Dibran Demaku: Fenomeni i Njëshit

FENOMENI I NJËSHIT

Nga Dibran Demaku

Fenomeni i të qenit i pari,  i Njëshit,  Bajraktarit, tek shqiptarët është i shprehur në mënyrë shqetësuese,  fenomen ky me të cilin do të duheshin të merreshin sociologët dhe psikologët e shumtë!  Ato do të duhej të bënin studime të shumëanshme dhe shumëdimensionale dhe të vinin tek përfundimi se përse ky fenomen është aq i shprehur tek shqiptarët!  Fenomeni i Njëshit fillon që nga shkolla tetëvjeçare,  apo edhe më herët që nga çerdhja dhe kopshti,  kur njëri nga vogëlushët e çerdhes do të zgjidhet si kryetar apo në shkollë kur njëri nga nxënësit do të zgjidhet si kryetar i klasës. Pastaj vazhdohet me kryetar fshati,  kryetar shkalle,  kryetar lagjeje,  kryetar qyteti, kryetar komune,  kryetar bashkie, kryetar qeverie,  kryetar shteti!

Dhe që të gjithë ata që fitojnë një post të tillë udhëheqës duan që atë post ta mbajnë sa më gjatë  që të jetë e mundur,  duke menduar se vetëm ata janë më të zotët për ato poste?!  Kur u kalon mandati dhe duhet të ikin ata do të mundohen që të mbajnë ato poste qoftë edhe duke i shkelur marrëveshjet,  statutet apo edhe vetë kushtetutën!  Fenomeni i të qenit i pari,  Njëshi,  Bajraktari sikur ua mbyll sytë,  dhe nuk duan të shohin,  sikur ua mbyll veshët dhe nuk duan të dëgjojnë, sikur ua ndal arsyen dhe nuk duan të arsyetojnë!  Mjafton që emri i tyre edhe më tej të përmendet dhe nami i tyre të rritet edhe më,  paçka se ai emër dhe ai nam mund të përmendet edhe në suaza të humorit,  qesharakës,  sarkazmës,  urrejtjes! . . .

Dhe ky fenomen thuajse tragji-komik,  tek shqiptarët është i përhapur në të gjitha porët e jetës. Veqse më i shprehur dhe më i prekshëm se kudo tjetër është në kuadër të politikës! Fenomeni i të qenit i pari ,  Njëshi,  Bajraktari,  në politikën shiptare ka arritur kulminacionin saqë është shndërruar alfa dhe omega për secilin individ !  Secili,  bre,  secili që merret me politikë ëndërron që të bëhet i pari dhe si i parë të qëndrojë sa më gjatë,  mbase deri në fund të jetës! Sot kudo në trojet shqiptare, profesioni më i lakmuar është të jeshë politikan,  sepse përveq namit dhe përmendjes së emrit kudo dhe për gjithçka, sot me këtë profesion fitohet edhe leku në mënyrën më të lehtë të mundshme!  Andaj nuk është çudi kur gati çdo ditë në mjetët e ndryshme të informimit,  e që tash janë me bollëk,  do të dëgjosh se kaq e kaq të rijn ju bashkuan filan partie politike!  Në këtë mënyrë ata të rinjët shqiptar,  sot zgjedhin rrugën më të shkurtër për t`u bërë të njohur,  por edhe për t`u pasuruar në mënyrë të lehtë dhe të shpejtë!  Pyetja është vetëm sa do të zgjas kjo shëmti në jetën e shqiptarëve?! . . .

Një i njohuri im,  që në ish Jugosllavi,  kishte pasur poste të rëndësishme politike,  pas rënies së asaj politike dhe atij sistemi,  e jetonte jetën si i humbur!  Kur e pyeta njëherë se përse e kishte humbur vullnetin e jetës ai do të ma kthente:-Ti nuk e di se çfarë do të thotë të jesh i pari,  Njëshi!  Unë sot i kam të gjitha të mirat materiale,  por emri im më nuk përmendet askund! Dhe mospërmendja e emrit tim,  për mua është më e rëndë se vdekja!  Isha mësuar bre vëlla që ngado që kaloja,  ta dëgjoja përmendjen e emrit tim!  Përmendja e emrit tim që nga njerëzit më të thjeshtë të lagjes së fshatit tim e deri në strukturat më të larta udhëheqëse të vendit,  më jepte kënaqësi të veqantë! Nga ajo kënaqësi më bëhej se fluturoja! . . . Nërsa tash emri im nuk përmendet askund dhe nga askush!  A nuk është kjo një gjëmë,  një vdekje për mua?! . . . Tash as ime shoqe nuk më respekton më si më parë!  Edhe asaj sikur i ka humbur ajo krenaria e mëparshëme!  Tash rrallë , shumë rrallë,  bisedon edhe me shoqet e saj sepse para tyre nuk mund të krenohet më për burrin e saj?! . . .

Ndërkaq një fshatar imi,  që për shkaqe nga më të ndryshmet ishte më i varfëri i fshatit,  ishte bre vëlla dembel dhe nuk e donte punën,  megjithate krenohej me një gjë:-Fshatarët e fshatit tim i kishin vënë ofiqin-Bahraktar!  Dhe ai i shkreti tërë jetën e vetë nuk e kishte kuptuar lojën e bashkëfshatarëve të tij!  Apo edhe e kishte kuptuar lojën, por i kishte pëlqyer ofiqi?!  Ishte krenuar me ofiqin-Bajraktar,  dhe mbase i lumtur me atë ofiq edhe kishte ikur nga kjo jetë! . . .

Kryetari i Partisë demokratike të Shqipërisë dhe kryeministri aktual i Shqipërisë,  z.  Sali Berisha,  ditë më parë dha dorëheqje nga pozita e kryetarit të partisë! Një hap të tillë ai e mori duke thënë se e ndiente vetën fajtor për humbjen që pësoi partia e tij në zgjedhjet elektorale të pak ditëve më parë në Shqipëri!  Ai me atë rast deklaroi se tash e tutje do të ishte vetëm një anëtar i thjeshtë partie. Dorëheqja e tij,  në jetën politike të Shqipërisë u pranua si opsioni më i logjikshëm dhe më i pranuar nga të gjithë!  Disa nga anëtarët e Partisë demokratike,  ata më afër Berishës,  dorëheqjen e tij e përcollën me riga lotësh,  që nuk dihen ishin lot pikëllimi apo gëzimi! Pas dorëheqjes logjika thoshte se tash e tutje për organizimin apo mbarëvajtjen e punës së partisë,  deri në zgjedhjen e udhëheqësit të ri të partisë do të kujdesej ndonjëri nga nënkryetarët! . . . Por,  jo!  Kryetari i dorëhequr i partisë,  vetëm dy ditë më pas,  mblodhi sërish kryesinë e partisë,  dhe në atë mbledhje u diskutua për hapat e mëtejmë të partisë! Kryetari i dorëhequr,  sërish u ul në karrigen e kryetarit(! ) dhe nga ajo karrigë foli sërish në rolin e të parit,  Njëshit,  Bajraktarit?!  Ndërkaq, ata,  nënkryetarët dhe anëtarët e kryesisë,  sa u pa në ekranet televizive,  nuk thanë asgjë,  vetëm dëgjuan këshillat e kryetarit të dorëhequr! Vetëm pas dalje nga mbledhja,  disa nga ata e thanë nga një fjali të shkurtër! Ndonjëri nga ata do të deklaronte se nuk e kishte në mendje të kandidonte për postin e kryetarit të partisë,  ndërkaq ata që do ta bëjnë një gjë të tillë,  iknin nga kamerat televizive pa thënë asnjë fjalë, mbase të frikësuar se nëse do të thonin diçka në lidhje me postin e partisë,  do ta nxisnin dënimin e ish kryetarit?!  Sa u pa nga pamjet televizive,  hija e ish kryetarit ishte e pranishme te secili nënkryetar dhe te secili anëtar i kryesisë! Dhe ajo hije do t`i përcjell ata si ankth në këtë meskohë, derisa të zgjidhet udhëheqësi i ri i partisë! . . . Dhe mbase ajo hije do ta përcjell edhe shumë kohë partinë demokratike të Shqipërisë! . . . Kështu ngjanë gjithmonë kur në një parti politike roli i të parit,  Njëshit,  Bajraktarit,  shndërrohet në Padron,  ndërkaq të gjithë të tjerët luajnë rolin e servilit! . . . Sado që me të madhe proklamohet se kudo në trojte ku jetojnë shqiptarët ka ardhur dhe është vendosur Demokracia,  lirisht mund të thuhet se roli i të Parit,  Udhëheqësit,  vazhdon të funksionojë si në kohën jo fort të largët Komuniste! . . .

Dikush nga lexuesit mund të mendojë se autori i këtyre rreshtave është simpatizues i flaktë i Partisë socialiste të Shqipërisë! Por,  unë mund të them dhe dua të them se kam qenë dhe jam simpatizues i flaktë i Partisë demokratike shqiptare,  por edhe i partive demokratike kudo në botë!  Mendoj se si shqiptar i Kosovës kam të drejtë demokratike që të shpreh lirisht mendimet e mija! Por,  kjo nuk do të thotë se nëse je simpatizues i flaktë i një force të caktuar politike duhet që gjithmonë të flasësh dhe të shkruash për atë forcë politike vetëm në mënyrë pozitive!   Sepse mendoj se individi duhet të jetë gjithmonë i gatshëm të deklarojë atë që mendon. Ndërkaq,  mendoj se udhëheqësit e partive të ndryshme politike në Kosovë duhet të kenë kujdes në deklaratat e tyre sa i përket simpative ndaj partive politike dhe udhëheqësve të ndryshëm politik në Shqipëri!  Deklaratat e tyre paushalle në përkrahje të këtij apo atij udhëheqësi politik,  të kësaj apo asaj partie politike,  mund të sjellin fërkime të pakëndshme në raportet politike Kosovë-Shqipëri!