E premte, 18.07.2025, 02:57 AM (GMT+1)

Speciale

Gjovalin Muzhani: Paraqes të vërteta historike - për Pavarësinë e Shqipnisë

Si shqiptare ndjeje nji kenaqesi te veçante qe pata rastin te ju ve ne dijeni per keto te verteta te historise sone Kombetare, erresue ne pa dijeni, duke u perbaltur qartesine, si uji i burimit te pastert te vertetesise historike. Shkrimtari i madh Ernest Koliqi, ne te perkoheshmen„Shejzat“ (Le Pleiade), viti VIII, 1964 Nr. 3-4 faqe 77 shkruen artikullin me shum vlere:“ ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (8)

Ne fund te shekullit XIV e ne fillimet e shekullit XV, territoret arberore u pushtuan nga Perandoria Otomane. Principata e Dukagjinit kaloj situata shume te veshtira. Ne vitin 1393, princat e Dukagjinit u detyruan t’i kalonin Lezhen venedikasve (per te mos i a dorezuar turqeve), kesisoj humben kryeqendren e pjeses perendimore te Principates, ndersa ne fillimet e ...

Don Lush Gjergji: Familja Bojaxhiu dhe Pamvarësia e Shqipërisë

Kolë apo Nikollë Bojaxhiu ka lindur në Prizren në vitin 1873, tre vite pas hapjes kremtore dhe bekimit të ketedrales “Zoja Ndihmëtare” dhe pesë vite para Lidhjes së Prizrenit. Ishte pagëzuar në të njëjtën katedrale. Prindërit e tij ishin Lazër Bojaxhiu, prizrenas, dhe Cecilia /Çilja/ Bojaxhiu, me prejardhje shkodrane ...

Ilia S. Karanxha: Rikrijimi i traditave kastriotiane nga shkodrani Marena

Figura e lavdishme e Skënderbeut veç studiuesve e hulumtuesve të shumtë ka tërhequr rretth vehtes edhe një numur të pallogaritshëm krijuesish që në forma, në kohë e në vende të ndryshme janë përpjekur që me krijimet e tyre të rikrikrijojnë atë periudhe në imagjinatën dhe perceptimet tona. I takojmë këta krijues anë e mbanë Evropës por edhe përtej Oqeanit ...

Kujtim Mateli: Dëshnica dhe identiteti i dëshnicarëve

Emrin Dëshnicë e gjejmë për herë të parë tek Pukëvili (Pouquevilli, F.), në librin e tij “Travels in Epirus, Albania, Macedonia and Thessaly”. i cili gjatë një udhëtimi që bëri në Shqipërinë jugore, në fillim të viteve 1800, kur arriti në Këlcyrë thotë: “ Këlcyra është kryeqendra e Dëshnicës”. Pra, ky qytet, kishte një krahinë së cilës i përkiste. Një krahinë, fama e së cilës, ishte e ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (7)

Ne shekujt XI – XV, zhvillimet politike, ekonomike dhe sociale ne Perandorine e Bizantit, krijuan kushtet per unifkimin e kombit arberor, qe tashme kishte krijuar identitetin vet etno-gjuhesor e kesisoj i perballoje sfidat e kohes duke u konsoliduar si komb. Konkretizim i unitetit politiko-adminsitrativ i kombit tone ishte Shteti i Arberit (1190 - 1216), i themeluar nga dinastia e princave Progoni te Krujes dhe i njohur zyrtarisht nga Papa ...

Muharrem Blakaj: Shfaqja e UÇK-së

Pas rënies së murit të Berlinit, përfundimit të luftës së ftohtë dhe shembjes së komunizmit, sikur paralajmëroheshin kohë dhe mundësi të reja për një rend të ri botëror, duke u dhënë shpresa popujve të shtypur, e veçmas popullit shqiptar për liri e prosperitet në zgjidhjen e çështjes së tyre të ngrirë qysh para njëqind vjetësh. Mirëpo, këto ndryshime nuk i ndalën dot synimet grabitqare të perandorive të vogla të tipit serb, të cilat, të  ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (6)

Në fillimet e shekullit të IV (pas Krishtit), perandoria Romake filloj të ndahet në njesi administrative më të vogla. Perandori Dioklecian (me origjinë ilire, i lindur ne Dioklea - Salona me 244, vdiq në Spalato ne 311), me anë të Tetrakisë (tetra - tettares – kater dhe árchein – qeverisje), e ndau Perandorine Romake në kater rajone, ndersa Perandori Konstandin I (lindi në Nissus të Ilirisë me 274, vdiq në vitin 337), e coptoje dhe me ...

Zef Ahmeti: Disa aspekte të diplomacisë zvicerane

Konfederata Zvicerane (franz. Confédération suisse, ital. Confederazione Svizzera, rom. Confederaziun svizra, lat. Confoederatio Helvetica) ka një traditë të lashtë historike. Bazat e këtij shteti fillojnë në vitin 1291 ku me aktin e njohur si Rütlischwur[1]vihet bazamenti i konfederatës zvicerane der Eidgenossennschaft.[2]Qëllimi kryesor i kantoneve të kësaj periudhe ishte rifitimi apo rikthimi i të drejtave autonome që kishin pasur këto përballë Perandorisë Romake të kohës. Dokumenti që lidhet ngushtë me ...

Ilmi Veliu: Portreti autentik i Skënderbeut

Në morinë e portreteve kushtuar Skenderbeut ka nje varg modelesh me tipare te ndryshme te fytyres, natyrisht edhe te veshjeve. Çeshtja eshte, nese njera prej tyre e paraqet, ne mos plotesisht, te pakten afersisht, portretin autentik te Skenderbeut.Faik Konica qe ne fillim te shek.XX e beni kete pyetje me nje artikull frengjisht te titulluar: "A ekziston nje portret autentik i Skenderbeut?" ne revisten "Albania" më 1901...

Haki Leci: Është i çmendur ai i cili i beson shkaut

Buricë , 16 shkurt 1999 - Ditë jo e rëndomtë. I premtova Redaksisë së do ta vizitoj Shtabin e Ushtrisë Çlirimtare në Zonën e Llapit. Nëpërmjet një telefonate nga Shtabi, më preferuan që të jem i kujdesshëm dhe të nisem rreth orës 18. Dhe ashtu veprova. Miku im i cili drejtonte veturën, që kishte ardhur vetëm për mua, më thoshte se mund të kemi ndo një kontroll rrugës , por kujdes fotoaparatin dhe diktafonin. Vazhduam rrugën. Rruga pothuajse ishte e zbrazët. Lëvizje të veturave ishin shumë të rralla dhe kalonin me shpejtësi të jashtëzakonshme. Porsa arritëm tek ...

Ilmi Veliu: Zajazi në kryengritjen antiosmane të vitit 1912

Nga burimet arhivale të zbuluara deri me tash, qofshin shqiptare apo serbe, gjejmë informata të mjaftueshme për ekzistimin e një komiteti shqiptar në qytetin e afabetit – Manastir, që në vitin 1911, i cili komitet kryesisht merrej me organizimin e çetave, dhe kryengritjes së përgjithëshme antiosmane.në vitet 1911-1912 (1).Ashtu sikurse kryengritja e përgjithshme shqiptare e vitit 1912, që qe inspiruar, organizuar dhe udhëhequr nga luftëtarë të vendit, të ndihmuar edhe nga njerëz të ditur e të arsimuar; edhe në kazanë e Kërçovës kemi ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (5)

Shumë historianë mendojnë se ilirët kishin të drejtën e tyre zakonore, që e ruajten dhe gjatë pushtimit dhe represionit romak. Iliria ishte një nga katër Prefekturat e Perandorisë Romake, e drejtuar nga Prefekti pretorian, i cili kontrollonte zbatimin e ligjeve të perandorise romake, organizimin e adminsitratës lokale sipas ligjeve romake, mobilizimin e ilirëve në legjionet romake, mbledhjen e takasave etj.Pavaresisht nga mbizotërimi i ligjeve romake, ekzistenca e të drejtës Ilire ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (4)

Emëri Kanun, e ka prejardhjen nga gjuha greke: «kanón - ?????” e do të thote “vizore”, “riga” dhe tregon se kanuni është instrumenti, që shënon drejtesinë, pra është emertim metaforik, që spjegon “drejtesinë që mban kodi zakonor shqiptar”, “drejtesinë e Kanunit të Lek Dukagjinit”, “drejtesinë e Kanuneve të Maleve Shqiptare”, që ka udhëhequr, organizuar dhe drejtuar jetën e popullit shqiptar.Në Kanun theksohet: “gjithçka është kanù i trasheguem prej të pareve” ...

Halim Purellku: Shqipëria në marrëveshjet, traktatet dhe konventat ushtarake bilaterale dhe multilaterale ndërmjet shteteve ballkanike 1861-1912

Objekt trajtimi i këtij studimi është Shqipëria në kontekstin e historisë diplomatike të Ballkanit, në periudhën midis viteve 1861-1912. Zhvillimi historik i marrëdhënieve ballkanike rreth çështjeve të rëndësishme politike, rezultojë dhe me arritjen e një sërë marrëveshjesh/traktatesh politike dhe konventa ushtarake oficiale publike dhe të fshehta bilaterale e multilaterale midis entiteteve/shteteve ballkanike. Në këtë punim do të përpiqemi t’i analizojmë çështjet kryesore që sqarojnë motivet për aprovimin e këtyre ...

Ilia S. Karanxha: Shëmbëlltyra më e hershme e Skënderbeut në një vepër të V. Carpaccio-s

Më 1997 në revisata Storia dell'arte (n* 89. ff. 27-36) u botua një studim me autor Harula Economopoulos në të cilën hipotizohet prezenca e Skënderbeut në veprën Pagëzimi i Selenëve të Vittore Carpaccios (1465-1526). Ky studim i paraqitur në një formë të përmbledhur siç na bën të qartë autori është paraqitur për gradën e tij të specializimit pranë Institutit mbi Historinë e Artit në Universitetin “La Spaienza” të Romës .Vepra Pagëzimi i Seleneve u realizua mes viteve 1502-1508 dhe bënte pjesë ...

Avzi Mustafa: Pasqyrimi i shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë në gazetën ''Politika'' të Beogradit

Në fund të shekullit XIX dhe gjysmën e parë të shekullit XX Perandoria Osmane ndodhej në krizën e saj më të madhe deri atëherë, sepse sistemi i vjetruar feudal nuk ishte në gjendje t’u përballonte forcave të reja që ishin krijuar në arenën ndërkombëtare, si dhe hovit të madh të popujve të shtypur për çlirim kombëtar, që e kishin shtyrë atë në gjendje të një dekadence politike dhe në tkurrje tokësoreEdhe pse shihej qartë se Perandoria ishte kthyer me kokë nga Bosfori e Anadolli, ndërsa bishti i kishte ngelur në Ballkan dhe ky bisht ishte bërë ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (3)

At Mëhill Shtjefën (Stefan) Kostandin Gjeçovi-Kryeziu, është lindur me 12 korrik 1874 në Janjeva - Kosovë, ku kreu shkollen fillore e në vazhdim u dërgua të studiojë në kolegjin Franceskan në Troshan (Lezha).Në vitin 1888 shkoj ne Bosnia, per te kryer studimet ne liceun e filozofise ne kuvendin e Derventes ne Bania Luka e me pas ne Kresheva per studimet ne teologji, ku ndoqi dhe leksionet e Ludwik Thallóczy, mbi origjinën dhe ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (2)

Shekulli V (pas Krishtit) –Bazuar ne rrethana historike dhe legjendat e kohes, nje kronist i shekullit VII (pas Krishtit), shkruan se ne shekullin e V, nje tribu e Goteve, nen komanden e Duka Gentius (ose Gjini), zbriti nga Dalmacia dhe u vendos ne Shkoder. Perandori i Bizantit Teodosio II –i riu (Perandoria Romane e Lindjes), e emeroj Duka Gjinin si Sebastocrator, madje i dha dhe detyren e Magister militum per Dalmacine ( Gjykatesi ushtarak). Me fuqizimin e pushtetit, Duka Gjini (Gentius), i pushtoj te ...

Lutfi Alia: Kanuni - Kodi i së drejtës zakonore shqiptare (1)

Në historinë e popujve, një vend të veçante kane legjendat, gojëdhënat, tregimet per kreshniket dhe per ndodhite e lashta, te cilat dhe pse kane mbetur me autoresi anonime e shumica nuk jane shkruar në libra, në fakt i kanë rezistuar kohes, sepse jane transmetuar gojarisht e të pa ndryshuara brez pas brezi nga populli. Keto aspekte të tradites popullore, janë një thesar i çmuar dhe pjese integrale të historisë dhe e kultures të popujve. Duke evokuar kete te kaluar, hyjme ne kontakt e zbulojme ate, qe nuk eshte ...




Gallery

Karnavalet Ilire në Bozovcë dhe Tetovë - 2025
Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx