Kanga e Kapidan Markut

Ernest Koliqi

Kanga e Kapidan Markut

Lum për Ty qi na fale, o Zot i lumi!

se natë asht ba dh’askend nuk po e merr gjumi:

as shqipen ke foleja per nën maje,

as jehonën e shqet’ qi dridhet n’vaje,

as gjetht e ahit n’pyll ku prehet era,

as gurrën qi s’kndon ma si nder net tjera,

as nder kulla të vndueme maje currash

ku zdri in unat rrudha t’vranta burrash,

fytyra t’zbeta grash me sy të rimun

ke djepat ku vjen fisi t’u pertrimun.

Mbi djepa qi pertrijn nder mote fisin

nanat me lot nji emen përshperisin.

Vrik prej maleve derdhet kah jallija

nji kumt i zi dhe preket n’palc Shqipnija,

e veton qielli me ndeshtrasha t’zeza,

ngrehen n’prigjim dhe t’deknit nder vorreza

kah paq nuk po e kanë eshtnat n’nat’ vorrit,

hapet prej Veleçikut n’cep t’Tomorrit,

kthen prej Tomorrit n’cep t’Veleçikut

ai kumt e loti rrjedh idhun çerpikut

tue pikllue njajzi dashamir e shemër:

Nanës Shqipni nji pikë i ra mu n’zemër!

Thot’ kumti se rraz malit buz’ nji prronit

dekun u rrzue Kapidan Marku i Gjonit.

Si u ngjau dikur fatosave t’Omerit

mbi mbejtin shfryen anmiqt pezmin e vnerit

neper qytet ku lshon hije Rozafati

n’pluhun t’udhve tu’ e ngref’ rreshqan për s’gjati.

Vrret e gazmohet turma me keçana

lum se po shfren per s’dekni n’Kapedana,

por pa pritmas men brima edhe pran zhurma

e pihet shtang para kufomes turma

kah vizlon mbi ball t’t’deknit nji dell drite,

shej jetik n’Kapidana prej Mirdite.

E i duket, prisi i rrzuem, çudis anmike

i madh si div plot hijeshi fisnike.

Vajton granija e po ban gjam burrnimi

po e ama zemrën ndryn n’nji dry heshtimi,

pik loti ajo nuk derdh qi mbet shkret votra

edhe vajin ndalon n’vllazën e n’motra:

- S’e qajm na Markun, le t’a qaj Shqipnija,

pse rrezja e fundme ai kje qi lshoi lirija

Kapidanat robnin veç druen per s’gjalli,

lumnojn kur desin t’lir me ’i plumb ke balli,

lumnojn kur fiken porsi yjt e dritës

n’lamin e nderit kah i prijn Mirditës,

nji grusht Mirdit’ qi don t’i kndohet kanga

se zbret në vorr për mos m’u lidh’ me pranga.

U mbyllen kishat neper viset t’ona

e n’qiell per mort ma nuk vajton kumbona,

veç dridhet neper lugina jehu i malit:

- Heu, ti Shqipni, ku rritej pika e djalit,

ku sot mjerohen nipat e Kastrijotit,

mos u deshpro se shpesh n’vallen e motit

u ngushtove e dermishe e u perlinde,

si nji myster gjallsije botën binde,

se prap ke djelm si Marku i Kapidanit

qi dishmojn me gjak t’vet t’u rzue shulanit

se ndoshta t’vegjel jemi e desim unit

por duem lirin e nderin e Kanunit.

Bri votrave n’Mirditën thepa thepa

shka pershperisin nanat permbi djepa?

Fjalën e fundit qi me za t’thekun

la Kapidani para se me dekun:

- Ju shtegtar’, kushdo qofshi, qi kerkoni

rrugat e botës, Plakut t’em m’i thoni,

per n’m’a takofshi kund nder dhena t’hueja:

Vul’ gjaku u vuna porosive t’ueja:

dathë ase mbathë e ngran’ pa ngranë un ngjitas

t’mirën e t’keqen dava me Mirditas,

vuejta me ta, dhe vdiqa kur erdh dita

e Derën e Kanunit s’ta korita.

Heshtet atdheu kaplue nën tmerr e droje.

Por nesër prap lahuta do t’tinglloje,

ke mrizet e lejthive hije - leta

prap do t’vijoj’ bariu jonet e veta,

vashave t’ona do t’i hiqet futa,

lirisht kah qielli do t’naltohet luta:

- Lum për Ty, Zot i lum, qi na dhae jetën,

neper Ty mjerime e gzime vijnë e tretën:

ban Ti qi gjaku i derdhun, sot e prore

flamurin t’on’ t’a kuqi n’ngjyr’ gazmore

dhe neper troje t’lira t’ksaj Shqipnije

nji popull i vllaznuem t’i struket n’hije.