Kulturë
Remzi Salihu: Poezi nga Erich Fried
E premte, 12.09.2014, 06:12 PM
ERIH FRID
Erih Frid
(Erich Fried) u lind më 1921 në Vjenë. Pas pushtimit të Austrisë nga fashizmi,
ndiqet prej regjimit të atëhershëm dhe detyrohet të mërgoj në Angli. Prej vitit
1968 ka punuar si shkrimtar dhe përkthyes i lirë. Deri në fund të jetës së tij
jetoi në Londër. Pas luftës
Në poezinë e Erih Fridit pasqyrohen mendime për botën bashkëkohore me një shkathtësi intelektuale. Me anën e lojës së fjalëve poezinë e vë në mbrojte të njeriut dhe botës. Fridi gërsheton një rrugë të re në poezinë gjermane. Në vargjet e këtij poeti nuk kërkohet largësia, por afria e fqinjësia midis njerëzve, madje edhe në poezitë më të hidhura politike qëndron grotesku i solidaritetit me afrinë.
NJËZET E TETË PYETJE
Unë kam shtatë pyetje:
Si do tu bëhet jeta njerëzve?
Unë kam pesë pyetje
(nga një për secilin gisht):
Si do ta duroj kohën
Derisa ne përsëri të takohemi?
Unë kam katër pyetje
(për ty) pas gjetjes së katër fletëve të tërfilit
Unë kam tri pyetje
(të moçme) për ty dhe dëshirat tua
Unë kam dy pyetje:
çka të bëhem për ty dhe çka nuk guxoj të bëhem?
Unë kam një pyetje
Si të të shoh ty të lumtur?
AFRIA
Kur jam shumë larg prej teje
dhe kur i mbylli sytë
dhe kur i hapi buzët
unë ndjej shijen tënde të shijshme
pa sapun dhe pa pomade antiseptike
vetëm pranë teje
dhe përherë pranë teje
gjatë kohë mendoj për ty
dhe nganjëherë për ne
për ty dhe për mua dhe vetëm për ty
Por kur jam pranë teje
kur ty të puth dhe të pi
prej teje marr frymë
dhe nxjerri frymë dhe përsëri marr frymë
Kur unë me sy të hapur
Pothuaj kurrgjë nuk shoh
Krejtësisht i varrosur në ty
në lëkurën tënde
në flokët tua dhe batanijen tënde
që kundërmojnë aromën tënde të këndshme
pastaj mendoj për fytyrën tënde
atje lartë
dhe duke shkëlqyer tani
ose duke u stolisur bukur nëpër frymën e vrullshme
dhe mendoj për fjalët tua
të urta e të sakta
dhe për përlotje tënde herën e fundit
në dritaret e trenit
Kur jam pranë teje
ka shumë ndarje
por kur jam pa ty
ndjej afrinë dhe ngrohtësinë tënde
KAÇUBË ME GJETHE SI ZEMRA
Shi i ngrohtë vere:
Kur bie një pikë e rëndë
dridhet i tërë gjethi
siç dridhet përherë zemra ime
kur bie yt emri
ÇKA ËSHTË JETA
Jeta është uji i vakët
Në banjën time
Jeta
është zemërimi
nga padrejtësitë e vendeve tona
Uji vakët
nuk mjafton
Unë duhet të llokoçitem brenda në të
Goja ime në gjirin tënd
nuk mjafton
Unë duhet ta puthi atë
Zemërimi nga padrejtësia
nuk mjafton
ne duhet edhe këtë ta hetojmë
edhe diçka kundër diçkaje
Kjo është jeta
TË ERRËSUARIT
Këto zogj të përhitur
Ma kanë copëtuar bukën
Dhe mishin tim
Dhe më në fund
E kanë ngrënë edhe sqepin e vet
Asnjëri prej tyre
nuk do të jetë Kaini
dhe asnjë far Abeli
kush do të jetë i kafshuar?
Dhe pa sqep
Ka vetëm kërcëllime
Pa sqep një zog përrallor
nuk mund të këndoj
as nderin e thinjur
as edhe në shtrëngesë të madhe
bile kur ai nuk është këtu fare
mund të cicërojë vetëm ngjirur
zogu im
që nuk ekziston
fillon të cingëllojë
përsëri ngjirur
a do të jetë mbeturina
me zë më të lartë
ose më ulët se ai?
TAKIM I RASTËSISHËM
Unë shikohem në pasqyrë
Afrohem afër e më afër
Goja ime puth gojën time
por veten s’mund ta marrë në gojë
as s’mund ta ha
as s’mund ta gëlltis
Prandaj unë rri këtu
ETNOGRAFI
Një fis i egër
Ka ngrënë mish të helmuar
Dhe vdiq në sheshin e katundit të vet
Nga një përpëlitje e tmerrshme
Dy etnologë
Fluturuan nëpër atë mal të paprekur
Dhe xhiruan një film me ngjyra
Për atë tokë dhe ata njerëz
Nga ky incizim
Shkruan librin e tyre
MODEL ME TRUP TË SHTREMBËRUAR
NË VALLEN E SHPREHUR TË NJË
FSHATI
RENACAKU
Ai u thotë fëmijëve
Mos u frikësoni
Nga njeriu i zi
Se s’ka më njerëz të zinj
MARATONI
Kthehu me vrap për në qytet
lajmëroje fitoren e dashurisë
tatëpjetë ranishtës
Mos kurse veten gjatë rrugës
Këmba e djathë
fati në fillim të fatkeqësisë
këmba e majtë
fatkeqësia në fillim të fatit
Me cilin hap
E ke filluar rrugën
Cila gojë
Thërret NE KEMI FITUAR
DEFINICIONI
Një qen
që vdes
ai dinë se
vdes
si një qen
dhe ai do të thotë
që e dinë
se vdes
si një qen
është një njeri