Luan Kalana: Librat e shenjtë

LIBRAT E  SHENJT

refim i pabotuar

..na ushqejne shpirtin, na sherojne plaget,

populli

Nga Luan Kalana

Kush eshte ritur me gjysh e gjyshe ne familje, nga ne mbesat dhe niperit, e di e i mban mend si te gjallembresat dhe kujtimetper , keta kollos historie, qe aq sa ishin te dashur edhe te mencur, packa se ne i shikonim me nje sy percmues , duke qene te moshuar, si " te paditur", por Ata mbeten nje trashegemi e pasur shpirterore e kulturore e cmuar  , libra te gjalle diturish , me pervoje te papershkruar njeresore.Por ata ruanin dhe fshihnin shume sekrete te jetes tyre, qe ne i mesuam vone.Midis tyre  ishin , librat "magjike" qe na thoshin neve, pra "librat e shenjte " I quanin ata,

Per ta, qene udherefyes ne jeten e tyre. Ne na mbanin ne preher , na ledhatonin .na tregoni perralla dhe mesele( histori), dhe refime nga "librat e shenjte", duke na keshilluar si te sillemi ne jete, ..Disa thenije te tyre, jane pishtar pervoje sot per ne.

KURANI..

- Gjyshja, ishte besimtare e mencur, por trimershe, zonje mbi zonjat.Deri sa u rita une kam fjetur me gjyshen, me zinte gjumi me perrallate e saj dhe me refime nga libri "magjik" i saj.Here pas here ajo na i perseriste fjalet duke permnedur fajle nga  libri i "shenjte",  na mesonte dhe na refente .....dhe vazhdonte papushim duke na keshilluar, ishte goje mjalte, melem per plage, nejse.

-"Librat e shenjte"-thoshte ghyshja i kane shkruajtur shenjtoret, profetet,  ato na mesojne shume gjera per jeten, , te mos shkelim ne derrase te kalbur, ha hapin rruget e  dritaret dijes , na sherojne plaget.

Duke na cituar emrin e Nene Terezen shqiptare, si shembull , shenjtorjen e Njerzimt.Po cilat ishin sekretet e saj.Ajo nuk na i tergoi kurre, keto i mesuam e na i tregoi Nena kur gjyshaj nderroi jete, kur shkoi ne qiell, sic na thane atehehe, kur nderoi  jete.

Ne dhomen e  saj gjyshja kishte sendyqin e saj, te nuserise, qe kishte ruajtur pajen e saj, veshjen e nuses  gjate ceromnise te marteses. Here pas here e hapte, por e mbyllte deren me dhomes Ne  e kishim pare fshehurazi nga vrima e celsit.Kur ne u rritem, na na mblodhi tek sendyqi i gjyshes dhe na tregoi te fshehtat e tij.

Duke shpalosur teshat e shumta qe kishte breda ne sendyq, na ishpjegonte ato .Mbresa na la fustani i nuserise, i bardhe perj mendafshi, i qendisur me penje ari, pastaj nena tha vendosur.

-Gjyshja e la me goje sa ishte gjalle, qe kete paje , jepjani mbeses , ta veshe diten e martese.Kesaj rradhe u perlotem ne, aq shume e deshim gjyshen qe tani nuk e kishin te gjalle por e kishin ne zemer.Ne fund te sendyqit  ishe velloja e fustanit, dhe mbeshtjelle ishte nje liber...U befasuam dhe kercyem perpjte nga gezimi, ..Ja me ne fund do sho te shohim librin magjik, "librin e shenjte"..Nena e hap vellon me kujdes,  se ishte nje cope e holle dhe libri..Ne kapakte e librit , lexohej :- "KURANI"..,

-Keto libra  te shenjte -na thoshte Gjyshja, -na ushqejne shpirtin , na sherojne plaget e trupit e te jetes .

BIBLA..

Nje shoqja ime ne kolegj , rinim bashke ne nje dhome, mbante gjithnje me vete dhe ne çanten e librave, librin e Bibles.Nai I lexonte, me kerkesen tone , me ze disa paragrafe te saj. Ajo  na I perseriste se duhet ti ndesh si poezine qe ti kuptosh..Me  kalimin e kohes filluam ta lexojme dhe ne, por me nje kend veshtrim tjeter, jo si liber fetar, , por si histori reale njerezore.

-Librat e shenjt, , na ushqejene e pastrojne shpirtin, na sherojne plaget, na mesojne per te mire ne jete.prandaj une , -theksonte shqoqja, - I lexoj dhe rilexoj..me keshillat e tyre na mesojme si te mbijetojme mbi vuajtjet e veshtiresiste....Nuk eharojme shoqen tone te dashur dhe "BIblen" e saj, si udherefyese ne jete tone.

"Bibla"keshtu I therasim shoqes tone me krenari, se ajo na dhuroi nje liber te ri ne jete , si bashkeudhetare me modern tone te paharuar per jete.

ABETARE shqip...

Gjyshi, ishte jo vetem i shkolluar  jashte vendit por dhe i zgjuar nga natyra.Ishte mesonjes, hapi shkollen e pare shqipe ne fshat, dhe punoi jurist ne gjykate deri sa doli ne pension. Nje nga sekretet e tij , qe ai quante "thesar" personal, ishte nje valixhe e vjeter prej kartoni , me ca celsa si susata , qe ekish sjelle nga Franca qe kur ishte student atje.Po cfare fshihte atje ne valixhen.?!

Kur u ritem dhe ai ishte i mplakur na mblodhii ne mbesat dhe niperit , dhe na i tregoi ato, si flamurin shqiptar, te shpalljes te Pavaresise nga Isamil Qemailt, me nje histori interesnte qe e kishin ngritur , ne dritare kur qene ne Paris .dhe midis tyre te mbeshtjelle me disa shami dore, ne liber te vjeter.

-"Ky eshte libri yne i shenjte  per ne shqipetaret , -na tha.E mori e puthi dhe na i vuri ne balle,   sikur na pagezoi me te.Pasataj na tha lexojeni..E lexuam me kureshtje te gjithe me nje ze:

" ABETARE  shqip."..dhe ne kapak kishte flamurin me shqipen dy krenare..siper kapakut lexohej emeri Kostandin Kristoforidhi...Gjyshi duke u pelotur , na foli ca fjale...

-Ky eshte "liber i shenjte "per ne shqiptaret, eshe gjuha e nenes , ta mesojme e ta flasim bukur shqipen, ..dhe te mos harojme , nga do qe te jemi te shperndare ne bote...Ketu ne kete liber eshte shkruajtur me gjak,  gjuha jone , le ta ruajme ate si syte e ballit !..

Te paharuar ne zmemrat e mendjet tona per jete !

Mbesa K.