilegalja shqiptare, njëra ndër ilegalet më të organizuara që vepronte në shtetet ballkanike, ngase edhe i ishin bërë padrejtësitë më të mëdha krahasuar me të gjithë popujt e tjerë. Më shumë se lirinë ideologjike, bijtë e Kosovës martire e donin lirinë kombëtare. Bijtë e popullit liridashës...