Ymer Halimi: Në emër të demokracisë e atdhedashurisë

NË EMËR TË DEMOKRACISË, TË LIGJIT E TË ATDHEDASHURISË

Nga Ymer Halimi

Sot, në skenën politike kosovare ka forma të veprimeve politike nga më të ndryshmet, që bëhen nga parti e individë, në emër të demokracisë, të ligjit e të atdhedashurisë, e që janë veprime jodemokratike,  joligjore,  e kundër  interesit të shtetit. Janë veprime, për keqardhje, si tek rasti i përpjekjes për “përvetësimin” e luftës së shenjtë të UÇK-ës nga individë, gupe e parti dhe qëndrimi i ynë kolektiv karshi saj, kur ajo  tashmë qe sa vite është në garë tribunash, kush i pari e kush është më meritor i saj, si dhe format ad’hoc e me diskrecion të qasjes për ca agjenda të mirëfillta të shtetit. Po ashtu, papërgjegjësia  e deklarimeve politike me pasoja nga individë të ekzekutivit  ku edhe puna institucionale tentohet t’i përshkruhet individit e jo sistemit. Kjo asocon në ndjenjen se  shteti dhe liria janë pjellë e ca individve e jo e kontributit dhe sakrificës së shoqërisë përgjithësisht.

Në këtë kontekst, zgjedhja e Kryetarit të shtetit dhe zgjedhjet për të dy nivelet, për Kuvend të Kosovës dhe zgjedhjet lokale, janë abuzimi më banal  që goditën demokracinë si edhe naiviteti i besueshmërisë së tepruar te të tjerët, për disa çështje të rëndësishme shtetërore, si rivendosja e EULEX-it tek gjyqësia, kinse prokurorë e gjykatës vendorë ndjehen të frikësuar, e ky shantazhon politikisht individë te caktuar!?

Këto, e pompoziteti i “fitores” për “Ikje” të mbikëqyrjes së pavarësisë dhe fjalori i sovranitetit, si koncepte për shtetin, janë  skajshëm ndesh njëra me tjetrën që shmangin suksesin tonë politik. Nga ana tjetër, ngritja në nivel propagande demokracinë, nga pozitë e opozitë, ku është vënë në rrafsh pa përmbajtje, thua se demokracinë duhet ta bëjmë për Evropën e jo që është domosdoshmëri e ekzistencë se shtetit dhe lirisë tonë. Mostransparenca e kontratave për investime kapitale, privatizimi i pronës së shtetit e tjetërsimi i saj, shpenzimi i buxhetit të shtetit, për ca segmente thua se arka e shtetit është personale, janë për keqardhje. Zhgënjyese është edhe kur shteti pret  të mbushë arkën nga remitancat, se zhvillimi ekonomik është i papërfillshëm, e aq më i thellë është zhgënjimi kur ligji që garanton lirinë qytetare mbetet në sirtar e kështu shumëkujt i vidhet lira, nga  individë e grupe te caktuara.

Shih shëndetësinë publike e private, arsimin publik e privat,  administratën e gjyqësinë, universitetin dhe akademinë.

Thjesht, ajo që është kërkesë e çdo kohe, reformimi si nevojë imediate, assesi nuk po arrihet të bëhet në mënyrën e duhur,  as nga trysnia e brendshme, as nga trysnia e jashtme. Nuk po bëhet dot, as në nivel partishë e as në nivel qeverisjeje të shtetit, e as në nivel institucionesh, as në nivel akademie se, tash për tash, koncepti i përgjegjësisë para ligjit po edhe morales janë të pazbatueshme. Ndoshta moralja mund të mos pranohet si vlerë me të cilën mund të manipulojnë intelektualë dhe politikanë, nga pikëpamja filozofike, por këto dy kategori e kanë degraduar funksionin e institucioneve, në të shumtën, duke nxjerë përfitim e vetanake nga e përbashkëta. Akademikët, shumica, sot janë nën strehë të çatisë së politikës, pa pasur begraundin e akademikut, sepse aty i rekrutoi  politika abuzive e djeshmja dhe e sotme, dhe ata janë pjesa më inerte e kombit tonë.  Këto te cekura nuk janë ndjenje përceptimit, por shihen si në shuplakë dore e  në  rreze te diellit.

Kemi filluar të mos ngushëllohemi me shpresën gënjyese

Shih një ilustrim nga UP-ja. Në ditën e fundit të punës para skadimit të mandatit, 28 shtator, e premte pasdite, Senati i UP-së  e kishte të ndaluar marrjen e vendimeve. Megjithatë, Senati  për materiale të caktuara, të shpejtuara në proces, merr vendime  për të mbështetur individë e grupe abuzive. Së paku në FM kjo shihet tepër kjartë. Senati merrë edhe vendim arbitrar për ndërrimin e emrit të UP-së. Dhe, në një çast rasti, një senatori i UP-së, edhe anëtar akademisë, sqaroi thjesht: “Muja (Rektori) na ka thënë”. Atëherë, cili është personaliteti i akademikut, i udhëheqësve të njësive akademike në UP, senatorëve,  kur tjetërsohen më një falë gojë  në: “Muja, e grupe abuzive”, duke e mohuar të drejtën meritoreve, duke dëmtuar institucionin.

Mjerisht, përkundër investimeve kolosale në arsim, në të gjitha nivelet, funksionalizimi dhe grafiku i zënies së dijes dhe vlerësimi  janë në pikën më të ulet në të cilën kemi kaluar ndonjëherë në gjithë shtrirjen e ekzistencës së arsimimit tonë?! Gjërave nuk mjafton për t’u dhënë vetëm formë, por të domosdoshmen, përmbajtjen.

Prandaj, në periudhë kohe kur ashpërsitë politike janë të shfaqura, e kur abuzantët “lakmohen” për guximin e veprimeve që i bëjnë me shkeljen e çdo norme e ligji, atëherë qëndrimi i paanësisë intelektuale,  karshi gjendjes, së paku në hapësirën ku punojnë, është delikt serioz.

Megjithatë,  politika këto po i vë si të arrira, “në rrafshin e të mundshmes”, duke krahasuar të pakrahasuarën, robërinë me lirinë,  e jo të sotmen më të mundshmen, duke mohuar dialektikën e zhvillimit të proceseve në kontekst kohë; duke servuar mendimin se fillimi ishte zeroja, çka edhe nuk është. Të gjitha këto, sot, po konsumohen, por megjithatë ka filluar të shfaqet keqardhja që po shqiptohet kudo: “si është e mundur kjo...!”,  “si po ndodhin këto...!” “kush jemi ne ore...”. Kemi filluar të mos ngushëllohemi me shpresën gënjyese, e po shihet  energjia latente e zhgënjimit, “keqardhja” e dënimit për dobësitë tona.

Shpallja e heronjëve virtual

Po u analizua në mënyrën e duhur, me gjakftohtësi, kjo gjendje gjeneroi se  krijimi i shtetit sot po shihet si  produkt i negociatave e jo i luftës, se me lehtësi u pranua që pranë heroit, qe me gjak lau tokën e Kosovës, të shpallen edhe heronj virtualë me motive partiake politike, pranë varrit të dëshmorit e ke një varr “dëshmori” virtual që u pagëzua në ditët e pasluftës, pranë një ushtari që ishte me armë në dorë e sakrifikoi çdo gjë në shërbim të atdheut e ke te regjistruar ushtarin që luftën e pa nga ekranet televizive. Dhe këtu zë filli zbehja e identitetit tonë politik, përzierja e koncepteve për funksionalizimin e shtetit, se politikanë u bënë shumë mercenarë të pushtetit të djeshëm, po edhe të dikujt tjetër sot. Janë në udhëheqje  edhe individë që kanë probleme me identitetin e vet intelektual, moral e profesional, duke i zënë frymën idesë e energjisë progresive, dhe rrjedhojë e kësaj,  skena politike kosovare ka një përçudnim, se individë të influencës politike janë realiteti më mosbesues  dhe kreatorë të zhgënjimit.

Kasta udhëheqëse e çdo niveli të pushtetit dhe institucionesh, atdhedashurinë e marrin si një episod në jetën e tyre, si karizëm e në pushtetnë erdhen në emër të saj, duke u stërkequr në luksin e fituar në emer të lirisë. Shqetësuese është se opozitë është zhveshur nga idetë dhe ekiuvalentohet me pushtetin për të vetmin kusht: pushtetin nën ombrellën e cilit do koncept politik, po edhe të kundërshtarit.

Ashpërsia e pushtetit përballë masave dëshmon amoralitetin e brendisë së pushtetit

Megjithatë, është një copë opozite militante, që e shfaq idenë e vet me militantizëm si formë, e me shprhje banale, edhe pse shpreh saktësi politike, shihet si anakronike e kohës. Por, edhe kundërshtimin e idesë së saj si opozitë, në emër të mbrojtës së institucioneve, me forcën e njësisë speciale policore, me thellësinë e urrejtjes ideologjike, ku shihej si koka e demostruesit shtypej me çizme polici, e përdridhej për shkallë invaliditeti, është pasqyrimi më i keq i Republikës se Kosovës.

Megjithatë, në një çast tjetër më të mirë, i pari i ekzekutivit u barazua me ndjenjën e qytetarëve, me një keqardhje. Keqardhje politike. Kryeministri e kuptoi se ashpërsia e pushtetit përballë masave, gjithherë tregon pasigurinë, amoralitetin e brendisë së pushtetit dhe sa më e lartë që është ashpërsia përballë masave aq më i ulët është niveli i lirisë. Opozita militnte në mënyrë implicite, Kryeministrit i dha mbështetjen e duhur për procese pozitive për të mbrojtë interesin e shtetit, por jo forma e opozites që ka mentalitet komunistesh.

Kjo copë opozite militante, karshi interesit politik të Kosovës, është si “trëndafilat e bardhë” në Gjermani, apo si studentët francezë, kur me ekzistencialistin, Zhan Pol Sartër, demonstronin shesheve të Parisit, duke kërkuar një rrugë të sigurt për zhvillimin e Francës.

Recesioni politik me deficit moral

Thjesht, ajo që është kërkesë e çdo kohe, reformimi si nevojë imediate e çdo procesi shoqërorë i takon edhe demokracisë së brisht të Kosovës. A do filloi ky reformim?! A ka shancë? Ku duhet të filloj?

Këto ditë ishte “pompozitet mediatik” zgjedhjet. Arsyeshem se aty është çelsi i demokratizimit të një shteti. Ca parti i bënë zgjedhjet me një formalitet, për të mbështetur kryetarët e tyre që kanë një copë patriotizmi episodik. Çfare thotë kjo për demokracinë!? Sipas kësaj, a është fillimi apo fundi i zhgënjimit politik?!

Sot, bota është në resecione ekonomike mjaft të rënda e ne jemi brenda saj, por ne jemi edhe në fazën e një recesioni politik me deficit moral, që mund të jetë në fazë të një zhgënjimi kolektiv politik?! Ndoshta, përseri do jetojmë më shpresë, për një dëshirë ende te pa arrirë në dimensionin e saj të vërtetë. Por, të greket e vjetër shpresa konsiderohej e keqja e të këqijave. E ne mbi kurrizin e shpreses ishim njerzit më optimist në gjithë globin.

E gjitha kjo e cekur nuk është ndjenje përceptimi, por realitet ku gjendja e renduar ne jetën tonë është shkak i keqperdorimit te demokracisë. Kjo shihet, se wshtw ne rreze dielli. Dhe kemi fillua t’i bëjmë pyetje vetes: pse keshtu?! Por, qe kemi kuptua se sa e rrezikshme është per një popull demokracia e keqpërdorur. Më nuk kemi kah e drejtojmë gishtin e akuzes jasht vetes tonë. A është fillimi apo fundi i një zhgenjim politik!?