BRENGA E MËDYSHJES
Tregim nga Vjollca Tiku Pasku
Sonte dua
të thërras shpirtin tim, të bisedojmë sikur të jemi përballë njeri tjetrit.
Disa thonë që shpirti është brenda trupit, ndërsa të tjerë thonë se ka një
raport të caktuar me trupin. Kudo që të jetë, dua të ndodhemi përballë si dy
njerëz e t’i them: “Ti o shpirti im, do jesh i qetë pa mua, vetëm atje lartë në
qiell!…” Befas, brenda vetes dëgjova një zë te mekur sikur vinte nga nëntoka
përmes këmbëve te mia: “ Ti, moj grua, je e fortë e do ia dalësh t’i kalosh te
gjitha pengesat në jetë, se ke vendosmërinë dhe artin e shpresës!…” Papritur më
zunë dhimbje të forta mesi. Bëja një terapi intensive shoqëruar me dializë. Nuk
e besoja situatën që ndodhesha. Gëzoja shëndet të plotë. Dy vjet pas martesës
vendosëm me bashkëshortin tim të kemi një fëmijë. Situata jonë ekonomike ishte
e mirë, dhe fëmijëve tanë nuk do u mungonte asgjë. Pasi rashë shtatzënë më
filluan dhimbje mesi. Kur bëra ekon, mësova diçka të pabesueshme. Kisha vetëm
një veshkë. Ishte e pamundur të kisha lindur me një veshkë. Në fillim mendova,
janë çmendur aparatet, duke mos pranuar të vërtetën. Mu kujtua që mamaja më
kishte treguar, se pa mbushur një vjeç, pata një ndërhyrje kirurgjikale,
ngatërrim zorrësh, por kurrsesi doktorët nuk kishin pohuar diçka të tillë. Gabimi
fatal i tyre u zbulua vetëm pas tridhjetë vjetësh. Tani ishte tepër vonë të
kërkoje të drejtën. Sepse siç thuhet, gabime të tyre i ka mbuluar dheu… Në këtë
gjendje, mjekët më këshilluan shpesh ndërprerjen e shtatzënisë, por unë kurrë
nuk doja të tërhiqesha. E mora parasysh rrezikun deri në fund. Pas shumë
mundimesh, dhimbjesh , e vuajtjesh i dhashë dritën e jetës, fëmijës tim të
parë, një djali të vogël topolak, të cilin e quajtëm Engjëll… Pra, tani duhej
të shërohesha patjetër, për të rritur atë mrekulli të vogël. Bashkëshorti im,
Mikeli kishte vënë në shitje një nga dyqanet. Me paratë e shitjes do të
paguante transplantin e veshkës sime. Për fat të keq, kur njeriu arrin deri ne
këtë gjendje, ka vetëm këtë shpresë ,ndryshe fundi është i afërt. Në vendet
fqinjë duhej të prisje radhën së bashku me pagesën e caktuar. Dializa ishte
vetëm për të shtyrë ditët. Një ditë erdhi në shtëpinë tonë një kushëri i largët
i Mikelit. Ai ishte tregtar dhe së fundi kishte vajtur në Indi. Kur dëgjoi
sëmundjen time, u ngrit entuziast dhe më tha: -Kam ardhur si me porosi. Ju nuk
e dini se në Indi behet transplanti i veshkës për pesëmijë dollarë… Nuk është
nevoja të presësh radhën. Brenda tre ditëve ka mbaruar puna. -Po si kështu e pyeta? -Eh, moj
motër, atje ka fukarallëk të madh. E shesin veshkën për një copë bukë… -Atëherë
nuk do presim gjatë, -tha im shoq, – dyqanin e kam shitur, kemi para të
paguajmë gjithë shpenzimet e duhura. -Do t’u shoqëroj unë, pasi do marr disa
gjëra për tregti, – ndërhyri kushëriri. Tek unë u ndez shpresa e jetës, por nga
ana tjetër mu formua një gur meraku në zemër… Biletat u blenë shpejt, dhe erdhi
dita e fluturimit për në Indi. Nuk kisha udhëtuar asnjëherë më avion, por s’po
më bënte asnjë përshtypje, pasi mendja ime punonte tek ai, apo ajo, që do të
hiqte për mua një pjesë të trupit me gërshërë për të mbuluar sadopak varfërinë
e tij. Shëndeti është një pasuri e jetës dhe ai, apo ajo do përgjysmonte një
pjesë të thesarit trupor… Më vriste ndërgjegjja, si të isha një hajdute e
ligjëruar. Pyesja vazhdimisht veten,”sikur të isha në vend të saj, a do të bëja
një sakrificë të tillë”… ”Nuk e di”… Në këtë moment më dukej sikur isha në
vuajtjen përvëluese të ferrit, që ishte ngjitur në shpirtin tim. Doja të bëja
një armëpushim me vetveten por nuk mundesha. Goja më thahej për ujë , dhe pija
vazhdimisht. Pija dhe instinktivisht për të zbutur furinë e zjarrit e që kishte
plasur brenda shpirtit tim. Njëra anë e imja donte të jetonte, ndërsa tjetra
ishte në errësirë, tek një palë gërshërë dhe penj …Më kishte zënë gjumi i cili
ishte edhe flamuri i bardhë i paqes së përkohshme. Ndihesha paksa e çlodhur kur
arritëm në Mubai. Morëm një taksi dhe u drejtuam menjëherë në spital. Atje na
priti një doktor me një buzëqeshje të ftohtë. I dobët, i shkurtër, tullac, me
syza dhe me atë ngjyrën karakteristike prej zeshkani. Nuk e di, pse më erdhi në
mëndje doktor qukapiku i përrallave. Na pyeti menjëherë në anglisht:” If we
were in possession of the necessary sum of money” (nëse dispononim shumën e
nevojshme për transpaltin) Kur iu përgjigjëm pozitivisht ai tha: “-You are
lucky, a donator came today. Tomorrow at nine we’ll have the operation. (Jeni
me fat, një dhuruese erdhi sot. Nesër në orën nëntë do të kryhet operacioni).
Dhe ftohtësia e buzëqeshjes, iu lirua atij kur Mikeli i dorëzoi shumën e
kërkuar. Unë iu drejtova anglisht me një pamje kërkuese: -Please doktor…(Ju
lutem doktor, dua të njoh dhuruesen e veshkës). “This is not allowed!” (Kjo nuk
lejohet) – m’u përgjigj ftohtë… Vështrimi i tij përtej syzeve të qelqta, në atë
lëngun syrit të errët, dukej si ato baticat që pasi fryhen ikin shkarazi. Pasi
i tregova një kartëmonedhë njëqind dollar sytë iu hapën, sikur do i dilnin
përtej syzave. I mori, dhe menjëherë lajmëroi dikë për të sjellë dhuruesen. Më
në fund do të shihja atë për të cilën gjithë këto ditë më çukiste gjoksin
ndërgjegjja. Në derën e zyrës së doktorit u duk një grua indiane. Me flok të
gjatë e dobët, me lëkurë çokollatë të errët , por mbi të gjitha me një vështrim
të dëshpëruar. Dy rrema të kuq brenda dy syve të saj qelqor, e përshkonin si dy
lumenj të zjarrtë. Ndoshta pas shumë vuajtjesh, ajo mori një vendim të tillë,
që ndoshta do të vinte në diskutim jetën e saj. Frymë çokollata ishte martuar
me ekstremitetin e varfërisë së tejskajshme. I gjithë trupi i saj, bërë banjë
me vuajtjen, ia kishin zvogëluar dritën e shpresës. Ajo firmosi zvogëlimin e
viteve të jetës, ndoshta edhe afrimin e vdekjes. Dhe unë që shumë herë iu
afrova vdekjes, ndjeja fare mirë atë çfarë ndjente ajo. Në sytë e varfërisë
lexova tensionin, në atë prerje gërshëre që do t’i lëkundej jeta, do ti prishej
gjithë harmonia e shëndetit . Për një çast m’u duk sikur po më vërente, sikur
të isha xhelatja e saj. -Jo , –i thashë me vështrim, -unë jam një e dënuar që
po përpiqet të shpëtojë duke rrezikuar një grua, një nënë tjetër… jo, jo, unë
nuk dua ta bëj transplantin, nuk mundem, -i thashë Mikelit. -Ti i di pasojat, –
ma ktheu Mikeli i nxehur, duke lexuar gjithë trurin tim si hartë… -Por po
mendoj diçka tjetër… Më plotëso edhe një dëshirë të fundit, -iu drejtova tim
shoqi. -Dua të shkoj në shtëpinë ku banon ajo! -Kjo që kërkon është sa marrëzi,
po edhe aq e rrezikshme. Përveç rrezikut të keqbërësve, shto edhe sëmundjet,
viruset që qarkullojnë në këto zona të varfra… –më foli rreptë Mikeli. Lotët e
mi breshëri folën më shumë se fjalët e mia… Mikeli, së bashku me kushëririn
qejfprishur komunikuan me gruan nëpërmjet mjekut. Ajo pohoi me kokë, dhe befas
një fije shkrepëse u ndez si shpresë në sytë e saj, se diçka do të ndryshonte
për mirë në jetë. Veç linjës hekurudhore, për në Dharavi, lagja më e madhe dhe
më e varfër, ku banonte ajo, nuk kishte asnjë mjet tjetër udhëtimi. Kur hipëm
në tren, mizat dhe pisllëku mbretëronte. Fytyra të varfra njerëzish, të dobët,
të zeshkët, të palarë udhëtonin me trenin e të dëshpëruarve. Këta njerëz ishin,
si mushkëria e vuajtjes. Kolltukët ishin të rrjepur dhe të ndotur, sikur flinte
varfëria në gojën e tyre të çarë. Në fillim të lagjes shtriheshin banesa dhe
pallate të vjetër me tulla, të cilët dukeshin se nga njëri çast në tjetrin do
të rrëzoheshin. Më pas barangat e vjetra shtriheshin si valët e detit me ujë të
turbulluar. Këto bidonville llamarinash quheshin “slum”. Një lumë me ujëra të
ndotura, shtrihej përgjatë barakave…Me pak shpjegime të mundimshme, kuptova se
këtë lumë e përdornin në vend të tualetit të gjithë njerëzit. Në atë udhëtim
edhe qielli më dukej sikur lëngonte nga papastërtia e tokës. Asnjë lloj
gjelbërimi, asnjë ngjyrë çlodhëse për sytë apo për mendjen. Pas një ore
udhëtimi arritëm në banesën e saj. Më në fund do të më hapeshin dyert e
misterit… Apo ndërgjegjja ime, që shtrihej në
hijen e saj, do më fliste akoma. Nuk doja të isha akuza e gjallë e syve të saj,
sepse edhe unë isha viktima e një gabimi të rëndë të mjekëve të dikurshëm. Pra,
nuk isha unë shkaktarja e kësaj katrahure që jetohej në tokë. Virusi i
varfërisë pllenonte urinë e nëmur, të përhapur në miliona njerëz. Kjo vetëm për
lakminë përbindshore që kishte kapur disa njerëz për tu pasuruar, dhe të
padrejtësisë sociale të vendit. Binin në sy muret e shtëpisë me tulla të vjetra
të thërrmuara nga koha dhe të mbuluar vende -vende me llamarina të ndryshkura.
Tualet nuk kishte. Mendja më vajti se në përmbytjet e dimrit, gjatë shirave
lumi fryhej, dhe hynte nëpër baraka si nëpër copa letra. Ndoshta kjo ishte arsyeja
e epidemive, dhe shkaku që një në pesë fëmijë vdisnin nga sëmundje që nuk mund
të kuroheshin. Përpara shtëpisë ndodhej një çezmë dhe shumë gra në radhë lanin
enët, me tenxhere e pjata bakri… Disa më tutje lanin rrobat duke pritur me
durim shoqet përpara. Dera një dërrasë e arnuar me flet llamarine u hap, dhe
katër fëmijë thirrën emrin e saj. Ato krijesa të zeshkëta si zogjtë, prisnin
diçka për të ngrënë, dhe kur panë që ajo s’mbante asgjë në duar vazhduan lojën
e tyre. Në dy rafte kishte renditur enët që shërbenin për të ngrënë. Në kokat e
dy krevateve të vjetër kishte vendosur copa të mëdha kartoni. Një faqe muri
ishte e mbushur me afishe të besimit Hindu. Kabllo elektrike kalonin sa andej
këndej dhe një televizor i vjetër ndodhej mbi një kuti druri. Varfëria dukej në
çdo skutë. Ndoshta kështu jetonin edhe një pjesë e romëve në vendin tonë…
Ndërsa pjesa më e madhe e tyre që merrej me tregti jetonin më mirë se ne.
Kushëriri ynë e pyeti me fjalët e pakta që dinte se “si do ti përdorte paratë
që do të merrte” Mes lëvizjeve dhe gjuhës kuptuam, se me pjesën më të madhe do
të lante borxhet, dhe pjesën e mbetur do ta shpenzonte për përgatitjen e
fëmijëve për shkollë. Pasi Mikeli bëri një llogari të shpejtë, sa mund të na
duheshin të shpenzonim akoma edhe për dy ditë, i la asaj mbi duar të gjitha
paratë e mbetura nga shitja e dyqanit… Si mund të ndryshojë njeriu ngjyrë kaq
shpejt… Befas u duk sikur mjerimi u zhduk së bashku me errësirën e syve.
Buzëqeshja zëvendësoi brengën. Thua se ajo nënë indiane mbante në duar të
gjithë qiellin e universit. .. Fëmijët u grumbulluan rreth saj dhe megjithëse
të vegjël, shpërthyen në britma gëzimi. Ato copa letra të parave, kishin brenda
ushqimin, veshjen, lodrat, gjithë botën e tyre fëmijërore. Muzika e cicërimave
të zeshkëta që filloi pas pak, na e zhduku krejt lodhjen… Ah, sikur kjo botë të
ishte e mbjellë me fara mirësie, në vend të lakmisë, atëherë në shpirtrat e
njerëzve, buka e gjithë njerëzimit do të ishte me e ëmbël se mjalti. Gruaja
indiane bashkoi të dy duart dhe përuli kokën para nesh, në shenjë falënderimi e
mirënjohjeje. Por mëdyshja ime e frikshme se si duhej t’a kryeja transplantin,
vazhdonte”… Kisha akoma gjithë qiellin e një nate të gjatë, për të duruar
brengën, deri në agimin e bardhë të kthimit…
Facebook
Twitter
Google+
Digg
