Speciale » Alia
Lutfi Alia: Vizita e Dom Frano Illia në Martanesh në vitin 1961
Vëllimi i VII i “Illyrici sacri”, i At Danielo Farlato dhe i At Jakopo Koleti, në vitin 1963 u përkthye në shqipe me mjeshtëri dhe me pasion nga Dom Frano Illia, meshtari në famullinë e Shen Nikolla të Milotit. Pas një pune këmbëngulëse dhe pasionante, Dom Illia përkthimin e dërgoi për botim, por vepra...Lutfi Alia: Bala, poeti i parë arbëror në shekullin XV (2)
Poema epiko - lirike “Kënga e sprasme e Balës” e Gavril Dara i Riu, nuk është riprodhim saktësisht i varjantit origjinal të këngëve që mblodhi Gavrili Plaku dhe i ati Andrea Dara, por është risistemim me shtim të disa këngëve të tjera, pra është një vepër si pikturë e restauruar, megjithatë kjo nuk ia heq Balës të...Lutfi Alia: Mall dhe dashuri për piqerasiotët në botimin e ri të Miho Gjinit
Kur miku im i kahershëm Miho Gjini, më propozoi t’i shkruaj parathënien për librin e tij “Piqerasiotët 2”, undjeva i nderuar dhe i emocionuar përftesën, por dhe u preokupova shumë,sepse ishte përgjegjësi e madhe përt’u shprehur në atë lartësi, që kërkonky libër i shkruar nga Mjeshtri i Madh,autori i 34 librave...Lutfi Alia: Bala, poeti i parë arbëror në shekullin XV (1)
Studiuesi arbëresh Giuseppe Schirò Junior, profesor në Universitetin e Padova, në veprën “Storia della litteratura albanese, Nuova Accademia Editrice, 1959, f. 53 - 63”, në kapitullin III, “Il più antico poeta Bala”, shkruan: Bala është poeti i parë që njihet në literaturën albaneze. Emri dhe...Lutfi Alia: Në përvjetorët e Shën Nënë Terezës shqiptare
Më 26 gusht 2022 do të përkujtohet 112 vjetori i lindjes të Shen Nënë Terezës shqiptare.Më 5 shtator 2022 mbushen 25 vite, kur pushoi së rrahuri zemra e madhe e Shen Nënë Terezës. Atë ditë, në shtratin e thjeshtë dhe të bardhë, në dhomën e saj të vogël në “Shtëpinë e Nënës” në Kalkuta, pushoi...Lutfi Alia: Poetja arbërore Isabella Kastrioti Skanderbeg (1704 – 1749)
Dinastia e Kastriotëve ka dhënë kontribute të shquara në historinë e Shqipërisë, të Italisë dhe të vendeve të tjera europiane. Në Itali, Kastriotët janë me prejardhje nga dy degë, e para dhe më e gjëra, janë pasardhësit e familjes të Gjergj Kastriotit me Andronika Ariantitin dhe djalin e tyre Gjon Kastrioti; ndërsa linja e dytë janë pasardhësit e Vrana Kontit...Lutfi Alia: Poetja arbërore Luçia Albani (1534 – 1568)
Kapedani arbëror Mikel Laçi, në vitin 1468 emigroi në Urbino, ku u prit nga familja e kontit Federiku III i Montefeltro (1422 – 1482). (Stefano Andretta, Clemente XI, in Dizionario biografico degli italiani, XXVI, Roma, Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1982).Dy djemtë e Mikel Laçit, Gjergji dhe Filipi ishin në shërbim tëFrançesko Della Rovere, duka i Urbino, që mori drejtimin...Lutfi Alia: 'Të mbrojmë shëndetin nga sëmundjet që shkakton tymi i duhanit'
Tymosja e duhanit mbetet problem shqet?sues për shoq?rin? dhe shëndetësinë në nivele botërore, është faktor madhor i dëmtimit të shëndetit të popullatës, është drogë e lehtë e lejuar nga të gjitha shtetet, është një e keqe e globalizuar. Tymosja e duhanit shkakton tabagismin, sëmundje që fillon me dipendencën ndaj nikotinës dhe...Lutfi Alia: 31 Maji - Dita Ndërkombëtare Pa Duhan (6)
Deri në vitet ’90, efektet dëmtuese të tymit të duhanit injoroheshin, ndërsa në këto 30 vite, me studimet e shumta shkencore, është vertetuar rrezikshmëria për shëndetin dhe jetën e duhanxhinjëve dhe të atyre që thithin tymin pasiv të duhanit në mjediset shtëpiake, të punës dhe në mjediset publike...Lutfi Alia: 31 Maji - Dita Ndërkombëtare Pa Duhan (5)
Tabagismi shkaktohet nga substancat e shumta të pranishme në tymin aktiv të duhanit, por edhe nga tymi pasiv, që provokon gjithashtudëmtime në shumicën e organeve, në disa të rënda si në sistemin nervor qendror, në zemër, në vazat e gjakut dhe në aparatin e...Lutfi Alia: 31 Maji - Dita Ndërkombëtare Pa Duhan (4)
Tabagismi shprehet me dëmtime në shumë organe, në disa të rënda si në sistemin nervor qendror, në zemër, në vazat e gjakut dhe në aparatin e frymëmarrjes, por lëndohen dhe organe të tjera, në dukje me shenja të lehta, por në fakt me pasoja serjoze për shëndetin e duhanxhinjëve...Lutfi Alia: 31 Maji - Dita Ndërkombëtare Pa Duhan (3)
Duhanxhinjtë shqiptarë thonë “po pi një cigare”, por tymi i duhanit nuk është lëng që pihet, ndërsa cigaria tymoset, ose si thonë malësorët “po djeg një cigare”, andaj duhet të korigjohet kjo pasaktësi gjuhësore.Tymosja e cigareve, e puros, e duhanit në llullën, tymosja e nargjiles, përtypja e duhanit snus, ka joshur dhe ka...Lutfi Alia: 31 Maji - Dita Ndërkombëtare Pa Duhan (2)
Kanë kaluar 530 vite nga dita kur duhanin e sollën në Europë si trofe nga kontinenti i ri i porsa zbuluar dhe tymi i duhanit vazhdon të dëmtojë shëndetin e duhanxhinjëve. Tufa e vogël e gjetheve të thata të tabakos e tymosur nga përdoruesit, ndoqi të gjitha rrugët legale dhe ilegale...Lutfi Alia: 31 Maji - Dita Ndërkombëtare Pa Duhan (1)
Tymosja e duhanit (tabagismi) mbetet një ndër problemet shqet?suese të shoq?ris? dhe të shëndetësisë në nivel botëror, është një ndër faktorët madhor të dëmtimit të shëndetit të popullatës, e shprehur me rrezikshmëri të lartë për zhvillimin e neoplazive (tumoreve), të sëmundjeve të zemrës dhe të aparatit të frymëmarrjes...Lutfi Alia: Andronika Arianiti Komnena Shpata Golemi, Kastrioti
Andronika Arianiti Kastrioti ishte e bija e Gjergj Araniti Komneni Spata (1376 – 1462) zoti i Principatës të Arianitëve. Sipas Gjon Muzakës, i ati i Gjergjit ishte Arianit Komneni dhe nëna e bija e Nikolla Zakaria, zoti i qytetit-port Budua. Në burime historike bizantine, thuhet se i ati Arianiti, mbante dhe mbiemërin Spata...Lutfi Alia: Papa Klementi XI (Gjon Françesk Albani)
Më 8 dhjetor 1700, n? krye t? Selis? s? Shenjt? u zgjodh Papa Klementi XI (Giovanni Francesco Albani). I ati, Karl Albani (1623 – 1684), ishte pasardh?s i familjes s? vjet?r fisnike e Mikel Laçit, kapidanit t? Kurbinit, i cili kishte sh?rbyer n? radh?t ushtris? t? Gjergj Kastriotit...Lutfi Alia: Legjenda e të Bukurës të Liqenit të Valit
Në fshatin tim të lindjes Vali, tregohet një legjendë e ardhur nga lashtësitë pagane, një legjendë me ngjashmëri impresionante, ose më saktë, një variant i miteve të Artemisa - Diana – Zana-Thana dhe i amazonave, nimfave, orëve dhe shtojzovalleve. Këtë legjendë, në vitin 1968 e ka transkriptuar mësuesi i apasionuar Abdulla Keta...Lutfi Alia: Meditime rreth kujtimeve të Prof. Dr. Albert Sotirit
Kur miku im Prof. Dr. Albert Sotiri më propozoi të shkruaj parathënien për librin e tij “Një jetë për themelimin dhe zhvillimin e bronkologjisë në Shqipëri”, jo vetëm u ndjeva i nderuar për ftesën, por dhe u preokupova, sepse ishte një përgjegjësi e madhe për t’u shprehur në atë lartësi, që kërkon...Lutfi Alia: Nderim dhe respekte për kolegët mjekë që humbën jetën nga Covid-19
Urgjenca sanitare e krijuar nga pandemia e Covid-19 në vitet 2020 – 2021, e ndryshoi jetën tonë të përditëshme dhe shërbimin shëndetësor, i cili u riorganizua dhe u fuqizua, për t’i bërë ballë vëllimit të madh të punës dhe problemtikës mjekësore, që krioji ky virus i egër dhe tinzar. Gjatë kësaj pandemie...Kryesore
Lutfi Alia: Eno Peçi, balerini dhe koreografi në Operan Shtetërore të Vjenës (II)
Lutfi Alia: Eno Peçi, balerini dhe koreografi në Operan Shtetërore të Vjenës (I)
Lutfi Alia: Xhubleta iliro-arbërore-shqiptare (2)
Lutfi Alia: Xhubleta iliro-arbërore-shqiptare (I)
Lutfi Alia: Françeskanët në Arbëri në shekullin XIII
Lutfi Alia: Hakmarrja në kodin Barbariçino të Sardenjës dhe në kanunin e Lek Dukagjinit
Lutfi Alia: Irena Kastrioti Skenderbeu, Dukesha II e Shen Pietro në Gallatina dhe Princesha Bisinjano
Lutfi Alia: Dinastia e Dukagjinëve (4)
Lutfi Alia: Dinastia e Dukagjinëve (3)
Lutfi Alia: Dinastia e Dukagjinëve (2)