Ramiz Dërmaku: Poezia e Dedë Preqit

Poezia e Dedë Preqit

Nga Ramiz Dërmaku

Sot po i shkruaj ca fjale lidhur me poezine  e krijuesit, intelektualit, atdhetarit, gazetarit, analistit, veprimtarit, nacionalistit e poetit z. Dede Preqi, do te thote; te jesh i nderuar dhe i respektuar, siq eshte edhe poeti i Rilindjes sone kombetare bashkekohore Dede Preci . Keta rreshta qe po i shkruaj per te jane pak, shume pak, per  intelektual te tille duhet te shkruhet me teper sepse ata jane AJKA e kombit. Edhe perkunder  orvatjeve te mia qe kisha bere per te zhvilluar nje interviste me te, nuk arrita ta binde ate. Po, shoku gazetar, ju falenderohem per interesimin tuaj dhe per intervisten.., por une s’kam bere asgje.., une kame shkruar ate qe kam pare me sy, e degjuar me veshe, ate qe kam ndier ne shpirtin e zemren dhe mendjen time. Po si te jap une sot nje interviste.., per librat qe kame shkruar.., kur shoket, nipat, vellazerit, moterat tona sakrifikuan jeten per clirimin e Kosoves. Me vemendje te madhe i kam lexuar disa libra ( dhe analiza e komente ne shtypin tone  ditor dhe ne faqet e internetit) te botuara te intelektualit, gazetarit, atdhetarit, nacionalistit e poetit Dede Preci. Gjate leximit te tyre ndjeja nje ngrohtesi shpirterore, nje kenaqesi, sepse aq bukur i kishte lidhur vargjet , dhe ato sikur  te therrisnin me i lexuar. Me bindje te forte e them se poezit e analistit, kolumnistit, e poetit te ri te Rilindjes sone bashkekohore zotit Dede Preci,  rrin midis poezise se lexuare dhe asaj te kenduar  keshtu qe tek lexuesi ndez zjarrin. Poeti i mergimit Dede Preci, barte ne supe  dy barra te rena ; mallin  dhe hallin e atdheut dhe pllakosejen e rende te mergimit. Ne kohen kur filloi te shkruaj poezi z. Dede Preci, ishte nje kohe e veshtire , por dashuria e madhe per te shkruar dhe talenti qe posedonte z. Preci, i tejkaloi ato sfida.  Edhe z. Dede Preci, si shume te tjere krijues dhe veprimtare ka  lindur nga nje familje e mesme shqiptare por e edukuare ne fryme kombetare. Dede Preci, u rrite ne kohen e eskadroneve te ushtrise e policise sllave, por me pushke , pene e menquri , aftesi organizative, vendosmeri, shembelltyre, guxim e perkushtim nuk pushoi  aktivitetin e tij per  clirim nga  fara e eger   pushtuese. Ishin ato kohe te veshtira kur duhej te farkoheshe  te beheshe  veprimtare kombetare, krijues, poet. Te beheshe poet ate kohe duhej te kaloje neper thepa plot gjemba , te hulumtoje , rrugetoje, kerkoje formulime  te ndryshme  qe nxjerrin e shprehin  gjendejen tende shpirterore, pikepamjet ndaj jetes, ndaj botes  qofte perballe gezimeve te perjetuara, qofte perballe sfidave  te Kohes. Emri i poetit Dede Preci, ne letersine shqipe , ne krijimtarine letrare dhe tek lexuesit ka hyre duke sjellur shkrime ne shtypin tone ditor, javor apo mujor, ne mediat elektronike, radio e televizion si dhe librat e botuara. Ky poet i vyeshem krijimtarine e tij ka shkruar  per femije, per te  rritur .  Pra si te gjithe poetet edhe poetin Dede Preci, e preokupojne plaget e mergimit, te cilat e percjellin cdo kund dhe ne cdo vend. Ky mall qe ndjene poeti, edhe sot akoma nuk e kle te qete , por ai shendrohet ne vullnete e frymezim dhe behet poezi, dhe vargje qe nuk kane fund, dhe permes tyre poeti cdo dite flet me atdheun miqet dhe shokdet e tij. Poezit e Dedes, kane force dhe vrull te madh.

Fjala e tij i ndez zemrat e lexuesit – popullit nxit enderrat e tyre, eshte zeri i LIRISE,qe e pershkon dhe e bene te hyj ne ndergjegjen e kombit. Motivi kryesor qe e preokupon poetin Dede Preci, eshte ; ja te  vdesim , ja te rrojme ne liri . Ky eshte nje motiv i revoltes  shpirterore dhe i kryengritjes se popullit per clirimin e tij  nga pushtuesi. Dede Preci, duke I pare padrejtesit qe po I beheshin e po I behen edhe sot popullit shqipetar ne koke i kishte hyre vetem nje fjale, pra fjala LIRI. Ne punen e poetit Dede Preci , ndjenja e lirise  cfacet e gjithepushtueshme e thelle, e bute, dhe  gjemimtare, e serte dhe dritheruese , dhe perhere e    pashterrshme, edhe kur punon per atdheun thote nuk lodhem. Per; poetin Dede Preci; nuk kemi nevoje te flasim.., per te flasin Librat e tij te shkruara, opinionet, komentet, eset, reportazhet etj etj, flasin kjart se ketu flitet per nje poet Rini te kalibrit te larte. Ne vargjet e tij kushtuar rinise,  ne mes tjerash thote; ” e mire dhe ne kohe te veshtir”, te gjitha lojerat e femijeve I ve ne peshoje. Ai ka emocione peer vendlindjen e tij , per te kaluaren si femije , e cila ishte mjafte gjalleri.  Nga tere kjo fryme krijuese  e poetit Dede Preci, duke filluar qe nga vepra e pare e cila frymon perseri , ai na jep pershkrimin e realitetit, Deda bene orvatje titanike per ta shpjeguar realitetin jete – kohe duke bere perpjekje per  ta pare kapur te miren , dhe per tu larguare prej te keqes.  Kur poeti Dede Preci, shqetsohet, dhembja per humbjen e lirise merre permasa mbinjerzore, autori revoltohet  dhe largohet nga Kosova . Tek poeti guximi fisnik i mendimit  dhe fryma patriotike  nuk do te shuhen kurre,. Pra me plote te drejt themi se intelektuali, nacionalisti dhe poeti Dede Preci,, eshte nder penat e zgjuara, si ne diaspore poashtu edhe nme Kosove, eshte nje burim i pa shterrshem i energjishe krijuese, apo mund te themi nje vullkan i pa shuar sentimentesh morale dhe patriotike. Dede Preci thote:  Kosova ishte, eshte dhe cdo here do te jete e jona. Per poetin Dede Preci, nuk kemi nevoje te flasim . Vargjet, librat, poezit, opinionet, analizat flasin qarte  per nivelin e tij intelektual dhe poetik. Penat si Dede Preci I duhen kombit e atdheut. Poezia ka qene dhe mbetet hobi i tij. Dede Preci tani e ka konsoliduar personalitetin e tij si krijues dhe publicist. Ne krijimet e Dede Precit, zoterojne temat historike, , themi shkurte personazhet qe kane hyre ne historine tone kombetare . Autori sbhkruan edhe per problemet,vuajtjet,sakrificat dhe mallin   e dhembjen qe mergimtari ndien large atdheut., ky na shkruan e dhe per  historine kombetare te Kosoves, duke e paraqitur here te pergjakur e here te bekuar.