Tefik Selimi: Vepër kushtuar Amës së Dheut shqiptar

Një vepër poetike kushtuar Amës  së Dheut shqiptar...

Nga Tefik Selimi

Kur flet femra, zërat tjerë do të duhej të heshtin. Kjo është e qartë. Sepse, femra është krijesa më e  veçantë dhe më “delikate” e jetës. Pse jo? Ajo është “krijesa” e parë njerëzimit. E ka krijuar natyra të jetë e bukur. Jo vetëm kaq. Ato (femrat) e kthejnë botën kah duan. Ato dhe vetëm ato janë hijeshija e kësaj bote. Janë madhështija e atdheut dhe bukuria e rrallë e jetës. Janë Ama e Dheut (atdhetut)! Sikur t’mos të ishte femra, bota nuk do të ekziztonte! Sa e sa shkrimtarë kanë shkruar për këtë krijesë madhështore. Por, sa e sa “krijesa” tjera janë flijuar pas bukurisë së saj. Është sinonim apo simbolikë e  dashurisë! Pa qenien femërore, njeriu s’e jeton jetën dot. Ajo është mendësia e jetës... Kështu është thënë ditë më parë në Manifestimin kulturor “Vjeshta letrare...” në Gjilan, e cila “ngjarje” po i prezenton, si një,  krijuesit tanë pa dallim gjinie. Kësaj here u prezentua Lirije Kajtazi, krijuese, me veprën e saj “Ama e Dheut”. Është ky një titull sa simbolik, po aq sublimor që të rikujton krijuesit e mëdhenj të Rilindjes sonë kombëtare. Ky përurim u mbajt në vigjilje të shënimit të 100-vjetorit të bërjes Shtet, të Shqipërisë. Salla e vogël e Teatrit të qytetit, Gjilanit, ishte me hapësirë të ngushtë  për ti nxënë të gjithë ata aderues të librit, të cilët kishin erdhur nga Presheva, Ferizaji, Bujanoci e mese të tjera, vetëm e vetëm për të  dëgjuar nga afër fjalë përuruese për librin e Lirije Kajtazit, poete nga Gjilani. Fillimisht, Sabit Rrustemi, poet dhe udhëheqës i këtij manifestimi, tha se, kjo “ngjarje” kulturore përkon me festën tonë të madhe të kombit, e cila, me vargje artistike, krijuesit (set) shqiptarë po bashkohen dhe po njihen me anë të gjuhës së poezisë. “Andaj, s’ka mjet më të bukur se vepra letrare që po na bashkon e po na afron dheun tonë shqiptar. Kjo Festë e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shtetit Shqiptar, jo vetëm që po na gëzon dhe po na afron në mes vete, por edhe po i bashkojmë vlerat tona shpirtërore me njëri-tjetrin. Pse jo? Kësaj here fjalën e kanë femrat krijuese, të cilat janë ardhur në këtë përurim me simbolikë të qartë për të shënuar 28 Nëntorin e Madh Shqiptar”. Ulur e në këmbë qëndruan disa emra të jetës kulturore e publike, si: z. Bajrush Morina, kryeredaktor i gazetës “Bota sot”, Avni Presheva, një figurë e njohur krijuese nga Kosova Lindore (Presheva), por prezentuan edhe këta krijues, si: Haxhi Vokshi, Sabit Rrustemi, Ramadan Mehmeti, Linditë Ramushi, Bilall Maliqi, Xhevat Latifi, Lirije Kajtazi, Sadete Tërnava, Shahadije Lohaj, Qëndresë Jakupi e ndonjë tjetër. Me këtë rast, fjalën e parë e pati Nexhat Rexha, redaktor, i cili tha se, “Libri i Lirije Kajtazit “Ama e Dheut”, në Njëqind vjetorin e Pavarësisë së Shtetit Shqiptar, po na vjen së bashku me hullinë e poeteshës së parë shqiptre në Kosovë, e trevat shqiptare të ish-jugosllavisë, Sadete Presheva, tash e ndjerë. “Ajo (Sadetja) këndoi bukur dhe ishte ndër të parat poete që shkroi vepën poetike “Dallgë zemrash”, me të cilën vepër ajo i dha fuqi e cytje penave të reja në hapësirat e këtij trolli të “mërrolur” e të përvuajtur me shekuj. Ajo me vargun e saj atdhetar, e ngjalli jetën dhe shpresat e  së ardhmes sonë. Po të këtij “rrugëtimi” poetik ecën edhe shumë poetesha shqiptare, si është edhe kjo vepër e Lirije Kajtazit, e cila, nga një vullnet i pashoq, i tuboi krijimet e disa femrave, të cilat kanë dëshmuar në këtë fushë të jetës së artit, si janë: Miradije Ramiqi, Sabile Keçmezi – Basha, Albina Idrizi, Sevdije Rexhei, Zana Pira, Linditë Ramushi, Hasije Selishta e disa të tjera. Këto poezi të kësaj “tufe” me vargje poetike i kanë tejkaluar dilemat dhe thyerjet e barierave të heshjteve tona të gjata. Ato vijnë me vargje plot energji, vijnë me plot mall për Amën e Dheut tonë të shtrenjtë. Pra, për herë të parë vijnë  bashkë këto vlera nga Anamorava e Kosova  Lindore, të cilat vlera “flasin” e njihen në mes vete me artin e bukur, poezinë”. Arsim Halili, krijues nga Bujanoci, tha se përurimit i librit “Ama e Dheut” të autores gjilanase, Lirije Kajtazi, është një simbolikë në vete dhe flet. Ai tha se, duke lexuar këtë përmbledhje letrare poetike, ne, si vlerësues shohim një gërshetim mes emrave të dëshmuar, të cilët, sigurtë janë nisur rrugës sfiduese të kësaj fushe të dijes së artit. “Dhe, nëse deri dje ka pasur interpretime individuale, të cilat kanë denoncuar vlerën e akcilës poete, brenda kësaj përmbledhje, sado  që shihen vlerat të gjeneralizuara, megjithatë, ëshë një “gjë” e pamohuar e krijuesve. Kështu, libri “Ama e Dheut” e Lirije Kajtazit, paraqet një prezantim unik të emrave të poeteshave nga Kosovës Lindore, (Preshev), të cilat janë pjesë e letërsisë shqipe. Ishte poetja Sadete  Presheva, e cila la gjurmë të para të shkrimit artistik në artin tonë letrar. Por, ja fati i saj, ajo sot na mungon”. Vepra e Lirije Kajtazit, në vete ka përmbledhur nëntëmbëdhjetë femra poete, të cilat, në këtë “tufë” poezish artistike, flasin e “rrëfejnë jetën e tyre të përditshme. Janë këto poezi që rrezatojnë e artikulojnë botën e  tyre krijuese. Artikulimi i tyre duket të jetë si një mesazh jete, se  trolli ynë shqiptar, Kosova dhe Shqipëria, por edhe trojet tjera, do të duhej të bashkëjetojnë me një  zë, me  zërin e Mëmës së Dheut, si shton i madhi,Çajupi. Aty u gjen edhe Avni Presheva, autor nga Presheva, cili tha këto fjalë: ”Ne këtu jemi pak, por sikur të ishim shumë, si ata që janë jashtë, do ta t’ia kishim kaluar botës për 180%!” Autorja, Lirije Kajtazi tha se, poezinë e kam pasur si vokacion jete e pune. Shkruaj poezi e s’ndalem... Është botë që të pushon shpirti dhe jeta. “Ju më nderut shumë. Kjo është një përpjekje imja për të dhënë diçka nga vetja si femër se si intelektuale, urime festa e Flamurit!