Speciale » Namani
Qazim Namani: Lojërat Olimpike në artin popullorë të zbuluar në Dardani
E enjte, 24.10.2024, 05:56 PM
Lojërat
Olimpike në artin popullorë të zbuluar në Dardani
Nga
Qazim Namani
Dardanët
ishin banorët më të hershëm, që jetuan në pjesën qendrore të Evropës
Juglindore, duke përfshirë territore të Kosovës së sotme, Serbisë Jugore dhe
Maqedonisë veriore. Në shekujt VI e V, para erës së re, u konsoliduan si fise
duke e themeluar mbretërinë dardane. Koha e zhvillimit intensiv të jetës dhe
kulturës në truallin e Dardanisë antike, duhet kërkuar kah fundi i shekullit të
V dhe shekullit të IV para erës sonë, pra në kohën e lulëzimit të Mbretërisë së
Dardanisë. Ndër figurat arkeologjike që kanë të bëjnë me lojërat olimpike, pa
dyshim se janë menadat e zbuluara në Prizren e Tetovë.
Menada
e Prizrenit e njohur edhe si Vrapuesja e Prizrenit (Atletja nga Prizreni),
është një figurë prej bronzi, e zbuluar në vitin 1876 në Prizren , me
dimensione prej rreth 11 cm e lartë, pasqyron një vajzë (grua) duke vrapuar.
Për
shkak të vlerave të larta artistike dhe estetike, për këtë vepër të artit, kanë
shkruar shumë studiues të trashëgimisë kulturore.
Këtë
vepër të artit, në vitin 1876, arkeologu anglez Artur J. Evans e dërgoi në
Muzeun e Londrës (British Muzeum) në Londër.Foto
Si
menadë tjetër e zbuluar në territorin e Dardanisë, vlen të përmendet edhe
Valltarja e Tetovës, e cila është zbuluar në vitin 1933. Mendada e zbuluar në
Tetovë, po ashtu daton nga shekullit V, para erës sonë, është punuar prej
bronzi me dimensione 9.4 cm lartësi dhe gjerësi 4 cm, e cila sot ruhet në
Muzeun Nacional të Shkupit.