Speciale » Basha

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (5)

Kjo dukuri mori përmasa të frikshme sidomos gjatë dekadës 1981–1991. Vetëm në komunën e Ferizajt, dokumentohet se mbi 53 gra u ekspozuan ndaj këtyre trajtimeve çnjerëzore. Viktimat nuk ishin vetëm aktiviste politike, por edhe nëna të thjeshta, nxënëse dhe gra që nuk kishin asnjë angazhim...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (4)

Edhe në vitin 1968, në një nga momentet më të rëndësishme të zgjimit politik në Kosovën e pasluftës, gruaja shqiptare, sidomos ajo e re – nxënësja dhe studentja – nuk mungoi në skenën e rezistencës. Përkundrazi, ajo u shfaq jo vetëm si pjesëmarrëse, por si udhëheqëse aktive e...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (3)

Më tronditëse akoma janë rastet që ai përmend, të nënave që nuk i lejonin fëmijët e tyre të strehonin veten në shtëpi nëse kishin braktisur fushën e betejës nga frika. Madje, ato vetë i rikthenin në vijën e zjarrit, duke i turpëruar dhe njëkohësisht i shtyrë të rikthenin dinjitetin e humbur...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (2)

Në shekullin XIX, përgjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare Shqiptare, roli i gruas shqiptare arrin një nivel të ri angazhimi dhe vetëdijeje kombëtare, duke dalë nga kufijtë tradicionalë të rolit familjar dhe duke u bërë pjesë e drejtpërdrejtë e proceseve historike që do të formësonin fatin e kombit. Kjo...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (1)

Heroizmi i gruas shqiptare, i skalitur në kujtesën historike ndër shekuj, ka qenë një dëshmi e vazhdueshme e qëndresës, guximit dhe përkushtimit të saj ndaj fateve të kombit. Megjithatë, roli i saj në jetën shoqërore të Kosovës ka kaluar nëpër një proces të ndërlikuar e të shumëfishtë të angazhimit, shpeshherë të papërfillur ose të heshtur në...

Sabile Basha: Gruaja shqiptare në dritën e historisë dhe vlerësimi i të huajve për të

Është një e vërtetë e pakundërshtueshme se gruaja shqiptare ka zënë një vend të rëndësishëm në historinë kombëtare të popullit tonë, duke filluar nga periudha ilire dhe duke vazhduar përmes shekujve. Jo vetëm autorët shqiptarë, por edhe shumë shkrimtarë të huaj kanë shkruar për të, duke e përshkruar si një nga gratë më të guximshme dhe më besnike në Ballkan...

Prof. Dr. Sabile Keçmezi-Basha: Falënderim

E ndjej për detyrë, por edhe për kënaqësi shpirtërore, t’ju drejtohem me mirënjohjen më të thellë. Ndjej lumturi të veçantë që pata privilegjin të jem pjesë e këtij komunikimi me ju – një bashkëbisedim që tejkaloi kufijtë formalë të një interviste dhe u shndërrua në një miqësi të ngrohtë shpirtëror e intelektual...

Sabile Basha: Jeta mes largësisë dhe përkatësisë

Shpeshherë thuhet se për të matur thellësinë e dashurisë ndaj atdheut, duhet të përjetosh largësinë prej tij – të shkëputesh për pak çaste nga dheu ku je rritur, për të ndier më qartë lidhjen që të përshkon me të. Kjo thënie më tingëllon e vërtetë, jo sepse kam dashur ta vërtetoj me...

Sabile Basha: Pafajësia e vrarë

Disa ditë më parë, Prof. Dr. Nusret Pllana – një nga zërat më të përkushtuar të luftës në Kosovë, zëri që kumbonte gjatë luftës në malet e Berishës duke bërë thirrje për një Kosovë të lirë e te pavarur– më telefonoi për të më njoftuar për akademinë përkujtimore, kushtuar fëmijëve të vrarë...

Sabile Basha: Ta duash Kosovën do të thotë të jetosh dhe të veprosh për të

Teksa bisedoja me nipin tim, një fëmijë që ende mbante në sy pafajësinë e botës dhe në buzë të qeshurën e jetës, më doli nga shpirti një pyetje që ndoshta nuk duhej bërë, por që më shpëtoi pa qëllim: “Kënd e donë më shumë, mamin apo babin?” Ai më shikoi me sytë e një bote pa hile, i habitur si...

Sabile Basha: Një thirrje e hapur për deputetët e Parlamentit të Kosovës

Në diskursin politik dhe historik, shpesh ndodh që figurat e mëdha – heronjtë dhe intelektualët – të instrumentalizohen nga forca të ndryshme politike. Megjithatë, një parim i qenësishëm i mendimit qytetar dhe etikës publike është se këta individë, me veprën dhe sakrificën e tyre...

Sabile Basha: Mbi jetën me maska - midis frikës, përshtatjes dhe hipokrizisë

Pas një udhëtimi të shkurtër jashtë vendit, u ktheva me një mall të thellë për familjen dhe gjërat e dashura që e bëjnë jetën kuptimplotë. Një nga vizitat e para ishte ajo në banesën e bijës sime, Arta Basha-Jakupit, të cilën e kishte ndërtuar dhe mobiluar me kujdes, përkushtim dhe shije të...

Sabile Basha: Dimensioni historik dhe kulturor i këngëve të hakmarrjes në librin e Adem Zejnullahut

Teksa profesori i nderuar Adem Zejnullahu, në një takim të Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës më fliste me pasion e përkushtim për librin e tij më të ri, i cili sapo kishte dalë nga shtypi, ndieja se si tek unë shtohej një ndjesi e veçantë, një përzierje mes respektit për autorin dhe një kureshtjeje e...

Sabile Basha: Kur nata bëhej burg

Shpesh, në netët e heshtura të fëmijërisë, më kumbonte në vesh një shprehje që gjyshja ime e përsëriste me një ndjeshmëri të thellë- “nata ishte e errët – burg.” Në atë kohë, fjalët e saj më tingëllonin enigmatike, madje edhe poetike, por gjithnjë më mbushnin me një ndjenjë...

Sabile Basha: Kufiri serb që s’mundi t’i ndalojë violinat e nxënësce shqiptarë

Nxënësit e talentuar të Shkollës së Muzikës “Prenk Jakova” nga Prishtina, të cilët ndodheshin në një turne artistik ndërkombëtar në Kroaci dhe Slloveni, para katër ditësh u përballën me një pengesë të papritur dhe të pakuptimtë gjatë kthimit të tyre drejt Kosovës. Ajo që duhej të ishte një rrugëtim i kthimit...

Sabile Basha: Vetëdija kombëtare në nderim të figurave historike

Ka diçka thellësisht të dhimbshme në mënyrën se si, sot, përmes disa gazetave, portaleve dhe formave të tjera digjitale të komunikimit, trajtohen personalitetet historike e kulturore të kombit tonë. Sa herë që përmenden emrat e tyre në faqet e këtyre mediave, lexuesi i vëmendshëm...

Sabile Basha: Ata që i mbajnë gjallë plagët e lirisë

Sot, më 14 prill 2025, Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT), nën udhëheqjen e Feride Rushitit, organizoi tubimin me emrin simbolik “Zëri im, forca ime – nuk ka më heshtje”, me rastin e shënimit të 14 Prillit – Ditës Memoriale të të Mbijetuarve të Dhunës...

Sabile Basha: Vazhdimësia e Ilegales Shqiptare nga viti 1945 dhe Demonstratat Studentore të vitit 1981 (2)

Në vitet që ranë mbi Kosovë si re të zeza, mes 1974 dhe 1981, një popull mbante mbi supe jo vetëm peshën e jetës së përditshme, por edhe barrën e ëndrrës së ndaluar – ëndrrës për liri, për dinjitet, për vetveten. Në dosjet e sigurimit shtetëror, në faqet e akuzave të ftohta dhe gjykimeve të paragjykuara...

Sabile Basha: Vazhdimësia e Ilegales Shqiptare nga viti 1945 dhe Demonstratat Studentore të vitit 1981 (1)

Në thellësitë e arkivave të një kohe të errët, ku burokracia e një shteti shtrinte hijen e saj mbi fatet e njerëzve, ekziston një dokument i vulosur me vulën e dy sekretariateve – të atij krahinor të Kosovës dhe atij republikan të Serbisë. Me numrin e tij të ftohtë 4000/1, datuar tetor 1986, ai flet me një gjuhë të rënduar nga...

Sabile Basha & Tefik Basha: Galeria e Arteve – Tempulli i shprehjes dhe kujtesës artistike

Në zemrën e Kosovës, qëndron e patundur Galeria e Arteve, një hapësirë që shndërron heshtjen në ngjyra dhe mendimet në forma të pafundme. E themeluar në vitin 1979, ky institucion nuk është vetëm një galeri; është një portë drejt shpirtit të krijuesve, një tempull ku arti pamor rrëfen...