Bekim Rexhepi: Humbje kohe, pa busull

Humbje kohe, pa busull

Shteti i Kosovës është dashur që përmes institucioneve të saja të sqaroi para ndërkombëtarëve këtë gjendje dhe karshi saj, të krijoj opsesionin legjitim për zgjidhje të tjera qe e kontestojnë zgjidhjen mbi faktet e drejtësisë legjitime të një shteti.

Nga Bekim Rexhepi

Prej se u bë marrëveshja politike për veriun nga te dy qeveritë, qartë duket se akoma nuk kemi rezultate konkrete në favor të saj, dhe kështu siç është marrëveshja e nënshkruar dhe pa afatizime konkrete të implementimit të saj, ajo do të mund të zgjatet edhe me vite të tëra sepse ne politikë dihet qe marrëveshjet të cilat bëhen nga presionet, mbase gjithnjë kanë fatin të përfundojnë në gjendje kome. Për mua le të përfundoj në këtë gjendje, sepse në fakt ajo nuk është marrëveshje dhe me pak mund të quhet marrëveshje nëse ajo nuk mbështet në drejtësi.

Rebelimi i pakicës serbe deri në akte kriminale, padyshim se përbën një fakt dhe injorimi i gjendjes në veri të Kosovës nga institucionet përkatëse, karshi akteve kriminale të pakicës serbe që u rebelua si pasoj e frustrimit politik qe ndodhën në favor të shtetësisë së Kosovës, gjithashtu se përbën një fakt tjetër. Përballë faktit të njërit dhe tjetrit, duhet pranuar se ka ndodhur vetvetiu një nënshtrim në heshtje i palëve dhe pa ndonjë parakusht ndaj vendimeve të njëanshme të faktorizuesve. Në këtë gjendje çdo analizë do të konsistonte në atë qe ndodh të kemi të qartë praninë e status quo-së.

Pyetjes së cili parim drejtësie udhëhiqet në kësi gjendje, duke të jetë akoma ai parim i cili u qartësua në deklaratën e pesë fuqive të mëdha (të nënshkruar në Aix-la Capelle me 15 nëntor 1818 ) që me çdo kusht dhe në këso gjendje të ruhet paqja e mundur e status quo-së.  Por, realisht nuk mund të ketë ruajtje të paqes, nëse brenda saj ka vetëm fakte përjashtuese dhe hiqet dorë vazhdimisht nga ajo më relevantja – drejtësia.

Më të drejtë edhe Foucault (Fuko) i vë në opozitë ndërmjet tyre faktin dhe drejtësinë, dhe duke mos i hyrë analizave të tij, ne po ndalemi pikërisht në realitetin tonë dhe e dimë se kemi fakte dhe e dimë se nuk kemi drejtësi. Por, gjithashtu kemi gjendje të nderë dhe një status quo të paqëndrueshme me incidente të qëllimta dhe sporadike të rebelëve serb dhe një heshtje aksionare të shtetit të Kosovës për të shtrirë sovranitetin saj, që nënkupton edhe drejtësinë tek secili qytetar . Në një gjendje të tillë ku kemi njëanshëm vetëm fakte përjashtuese dhe njëanshëm me pak drejtësi të vendosur, pra konstatimi del se është vështirë të krijohen marrëveshjet apo të gjendjet zgjidhje të duhura dhe të kënaqshme për të dy palët, sepse siç e thamë më lartë problemi është të kuptimi i dyanshëm i drejtësisë legjitime.

Ndërsa edhe marrëveshjet edhe zgjidhjet në një gjendje të tillë, ku mbizotërojnë faktet përjashtuese dhe ku nuk vendoset drejtësia legjitime, mbase do të kemi edhe marrëveshje edhe zgjidhje të kufizuara, vetëm për disa probleme të vogla, me supozimin koherent, por, qe këto probleme në të vërtetë nuk do të janë zgjidhje sepse ato prapëseprapë do të mbesin gjenerator që mbase do të mund të rikthejnë tek problemi i madh dhe fillestar.

Pakica serbe qe realisht është e radikalizuar, me dozë secesioni në Kosovë nuk është një pakicë solide, madje rreth të gjitha zhvillimeve në Kosovë, ka dyshimet e saja, në rend të parë ajo nuk është një pakicë që kapërcen 5% e gjithë popullatës në Kosovë, mu për këtë nuk mund të vendos siç dëshiron vet, por gjen mbështetjen nga Serbia, në funksion të qëllimeve secesioniste, që të ndërtojnë sa më shumë fakteve përjashtuese, qe në esencë të përmbysin parakushtet e një drejtësi normale brenda shtetit të Kosovës. Shteti i Kosovës është dashur që përmes institucioneve të saja të sqaroi para ndërkombëtarëve këtë gjendje dhe karshi saj, të krijoj opsesionin legjitim për zgjidhje të tjera qe e kontestojnë zgjidhjen mbi faktet e drejtësisë legjitime të një shteti brenda vetës.

Natyrisht, pafuqia e paprovuar dhe heshtja e saj e pa kuptimtë mbi çfarëdo obsesioni legjitim të ndonjë zgjidhje tjetër jashtë interesit të Shtetit të Kosovës (konteksti në veriun e saj), ka legjitimuar në njëfarë forme një marrëveshje dhe një zgjidhje qe gjithsesi është ndërtuar mbi fakte përjashtuese dhe mbi një drejtësi përjashtuese.

Serbia është faktorizuar në marrëveshje dhe zgjidhje përmes pakicës serbe (në Kosovë) e cila shquhet për rebelizëm, ndërsa Kosova është defaktorizuar në ndonjë marrëveshje apo zgjidhje ngase pakica shqiptare (në Serbi) po qëndron e heshtur dhe e vet mjaftuar me të drejtat e saja. Këtu kemi një Serbi faktorizuese qe hy ne marrëveshje dhe zgjidhjet e brendshme të Kosovës përmes serbëve të Kosovës dhe kemi anasjelltas një Kosovë defaktorizuese, e cila heshtë vetvetiu dhe se pakica e saj  shqiptare vazhdon të ndjehet e vetmjaftuar me te drejtat e saja qe ofron Serbia për ta.

Disiplina politike do të duhej ta suprimonte këtë pabarazi formale, dikujt brenda një shteti për pakica të caktuara tu epen të drejta më superiore dhe dikujt brenda një shteti tjetër për pakica të caktuara tu suprimohen të gjitha të drejtat. Fajësia mbase qëndron tek udhëheqja politike, e cila ne mungesë të artikulimit të qëndrimeve të saja konstante, i nënshtrohet qëndrimeve të tjera të njëanshme dhe imponuese. Tani kur kemi qëndrimet e njëanshme dhe imponuese që hyjnë në shprehje juridike, fati i disiplinës politike duket se mbaron dhe funksionon automatizma politike qe rrezikon të ardhmen e një vendi në sorollatje të pakuptimtë ku shquhet humbja e kohe, pa busull.