Speciale

Sabile Basha: Procesi gjyqësor ndaj grupit ilegal ''Grupi i Lidhjes së Prizrenit'' më 1950

Duhet theksuar se edhe pas përfundimit të LDB, organizatat ilegale të cilat filluan të vepronin në Kosovë karakterizohen me programet e tyre që kryesisht kishin mbështetje në kërkesat e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Patjetër duhet përmendur ONDSH-në, e cila vepronte në Kosovë dhe në pjesën Lindore të Maqedonisë, dhe kryesisht ishte e përcaktuar për luftë të armatosur kundër robërisë së re jugosllave dhe bashkimin e të gjitha trojeve shqiptare në një ...

Safet Hyseni?: Histori e shkurtër e arsimit shqip

Niveli i zhvillimit arsimor të një vendi është tregues i qartë i zhvillimit shoqëror të tij. Arsimimi në gjuhën shqipe i pati fillesat në kohën e lindjes së gjuhëve popullore në Evropë. Por në kushtet e pushtimit turk, ky proces eci ngadalë dhe përmes vështirësish të shumta. Ishin klerikët shqiptarë që përdorën të parët gjuhën shqipe (ngase në civilizimet e atëhershme vetëm kjo shtresë ishte e arsimuar), dhe që ngritën shkollat e para shqipe në trojet tona, por që në kushtet e veçanta të viseve shqiptare u ...

Lutfi Alia: Shën Jeronimi i Ilirisë

Jeronimi është lindur në vitin 340 pas Krishtit në Stridone, një fshat i vogël në veri të Provinces së Ilirisë, në një periudhë kohe, kur ende nuk ishte shuar jehona e Konsilit të Nikeas, që çkisheroi Ario-n dhe ku perfaqesuesit e Ilirise dominuan keshillin, madje u aprovua njezeri dhe formula e tyre e lutjes per trinitetin.Jeronimi shkoi në Romë në moshë të re për të kryer studimet në shkollen e gramatikut te shquar Elio Donato ...

Marjan Sebaj-Sopi: Krishterimi ndër Shqiptarë

Ilirët, të cilët ishin paraardhësit tanë, kishin fatin e madh e të papërsëritshëm, që të ishin ndër popujt e parë në Ballkan dhe Europë, të cilët e përqafuan krishterimin, madje që nga themelimi i tij. Mbi këtë të vërtetë historike dhe biblike, na dëshmojnë burime të shumta; Biblike (krhs.Tit 3,12; Rom. 15, 19; 1Sel. 1, 8 etj) pastaj burimet historike. Këto të fundit, në përpikëri pëlqehen me burimet biblike, siç mund të ...

Prend Buzhala: Nënë Tereza dhe Kosova

Lidhjet e Nënës Tereze me Kosovën kanë qenë të pashkëputshme. Regjimet e së kaluarës pushtuese e komuniste, në Shqipëri, por deri sdiku edhe nën ish-Jugosllavi, kanë bërë përpjekje që ta mbajnë sa më larg vetes dhe shgqiptarëve emrin e saj, anise ajo ishte edhe nobeliste. E sulmonte Serbia para luftës, burgoste aktivistët e SHHB “Nëna Tereze”, polica serbe i shqyente posterët me emrin e saj, e shante barbarisht)... Por askush nuk e ...

Ilia S. Karanxha: Dokumenti më i çmuar për historinë e artit bizantin në koleksionin e Nikolla Leonik Tomeos

Një ndër objektet më të çmuara në koleksionin e Tomeos që i bëri një përshtypje të veçantë Marco Antonio-s ishte një histori mbi Izraelin ose Libri mbi Xhozue-në. Në këtë rast kemi të bëjmë me një rrotullë në pergamena të gjatë 10.46 m e të gjërë 31.1 cm ekstremet e të cilit fillimisht (në gjëndjen si e ka pasur Tomeo) ishin të fiksuar në dy shkopinj të gjatë 38 cm me diametër 3 cm ku secili, sipër e poshtë, mbanin nga një tjetër ...

Bedri Blloshmi: Dosja Nr: 1288 A. Ushtar Pëllumb Dush Mirakaj

Në vitin 1945 Shqiperia e coptuar do të pushtoheshe nga mizorët dhe terroristët komunistë. Këta barbarë filluan arrestimet, sekuestrimet, varjet, pushkatimet, grabitjet, burgosjet dhe internimet në masë. Fjalët e tyre ishin të çfarosnin klasën e përmbysur. Në vitin 1947 në repartin ushtarak nr. 721 te gazermat e Ali Rizait në Tiranë në mesin e ditës do ndodhte një ngjarje e zakontë për terroristat komunistë dhe tmerronjës për ushtarët. Reparti ishte njoftuar, ishin marr masat, ushtarët ...

Marjan Sebaj-Sopi: Laramanizmi si dukuri e mbrojtjes së krishtërimit shqiptar

Mirëpo, kohëve të fundit ka shumë lëvizje në lidhje me këtë, kështu psh. patëm rastin viteve të fundit të shohim psh si ndërtohen Kisha në rrethe të tilla si është rasti i fshatit Kravasari /vend, afër Prizrenit/ dhe Rugovë, ku vet banorët lokalë kërkuan, organizuan dhe me vetkontribut ndërtuan Kishat e tyre mbi themelet e Kishave të vjetra që ekzistonin më parë, e të cilët deklaruan se kemi qenë katolik dhe dëshirojmë që në themelet e atyre Kishave të kemi prapë Kishën e stërgjyshëve tanë...

Pjetër Logoreci: Pranvera e Demokracisë

Me deshirën e mirë të përkujtoj këtë ngjarje jo të zakonte, mbasi po afrohet dita jubilare e saj Shtator 1991, do mundohem të rreshtoj disa kujtime në respekt të kolegëve që vëndosen të vetëflijohen, për të ba present respektimin e të drejtave njerzore dhe për të diskretitue ideologjinë vrasëse të komunizmit. Ja kushtoj këtë shkrim kolegut të paharruem të ndjerit Pano Taci, i cili ishte pjesmarrës aktiv i kësaj greve, me të cilin pata shumë ...

Vilhelme Vranari-Haxhiraj: Rrnoftë Shqipëria dhe na ndihmoftë Perëndia!

Titulli i këtij shkrimi,"Rrnoftë Shqipëria dhe na ndihmoftë Perëndia", që vjen nga kujtesa e kohës, së cilës dikush duhet t'ia heqë e t'ia fshijë pluhurin e harresës për të nxjerrë në dritë të vërtetën. Zbulimi i jetës sociale, politike apo kulturore individuale të shqiptarëve, mbështetet në një të vërtetë të madhe, në një realitet të pamohueshëm, mbi të cilat njohim të vërtetat historike të një kombi të lashtë sa vet njerëzimi. Theksoj se ky titull ...

Safet Hyseni: Historia e shpëtimit të dy pilotëve amerikanë në rajonin e Kërçovës

Rrëfimi nis në majin e vitit 1944. Atë ditë kishte marrë një mot i keq, i përcjellë me frymë e rrebesh shiu. Mbi qiellin e Zajazit do të kalonte një skuadër aeroplanësh luftarak, që fluturonte në drejtim të malit Drenovë. Dhe, në çast, një nga këta aeroplanë do të ndahet nga skuadra dhe do të kalojë mbi fshatin Llapkidoll, duke nxjerrë shtëllunga tymi. Pak më vonë ...

Ilia S. Karanxha: Arkitekti e skulptori Andrea Nikollë Aleksi nga Durrësi (1420-1504/5)

Veprimtaria e jeta e Andrea Aleksit është e njohur si në Shqipëri po ashtu edhe në Kosovë e prej kohësh ka tërhequr vëmëndjen edhe të studiuesve të huaj të cilët kanë afermuar veprimtarinë e shquar të këtij artisti shqiptar të shekullit të XV aq sa sot e gjejmë- gati gjithmonë - të rreshtuar në fjalorët ...

Safet Hyseni: Mefailat e Zajazit

Për Mefail Shehun apo siç është i njohur në popull si Mefaili i Madh populli i Kërçovës jo që flet me admirim por ai edhe në vazhdim mbetet si fytyra më e dashur, më e adhuruar dhe më burrërore e mbar trevës së Kërçovës. Vepra i tij dhe lufta që ka bërë në mbrojtje të popullatës shqiptare, strategjia ...

Zef Ahmeti: Politika e Jashtme Shqiptare

Njohja e ndodhive historike, proceseve diplomatike janë segmente të patejkalueshme nëse dëshirojmë të jemi më afër dhe më përmbajtësor në lëndën e zgjedhur për trajtim. Natyrisht ktu nuk pretendojm të themi se, e gjitha që është këtu e shkruar është e “vërteta” e fiksuar. Qëllimi është që, mbështetur në burime, të paraqesim një pasqyrë sa më e qartë dhe e sa më ...

Arben Llalla: Kryengritja e Ilindenit ishte me karakter bullgar

Kryengritja e Ilindenit filloj më 2 gusht 1903, të dielën në mbrëmje. Kjo datë lidhet me ditën e Shën Ilias (Elias) të kalendarit Grigorian që praktikohej në atë periudhë nga besimtarët ortodoks të kishës së Pavarur Bullgare Exartia. (Në të vërtetë data e fillimit të kryengritjes është 20 Korriku me kalendarin e vjetër, por kjo datë përshtatet me datën 2 gusht të...

ILIA S. KARANXHA: IKONOGRAFIA E ADHURIMI I ZONJËS SË SHKODRËS NË VENEDIK

Zanfillat e këtij institucioni mund t'i shikojmë qysh më 21 qershor 1368 kur Këshilli i të Dhjetëve në Venedik ju lëshon lejën disa 'personave të devotçëm' për të krijuar një 'schuola' që do t'i dedikohej Shën Gallos në kishën e Shën Severit mirëpo pas disa muajsh më 1 nëntor të po atij viti leja u tërhoq. Këta të devotshëm kishin qënë drishtanë...

Fotaq Andrea: Justin Godari - “Shqipëria më 1921”

Dr. George-Samné (1877-1938) është një studiues orientalist francez, autor i disa librave dhe monografive. Në revistën e mirënjohur franceze “Correspondance d’Orient”, 15 janar 1922, nr. 277, ai bën një reçencë tepër vlerësuese dhe të mprehtë për librin e Justin Godarit “Shqipëria më 1921”, reçencë të cilën e pamë me vend ta përkthejmë ...

Fotaq Andrea: Maurice Trumbert - Në Skutari të Shqipërisë

Në janar shkurt – shkurt 1913, menjëherë pas shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë, Maurice Trumbert, diplomat, shkrimtar, piktor, poet e muzikant francez, botoi në revistën “Revue du traditionnalisme français et étranger” reportazhin në “Skutari të Shqipërisë”, ku ndihet më së miri simpatia dhe dashamirësia e tij për “Vendin e Skipetarëve”, siç e quan ai...

Dita e fundit e dy të dënuarve me vdekje

Errësirë, heshtje, mesnatë, dhimbje, shpresë. Do të vijë vdekja apo jeta.Më 18 korrik, në birucën nr. 8 ku rrija unë, polici solli të dënuarin Rustem Dashi. Ai kishte qëndruar për 30 ditë në të njëjtën qeli me Vilsonin. E kishin çuar të kujdesej për të . Sapo më pa, Rustemi m’u afrua dhe filloi të më tregonte...

Ilia S. Karanxha: Monumenti Tarketa në katedralen e Milanos

Një farë paqartësie vërehet në literaturën shqiptare në lidhje me personin e Aleks Tarketës nga Shqipëria dhe monumentin e tij në Duomo të Milanos.Së pari duhet sqaruar se Aleks Shqiptari nuk ishte skluptor dhe asnjë monument nuk është ngritur për nder të tij në katedralen e Milanos. Sipas vetë dëshmisë të Aleksit ...