Nuk është hera e parë që kam mprehur penën dhe mendimin për të evidentuar e dokumentuar me kujdes të veçantë kontributin e grave dhe vajzave shqiptare në luftërat tona çlirimtare. Kjo temë nuk është thjesht një çështje e kujtesës historike, por një detyrim moral dhe intelektual për të...
Le të ndalemi tek një shembull që përmbledh në mënyrë prekëse dhe të thellë dimensionin tragjik dhe madhështor të kësaj sakrifice- Fatime Hamzë Jashari, e cila, kur ra dëshmore në altarin e lirisë, numëronte vetëm nëntë pranvera të jetës së saj të njomë. Ajo ishte ende një fëmijë...
Mes shumë të rinjve dhe të rejave që iu përgjigjën kushtrimit të lirisë dhe morën rrugën për në male, duke u rreshtuar në formacionet e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, spikat edhe figura e Emsale Frangut. Ishte ajo vajzë e re që, me natyrën e saj të butë dhe mirësinë e lindur, fitonte menjëherë respektin dhe dashurinë e kujtdo...
Tani është viti 2025, por koha duket sikur nuk ka kaluar fare – tragjedia e familjes Jashari në Prekazin legjendar më del përpara syve sikur të kishte ndodhur dje. Kujtimet janë të freskëta dhe të gjalla, si plagë që nuk mbyllet. Më kujtohet qartë ajo ditë: ishte një mëngjes që për marsin mund të quhej...
Duke bërë një kërkim të kujdesshëm për të ndriçuar historitë e grave luftëtare që morën pjesë në luftën e fundit për çlirimin e Kosovës, sidomos në përkujtim të 27-vjetorit të sulmit të egër mbi familjen Jashari, hasa në një burim të çmuar: një shkrim të atdhetarit të njohur...
Çfarë mund të shkruajmë për një fëmijë? Për një jetë të njomë që sapo kishte filluar të lulëzonte, por që u këput mizorisht para se të shijonte gëzimet më të thjeshta e të pafajshme të jetës. Një fëmijë nga familja Jashari, i cili nuk njohu asnjë mëkat, që nuk la pas asnjë shkelje, as edhe më...
Gjithmonë kur shkruajmë për luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës duhet pasur parasysh se pas daljes publike të saj, realiteti në terren për shqiptarët, u bë jashtëzakonisht i rrezikshëm dhe i pasigurt. Publikimi i hapur i veprimtarisë së UÇK-së shënoi një kthesë të madhe historike dhe...
Të shkruash për nënë Azë Zekë Brahimajn apo nënën e UÇK-së, nuk është thjesht një detyrë shkrimore, por një nder i veçantë dhe një burim krenarie që vështirë se mund të përshkruhet me fjalë të zakonshme. Ajo përfaqëson një figurë të tillë që meriton jo vetëm respekt, por edhe një...
Kur shikoj fotografinë e atdhetares Afërdita Ukshini, një ndjesi e pazakontë më pushton thellë në kraharor. Është një ndjenjë e pashpjegueshme, e brendshme, si një dhimbje e heshtur që ngrihet si hije mbi shpirt. Duart më dridhen dhe më ftohen, sikur trupi im po reagon ndaj një përkujtimi të...
Ditë më parë, i drejtova një kërkesë Shoqatës së të Burgosurve Politikë të Kosovës, me qëllimin për të iniciuar ngritjen e një obelisku përkujtimor, në nder të të gjithë atyre që kanë vuajtur burg politik në Kosovë, që nga viti 1945 deri më 1999...
Të shkruash për gratë dhe vajzat e reja që morën pjesë në radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës nuk është thjesht një akt rrëfimi historik – është një përballje me ndjenja të dyfishta: krenarinë e thellë dhe dhimbjen e pazëshme, të cilat shpesh nuk mund të përshkruhen me fjalë...
Gjatë kohës së pushimeve, mes qetësisë së natyrës dhe largësisë nga ritmi i përditshëm, vendosa të marr me vete një libër që më nevojitej për disa verifikime të të dhënave — “Burg pas burgu”, i autorit dhe atdhetarit të shquar të çështjes kombëtare, Gani Sylaj, botuar në vitin 2019...
Të shkruarit për luftën e fundit në Kosovë, padyshim se përfaqëson një sfidë të madhe historike, politike dhe njerëzore. Është e pamundur të ndërtosh një rrëfim të plotë për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës pa ndalur vëmendjen edhe tek një dimension thelbësor dhe shpeshherë i...
Sa delikate në pamje, e sa e vogël përballë madhështisë së dhimbjes që na la; sa e butë në buzëqeshjen e saj të pafajshme, e sa e ngrohtë në përqafimet që u dhuronte me mall prindërve dhe të afërmve – një shpirt i pastër që ngjante më shumë me një dritë e cila s’kishte ardhur për të qëndruar gjatë, por për të lënë pas një gjurmë të...
Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, Kosova përsëri mbeti e robëruar dhe e okupuar. Lëvizja Kombëtare për çlirim dhe bashkim kombëtar nuk e braktisi kurrë idealin e saj, pavarësisht kushteve jashtëzakonisht të vështira në të cilat u detyrua të vepronte. Përballë një robërie të egër dhe...
Kjo betejë nuk ishte vetëm për mbrojtjen e një shtëpie apo të një fisi, por për mbrojtjen e një ideali – të lirisë, të të drejtës për ekzistencë dhe të së ardhmes së një populli të tërë. Në këtë kuptim, Prekazi dhe fjala e dhënë në atë shtëpi të rrethuar nga dhuna u shndërruan në kodin etik të...
Kontributi i gruas shqiptare në luftërat shumëshekullore për çlirim nuk mund të reduktohet vetëm në matjen mekanike të pjesëmarrjes së saj të drejtpërdrejtë në frontet e betejës. Përfshirja e saj ka qenë shumë më e gjerë dhe shumëdimensionale—ajo ka përfshirë jo vetëm angazhimin...
Kjo dukuri mori përmasa të frikshme sidomos gjatë dekadës 1981–1991. Vetëm në komunën e Ferizajt, dokumentohet se mbi 53 gra u ekspozuan ndaj këtyre trajtimeve çnjerëzore. Viktimat nuk ishin vetëm aktiviste politike, por edhe nëna të thjeshta, nxënëse dhe gra që nuk kishin asnjë angazhim...
Edhe në vitin 1968, në një nga momentet më të rëndësishme të zgjimit politik në Kosovën e pasluftës, gruaja shqiptare, sidomos ajo e re – nxënësja dhe studentja – nuk mungoi në skenën e rezistencës. Përkundrazi, ajo u shfaq jo vetëm si pjesëmarrëse, por si udhëheqëse aktive e...
Më tronditëse akoma janë rastet që ai përmend, të nënave që nuk i lejonin fëmijët e tyre të strehonin veten në shtëpi nëse kishin braktisur fushën e betejës nga frika. Madje, ato vetë i rikthenin në vijën e zjarrit, duke i turpëruar dhe njëkohësisht i shtyrë të rikthenin dinjitetin e humbur...
