Ndue Dedaj: Qyteti i kërpurdhave

QYTETI I KËRPURDHAVE

Skicë letrare

NGA NDUE DEDAJ

Qyteti mezi priste fundin e shtatorit dhe fillimin e tetorit për t’i falur stina kërpurdhat me bollëk. Jo se do të shpërthenin hovshëm ngado parqeve, lulishteve, buzës së shëtitoreve; ato mbushnin malin madhështor përballë si gjuhëza flakësh. Ata mezi e prisnin këtë çelje të menjëhershme dhe rrëmbenin koshat, shportat, kërcenin mbi kamionçina dhe zinin bjeshkën pa dalë mirë drita. Kur toka nuk ishte mbarsuar ende me kërpurdha dhe po vononte pjellja e saj, ata e kuptonin se shkaku i kësaj ishte mungesa e shiut dhe atëherë mblidheshin në shesh dhe drejtonin fytyrën dhe lutjet nga qielli. O Zoti ynë i mirë, mos na lër këtë vit pa kërpurdha, por lësho një shi që toka të mbarset me të dhe të mbijnë kërpurdhat. Mos harro që bashkë me shiun të lëshosh dhe farën e kërpurdhave gjithnurësh, porçini, lepurore, shpenëkuqe, djegësore, por jo dhe farën e kërpurdhave të helmëta, se bëhet kërdia, vdes krejt qyteti.

Shiu që ata kërkonin nuk ishte një shi i zakonshëm, që doemos bënte mirë për krejt bimësinë, ndaj ata i kishin vënë një emër... shiu i kërpurdhave. Nëse ai shi nuk binte në kohën e duhur, më mirë të mos binte, pasi kërpurdhat kishin orën e tyre të ngjizjes. Kur nga qielli binte ndonjë shi me lëngatë, ata mblidhëshin sërish në shesh dhe i luteshin Zotit. A nuk na ndive ti, apo nuk ditëm me t’u lut ne? Se ky shi po na faron krej bimët e jo më që kërpurdha nuk mbijnë, qoftë dhe një për be. Na lësho një shi tjetër, nga ai i bekuari, që ta shpërlash këtë lëngatën që na u bedit!...

Qyteti rronte me kërpurdha, fati i tij varej në një fije peri, te ai shiu i kërpurdhave, nëse nuk binte ai, kishte zi buke! Prandaj mezi prisnin që të dilnin si gjuhëza flake kërpurdhat lozanjare. Një kompani e huaj kishte çuar me kohë në atë bjeshkë makinat frigorifer, që me të dalë kërpurdhat, të kishin se ku të futeshin. Banorët ishin të ngazëllyer. Kujtonin me nostalgji rrëfimet e largëta të gjyshërve, kur qyteti i tyre ishte katund e oxhaqet piqnin kërpurdhat në prush. Kishin rikthyer dhe traditën e buzmit bujar, nuk luteshin më për pjellorinë e arave, por të pllajave e shpateve të maleve, ku lulëzonin dhe vdisnin kërpurdhat brenda pak ditëve. Vetëm për një gjë lutjet Zotit i drejtoheshin në mënyrë të fshehte, secili për hesap të vet, për kërpurdhën tartuf, që kushtonte qimet e kokës. Vetëm ajo të nxirrte nga varfëria. Ajo të bënte me shtëpi në zemër të kryeqytetit. Një kilogram tartuf bënte disa mijë euro. Ndaj dikush i thoshte të Epërmit që atë kërpurdhë ta nxirrte vetëm te Shpella e Orëve, tjetri vetëm te Guri i Dragonit, tjetri veç te Mrizi i Anzave, tjetri te Shullani i Bletës e askund tjetër. Ç’kuptim do të kishte që zoti të bënte mrekulli dhe të pasuroheshin të gjithë!...

Mirëpo njerëzit kishin punët e veta, kurse qielli të vetat.

Erdhi një vjeshtë që se ku shkuan lutjet e tyre nuk u mor vesh, veçse ra një shi i çuditshëm dhe toka u mbush me kërpurdha helmuse në çdo cep. Kjo nuk ishte parë e dëgjuar ndonjëherë. Qytetësve të atij qyteti nuk u mbeti gjë tjetër, veç të ngarkonin plaçkat në ato makinat frigorierike dhe të mbarteshin në një vend ku nuk kishte kërpurdha...

*

Në vendin e ri ku u vendosën, kureshtarët i pyetën kërpurdhëmbledhësit e qytetit të dikurshëm, se si e kishin shijen kërpurdhat? Dhe përgjigja e tyre ishte e pabesueshme: e nga t’ua dimë shijën, se mos i kemi ngrënë ndonjëherë?!...