Kulturë
Luan Kalana: "Odisea" e Fatit
E enjte, 13.08.2020, 08:49 PM
"Odisea " e Fatit - jetshkrim
Nga
Luan Kalana, SHBA
Nuk
i dihet fatit i gruas?! -thote populli.Jeta
,fati i Gruas ka dy tabllo permes dy boteve,vajzeria apo perkedhelia ,bije e
prinderve dhe tabloja e dyte krejt ndryshe ,gruaja, nena ,matka e familjes te
re ,nga Eva e Adamit ,ne Shenjtoren krijesen e Njerezimit dhe “Plakeria”. ”Odiseja” e jetes e fatit te Gruas, eshte nje kalvar i gjate trishtimesh
mundimesh e saktifica te panumurta .Por pas e ndjek “femren”dhe nje jete e
padukshme,”opinioni”nje brenge shtojce stresi dhe me pasoja dramatike,i cili
e shoqeron si hije “alibi” thashethemesh
.Nuk i kane thote kot,”me mire te dale syri ,se sa nami” -thote
populli.Pastaj me pare thoshin ,kur
martohet vajza,”lotojne qajne” dhe strehet e shtepise,se nuk i dihet
fatit,eshte gje e e rende,pasi ajo le shtepine ku eshte ritur ,prinderit e saj,
e shkon te shtepia e burrit ,te ngreje nje jete te re te panjohur…
Duke
marre shkas,nga keto parantesa,po ju refej
shkurt pa pershkrime ilustruese ,fragmente ,rrugen e fatit te nje gruaje
te thjeshte,nje ngjarje te jetuar,reale duke qene nje deshimitar okulular,por
pa ju kallzuar emerin e saj..Keni pak
durim e lexojeni...
“-Fati
qe ne fillim te jetes ,qe i trishtuar,per nje vazje te virgjer, te ritur dhe
edukuar ne nje familje me tradita te
shendosha shoqerore familjare,duke u ndare perfundimisht nga i dashuri i saj
,qe u burgos per politike nga diktatura.
Me
e pas prinderit e martuan me mbleseri ne qytetin e saj te lindjes provincal,ne
nje familje me biografi te mire..Se me pare shikonin famijen se sa burrin,me
nje djale te hijshem dhe linden dhe nje vajze.Burri ishte ushtarak shkonin shume mire e dueheshin
aq shumese te gjithe ia kishin zili ciftit te ri,...por iu vra papritur ne aksidentalisht gjate nje stervitje
ushtarake,tragjike.
-Prinderit
qe i kishte “fanatike”,e martojne pastaj ne qytetin tone,me nje bure beqar qe e
kishte lene gruaja.Ajo jetoi disa vite me te,dhe vajza vinte ne shkollen
tone,isha mesuesi kujdestar te saj,te Fatbardhes ,por e therrisnin shkurt
Bardha..Mamane e saj ,qe atehere e njoha ,ishte nje grua e fisme e turpshme e
ndershme ,por dhe simpatike ,terheqese me buzeqeshjen e saj,kokeulur.E kishim
kryetare te keshillit te prindeve,nje Nene edukatore shembullore.Nuk shkoi
shume,dhe burri i saj u gjend i vdekur ne krevatin e nje gruaje vejushe.fare ti
thuash kesaj ,c’eshte ky fat i tille?! Turp per faqe te zeze,i vinte turp ,jo
per faj te saj,te dilte ne sy te botes....Prinderit e burit vjera dhe vjeri “katile”,e perzune nga
shtepia.Mori vajzen dhe shkoi ne shtepine e prindeve te saj.
-Ishte
fillimi i demokracise,shtet anarkik,i pari te dytin s’e merrte vesh sec
ndodhte..Mori vajzen dhe bashke me disa komshinj iken refugjate ne vendin
fqinj.Atje u sistemuan ne nje shtepi si pasturese dhe “sherbetore” e
pleqve,pastaj rrobaqepse ne nje punishte,Vajza filloi shkollen.Nuk shkoi shume
dhe ju vardis nje djale refugja shqiptar ,derisa sa pranoi te bashkejetoje me
te.Por fati i keq,”burri” tip gangsteri ,”vip“,drogaxhi,i vritet aksident me
motorciklete.
-Merr
vajzen dhe kthehet ne shtepine e ish burrit,te saj,pasi vjeri me vjeren kishin
vdekur.Me gjyq fiton jo vetem gjysmen e shtepise qe i takonte por dhe pjesen
tjeter si demshperpblim,per per pagesen e ritje se vajzes,e cila tashme
vazhdonte gjimnazin.
-Duke
shkuar ne vere ne plazh ne qytetin afer,u mpleks,ne fillim dashuri
platonike,pasatj mashkurlli,nje burre,djale “i virgjer” i u lut te marohej me
te.Me hir e me pahir si thone,se ishte
akoma e re ta mbyllte jetene saj vetem kaq shpejt pa asnje perkrahje, pranoi
megjithese i vinte turp nga vajza e ritur.Vendosen te largohen me djalin
“burre”,te emigrohen ne Australi.Aty kaluan mire ca vite,vajza vazhdonte
univeristetin per mjekesi,kjo punonte ne nje rrobaqepsi.Po buri u semur nga nje
semundje e keqe, i vdiq .I erdhi keq per te ,se ishte njeri i mire,e mbuloi me
nderime.Por ja nje dite,nje grua
thashethemexhes,qe ka ngado si keto,qe te ngjiten,gjoja per te pire
kafe,i hodhi “fallin”e filxhanit’ te kafes,e i leshoi si pa te keq
nje”bombe”nje fjale te hidhur
-”Moj
moj a ke degjuar ti,kujt i thone ”gruaja
qe hante “burrat”?!..Kaq tha “fallxhorja”dhe...
...U
ndje sikur i pushoi zemra.
-Ne
mbremje Gruaja...,mblodhi teshat e saj ne nje valixhe,shkroi nje cope leter, me
lot me shume se sa me fjale,e ia la vajzes mbi tavoline,shoqen e vetme te jetes
te saj,dhe u zhduk pa lene gjurme…
* * *
-Kur
shkuam ne Shqiperi per vizite,na doli perpara nje vajze e ritur tip studente
dhe na befasoi duke thirrur ,ishte Bardha,dikur nxenesja ime :-Uha ,Mesuesi
im,po ti ske ndryshar fare….dhe perqafoi gruan time qe njihte.Une e pyeta pa u menduar:
-Mamaja
si eshte ? -Ajo shtangu,menjehere u perlot,mbuloi fyrtyren me pellembet e
saj.Gruaja ime e ndjeshme, e perqafoi.Ajo vuri koken ne gjoksin e saj, e qante
pa ze, me ngasheri…
Vajza
tha duke iu dridhur zeri -Nuk e di !!!!!..
Kishte
erdhur te shiste shtepine ,pasi jetonte ne Australi, ishte mjeke.
-Keto
kohe duke biseduar ne facebook ne Kanada ,me nje ish kolegen time ish
mesuese,por postonte poezi,kish fituar statusin popullor, e therrisni
poete,ishte e talentuar i vinte ndorjesh per te shkruar, ishte e talentuar.
E
pyes me kureshtje per nje shoqe qe kishte dale fotografi,se m’u duk fytyre e
njohur.
-He
,-me tha,-eshte nje mikesha ime e vjeter, si moter,e njoh qe ne qytetin tone,qe
ti e ke njohur,mbase te kujtohet ,megjithes kane kaluar shume vite,,eshte
Mamaja e ish nxeneset tende te shleqyer ,Fatbardhes,sot eshte mjeke ne
Australi..
-Ajo
eshte bere shume degjuar ketu ne kete
shtet-vazhdoi te me shkruante kolegia ne mesenxher,ndersa mendja ime diku
fluturone,-..dhe emri i saj ka bere buje per nje liber qe ka botuar historine e
saj,ne anglisht me titull ”The Woman who Ate the Mens”,(Gruaja qe “hante”
burrat)…Ndoshta ndonje dite do ta shohim dhe film….
Sic
e lexoni ,titulli eshte sinjifikativ dhe bumerang i kesaj drame jetesore te Gruas,une do te
mendoja(po te me pyeste) se titulli do ti shkonte per shtat,ne pergjigje te
metafores hiperbolike,nje tull te thjeshte “Fati i Gruas-drame e pashkruar”’
,per grate e pafajshme,viktima te fatit.Nuk e di cfare mendim kane lexuesit.
Me
dhimbje njerezore ,me krenari per Shenjtoren Grua.