Vaso Papaj: ''Jam këtu engjëlli im''

Vaso Papaj ka lindur në Tiranë në Janar 1945 dhe banues në Durres. Ka kryer Fakultetin e Shkencave të Natyrës dega Matematikë në vitin 1968 dhe që atëherë ka ushtruar të gjitha profesionet, përjashto atë të vetin, të mësuesit: pra punëtor krahu, tornitor, normist, ekonomist, matematicien dhe në vitet nëntëdhjetë Kryetar i Këshillit të Rrethit Durrës, Prefekt i Dibrës, i papunë nga 1998-2005, Drejtor i Arsimit për prefekturën Durrës-Krujë për vitet 2005-2009 dhe tani në pension.

Ka shkruar në vitet 1969-1970 romanin "Një dimër mes dimrash" që pasi mbeti për 20 vjet i murosur, u botua dy herë, më 1995 dhe 2006. Ka përkthyer nga italishtja romanin "Ylli i mengjezit" i poetes italiane Ada Negri botuar më 2008 si dhe një sërë tregimesh botuar në shtypin e kohës. Ka në proces botimi vëllimin me poezi "Jam këtu, engjëlli im".

 

Vaso Papaj

 

Shkëputur nga vëllimi  ''Jam këtu engjëlli im''

 

Këngë të vjetra

 

Kur  më flisje për dashurinë,

s’e mbaja dot zemrën time.

Ti më shtije shpesh në ëndërrim:

Ishe qielli, deti, ishe bluja ime.

 

Ishin këngë të vjetra, mezi i kujtoja,

i dëgjonim bashkë, atje në kuzhinë:

Ëndërra baballarësh mbuluar nga droja,

shpirtrash të humbur përherë në kërkim.

 

Miqësive që nuk u panë kurrë,

dashurive të mbetura në klasë,

këngë që sillnin radiot portative,

pas biçikletës mbërthyer në kasë.

 

Por është më lehtë të rikujtosh,

se sa të kthesh kohën e shkuar.

E sidomos kur ka që thonë :

“Ajo që shkoi është koh’ e shquar…”

 

Mos ësht’ më mirë të rrimë, vallë?

Mos ësht’ më mirë, këtu ku jemi?

Të vjetrat këngë  kan’ vetëm mall,

dhe mallin veç një kurth e kemi

 

 

Në rrugën e rinisë

 

Rrugën e rinisë prap’ e kisha gjetur.

Kioska shtrembaluqe aty kishte mbetur.

Në bangot e drurit  ca fytyra të reja.

Një gotë më ofruan, s’kisha ku të veja.

 

Ja, në ato bango, dikur ishim ulur.

Kafe kishim pirë, me orë rrinim ngulur.

Gishta kapërthyer, shiheshim në sy,

“Përgjithmon të dua” thonim që të dy.

 

Po nuk shkoi gjatë, ti  maturën more.

S’ndrin më në asfalt qeshja engjëllore.

Ditët numeroja, vitet rridhnin lumë.

Unë portretin tënd gdhendja dhe në gjumë.

 

Prandaj  jam këtu, erdha përsëri.

Kërkoj të të gjej, e nuk shoh njeri.

Me një gotë në dorë, në buzë një cigar’,

zemrën un’ e kam përgjysmë të ndarë.

 

Ulur  jam me veten, vetminë shoqëroj.

Them  se më do fort, s’do të më lëshojë.

Edhe nëse nesër, të gjithë marrin dhenë,

unë do t’ jem këtu, të pres, ndoshta vjen…

 

Po në atë bango, ulur dy të rinj.

Edhe pse të dehur, s’i vështron njeri.

Puthen gjat’ e gjatë dhe seç pëshpërisin.

Ndoshta dashurinë mezi e vërtisin…

 

Dhe unë jam këtu, këtu përsëri.

Përpiqem të të gjej e nuk shoh njeri.

Me një got’ në dorë, në buzë një cigar’,

qiell i zemrës  time  në dy pjesë i ndarë.

 

 

Për Ana Maria Montin*

 

Rrëmova në bodrumet e mendjes

dhe më sëfundi të gjeta diku.

Shkrimtari të ngjizi mes dhembjes,

e hedhur kishe mbetur, në flu.

 

Dhe  ndjeva freskinë e Çikës,

mbuluar me borën e Majit

Shkrimtari  këtu kishte lindur,

të kish dhën’  aromën e çajit.

 

Të kish veshur me shkumë  deti

me të bardhin, të fundin fustan.

Një dasmë gjëkundi nuk shkrepi,

ndaj mbete në detin kallkan…

 

Ti erdhe me luftën, Ana Mari.

Ç’kërkoje: Pasuri a gëzim?

Mbi supe kishe marr veç uri.

Përqark, katrahur e mjerim.

 

E solle tek ne lirin’ e trupit

dhe e le në vendin tim, këtu

Shtatë ditë në “Qytetin e fundit”

Pëshpëritej vetëm për ju.

 

Të mundi një “vështrim i zjarrtë”.

Një të tillë s’kishe parë tjetërkund.

Po në stinën e urrejtjes së gjatë,

ai s’mund të kish tjetër fund…

 

Dhe një ditë, në kohë të ndryshuar ,

Ana Maritë, këto bija të mundit,

mbi supe  liri dhe uri ngarkuar,

e ndërruan “Qytetin e fundit”…

 

Këtë rradhë atje, pas orësh lundrimi,

një “vështrim të zjarrtë” në kërkim.

Dikujt t’i shisnin një fije gëzimi.

Pas shpine, katrahur dhe mjerim.

 

E renda të pyes: ku ishte shkrimtari?

Por ai e kish mbyllur rrugëtimin e tij

Atëher’ mbështeta mbi pllakë, te varri

Dy trëndafila: Një nga unë, një nga ti

 

*Ana Maria Monti - personazh i romanit

“Qyteti i fundit”  i shkrimtarit Petro Marko.

 

 

Thomëni përse, thomëni sesi?!...

(motive popullore të jugut)

 

Thomëni përse, thomëni sesi,

pran’ e pran’ gjithmon, qeparis ulli?

Thomëni përse, thomëni sesi,

qershia dhe bredhi, bëjnë dashuri?

Thomëni përse, thomëni sesi,

një limon qafuar me një rrush të zi?

Thomëni përse, thomëni sesi,

rrap e trëndafil, nudo gji më gji?

Thomëni përse, thomëni sesi,

njëri përmbi tjetrin, fik e rozmari?

Thomëni përse, thomëni sesi,

pjeshk’ e portokall, puthen në fshehtësi?

Thomëni sesi, thomëni përse,

uji zbret nga mali, kokën nuk e kthe?

Thomëni sesi, thomëni përse,

si ky deti blu, asgjëkund mbi dhé?

Thomëni sesi, thomëni përse,

diell edhe hënë, s’shkulen që këtej?

Thomëni përse, thomëni sesi,

Zoti, bregut Jon i dha  bukuri?

Thomëni përse, thomëni sesi,

Pse ngado që shkova, s’ gjeta asnjeri?

 

 

Baladë për fqinjën çame

 

Çamërisë i rashë përmes:

Nga kalova nuk pash trina.

Qiell të rëndë përmbi kodrina

E ngado lule me vesë.

Joni blu me qiellin qepur :

Fije ari – vetëtima!

Lotë hëne – ulërima!

Këngë uji – shkrepëtima!…

 

Këmbë njeriu nuk kish mbetur.

Vetëm loti s’ qenkësh tretur !?...

 

M’u kujtua, qesh  i vogël,

kur na erdhi një fqinjë tjetër.

Nuk ishte dhe aq  e vjetër.

Një birucë i dhanë në kodër,

nëna ime iu bë motër.

Qante vëllezër e kunetër

dhe fëmijtë vrarë në shtretër.

 

Sytë blu si Joni i mekur

Flokët një gërshet i zi,

lidhur gjysmë me shami.

Çitjanet si  qiell i çjerrur,

me ca fije ari qepur…

Koh’ e ligë për çdo njeri

S’morën as dy deg’ ullinj…

 

Ndënji me ne ca muaj.

Një vëlla pastaj i doli,

erdhi një ditë dhe e mori.

Që atëhere vite shkuan,

cila qe, nuk e mësuam,

por u rrita, jeta rrodhi

dhe kuptova se si ndodhi.

 

Ja, një ditë dikush trokiti.

Hapa derën, më habiti.

Ish një djal, i buzëqeshur,

me lëkurë nga dielli zeshkur.

 

Syt’ blu si Joni i mekur

Me këmishë si në vitrina

Me ca fije ari qepur

Fije ari- vetëtima.

 

Qe e lehtë  të kuptoje,

cili djal na përshëndeti…

Ishte djali i asaj zonje…

Aq i shënjtë amaneti.

 

Nat’ e gjatë, pambarim…

Parajsa nuk ka vdekatar,

detin blu dhe qiellin ar.

Po kan’ mbetur plot ullinj.

Nuk kan’ gojë por kanë si *.

Dhe ullinjtë jan’ dëshmitarë.

Njëmij’ vjet ata s’ kan’ varr.

 

·         Si - forma dialektore  e fjalës sy.

 

 

Gjashtë çunat e lagjes

 

Gjashtë çunat e lagjes një nga një u mblodhën

Te  bar  “Arragosta”, do të bënin festë.

Çurk u shkonin djersët, vallen kur e hodhën

Në mëngjes, nga gjashtë mbetën vetëm pesë.

 

Këngë për syzezën, tërë natës ia thanë

“Të ndihmoftë Zoti!”  një  urim i dhanë.

 

Kur  nga mesi i natës, me ta u bashkuan

Dashi me kitarë e Fredi me tastjerë,

gjashtë çunat e lagjes, vallen e rënduan.

Zjarr e flakë te  këmbët morën dhe një herë.

 

Këngë për syzezën, tërë natës kënduan.

“Të ndihmoftë Zoti!”  njëzëri  uruan.

 

E ia mbushën  shokut plot me rërë xhepin

E iu lutën  natës, rrugët t’ia ndriçonte

I gjashti në mëngjes  nisej  me tragetin

Vallen  e  pesë shokëve  kurrë mos ta harronte.

 

Këngë për syzezën, tërë natës në festë.

Në mëngjes, nga gjashtë mbetën vetëm  pesë.

 

 

Ndoshta bëhet Xhek London

 

Për çdo ditë, orë e pa orë,

në kafe me shokë kur shkoj,

vjen një djal me çantë në dorë,

e hap çantën, nuk ka drojë.

 

Stilolapsa na tregon,

lapsa tush, çakmak me gaz.

E vështroj e më vështron.

Syt’ e tij si dy oaz’.

 

Sa më dhimbset ky voglush,

mua, burrit me kollare!

Ndaj blej lapsa e blej tush

dhe paqetë pa pirë cigare.

 

Më tregoi, mëson anglisht,

lexon libra deri vonë.

Kur të rritet, fatmirësisht,

ndoshta  bëhet  Xhek London.

 

Dhe atëher’ do të rrëfente:

Jo për Polin, as Alaskën,

po, si zihej grigja e qenve,

kush e kush t’i hiqte maskën.

 

Veç një fjalë dua t’i them:

“Unë sërisht do t’ blejë çakmakë.”

A do t’ bëhet  Xhek London?...

Do ta  kem gjithnjë merak.

 

 

Ashensori

 

Shtypa tetën, lart u ngjitëm.

Shtypa zeron, poshtë, silur.

Këto minuta në kabinë,

s’ doja të mbaronin kurrë.

 

Shtypa tetën, buzët ngjitur.

Shtypa zeron, tatëpjetë.

Doja dhjetën, kishim zbritur.

S’ kish as dhjetë, as tetëmbëdhjetë.

 

Dy pëllëmbë  kabina jonë.

Ne të dy, një trup, të ngjitur.

Ç’ishte tërë ky emocion?...

Në parajsë kishim mbërritur.

 

 

Diploma fallco

 

- Cilët jeni ju, që diploma fallco

firmosni?!

- Cilët jeni ju, që histori të errët

vendit i vulosni?!

Nesër do të kemi:

Shefa injorantë

Drejtorë injorantë

Kryetarë injorantë

Deputetë injorantë

Ministra injorantë

Kryeministra injorantë

Nesër, vendi do të jetë  i vrarë.

Do të ket’ marrë një fallcokapar,

të ngjashëm me një barbone të kollarisur,

nën urat e botës kapardisur,

gati, këtë vend, për ta zvarrisur.

Nesër?!

Cili kod do na duhej nesër?

Ai civil?

Ai penal?

Për…

Për çështjen “TATËPJETË”?

Ah!...Ndal!...

Le të presim gjykimin  Final.

 

 

Kurrë fjalë, fjalë në erë…

 

 

S’do të rendis kurrë fjalë, fjalë,

që askush të mos kuptojë asgjë.

Dua  tek njerëzit mendimet t’i ndal.

T’ua prek shqetësimet një nga një .

 

T’ua shkri krahërorin nga dëbora

dhe zemrat dridhur prej tërmetit.

S’i shoh të kenë libër tek  dora.

I  jan’ sulur të gjithë internetit.

 

Flokët,  aromën  e qumshtit u kanë,

kur  mjelin livadheve  delet.

Kafshime harbimesh në gushë si nishan,

sapo dalin pa drojë nga motelet.

 

Njerëzit  përzhitur nga zjarret,

mes tymit që syt’ u lëndon,

mirë pyjet u dogjën, po varret?

Po asgjë nga ky vend s’i largon.

 

S’ do të rendis kurrë fjalë, fjalë në erë,

që askush të mos kuptojë asgjë.

“Shqypnin “  e Vaso Pashës s’e fal asnjëher’ .

Migjenin s’e ndërroj me asnjë.

 

Nolin, Naimin kurr’ s’i kam ndarë,

Fishta nga lart më vrojton.

S’ dua të bëhem kurrë ledhatar,

po Mjeda më  jep emocion.

 

Fjalët e mia kan’ humbur shpesh herë,

kur emri atdhe s’ka qen’ fjalë e parë .

Kan’ ngrirë të pajetë në ajrin eter,

veç  tyre  s’ vë  kënd në altar.

 

Këndoj në kioska a në udhë ku të mund,

mes njerëzve me sy ëndrrimtarë,

po këndoj  dhe në Sheratonin pafund,

sido që atje, njerëz të ndjeshëm s’ kam parë.

 

S’ do t’ këndoj kurrë, se duhet kënduar…

Ato këng’ s’i dëgjon, s’i kupton asnjeri.

Poradeci më sjell një nosit të plaguar.

Kam  qarë  me të që kur isha fëmijë.

 

S’ do të rendis kurrë fjalë, fjalë në erë,

që askush të mos kuptojë asgjë.

Fjalët  plumba i kam përherë.

Robër në paqë, nuk dua asnjë.