Atdhe Geci: Marshi i lirisë

MARSHI I LIRISË

Poemë për Kryengritjen e vitit 1981

Nga Atdhe Geci

Tek po pija kafenë e mëngjesit,

një zë shumëzohej nga qyteti;

lashë kafenë dhe dola në rrugë

në Prishtinë, kudo qe kryengritje

Ajo këngë e zëshme e Kosovës,

ai zemërim gjigant i studentëve,

bekimin e kishte nga populli,

nga vuajtja e tij dhe padrejtësia.

O sa heroike ishte këngë e rinisë!

Prishtina shkëlqente nga gusximi

Me të tëra ato duar të bëra grusht

E pashë urtësinë e një vullkani.

Unë, më i vogli poet i Kosovës,

një qytetar i thjeshtë dhe pa titull

mblodha vetë disa pika të gjakut

që ai mars-prill 1981, të shkruhet!..

2

Studentët, loçkat e shpirtit,

më të mirët e kombit, më të

dashurit; më të patremburit,

thyen xhama, pasqyra, orendi,

goditën figurën e pushtuesit,

për ta nxjerrë në shesh të

vërtetën, dhe atë ferr të bërë.

Në kryengritjet 1968 – 2000

mbi rininë trime të Kosovës

u sul e gjithë ushtria e serbit,

individë të muzgut, karkalecë-

policë me medaljone krimesh,

njerëz me urrejtje të përtejme

specialistë të ndëshkimeve,

titistë me babë dhe me bir,

udbëistë të çajtoreve, berberë

miq të armiqve të sofistikuar,

drejtorë bankash, komunistë,

gjykatës me pozita në shtet-

iu vërsulën rinisë së Kosovës,

moshës sonë më trimërore...

3

Në ato vite të kryengritjeve

dhe të urtësisë së vullkanit,

një natë në Prishtinë , në

Tavnik e në Ferizaj, në Pejë

e Prizren , në Gjilan dhe në

Gjakovë, në Tetovë e Ulqin,

në Prizren e Skënderaj, në

Preshevë e Kumanovë, në

Mitrovicë dhe në Medvegjë

edhe ëndërrat kullonin gjak...

-Prej s´e njihen të mbjellat

dhe prej se njihen të korrat,

Dardania të bukurën e ka

në gjuhë, në armë, në luftë, -

flisnin gjyshet dhe gjyshërit...

Nëpër traktet e viteve 1981

të çdoditshme ishin thirrjet;

vullneti i popullit s´ shkilet,

vullneti i popullit s´ duron,

vullneti i popullit s´ shuhet,

as me tanke, e as me burgje

Kosova s ?heq dorë nga liria!...

4

Në ato vite të pushtimit serb

shqiptarët qemë të kërcënuar

natën, ditën, në rrugë, në punë;

sulmoheshin shkollat shqipe,

mielli dhe buka; mësuesi

dhe libri, emri dhe mbiemri,

sulmoheshin veshjet, identiteti

kostumi dhe veturat, punët e

ditës, ndenjat e vona, njerëzit

e zakonshëm, të mbjellat dhe

të korrat, kremtimet dhe festat

Në ato vite të pushtimit serb

serbët pakicë na gjenocidonin,-

të përkrahur nga Beogradi,

shtienin në çdo gjë shqiptare,

vrisnin që të shpërnguleshim

nga tokat tona stërgjyshore.

Në ato vite të gjenocidit serb

në sofër të familjes shqiptare

mungonin fëmijët, shija dhe

ngjyra e një Kosove të lirë!

5

Në Kosovën e vlimeve të mëdha

Prishtina, kryengritësja jonë,

u ngrit lotët t ?i kthejë në gurë,

në grushta, në armë, në beteja!

Zullumi këputet prej së trashi

-shkruan në librin e urtësisë

Prishtina , trimja e Kosovës,

pështyn ekranin e televizorit,

natën e zezë pis dhe ngrihet

shtypjen me grusht ta mbysë!..

revoltave të mëdha të Kosovës

kryengritësit kudo thërrisnin

të bëhemi me më shumë duar

dhe më me shumë grushta!...

dhe ta flakim armikun përtej!...

Preshevë, Shkup dhe Tetovë,

mblidhuni nëpër sheshet tuaja,

që Kosovën ta bëjmë të lirë,

të bukur dhe të përbashkuar!..

ta bëjmë, Kosovë dardane!

6

Kosovë, bëje dorën grusht!

Është çasti sprovës madhe,

mbaje sqimën, mos u tremb!

Prishtina sonte s ? ka gjumë,

ajo na do të jemi në betejë

dhe kudo ku ka një prangë

të shtjejmë mbi pushtuesin...

Unë, më i vogli poet, më

i vockli, qytetarë i Kosovës

i mblodha ca pika të gjakut

kjo poemë të mos humbasë.

Kosovë, sonte nuk jam poet,

sonte jam i njëjtë si gjithë të

tjerët, kam aq gjak në trup

që të jem së bashku me ju...

Prishtinë, e bukura e atdheut,

ti, këngën mos e le të të ikë,

mbaje për zemre, shtrëngoje,

është gjakja jotë e shpirtit!

7

Kosovë, tek ti jam më afër

ajrit, më afër ujit e frymës,

më afër betejave të mia,

më afër dheut dhe atdheut!..

Këngë e Kosovës shumëzohu

çlirimtarë dolën nga shtëpitë

Në shesh i kemi burra e gra

Bij të dardanisë së lashtë,

bijtë të Çamërisë dhe Ulqinit,

bijë të Shkup e të Prevezës

këtu është Shqipëria deri në Nish!...

Kosova sonte ka pamje epike,

ajo e tëra është nëpër sheshe

populli është atdhedashësi

tokat e tij nuk merren për të gjallë!..

Armik, ti preke atë që s ? preket,

dhe ti shkele atë që s ?shkilet?!

larg prej tokave të arbërit

zullumi këputet prej trashi!...

8

Armik, i vuajta birucat e burgut

që ti mar tokat që ti m ?i more!

se prej këtu e këtej unë jam zot

në gjeografinë time të gjerë,

zot i tokave të mia, i qiellit tim,

Shqipëri kam emrin e mbiemrin

përderisa të ketë diell dhe yje!...

9

Kosovë Dardane, bjeri heshtjes

që heshtë, këndo me fuqinë që

ke; në dhomë, në banjo, balkon

këndo në të gjitha shtëpinë,

mbushi rrugët me veten tënde

të dëgjoj toka e të dëgjoj qielli

këndo tek të mbjellat tua, bërtit,

dhe mbushe gojën me thirrje

ngrite zërin e përbashkimit tënd

nëpër qytete dhe fshatra, këndo

me sa fuqi ke , dhe shpërndaji

këngët; Shqipëri është Kosova!

Shqipëri janë Iliriadë e Çamëri!

Shqipëri është Preshevë e Tivar!

10

Të gjitha kohërave gjak u dhamë

në luftë e beteja e burg të rëndë

gjak dhamë për tokë, e për qiell

gjak dhamë, Kosova të jetë e lirë;

Në Trojën e parë Trojën e ndanë,

në Trojën e dytë Trojën e vranë

në Trojën e tretë fqinjët na ranë

në të tëra kohërat, Trojë dhamë

Në të gjitha kohërat gjak dhamë

që zot të jemi në atdheun tonë

që diellit t ?i themi mirëmëngjes

dhe lirisë t´ ?i themi, këtu të kem!..

Prishtinë, Zagreb – mars-prill, 1981