E shtune, 09.11.2024, 12:28 AM (GMT)

Editorial » Latifi

Blerim Latifi: Natyra e komunizmit!

E hene, 07.10.2024, 06:00 PM


Prof. Blerim Latifi:

Këta dy lisa nuk i thonë asgjë një të huaji, por në memorien tonë familjare ata janë të lidhur me një ngjarje traumatike, të cilën në kohën e saj e kishin jetuar mijëra familje gjithandej Kosovës.

Është viti 1947. Regjimi komunist në Jugosllavi ndodhet në kolaps ekonomik. Furnizimet me dridh nga Stalini janë ndërprerë. Është në zhvillim e sipër kriza e marrëdhënieve mes tij dhe Titos. Në Beograd merret një vendim drastik: duhet t'u merret drithi fshatarëve, në mënyrë që të zbutet uria nëpër qytete. Vendimi u referohej "tepricave të drithit", por sapo fillon zbatimi i tij gjërat degjenerojnë në marrje të krejt sasive të drithit që u gjenden fshatarëve nëpër shtëpi e hambare. Kjo ishte pasojë e faktit se regjimi stimulonte me shpërblime ato komisione që grumbullonin më shumë grurë e misër në zonat e tyre. Nuk tregohej asnjë mëshirë, sidomos në zonat që regjimi i konsideronte armiqësore.

Kur mbledhësit e grurit nisin punën në komunën e Skënderajt, gjyshi im thërret tre djemtë e tij për t'u treguar vendimin që bluante në kokë prej ditësh.

- Kta faqezi kanë me na lanë pa bukë, prandaj na duhet ta mshefim drithin! Këto ishin fjalët e tij të para.

Meqë komunistët bënin kontrolle të plota nëpër shtëpi dhe gjithandej oborreve, duhej gjetur një vend i përshtatshëm sa më larg tyre. Në fund e zgjedhin qoshin e një are, gati një kilometër larg shtëpisë dhe në afërsi të varrezave.  Aty do të hapnin një gropë dhe pasi ta fshihnin drithin në të, do ta mbulonin me ferra, për të zhdukur çdo gjurmë. Por përpara kishin një problem: pushteti kishte lëshuar hafije gjithandej. Ata jo vetëm që duhej të raportonin se sa grurë e misër kishin njerëzit në hambare, por edhe të survejonin nëse po ndodhnin sabotime të fushatës së mbledhjes së drithit.

Në këtë situatë gjyshi im u thotë tre djemëve të tij:

- Do ta çelim gropën natën dhe po natën do ta bàjmë gropsjen e drithit.

Krejt në fillim mendojnë që babën tim, që në atë kohë ishte vetëm dhjetë vjeç, ta përjashojnë nga sekreti, nga frika se ai duke qenë i vogël rrezikon të zbulojë sekretin, por gjyshi u thotë dy djemëve të rritur se "ky asht ma trim se ju, kryet ja kpusin e se çelë gojën".

Kështu, pa humbur kohë, një natë me shumë erë e stuhi të katërt e kryejnë punën. Pikërisht në vendin mes këtyre dy lisave që shihen në fotografi.

Pas dy tre ditësh mbledhësit e grurit trokasin në derën e shtëpisë tonë. Kontrollojnë gjithandej, marrin atë sasi gruri e misri që gjejnë, madje edhe atë pak miell që kishte mbetur në magje. Derisa burrat po i mbanin nën arrest jashtë shtëpisë, gjyshja ime shtyhej me policët e mbledhësit që po ia përdhosnin magjen. Djalit të saj të vogël, që po shihte krejt atë dramë, nga ajo ditë dhe për tërë jetën do t'i bëhej fiksim frika nga mungesa e bukës. Këtë frikë do ta qetësonte duke u dhënë me tanë qenien e tij pas punimit të tokës. Dhe sa herë që ia relativizonim këtë punë, ai na kujtonte: - Nuk e dini ju kohën e Qesatllakut.

Kjo mikrohistori, si qindra e qindra të tilla, na e tregojnë më mirë natyrën e komunizmit. Më mirë se shumë libra teorikë dhe makrohistori që mbushin librat shkollorë.

_______________

Në kush e di sa raste gjatë dramave dhe kthesave historike ne kemi qenë të pafat. Por vitet 1998- 1999 defintivisht ishin vitet tona më fatlume në histori. Bota ishte në qetësi, nuk kishte kriza serioze askund dhe njerëzit po prisnin ta mbyllin në paqe shekullin më të përgjakshëm të historisë botërore. Edhe Serbia, për shkak të krimeve të kryera në Bosnje, reputacionin ndërkombëtar e kishte në fund të pusit.

Kjo rrethanë bëri që e tërë bota të hedh sytë në krizën e Kosovës. Dhe ky përqendrim nu? kishte se si të mos jepte fryte.

Shi?oni sot çfarë po ndodhë në botë! Lindja e Mesme buzë humnerës së një lufte katastrofale. Një luftë e pafund dhe shkatërrimtare në lindje të Europës. Vatra tjera konfliktesh që presin një shkëndi për të marrë flakë. Me pak fjalë: një botë buzë greminës së madhe, për të cilën na rrëfen e kaluara e shekullit të shkuar.

Po të ishte një gjendje e tillë para 25 vitesh, askush nuk do të kishte kohë të merrej seriozisht me ne dhe kjo sigurisht do të rezervonte një rrjedhë tjetër të ngjarjeve.

A ishte pra rastësi fatlume apo lexim i mençur i momentit historik për të nisur luftën në vitin 1998?

Gjithsesi duhet punë e madhe mendore dhe hulumtuese për të dhënë përgjigjje serioze në kët' pyetje.

Grekët e vjetër e kishin konceptin e Kairosit. Kairos është koha e duhur, momenti i duhur për të kryer një punë të caktuar. Moti i mirë, do të mund të thuhej në shqip. Hegeli shkruan se vetëm ata që kanë fuqinë për ta kuptuar kairosin, motin e mirë historik, i kanë gjasat për të pasur sukses në aksionet e tyre historike.

Por kjo fuqi nuk është një virtyt i lehtë për t'u arritur. Kusht i tij themelor  është investimi i popujve në intelektin e tyre.

_______________

Kam pasur rastin ta takoj disa herë pas luftës. Një burrë zotni në komunikim dhe në sjellje. E siç tregojnë ata që e njihnin nga afër, i tillë ishte edhe në luftë. Komandant në betejat e Maleve të Jezercit. Emër i nderuar i UÇK'së, i një ushtrie të vogël, me pak armë, por me zemër të madhe guximtare. I një ushtrie e cila, duke respektuar kodet e moçme morale të kësaj toke, fitoi zemrat e botës së qytetëruar dhe kështu ia doli ta bëj realitet ëndrrën 100 vjeçare të shqiptarëve të Kosovës: çlirimin përfundimtar nga Serbia.

Bota ka pasur dhe ka shumë luftëtarë. Por gjithmonë janë më pak ata që bashkë me pushkën e bartin edhe kodin e nderit. I tillë ishte Imri Ilazi.

U kujtoftë gjithmonë emri dhe jeta e tij!

_______________

Në vitin 1999 Izraeli doli në përkrahje të bombardimit të Serbisë, e cila po e lante në gjak krejt Kosovën. Irani ishte kundër, pra ishte në anën e Serbisë. Izraeli e ka njohur shtetin e Kosovës. Irani nuk na njeh dhe na konsideron pjesë të Serbisë. Në këtë ekuacion gjeopolitik çohen disa shqipfolës dhe gulçojnë e bërtasin në mbështetje të Iranit. Tradhtarët dhe hajvanët brina nuk kanë. Ata kanë fytyrën e këtyre shqipfolësve.

_______________

I duhej Rusisë një luftë tjetër e madhe! Për të krijuar sa më shumë kaos në botë, në mënyrë që t'i lehtësohej puna në Ukrainë. Plani A ishte Kosova. Prandaj ndodhi 24 shtatori. Por gjërat nuk shkuan ashtu siç ishin menduar prej Kremlinit dhe Beli Dvorit. Rrjedhimisht, pas 2 javësh, u aktivizua Plani B: sulmi terrorist i Hamasit në Izrael. Ne përfituam nga fakti se jemi të rrethuar nga NATO dhe vetë NATO është në Kosovë, ndërsa Izraeli vazhdon luftën me milicitë terroriste të mbështetura nga masha e Rusisë në Lindje të Mesme, Irani. Gjatë gjithë kohës, prej se nisi kjo luftë, Tirana dhe Prishtina kanë mbajtur qëndrim konsistent në përputhje me interesin tonë kombëtar. Pra duke mos lëvizur nga linja amerikane dhe duke mos dëgjuar budallenjtë e shumë studiove televizive që bënin thirrje për të thyer qafën në aleanca të tjera.

_______________

Demolimi i shpejtë dhe spektakular i Hezbollahut në Liban, na vë përpara një të vërtetë të madhe të kohës sonë: Mbështetja në ideologji mesjetare nuk të garanton asnjë mbrojtje, asnjë fitore në beteja dhe, në fund, as të ardhme politike e ushtarake. Ajo të garanton veç mbetje prapa në progresin e pandalshëm të shkencës dhe të teknologjisë, mekanizmi i të cilit shtyhet përpara nga mendimi kritik, e jo nga dogmat e legjendat e moçme. Kushdo që mendon të ketë të ardhme mbi këtë dhe, duhet ta ketë parasysh këtë fakt vendimtar. Në të kundërtën, do të ketë vetëm të kaluar.

Në fillim të kohëve moderne, anglezi i zgjuar, Francis Bacon, e formulonte kështu slloganin e tyre : Dituria është fuqi! Dhe për të shmangur çdo keqkuptim rreth këtij sllogani, shtonte:  Me këtë kuptojmë diturinë empirike shkencore.

_______________

Nuk e di me siguri se kush i ka fajet, por vetë fakti se po flitet për probleme të furnizimit me ushqim të FSK'së, është një turp i madh. Të tilla situata ta turpnojnë ushtrinë, krejt shtetin dhe u japin material gratis atyre që propagandojnë se Republika e Kosovës është hajgare. Besoni ose jo, por as UÇK në rrethana lufte nuk ka pasur të tilla probleme.

_______________

Ushtritë mbahen nga patriotizmi dhe paret. Në shumicën e rasteve këto dy elemente e plotësojnë njëra- tjetrën. Me raste edhe e kompensojnë njëra-tjetrën. Por çka ndodhë kur mungojnë të dyjat? Nuk ke ushtri. Ose e ke veç iluzionin e saj.



(Vota: 3 . Mesatare: 5/5)

Komentoni
Komenti:


Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora