Udhëpërshkrim
Beqir Sina: Nju Jork, përkujtohet 133 vjetori i lindjes së Mit’hat Frashërit
E premte, 20.04.2012, 06:11 PM
Nju Jork, përkujtohet 133 vjetori i lindjes së Mit’hat Frashërit
Nga Beqir
Sina, Harstdale
Lamaj:
"Eshtrat e këtij njeriu të madh - Mit'hat Frashërit, duhet të prehen në
Atdhe"
Westchester County, New
York: Ne varrezat pubilke "Ferncliff Cemetery" Westchester County,
New York, është përkujtuar 133 vjetori i lindjes së Mit’hat Frashërit, kryetari
i Kongresit te Manastirit (1908), themeluesi dhe udhëheqës i Partisë “Balli
Kombëtar”, si dhe personaliteti më i rendesishem i çeshtjes kombetare dhe i
luftes ndaj komunizmit ne perendim.
Ne nderim te tij
përfaqësues të Partisë “Balli Kombëtar” në SHBA, Pëllumb Lamaj, Qemal Lepenica,
vëllezërit (Mujo) Luarasi, Eqeremi, Novruzi, Fatmiri, z.Benjamin Cakrani , si
dhe Kryetari i i Shoqatës Amerikane Çamëria, në SHBA, zoti Endri Merxhushi,
Sekretari i Përgjithshëm i AAOC, zoti Sali Bollati, si dhe zoti Cenko Brahimaj,
vendosen kurorë me lule të freskëta pranë varrit të tij - me një shirit kuq e
zi ku shkruhej me gërma të arta "Balli Kombëtarë".
Gjithashtu, ata vendosën
buqeta me lule të freskëta tek varri i njerit prej udheheqesve të Ballit
Kombëtar, Professor Luan Gashit, autori i hartës së Shqiperise Etnike.
Pjesmarrësit qëndruan në heshtje në shenjë respekti dhe vendosën nga një buqetë
me lule edhe tek varret e Sefer Luarasit (Mujo), Hysen Neço Mataj, Lufto Toto,
Hasan Çapani, Azem Tartaraj, Çize Murtaj, Prof. Zef Pali, (shkrimtar e
atdhetar), Sulejman Meço, Ruzhdi Daka, Talat Karagjozi dhe Dr. Ali Xh.
Koprencka.
Në 133 vjetorin e lindjes
së Mit’hat Frashërit oratorët, duke folur për figurën e tij vlerësuan shpirtin
atdhetar të këtij burri të madh si dhe çmuan lart krijimtarinë letrare,
sociokulturore dhe politike. Ata thanë se gjatë pesë dekadave të sundimit
komunist, figura e tij, është sulmuar dhe anatemuar nga sistemi totalitar,
ndërkohë, që u shprehën dhe bënë thirrje; se ka ardhur koha që eshtrat e tij -
tani e kanë vendin vetëm në Shqipëri dhe të dërgohen atje me rastin e 100
vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë.
Udhëheqësi i kësaj
ceremonie të thjeshtë, por tepër dinjitoze, ish - burgosuri politik i Spaçit,
Pëllumb Lamaj tha, "Jemi mbledhur në këtë vend për të kujtuar 133 vjet
vjetorin e lindjes së një nga figurat më të shquara kombëtare, Mit'hat
Frashërit. I cili, u lind më 25 mars të vitit 1879, në Janinën shqiptare -
krahinën e Çamërisë. Edhe pse kane kaluar shumë vite” tha Lamaj, “fatkeqësisht,
figura e shquar e Mit'hat Frashërit qëndron ende e censuruar nga historografia
sllavo-komuniste. Ajo çka bëri Mit’hat Frasheri për Shqipërinë, e vendos këtë
figurë emblematike në plejadën e atyre shqiptarëve që dhanë gjithçka për kombin
e tyre”.
Në këtë varr të thjeshte
ne Njy Jork, prehen eshtrat e atdhetarit dhe patriotit me te madh shqiptar në
mërgim, i cili shkriu gjithçka per kombin e vet. Mit’hat Frasheri vdiq me 3
Tetor 1949.
"Në këtë vend, Kombi
Shqipëtar”, u shpreh Lamaj “do të humbte një nga bijtë më të mirë të historisë
kombëtare ndërkohë që bashkëluftëtarët e tij do të humbnin udhëheqësin e tyrë
shpirtëror dhe ashtu siç ishte si i biri i Abdyl Frashërit dhe nip i Sami
Frashërit e Naim Frashërit, nga Familja e Madhe e Frashërillnjëve të Përmetit,
ai do të varrosej larg Shqipërisë, asaj Shqipërie që Mit'hati, e deshi aq shumë
dhe ja fali gjithçka."
Lamaj kujtojë gjithashtu,
“Në 4 prill 1929 Mit'hat Frasheri në testamentin e tij i la shtetit shqiptar
pasurinë e tij, të tundshme dhe të patundshme, me qëllim krijimin e një
instituti albanologjik në Tiranë, i cili do të merrej me studime në fushën e
historisë së Shqipërisë, dhe do të themelonte Biblotekën Kombëtare në Tiranë.
Mbas pushtimit komunist të Shqipërisë, regjimi i Enver Hoxhës sekuestroi te
gjithe pasurinë e Mid'hat Frashërit, ku një nga objektet e sekuestruara ishte
edhe biblioteka personale e Mid'hat Frashërit, e cila ende sot ruan rreth 40
000 vëllime qe janë pjesë e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë." thotë
ai.
Lamaj, më pas recitoi
edhe një poezi të shkruar nga Kudret Kokoshi, të cilën siç tha ai e shkruajti
brenda mureve të burgut të Burelit ditën që mbylli sytë Babai i Shqiptarizmës,
dhe kjo poezi theksoi ai u mësua përmendësh nga të gjithë të burgosurit dhe u
transmetua gjeneratë pas gjenerate ç'ka tregon se historia nuk burgoset, nuk
pushkatohet por jeton aq gjatë sa dhe populli e gjinia njerëzore ... Lum kush
vdes për Kombin ... Mjerë trradhëtarët ...
Në dhe të huaj larg
shqipes me gjak lyer
Që ti me ankth aq shumë e dashurove
Në dhe të huaj prej fatit të zi përflakur
Atdheut të vuajtur jetën i dhurove
Babai i Kombit nder beteja plakur
... Ti zemrat tona me ideal i ngrohe
Rrugën e jetës tonë të përgjakur
Hyjnor, Promethe ti na ndriçove
Ndër male e fusha nga Veriu në Lindje
Gjëmon jehona e thirrjes shpëtimtare
Vrapo, vrapo Shqipëri për në Rilindje
Thërret Mithati, Shqipëria e Shqipetarëve
Veterani i Ballit
Kombëtar në mërgim, zoti Qemal Lepenica, tregoi, “ Mithat Frashëri, ose Lumo
Skendo siç është njohur gjatë luftës, ka qenë ministër i Punëve Botore në
qeverinë e parë shqiptare, delegat i Stambollit dhe "Vatrës" në
Konferencën e Paqes në Paris, më 1920. Njëherazi pjesëmarrës në Konferencën e
Mukjes (1943), kur mes forcave politike shqiptare u arrit marrëveshje për
mbrojtjen e atdheut, e cila më pas u prish, kurse Mithat Frashëri pas ardhjes
së komunistëve në pushtet u largua per në Amerikë.
Përfaqësuesit e
komunitetit Çamë në SHBA, Bollati e Merxhushi, e vlersuan lart figurën e
Mit'hat Frashërit, sidomos në aspektin e fromimit të tij kombëtar, atë çka ka
bërë ai për Çamërinë. Bollati tha,"Po kujtojmë një nga atdhetarët më të
mëdhenjë, përfaqësuesi i denjë i njërës prej familjeve më të shuquara shqiptare
që e shkriu gjithë jeten e tij për Shqipërinë, edhe në tokë të huaj. Mit'hat
Frashëri do të kujtohet gjatë nga ne Çamët për kohën, kur ai si diplomat bëri
për Çamërinë. Si Frasharlli i madh e mbrojti deri në vdekje çështjen
Çame". Më krenarinë e tij si një çamë që po merrte pjesë për t'i dhënë një
nderim të paharruar "Babait të Kombit", siç e quajti ai, foli edhe
Sekretari i Përgjithshëm i Shoqatës Çamëria në SHBA, zoti Endri Merxhushi.
Në fund, Pëllumb Lamaj bëri thirrje që në këtë 133 vjetor të lindjes së Mit'hat Frashërit, dhe 100 vjetorit të madh të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, "Shërbestarit të Shqipërisë”, do t'i bëj thirrje edhe një herë klasës politike shqiptare, histrorigrafisë, institucioneve të kulturës kudo që ndodhen në trojet e tyre etnike qe eshtrat e këtij njeriu të madh të prehen në Atdhe".