Editorial » Latifi
Blerim Latifi: Kjo është historia e Kajtaz Muharremit
E enjte, 06.03.2025, 06:59 PM
Prof. Blerim Latifi:
Atë
natë ai kishte rendin e rojës. Perimetri në të cilin do të bënte roje
përfshinte rreth një kilometër, që shtrihej në kufirin midis Prekazit dhe
Klinës së Ultë. Në jug ndodhej pylli i rrethuar me tel i Fabrikës së
Municionit. Detyra e tij ishte e thjeshtë: nëse hetonte lëvizje të policisë nga
ajo pjesë, duhej të shtinte dy herë me pushkën e tij të gjuetisë për të
sinjalizuar Ademin që ishte poshtë në shtëpi.
Nata
e gjatë e kishte lodhur dhe gati sa nuk e kishte zënë gjumi, kur zhurma e
automjeteve të blinduara e kishte prishur qetësinë e natës që po ia linte
vendin ditës.
Blindat
ishin ndalur në qendër të Skenderajt. Pas pak minutash ai kishte parë se si
hije dy rreshta policësh po vinin në drejtim të tij. Njëri kishte dalur nga
pylli i Fabrikës së Municionit, tjetri vinte nga drejtimi i varrezave të Klinës
së Ultë. Çasti i tij kishte arritur. Kishte vetëm pesë fishekë për pushkën e
tij të gjuetisë dhe me ta duhej të bënte dy gjëra: të ndalonte për pak minuta
dy njësitë që ishin nisur drejt Lagjes Jashari dhe të sinjalizonte Ademin se po
vinin serbët. U ngrit dhe shtiu dy herë. Të shtënat e tij ishin të parat e asaj
dite që do të ndryshonte historinë përgjithmonë. Ato u dëgjuan fort në atë
mëngjes tragjik. Kjo është historia e Kajtaz Muharremit, i cili një vit pas
atij mëngjesi do të binte dëshmor në po atë vend ku dha kushtrimin e 5 marsit
1998.
E
kërkova fotografinë e tij në rrjetet sociale, por nuk e gjeta. Sa të shumë janë
heronjtë, si ai, që nuk kanë as fotografi dhe rrallë kujtohen, ose janë harruar
krejt.
______________
Kjo
nuk është një shtëpi e djegur nga zjarri.
Është
një shtëpi e bombarduar me artileri.
Qindra
predha e mijëra plumba të hedhura mbi të.
Duke
e kthyer në gërmadhë,
shteti
serb donte të mbillte frikën radikale tek ne.
Atë
frikën që e thyen njeriun, e bën të gjunjëzohet dhe të pranojë skllavërinë.
Frikën
nga vdekja e dhunshme.
Prej
kohësh që nuk mbahen mend,
tiranët
janë ngritur e jetuar duke mbjellë kët' frikë mes njerëzve.
Dhe,
po ashtu, prej kohësh që nuk mbahen mend,
njerëzit
e kanë ditur se mposhtja e frikës është hapi i parë drejt çlirimit.
Në
kët' shtëpi ndodhi mposhtja e frikës.
Nga
shndërrimi i saj në gërmadhë, lindi një legjendë; nga legjenda një kryengritje,
e nga kryengritja një mrekulli: Liria e Kosovës.
______________
Në
vitin 1912 kur ushtritë ballkanike po marshonin pa pengesa serioze nëpër
territoret shqiptare, shqiptarët injorantë dhe dembelë rrinin duke bërë sehir e
duke ia bërë qejfin vetes me përrallën për topin e madh sekret të Babës Mbret,
i cili me t'u shkrepur do ta ndryshonte fatin e luftës.
Fatkeqësisht
edhe sot nuk është se kemi ndryshu shumë. Bota po ndryshon para syve tanë,
kombet janë vënë në lëvizje për të mbrojtur sigurinë e tyre, ndërkaq ne rrijmë
e bëjmë sehir, duke ëndërruar me sy hapur për fuqi të huaj, e cila me një të
rame do t'i prapësoj armiqtë tanë.
______________
Ligji
i sotëm ndërkombëtar është produkt i SHBA. OKB realisht është themelu nga
SHBA.NATO po ashtu. Shumë institucione tjera ndërkombëtare mbajnë vulën
themeluese të SHBA. Mposhtja e fashizmit[1945] dhe e komunizmit[1989] nga
demokracia, ishte rezultat i SHBA. Supremacia morale e demokracisë është
garantuar kryesisht nga SHBA.
Sot
në Washington dëgjohen thirrje që krejt kjo trashëgimi të braktiset. Në emër të
MAGA[Make America Great Again].
Por
a mund të jetë e madhe Amerika pa këtë trashëgimi?
Kjo
është pyetja e madhe e ditëve tona.Mbase edhe e krejt shekullit.
______________
Nga
deklarata e presidentit Bush në Tiranë, në qershorin e vitit 2007, e deri në
ditën e 17 shkurtit 2008, një pyetje kishte dominuar në mënyrë absolute në
publikun kosovar: kur do të shpallet pavarësia e Kosovës?
Kjo
ishte vendosur në Washington dhe njeriu i parë nga i cili do ta merrnin vesh
instituticionet tona datën ishte diplomati amerikan Frank Wisner. Sot ai paska
vdekur, duke na lënë me një mik më pak, në kohën kur shteti ynë i ri ende ka
nevojë ekzistenciale për mbështetjen e atyre që ndihmuan në mënyrë vendimtare
në krijimin e tij.
Nesër
kur të jetë krijuar distanca e nevojshme historike dhe interpretimet partiake
të historisë të jenë fashitur, e vërteta historike e atyre muajve do të
shkëlqejë me krejt lavdinë që e meriton. Kuptohet, nëse ne do të jemi në
gjendje ta mbajmë në këmbë të forta Republikën e Kosovës.
______________
Bashkimi
Europian i tanishëm ka lindur nga nevoja për ta frenu dhe tejkalu nacionalizmin
brenda kombeve të tij dhe për ta jetësu atë Kanti e quante "paqja e
përhershme".
Sot
historia ka çelur një mundêsi të re: ribërjen e Bashkimit Europian mbi bazën e
nevojës për ta frenu nacionalizmin ekspansionist rus.
A
ka gjasa të ndodhë kjo?
Vështirë
të thuhet po, marrë parasysh faktin se kombet euro-perëndimore tash e 80 vjet
që jetojnë me idenë se Europa i ka lënë pas përgjithmonë rreziqet e luftës.
Kombet që besojnë tek paqja e përhershme, vështirë e kanë të gjejnë fuqi për të
shkuar në luftë.
Si
në vitin 1940 edhe sot veç një komb europian mund të përballet me tiraninë:
Britania e Madhe. Të tjerët lënë për të dëshiruar.
______________
Tek
"Shteti" i Platonit zhvillohet një dialog midis Sokratit dhe
Trasimakut mbi thelbin e drejtësisë. Trasimaku argumenton se drejtësia
përcaktohet nga interesat e të fortit, ndërsa Sokrati përpiqet të vërtetoj se
drejtësi do të thotë t'i bindemi të mirës universale.
Mbi
kët' dialog është themelu krejt historia e filozofisë politike perëndimore.
Pasioni konstant i filozofëve politikë ka qenë që ta demantojnë Trasimakun dhe
t'i japin të drejtë Sokratit, por historia politike e njerëzimit rregullisht e
ka vërtetuar të kundërtën.
Rastet
kur drejtësia dhe fuqia kanë qenë në përputhje me njëra tjetrën, janë të rralla
në histori. Njëri prej tyre është i yni në vitin 1999. Ukraina me gjasë nuk do
ta ketë kët' fat. Natyrisht se do të duhet pak distancë historike për t'i marrë
vesh shkaqet, të cilat gjithmonë janë kompleks faktorësh.
Para
35 vitesh bota festonte fundin e lumtur të historisë. Sot e shohim se ajo ishte
një festë naive. Historia po vazhdon rrufeshëm dhe duke replikuar e rimuar të
gjitha huqet e veset e saj të moçme.
______________
Kryeministri
britanik, Keir Starmer: Bota ndodhet në udhëkryq historik. Ndërkaq, shqyptarët:
Sa po shkojnë sivjet hurmat dhe pitalkat?
Si
gjithmonë injoranca për realitetin në të cilin jeton, është kusht i lumturisë.
Kuptohet, derisa nuk të del gjumi dhe e sheh humnerën ku ke ra.