E marte, 06.05.2025, 11:08 PM (GMT+1)

Editorial » Ukaj

Ndue Ukaj: Opera e Vivaldit kushtuar Kryezotit të kombit të shqiptarëve dhe heroit të qytetërimit perëndimor, Gjergj Kastriotit

E marte, 06.05.2025, 06:56 PM


Ndue Ukaj:

Kjo është opera e Vivaldit kushtuar Kryezotit të kombit të shqiptarëve dhe heroit të qytetërimit perëndimor, Gjergj Kastriotit, emri dhe lavdia e të cilit u përjetësua prej shkrimtarëve, filozofëve e  piktorëve të Europës, shumë përpara se të kthehej si figura kryesore kombëtare, përgjatë Rilindjes Kombëtare, periudhë kjo kur shqiptarët e dërmuar prej robërisë, kërkonin lirinë e humbur dhe shëmbëllimin e frymëzimin e gjenin te emri dhe lavdia e Gjergjit.

Pas vdekjes së Gjergjit, figura e tij ishte luftuar; ishte luftuar edhe kujtimi për të, madje, ishte dhunuar edhe varri i tij, por ai kishte jetuar i gjallë në kujtimet e arbërve të ikur dallgëve të frikës, përtej Adriatikut, kishte jetuar në mesin e kombeve të Europës dhe në kujtimet popullore, ndonëse, sundimi i gjatë otoman, kishte dashtë të zhbënte emrin dhe hijen e tij.

Sepse, sunduesit otoman“...shpresonin që një ditë të shtypurit do t’i donin sunduesit. Madje të kishin mall për ta, saqë, po të vinte dita që ata të iknin, t’u thoshin: mos! Mos na lini. Ose: kthehuni prapë”, thotë një personazh turk në novelën fatnastike të Ismail Kdaresë, “Rarporti i fshehtë”, ku Kadare, heroit tonë kombëtar i jep tiparet e një Krishti që ka themeluar kombin shqiptar.

Pra mes kësaj dëshire skëtrre, kishte jetuar figura e Gjergjit që nuk lejonte një gjë të tillë, që e luftonte harresën dhe përpara shqiptarëve shfaqej si një figurë ripërtritëse.

Sa ishin të mlopesur, ai u jepte shpresë, sa herë ishin të zymtë, ai u jepte dritë.

Dhe Tuz efendiu, në këtë novelë, duke lexuar “Merhum Defteri”, kupton për një varr tjetër, të gjeneralit Ballaban, tradhtarit, jeniçer shqiptar, që kishte ngulë flamurin turk në murin e Kostandinopojës. Pra, jemi përpara një shemrim varresh, dhe turku e kupton se në jetën shqiptare bëhej fjala për “dyvarri”, dhe pikërisht nga kjo enigmë varej gjithçka, meqë, “këndej e tutje historia shqiptare do të përcaktohej, më sa dukej, nga ndeshja midis dy varreve, të zbrazëtit dhe të plotit.”

Shqiptarët që e kanë dashtë lirinë, janë lidhë përjetë me varrin e Gjergjit dhe jo të Ballabanit.

Prandaj, figura e Gjergjit nuk është mit e as produkt i tallaveve ideologjike komuniste, siç përqurren herë pas here ca shqiptarë mendjeshkretë, por është figurë reale, e jashtëzakonshme dhe me shtirje në krejt historinë kulturore perëndimore, dhe ai nuk është luks, siç thotë Kadareja, por një gur themeli. Ai mundi pa shqiptarët, por shqiptarët jo pa të.



(Vota: 1)

Komentoni
Komenti:

Video

Qazim Menxhiqi: Niset trimi për kurbet


Gallery

Karnavalet Ilire në Bozovcë dhe Tetovë - 2025
Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx