Bedri Tahiri: Arrestimi

ARRESTIMI

N?se n? let?rsi nuk hyn dhe jeta jote, at?her? ti nuk  di ç’t? shkruash.

(Drit?ro Agolli)

Tregim nga Bedri TAHIRI

Ishte zgjuar her?t, q? pa g?dhir?, dhe me nj? vullnet t? papar? kishte marr? rrug?n p?r n? kryeqend?r. At? rrug?, q? kur kishte qen? student, e merrte me d?shir? t? madhe. Dor?n n? zem?r, studimet i kishte b?r? p?r vesh gjilp?re, n? skamje e p?r gazep. Kurr? nuk kishte banuar atje, madje as edhe nj? nat?. Kjo nuk ?sht? trill, por nj? e v?rtet? q? v?shtir kapet nga mendjet e t? rinjve t? sot?m. T? udh?tosh p?r çdo dit? mbi dyzet e pes? kilometra n? nj?rin drejtim, nuk ishte pun? e leht?. P?rkundrazi, ishte nj? mund sizifian q? v?shtir? p?rballohej. Por, i riu, si veriu! Etja p?r dije kap?rcente edhe pengesat e Sfinksit...

Sot, asaj rruge kishte mësyrë me nj? arsye t? fort?. Rrokullima e ngjarjeve t? dit?ve t? fundit n? trojet e tij, kishin v?n? n? l?vizje gjith? mekanizmat vendimmarr?s t? globit. Zullumi k?putet prej s? trashi,- thoshte populli yn? p?rvoj?hidhur. Dhe, ashtu, si edhe her? t? tjera, po ngjiste edhe k?saj radhe. Barbaria dhe eg?rsia e zvarranik?ve tejkarpatian? mbi shtatin e drobitur arb?ror, kishte arriturmajat kulmore. Hasmi shekullor, nj? gjakpir?s i bab?zitur, nuk dinte t? ndalur. Kishte ardhur momenti q? ai t? kund?rshtohej ndryshe, tamam si n? koh?t e t? par?ve tan?, me plumb n? lule t? ballit. Po, po, sepse me lot, lutje e urata nuk i dilej mban? asaj lubie çmend?se.

P?r disa vjet rresht provuam edhe ashtu, urt? e but?, por kot. Nuk thuhej kot: Po u b?re dele t? ha ujku! Pushka kushtrimtare e Tahir Meh?s ndriu si meteor n? err?sir?n e katranosur q? kishte mbuluar vendin. Ajo b?ri cop? e grim? mitin e pathyeshm?ris? s? nj? perandorie q? m?tonte t? zgjerohej edhe m?, duke shtypur pam?shirsh?m vend?sit autokton?, shqiptar?t. Edhe Adem Jashari kishte dh?n? betimin: Liri a vdekje! Ai, bashk? me trimat e tij sypatrembur mbushnin e mbushnin malet liridash?se. Nj? dit? ata dol?n hapur dhe shpalosen gjokset e tyre si nosit?t vet?flijues lasgushian?. Tiran?t shpirtnxir? zun? t? dridheshin e t? tmerroheshin si djalli nga temjani.

Pik?risht p?r k?t? ngjarje madhore komb?tare kishte q?ndisur nj? shkrim t? bukur, i cili pritej t? publikohej at? dit? n? gazet?n studentore “Bota e re”. Dit?n kur e kishte d?rguar n? redaksi, p?rpak e kishte p?suar nga korbat e zinj.

O Zot, sa pisk e kishte pasur at? pasdreke t? ftoht? t? mesdhjetorit 1998! Dor?shkrimin e kishte futur n? xhepin e brendsh?m t? palltos, kur tre polic? serb? e nuhat?n dhe iu vun? pas. E ndoq?n si hije t? p?rhitura deri n? hyrjen e nd?rtes?s trekat?she, ku ishte vendosur stafi i gazet?s. Tek  zbriste posht?, pasi e kishte dor?zuar materialin, ndjehej m? i leht?suar, edhe pse rreziku nuk kishte kaluar. Zijosh?t ndjellak?qinj po e prisnin jasht?, tek hyrja. Pasi e legjitimuan dhe e kontrolluan, duke ia marr? dhe ca sh?nime, e liruan.

Dhe, v?rtet, nuk kishte gabuar q? ndau mendje p?r t? vajtur sot n? kryeqytet. Gazeta e student?ve ia kishte botuar shkrimin. Sa fort u g?zua! Kjo ishte e natyrshme. Edhe shkrimtar?t m? t? m?dhenj u g?zoheshin publikimeve. I entuziazmuar sa s’b?n e bleu at?, pa i menduar t? papriturat. Nuk iu durua t? ulej diku dhe, ashtu, duke ecur kuturu, pa v?n? re ku po shkelte, zu ta shfletonte rrëmbimthi. Ja edhe artikulli i tij. Nj? faqe e plot? p?r aktin m? t? madh?rish?m e m? sublim t? atyre dit?ve: Daljen n? sken? t? Ushtris? Çlirimtare t? Kosov?s! N? mes nj? foto nga varrimi i m?suesit Halit Geci, nj? kortezh funeral n? ecje t? m?rzitshme. Kaq mund t? b?hej at?bot?.

Pasi n? librarin “Rilindja” bleu edhe nj? ris me letra t? bardha A⁴ p?r makin?n e tij “Olimpia”, u nis drejt stacionit t? autobus?ve. N? Dardani qe m? i kujdesh?m, i b?ri syt? kat?r. Aty, p?rreth banesave, af?r furr?s s? buk?s “Oreksi”, zakonisht q?ndronin polic? sojzi e takanjoz? q? ndalonin dhe maltretonin kalimtar?t, veçan student?t. Kur hipi n? autobus, mori frym? lirsh?m dhe s?rish nxori gazet?n q? ta lexonte ngesh?m shkrimin e vet p?r p?rballj?n e par? frontale t? luft?tar?ve t? liris? me forcat serbe n? malet e Drenic?s...

Sakaq, n? post?bllokun fam?keq n? Nedakofc, ngjau ajo q?,  instiktivisht, e kishte parandjer? q? nga m?ngjesi. Ah, sa keq! Prej m? shum? s? dy muajsh n? k?t? punkt po ushtrohej nj? zullum mizor mesjetar gati mbi t? gjith? udh?tar?t shqiptar?. Ama, i madh e i vog?l, faj e pa faj, i n?nshtroheshin atij operacioni satanik nd?shkues. Rrall?kush, p?r t? mos th?n? askush, mund t? kap?rcente atypari pa h?ng?r dajak e pa p?rfunduar prapa grilash.

Autobusi ndaloi furish?m para gjakatar?ve syp?rgjakur. Tytat e automatik?ve t? tyre e p?rthekuan si rrathet e ferrit dantesk. Dy prej tyre u fut?n brenda rr?mbysh?m. Legjitimimi kaloi shpejt, meq? nuk pati shum? udh?tar?. Disa, q? edhe her? t? tjera e kishin provuar at? kalvar biblik mizorie, zbrit?n m? her?t dhe zgjodh?n rrugicat e dhiar?t n?p?r arat e p?rbaltura. Ai qe i vetmi  q? ia mor?n let?rnjoftimin dhe zbrit?n posht? p?r t? komunikuar me baz?n.

N? nd?rkoh?, nj? sdudente, q? dikur kishte qen? nx?n?se e tij, iu afrua trimërisht dhe ia mori gazet?n e gj?sendet e tjera q? mund t’i nxirrnin telashe.

- Tek un? nuk dyshojn? profesor, jam studente,- tha ajo, duke i futur ato n? çant?n e saj, midis librash.

- Faleminderit, por po m? dhimbsesh t? rrezikosh, ori luanesh?!- u shpreh ai i mall?ngjyer nga guximi i saj, pa pasur koh? ta zgjas?, sepse nj? helmet? e zymt? u fanit n? der?:

- Zot?ri, zbritni posht?, je i arrestuar!

- Un?!- u paraqit, sikur nuk po kuptonte.

-Ti, ti, mos u shtir? budalla se do ta b?jm? shpin?n m? but? s? barkun,- e k?rc?noi trashullaku, duke e shtr?nguar fort shufr?n e gom?s q? i l?varej deri posht? n?n gjunj?.

Derisa vetura “Zastava 101” nxitonte p?r n? Vician?n e lasht?, ai, ulur prapa, midis dy uniformave t? zeza, u dha fre mendimeve q? t? kal?ronin si pel? e harlisur. Meditonte e ç’nuk bluante n? kok?n e tij. T? gjitha i llogariste n? ato çaste kritike. Rradakja zu t’i funksiononte p?r mrekulli. I mendoi pyetjet dhe torturat q? mund t’ia b?nin n? zyrat e mynxyrave vrastare. Ku e ke UÇK- n? q? po e lavd?ron e po e p?rkrah aq shum??! Thirre, a mund t? t? ndihmojë tashti?! H?, ç’thua?! Mir?, q? ne po b?hemi zem?rmir? dhe po t? falim. Shteti yn? ?sht? tolerant. Po ti, çka na ofron ne? Nuk po k?rkojm? shum? prej teje. Merre nj? cop? let?r dhe sh?noi t? gjith? ata q? kan? rrokur arm?t dhe kan? dal? maleve kund?r nesh. Asgj? m? shum?. Cik?rrim? u duket kjo atyre kukuriqave t? pam?shir?! Si t? veproj? Po t’ua them t? v?rtet?n do t? m? konsiderojn? spiun. Nj? veprim i keq q? nuk e kemi pasur n? gjak bab? as bab?gjysh. Kurr?! Madje, shpirtshiturit i kemi urrejtur m? shum? se armiqt?. Edhe po i g?njeva, nuk m? besojn? dhe prap? m? zhdepin duke m? rrahur. M? s? miri ?sht? ta zgjedh nj? rrug? t? mesme. Kryesore, emra t? mos jap p?r ask?nd. P?r t? tjerat t? mos rrudhem fare. Jo, more, as q? m? ha palla. Do t’u tregoj? hapur se Ushtria Çlirimtare e Kosov?s ?sht? nj? realitet. Tashm? ajo dihet bot?risht. Kur t? m? pyesin a ke par? ushtar? nga af?r, do t’u them troç. Po kam par?, madje hiç m? larg se mbr?m? dhe k?tu fare pran? p?rtej Ur?s s? Gurit, n? rrug?n e Klysyr?s q? shpije n? Drenic?. Pse t? mos u them k?shtu?! Bile, kurgj?- kurgj?, t’ua fus lepurin n? bark e t? mos ndjehen t? qet?. Tekefundit, ata, ashtu-k?shtu e b?jn? t? veten, andaj t? p?rmbahem sa t? mundem e t? mos lig?shtohem  e t? gjunj?zohem para bishave kanibaliste...

Interesant, t? gjitha i dol?n ashtu siç i kishte parashikuar rrug?s. Xhelat?t e prisnin ll?r?p?rveshur n?p?r korridoret e stacionit policor.

- Ja, e arrestuam n? autobus dit?n p?r diell, at? q? po e k?rkonim p?r qiell,- u krekosen si gjela deti para epror?ve t? tyre ata q? e kishin futur n? mes duarlidhur.

- Mir?, ju mbaruat detyr?n tuaj dhe jeni t? lir?, tashti ne merremi me t?,- foli kryepolici me syt? e pic?rruar si t? ujkut para se t’i sulet gjahut.

...Sa mir? q? nuk ma zun? gazet?n,- u dha fill mendimeve t? nd?rprera, derisa ata konsultoheshin se ç’t? b?nin me t?. Po b?ri vaki e ia mor?n studentes e t? ma sjellin k?tu?! Ani çka, un? nuk do t? pranoj asgj?. Ah, sa i marr? q? jam, gdhe fare! Po aty ?sht? emri im, ore jahu. Emri e mbiemri. K?t? nuk mund ta mohoj kurrsesi. Do t? kapem me pel? p?r dore. P?r her? t? par? kuptova r?nd?sin? e pseudonimeve. Edhe p?r tub?n e letrave mund t? m? akuzojn? r?nd?. Ato i ke marr? p?r t? shkruar trakte, afishe e proklamata kund?r nesh,- do t? thon?. Edhe k?tu sikur do t? m? z?n? ngusht?. At? pun? e b?ja v?rtet. Dit?n n? shkoll? me nx?n?sit, nat?n n?p?r istikame me ushtar?t e liris?. Isha reporter i terrenit p?r Radion “Kosova e Lir?”. Vall?, mos e kan? ndonj? informat? p?r k?t??! Jo, un? merrem me shkrime letrare dhe letrat m? duhen patjet?r,- do t’ua shpjegoj?, n?se m? l?n? t? flas. Kot po e vras mendjen edhe un? çilimiu, kushedi se si do t? rrjedh? procedura,- ia b?ri vetes dhe u përpoq ta pushonte fantazin? e t? qet?sohej nga ai makth mbyt?s...

- I arrestuar, sonte do t? q?ndrosh k?tu, n? bodrumin e betonuar, p?rplot lagështi, dhe nes?r shohim e b?jm?,- foli ashp?r eprori, i cili kishte b?r? em?r p?r t? keq n? gjith? rajonin, duke ngarendur andej ku e th?rrisnin urgjentisht n? nj? aksion t? d?shtuar...

- S’ke koh? p?r t? fjetur jo, por m? mir? rikujtoje gjith? historin? t?nde, t? cil?n nes?r do ta tregosh fije p?r pe q? kur t? polli jot ?m?!- u k?rc?nua tjetri me shpoti tek po e ndrynte der?n e hekurt me nj? rrapllim? tmerruese.

V?rtet sa qe nata nuk vuri gjum? n? sy. N? at? gjysm? err?sir? t? ftoht? akull arriti t? dalloj? njolla gjaku gjithandej mureve ngjyr? gri. Fill mendjeshkreta i iku tej e tej prapa n? vitet e shkuara. Aty kishte vuajtur edhe i ati, ndjes? past?. Ishte 1968-ta. E kishin arrestuar kur po kthehej nga demonstratat e p?rgjakshme studentore. Ah, sa e kishin munduar t? shkretin. T? gjith? thonjt? e duarve ia patën shkulur me dara dhe asnj? fjal? p?r be! Ishte nj? burr? trupvog?l e im?tak, por me zem?r sa bjeshka e Qyqavic?s. Atij duhej t’i shëmbëllente...

-Hej, nuk ke t? drejtë t? ulesh. Holl?- holl?, as t? mendosh. Ti je armik i shtetit, i cili po ju mban me buk?,- iu ng?rmua polici kujdestar, posa i kishin r?nduar kapak?t e syve p?r t? dremitur caz?.

Dhe, melodia e eg?rsis? shtazarake kishte filluar t? nes?rmen. Kurr? nuk kishte besuar se ?sht? aq i pathyesh?m. Granit fare. Pa u provue nuk dihet trimi, kishte th?n? Azem Galica. Mbi trupin e tij t? brisht? i provuan t? gjitha llojet e torturave m? ç’njer?zore. Por, çile guri goj?n! N?p?r zyrat e hetuesis? e mbajt?n m? shum? se sa duhej, pasi burgjet ishin t? st?rmbushura...

...K?to po i rikujtonte kat?r muaj m? von? Liridon Shk?mbi. I rikujtonte, duke i shënuar n? notesin e tij, t? cilin e  mbante p?rher? me vete, edhe n? beteja.

... Ishte nj? nat? e bukur prilli 1999. Kishte z?n? prit? tek Suka e Madhe dhe po v?zhgonte l?vizjet e armikut. B?nte roje derisa bashk?luft?tar?t po çlodheshin nga beteja e djeshme fitimtare, ku kishin z?n? rob?r dy serb?. Nj?ri prej tyre i ngjasonte kryek?put atij q? e kishte munduar s? tepermi n? biruc?. Por, jo, etika e ushtarit t? liris? nuk i lejonte t? hakmerrej qyqar?ll?kisht. Burrat nuk e kan? ashtu, lufta behet ball? p?r ball?. Dhe, nuk i nguci. Madje, u interesua q? as t? tjer?t mos t? b?nin ndonj? veprim t? paligjsh?m. Lufta e tyre ishte e drejt? dhe k?rkonte drejt?si, ishte çlirimtare dhe donte liri. Liri p?r popullin  e vet t? rob?ruar, liri p?r t? gjith? ata q? kjo u mungonte, madje liri edhe p?r f?mij?t e padjall?zuar t? atyre q?  ua kishin z?n? hisen e diellit...