Speciale » Basha

Sabile Basha: Avni Rrustemi dhe jehona e protestës në Tiranë

Sot, ndërsa ndodhemi në prag të tubimit protestues që do të mbahet më 17 tetor 2025 në Tiranë, në përkrahje të luftëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës që padrejtësisht po mbahen në Hagë, ndjej të njëjtën frymë që më kishte udhëhequr atëherë — frymën e dinjitetit kombëtar dhe të qëndresës...

Sabile Basha: Lëvizja ilegale patriotike shqiptare në Kosovë, 1945–1990 (5)

Në rrëfimin e madh të qëndresës shqiptare, nuk mund të anashkalohet në asnjë mënyrë emri i grave që, me guxim dhe përkushtim të rrallë, mbajtën mbi supe një pjesë të rëndësishme të barrës së lirisë. Me respekt dhe nderim të thellë duhet përmendur figura e ndritur dhe madhështore e jatakes së Mulla Idriz Gjilanit – nënës Zarife Sadikut...

Sabile Basha: Lëvizja ilegale patriotike shqiptare në Kosovë, 1945–1990 (4)

Në historinë e përpjekjeve për liri të shqiptarëve në Kosovë, figura e jatakut – njeriut që i jepte strehë një të përndjekuri politik – qëndron si një nga përmasat më fisnike dhe më të heshtura të rezistencës. Ky ishte njeriu i zakonshëm që, pa mbajtur tituj ose armë në dorë, mbante në supet e tij...

Sabile Basha: Lëvizja ilegale patriotike shqiptare në Kosovë, 1945–1990 (3)

Pushteti i ri, në përpjekje për të konsoliduar kontrollin mbi territorin dhe për të shuar çdo lloj lëvizjeje që mund të shihej si kërcënim ndaj integritetit të Jugosllavisë federale, përdori një sërë metodash për të shtrirë frikën dhe disiplinën politike mbi shqiptarët. Ndër to, veçanërisht e rrezikshme ishte praktika e montimit të proceseve...

Sabile Basha: Lëvizja ilegale patriotike shqiptare në Kosovë, 1945–1990 (2)

Në fjalorin e gjuhës shqipe, termi "jatak" përcaktohet si strehë për dikë, apo personi që fsheh dikë ose diçka, duke mbajtur kësisoj një konotacion të dyfishtë – njëherazi praktik dhe simbolik. Shprehje si “i bëri jatak dikujt” mbartin jo vetëm përmbajtjen e aktit të strehimit fizik, por edhe një përfshirje të thellë morale e ideologjike...

Sabile Basha: Lëvizja ilegale patriotike shqiptare në Kosovë, 1945–1990 (1)

Lëvizja ilegale patriotike shqiptare, si një nga faqet më të ndritura të historisë sonë, u zhvillua në rrethana jashtëzakonisht të vështira dhe të rënda, ku çdo veprim, çdo fjalë, e deri edhe çdo mendim kundërshtues ndaj pushtetit, mund të shndërrohej në akt të dënueshëm. Ky realitet tragjik e mori trajtën më të thellë dhe...

Sabile & Tefik Basha: Praga – Udhëtim në zemrën e Evropës (3)

Ura e Karlit (Karl?v most), është jo vetëm një nga simbolet më të famshme të Pragës, por edhe një nga urat më të bukura dhe më të njohura në botë – një kryevepër që bashkon artin, historinë dhe poezinë e qytetit në një shtrirje guri mbi lumin Vltava...

Sabile & Tefik Basha: Praga – Udhëtim në zemrën e Evropës (2)

Kalaja e Pragës- Të vizitosh Pragën dhe të mos ndalosh, qoftë edhe për një orë, në Kalanë e saj madhështore, do të ishte një mëkat i pafalshëm, një boshllëk i pashpjegueshëm në kujtesën e udhëtimit. Kjo kala nuk është thjesht një monument, por zemra që rreh prej shekujsh në trupin...

Sabile & Tefik Basha: Praga – Udhëtim në zemrën e Evropës

Një shoqe dikur më patë thënë- udhëtimet kanë një magji të veçantë, qofshin nën dritën e diellit apo në freskinë e mëngjesit të ftohtë, gjithmonë duken të bukura. Sot e kuptoj se kishte të drejtë, sepse edhe unë e ndjej njësoj. Nuk ka rëndësi nëse duhet të zgjohem herët për të zënë avionin...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (48)

Së bashku me të, këtë përballje heroike e ndanë Zarife Bahtir Jashari, Feride Mecini-Jashari dhe Adile Bahtiri Jashari, gra që me vendosmërinë e tyre sfiduan jo vetëm armët dhe granatat, por edhe vetë konceptin e nënshtrimit dhe të frikës. Ato ishin më shumë se nëna e bashkëshorte, ishin simbol i nderit dhe...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (47)

Zahidja ishte bija e Shaban Gecit nga Llausha e Drenicës, një familje me emër të madh dhe të nderuar në atë trevë. E lindur në vitin 1924, ajo ishte e vetmja motër mes katër vëllezërve — Ramadanit, Sinanit, Sokol dhe Osman Gecit — burrave të njohur për trimëri dhe ndershmëri. Familja Geci njihej në gjithë Drenicën...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (46)

Gjatë kohës që isha e angazhuar në mbledhjen e materialeve për të përkujtuar dhe dokumentuar jetët dhe veprat e grave dëshmore të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, vëmendjen time e tërhoqi posaçërisht emri i Yllka Domit. Ky emër i thjeshtë, por i ngarkuar me domethënie, bart me vete imazhin e një vajze të bukur dhe të pafajshme...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (45)

Xhevë Krasniqi (Lladrovci) lindi në vitin 1955 në fshatin Drenoc të Malishevës, një mjedis që nuk ishte thjesht vendlindja e saj, por edhe vatër e një tradite të thellë atdhedashurie dhe rezistence. Ajo ishte bijë e një familjeje me rrënjë të thella patriotike, ku ideali i lirisë nuk ishte...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (44)

Kështu, Valdete Jashari nuk mbetet thjesht një viktimë e pafajshme e dhunës barbare, por ngrihet në kujtesën kolektive si vashëza trime, një emër që përfaqëson heroizmin e brezit më të ri të shqiptarëve dhe amanetin e pashlyeshëm të gjakut të derdhur për liri. Prania e saj në altarin e lirisë është...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (43)

Në kronikën e lavdishme të familjes Jashari, një vend të veçantë zë figura e Selvete Hamëz Jasharit, dëshmores së re që mishëron ndërthurjen e ndritur të rinisë, ëndrrës dhe sakrificës. Selvetja lindi më 3 prill 1977 në Prekaz të Ultë, një fshat që do të bëhej simbol i pavdekshëm i rezistencës dhe i identitetit kombëtar shqiptar...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (42)

Të shkruash për nënë Sala Sheremet Dervishi-Jashari do të thotë të ndalesh mbi figurën e një gruaje shqiptare që nuk ishte thjesht pjesëmarrëse e kohës së saj, por një simbol i gjallë i rezistencës, i qëndresës dhe i përkushtimit të palëkundur ndaj aspiratës për liri dhe bashkim kombëtar. Jeta e saj ishte një...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (41)

Sabrije Zymer Jashari lindi më 1 janar 1976, në Prekazin e Ulët – një vend që do të bëhej më vonë emblemë e qëndresës dhe e sakrificës kombëtare shqiptare. Ajo ishte bija e Zymerit dhe e Hamides, të cilët kishin krijuar një familje të madhe dhe të bashkuar, ku vlerat e dashurisë...

Sabile Basha: UÇK-ja, këmba e zgjatur e NATO-s dhe dimensioni universal i lirisë

Sot, rrugët e Sheveningenit në Hagë u mbushën me zërat e protestës, një protestë që nuk ngrihej vetëm kundër një padrejtësie të vetme, por kundër një padrejtësie shumë më të madhe se ajo që shihej në sipërfaqe. Përtej mureve të burgut të Hagës, nuk janë thjesht disa individë...

Sabile Basha: Liria ka fytyrën edhe të gruas shqiptare

Në punën time kërkimore- shkencore kam trajtuar gjerësisht figurën e gruas shqiptare dhe angazhimin e saj të shumëfishtë në proceset historike të luftës për çlirim kombëtar. Përmes punimeve të shumta, kam synuar të ndriçoj jo vetëm praninë e saj, por edhe rolin vendimtar që...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (40)

Njomza Lipaj erdhi në jetë më 12 gusht të vitit 1985, në fshatin Temal – një vend që njihej më parë si Kamenicë – në komunën e Burimit. Ajo ishte bijë e familjes Lipaj, e prindërve të saj Rama dhe Ziza, të cilët krahas saj rritën edhe tre fëmijë të tjerë...