Editorial
Gjon Keka: Gjergj Kastrioti ia riktheu traditën e Krishtlindjes kombit tonë
E marte, 24.12.2024, 07:00 PM
Gjergj Kastrioti ia riktheu traditën e Krishtlindjes kombit tonë
Nga
Gjon Keka
Në
një grazhd në Betlehem gjatë mbretërimit të perandorit romak Augustit lindi
Jezu Krishti, pra hyrja e Zotit në Historinë e Njerëzimit si shpëtimtar, si
udha, e vërteta dhe jeta. Rreth historisë së lindjes është e rëndësishme leximi
nga Ungjilli tek Luka 2:1-21, për ta kuptuar më mirë domethënien e
Krishtlindjes.
Prandaj
edhe sot kujtimi i kësaj ngjarjeje të hirshme sillet në mendje nëpërmjet festës
së Krishtlindjes. Kjo festë e madhe hyjnore dhe e gëzimit të njeriut është një
pasqyrim i Hyjnisë i cili e la vullnetarisht lavdinë e tij dhe se ai si i
Përjetshëm ka hyrë në kohë; dhe se ky hir i madh i Perëndisë u është bërë i
njohur të gjithë njerëzve, lexo te Filip. 2:6-8.
Në
trojet tona kjo festë e madhe gëzimi është festuar në mënyrë tradicionale që
nga fillimi i ardhjes së Lajmit të Mirë (Ungjillit) nëpër vetë Apostujt dhe më
pas e deri në ditët tona. Ka po ashtu edhe tradita tjera pagane që dëshmohet se
festa e Kërshëndellave (Buzmit) është festuar që nga lashtësia, por që rëndësi
të madhe ka fituar pas hyrjes së Zotit në historinë e njerëzimit dhe ardhjes së
Lajmit të Mirë edhe në trojet Iliro-Dardane, pra tek ne.
Në
kohën apo epokën e lavdishme të kryezotit të Arbërisë Gjergj Kastriotit, Festa
e Krishtlindjes kishte një rëndësi tepër të madhe. Ai, sikur shkruajnë
bashkëkohësit dhe kronistët e ndryshëm europianë, e festonte atë me shumë gëzim
dhe me dhurata dhe tryezën plotë me të gjithë dardano-arbërët e tij besnikë. Po
ashtu thuhet se në këtë kohë ai bënte armpushim dhe donte ta nderonte sipas
traditës dhe me zemër këtë festë të madhe gëzimi hyjnor që hyri edhe në zemrën
e njeriut.
Pas
një kohe errësire e robërimi nën pushtimin otoman, ku festat e krishtera ishin
të ndaluara, Krishtlindjen e parë në shtetin e tij të lirë dhe të pavarur
arbërër e organizoi Gjergj Kastrioti menjëherë pasi kishte marrë në nëntor
Krujën dhe kishte çliruar pothuajse të gjitha trojet dardano-arbërore.
Kësaj
radhe i gjithë populli i festoi Krishtlindjet me gëzim të madh, i pashqetësuar
nga ushtarët e pushtuesit otoman (turq). Dhe këtë gëzim e shtoi pagëzimi solemn
me të cilin Hamza dhe shumë shokë të tjerë të Gjergj Kastriotit, të cilët ishin
detyruar nga turqit të pranonin Islamin, u mirëpritën përsërëi në gjirin e
Kishës së krishterë dardano-arbërore të asaj kohe. Sipas zakonit të vjetër,
krerët e fiseve i dhuruan mbretit të tyre të ri dhurata të ndryshme për
Krishtlindje. Ai vetë e shfrytëzoi kohën që i la pas festa për të ngritur
pushtetin shtetëror dhe në këtë u tregua po aq i madh dhe inteligjent sa në
fushën e betejës. Besimi u ngrit në të gjithë vendin dhe të gjithë e shikonin
mbretin apo udhëheqësin e tyre me dashuri dhe entuziazëm.
Kjo
festë e madhe gëzimi vazhdoi pastaj të festohej në vazhdimësi dhe me shumë
madhështi e gëzim dhe në një linjë me traditën e shumë popujve të Europës së
asaj kohe.
Prandaj
mund të thuhet se ishte Gjergj Kastrioti pas rikthimit të tij në Arbëri që ia
riktheu trojeve dardano-arbërore fytyrën apo imazhin e traditave dhe festave të
përbashkëta të krishtera europiane të asaj kohe edhe në trojet e tij edhe në
shtetin e tij. Ai e rilidhi Arbërinë me shpirtin e traditës europiane dhe nuk
donte ta ndante vendin nga festat e gëzimit të përbashkët të civilizimit
europian. Në fakt donte që edhe Arbëria e tij ta përjetonte gëzimin e Lajmit të
Mirë të lindjes së Krishtit Zot ashtu që edhe vendi i tij të ishte pjesë e
gëzimit dhe dritës së përbashkët.
Gjatë
kohës sa ai mbretëroi, Arbëria e tij ishte e lidhur ngushtë me familjen
europiane, festat dhe traditat e kësaj familjeje dhe civilizimi të përbashkët.
Kështu
u kremtua festa e Krishtlindjes me gëzim dhe krerët dardano-arbërër të asaj
kohe i sollën dhurata atij dhe festuan të bashkuar si vëllezër të një besimi,
të një gjaku dhe të një atdheu.
Me
këtë shkrim të shkurtër i uroj Krishtlindjen nga zemra të gjithë
dardano-arbërërve të mi, dhe miqve europianë e amerikanë, si dhe atyre që janë
rikthyer së fundi në rrënjët e veta respektivisht në udhën e Gjergj Kastriotit.