Unioni Gjithëshqiptar: Program ideor mbi institucionalizimin e diasporës dhe zhvillimin e vlerave gjithëshqiptare

UNIONI GJITHËSHQIPTAR

 

Këshilli iniciativë i këtij unioni, harton program ideor mbi institucionalizimin e diasporës dhe zhvillimin e vlerave gjithëshqiptare

 

Synimet kryesore të këtij unioni janë: ruajtja e identitetit shqiptarë në diasporë; ngritja e nivelit personal dhe kolektiv  të shqiptarëve(eve) të diasporës; forcimi i lidhjeve institucionale mes atdheut  dhe diasporës.

 

Ky union të jet një kupolë e të gjitha organizatave shqiptare egzistuese në   diasporë dhe organizatave të reja që do formohen.          

 

Në kohën që jetojmë ne, falë zhvillimit të shkencës dhe teknologjisë, mund të krijojmë kushte që diaspora e jonë të mbetët gjithmonë shqiptare, që është në të mirën e të gjithëve. Kjo mundë të arrihet përmes një institucionalizimi shtetëror të llojit të veçantë për diasporën, i cili duhet të jetë pjesë e institucioneve shtetërore të Shqipërisë dhe të Kosovës.

 

Ky institucionalizim përmes mësimit plotësues në shqip të gjithë nxënësit në diasporë, aktiviteteve kulturore dhe kontakteve më të shpeshta ndër shqiptare, do të  parandaloj asimilimin e miliona shqiptarëve(eve) nëpër botë, si dhe do të përmirësoj kushtet e tyre socio-ekonomike, shpirtërore dhe politike në vendet ku ata jetojnë.

 

Shqiptarët e diasporës do të ndihen më të lumtur, më të fortë, më shqiptarë dhe më afër atdheut,  ju mundësohet zhvillimi dhe mbrojtja e vlerave kombëtare në mënyrë institucionale, gjithashtu edhe shqiptarët në atdhe do të përfitojnë, pasi që me një diasporë të fortë do të kem një atdhe të fortë.

 

Shqiptarët kudo në botë mos të ndihen të huaj, pasi që vetvetiu krijon inferioritet, të integrohen maksimalisht në çdo aspekt. Ne jemi pjesë e botës, andaj bota është e jona.

 

Në ditët tona gjysma e kombit shqiptar jeton i shpërndarë nëpër tërë botën, të cilët janë të rrezikuar nga asimilimi kombëtar që është një plagë e kombit.

 

 

Për kthimin e të gjithëve në atdhe tani s'mundemi as të paramendojmë, andaj duhet të bëjmë përpjekje për përmirësimin e kushteve aty ku jetojnë ata të cilët s'mundën të kthehen ose që do të kthehen më vonë,

 

 

Diaspora shqiptare, përmes shoqatave, bashkësive, klubeve, unioneve, lidhjeve qytetare ka dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për atdheun në të gjitha sferat, që pa këtë kontribut s'mund të ishin të arriturat e deritanishme në atdhe, tani është koha që atdheu të bëj më shumë për diasporën.

                                                           

Me një program dhe statut të mirëfilltë të hartuar nga unioni gjithëshqiptarë dhe nga institucione relevante në atdhe, të miratuar nga kuvendet shtetërore të Shqipërisë dhe Kosovës, ky lloj institucionalizimi do të ketë sukses si në vijim:

                                                    

Formimi i bashkësive themelore nëpër lokalitete ku ka shqiptarë në tërë botën; formimi i bashkësive qendrore nëpër shtete, të përbëra nga bashkësitë themelore në një shtet; dhe unionit gjithëshqiptarë, i përbërë nga bashkësitë qendrore në diasporë dhe përfaqësues nga atdheu; nëpër shtete të mëdha dhe ku ka shqiptarë shumë, të ketë dhe bashkësi krahinore(nëpër lande, kantone, regjione, provinca, republika, etj).

 

Bashkësitë e të gjitha niveleve të kenë këshillin e tyre, ku direktivat i marrin nga këshilli i nivelit më të lartë deri tek këshilli i përgjithshëm i unionit. Ndërsa unioni të ketë kuvendin si organ legjislativ dhe këshillin e përgjithshëm si organ ekzekutiv.

 

 

BASHKËSITË THEMELORE

Në të gjitha lokalitetet në botë ku ka shqiptarë, të formohen bashkësi themelore shqiptare. Këto bashkësi si njësi  themelore të diasporës shqiptare të jenë qendra apo fole për të gjithë shqiptarët pa dallim krahine, origjine, feje ose bindje politike, të jenë bazë për mbrojtjen e identitetit kombëtar dhe mbrojtjen e të drejtave të tyre si komunitet aty ku jetojnë.

 

Këto bashkësi për shqiptarët të konsiderohen si komuna në Shqipëri ose bshksi lokale në Kosovë, ndërsa për vendorët organe të komunitetit shqiptarë në ato lokalitete. 

 

 

Sensibilizimi  i bashkatdhetarëve tanë me aktivitetet e këtyre bashkësive, do të bëjnë koncentrimin e tyre rreth disa qendrave të caktuara, kështu që, në të ardhmen do të kemi shumë fshatra dhe qytete me shumicë shqiptare nëpër botë.

 

Këshillet e bashkësive themelore të formohen me zgjedhje të lira të rregullta, ku të drejtë votimi të kenë: të gjithë shqiptarët pa dallim; të cilët kanë njërin nga prindërit shqiptarë; të cilët janë të martuar më shqiptarë(e), që jetojnë së paku një vit pa ndërprerë në atë lokalitet pa marrë parasysh statusin e tyre politikë në atë vend. Të drejtë  zgjedhje kanë: përfaqësuesit e të gjitha bashkësive ekzistuese, shoqatave, unioneve, ligave qytetare, partive politike, grupe të ndryshme dhe individ të pavarur (të konsiderohën si parti politike, në konkurenc njëra me tjetrën). 

 

 

Në një lokalitet, qytet ose fshat në botë, i cili në një diametër gjeografik rreth tij deri 100 km jetojnë rreth 1000 shqiptarë, mundë të zhvillojnë mësimin plotësues, aktivitete kulturore në shqip dhe ta ruajnë identitetin kombëtar, ndërsa lokalitetet të cilat kanë më pak shqiptarë e kanë vështirë të ruajnë

identitetin kombëtar, nga lokalitete të tilla të ju këshillohet shqiptarëve të planifikojnë shpërngulje në drejtim të lokaliteteve ku ka shqiptarë më shumë, kështu që në një të ardhme jo të largët në shumë lokalitete të botës mos të ketë më shqiptarë.

 

Në një lokalitet qytet ose fshat të ketë vetëm një bashkësi themelore, pavarësisht sa ka banorë shqiptarë.

 

Organizatat  ekzistuese  shqiptare të vazhdojnë aktivitetin e tyre të deritashëm,  ku disa nga to i realizojnë përmes organeve të këtij unioni gjithëshqiptarë që e prezantojmë tani. 

 

 

BASHKËSITË QENDRORE

Në çdo shtet të botës ku ka shqiptarë, të formohen bashkësitë qendrore shqiptare të përbëra nga bashkësitë themelore ose krahinore në atë shtet, të cilat zgjedhin nga një delegat për formimin e këshillit qendror. Kryetarët e këshillave qendrore duhet të njohin mirë politikën dhe gjuhën e atij shteti, si dhe politikën ndër shqiptare.

 

Bashkësitë qendrore duhet të ndjekin një politikë mjaft konstruktive dhe miqësore ndaj shteteve ku themelohen, si dhe të jenë urë lidhëse në mes këtyre shteteve dhe shteteve tona.   

 

Arbëreshët e Kalabrisë, Sicilisë dhe Zarës të formojnë bashkësitë shqiptare qendrore duke përfshirë të gjithë shqiptarët të cilët jetojnë në ato shtete që administrativisht janë pjesë e tyre.

 

Për shqiptarët në Iliridë, Kosovën lindore, Malësi të madhe dhe Çamëri 

duhet biseduar me përfaqësuesit e tyre që të formojnë bashkësi qendrore ose këshill nacional ose një emërtim tjetër, që të përfshijë të gjithë shqiptarët  në një organizëm, të cilët jetojnë në atë shtet që administrativisht janë pjesë e tij.

 

BASHKËSITË KRAHINORE

Këto bashkësi të formohen ku është e nevojshme, nga bashkësitë themelore, të cilat zgjedhin nga një delegat për formimin e këshillit krahinorë, kompetencat e këtyre bashkësive të jenë në mes bashkësive themelore dhe qendrore.

 

 

UNIONI GJITHËSHQIPTARË   

Të formohet nga bashkësitë qendrore të cilat zgjedhin së paku nga një delegat për formimin e kuvendit të përgjithshëm; delegat të zgjedhur nga kuvendet shtetërore të Shqipërisë dhe Kosovës; si dhe delegat të zgjedhur nga pjesë të tjera të atdheut. Bashkësitë qendrore që kanë më shumë shqiptarë të kenë nga dy delegatë, numri i përgjithshëm të jetë rreth 100 delegatë.

 

 

Këshillet e të gjitha bashkësive, kryetarin e këshillit të tyre dhe këshilltarin për këshillin e nivelin më të lartë t’i zgjedhin nga radhët e tyre dhe nga shoqëria e gjerë në atë territor që korrespondojë; gjithashtu kuvendi i përgjithshëm, kryetarin dhe këshilltarët për këshillin e përgjithshëm i zgjedhë nga radhët e veta dhe nga shoqëria e gjerë gjithëshqiptare.

 

Selia e unionit, gjegjësisht kuvendi, këshillit i përgjithshëm, shefat dhe sekretarët e shërbimeve, si dhe personeli tjetër i nevojshem të jet në Tiranë.

 

 

Takimet e rregullta në të gjitha nivelet e këshillave dhe të kuvendit të përgjithshëm të caktohen me statut, shumica e tyre të jen TV-konferenca përmes internetit.

 

 

BAZA E STATUTIT TE BASHKËSIVE

 

Bashkësitë e të gjitha niveleve, me përbërje të njëjtë, të luajnë dhe rol politikë në ato shtete ku formohen, të mbrojnë të drejtat e tyre si komunitet shqiptar, duke hartuar programe të veçanta sipas shtetit të caktuar, do të thotë të punojnë me dy programe. Të regjistrohen në organe shtetërore, si organizata të komunitetit shqiptar në atë lokalitet ose shtet, të marrin pjesë aktive në jetën politike të këtyre shteteve. Në të ardhmen do të kemi shqiptarë(e) në funksione të ndryshme deri te ato shtetërore në shumë vende të botës. Organizatat e regjistruara s'do ket nevojë per riregjistrim.

 

Bashkësitë shqiptare të unionit, në zgjedhje për organe vendore të shtetit të caktuar, të organizohen si një parti  politike, ndërsa organizatat e ndryshme shqiptare, të konsiderohen si fraksione brenda asaj partie.

 

 Të drejtë zgjedhje në organet e unionit dhe organet vendore përmes unionit kanë ata të cilët paguajnë anëtarësinë për bashkësinë e unionit të cilët të quhen anëtarët e unionit, shuma e kësaj anëtarësie të caktohet sipas vendit, afërsisht si deri më tani  që është e caktuar në bashkësi dhe unione të ndryshme, ky buxhet të përdorët për nevojat e këshillave të bashkësive.

 

                                                                   

Anëtarët e unionit, me kalimin e kohës mund të zgjidhen në këto poste: në organet e unionit(këshilltar në të gjitha nivelet deri te këshilli i përgjithshëm, mësimdhënës, koordinator, kryetar bashkësie, shef shërbimi dhe kryetar i unionit); në organet e shtetit ku jetojnë (nga këshilltar i njësisë më të vogël  administrative deri te kryetar shteti; në organet shtetërore të Shqipërisë ose Kosovës (parlamentar, ministër, kryeministër dhe kryetar shteti).     

 

Numri i këshilltarëve në të gjitha nivelet e bashkësive të jetë sipas numrit të  shqiptarëve në bashkësitë e caktuara, nga 5 deri 15 anëtarë. 

 

ORGANET DHE KOMPETENCAT

 

Kuvendet shtetrore të Shqipërisë dhe Kosovës

Kuvendi i unionit gjithëshqiptar

Këshilli i përgjithshëm i unionit.

Këshillet e të gjitha niveleve të bashkësive

Këshillet e shkollave

Shërbimet e unionit gjithëshqiptar

 

 

Kuvendet shtetërore të Shqipërisë dhe Kosovës

Të jenë organe supreme të unionit gjithëshqiptar, me miratimin e këtij programi nga të dy këto kuvende zyrtarisht institucionalizohët unioni gjithëshqiptar.

 

Pranë këtyre dy kuvendeve të formohen nga një komision i përhershëm për përcjelljen e organeve të unionit gjithëshqiptar, të cilët do të nënshkruajn një marëveshje që të punojnë si një organ i vetëm, të marrin rrolin udhëheqës në mënyrë rrotative nga një vit.

 

Problemet juridike të cilat paraqitën në mes të organeve të unionit dhe personelit, të zgjidhen sipas ligjeve te shtetit që ka rrolin udhëheqës në kohën kur paraqitët lënda.     

 

Kuvendi i unionit gjithëshqiptar

Të ketë rrolin e organit legjislativë të unionit, në përbërje të ketë këshillin e përgjithshëm si organ udhëheqës dhe komisione të ndryshme.

Kompetencat:

zgjedhë kryetarin, i cili njëkohësisht do të jetë dhe kryetar i këshillit të përgjithshëm;

 zgjedhë këshillin e përgjithshëm të unionit dhe komisione të ndryshme;

miraton ndryshime dhe plotësime të programit dhe statutit të unionit;

miraton programe të ndryshme të shërbimeve (për arsim, kulturë, zhvillim,...etj.);

miraton buxhetin e unionit;

miraton propozimet e këshillit të përgjithshëm;

vendos edhe për shumë çështje të tjera, sipas programit dhe statutit.

Të gjitha vendimet e këtij kuvendi i afatizon kuvendi i Shqipërisë ose i Kosovës sipas marrëveshjes në rrotacion.

                                                          

Këshilli i përgjithshëm i unionit

Të ketë rrolin e organit ekzekutiv të unionit, në përbërje të ketë: kryetarin; shërbimet e unionit dhe komisione për çdo shërbim; si dhe komisione të tjera.

Kompetencat:

zgjedhë deputetë për në kuvendet e Shqipërisë dhe Kosovës;

zgjedhë komisionet e nevojshme;

zgjedhë me konkurs personelin profesional për çdo lokalitet;

kontrollon punën e shërbimeve;

propozon kuvendit ndryshime dhe plotësime të programit dhe statutit të unionit gjithëshqiptar;

vendos për strategjinë dhe politikën e unionit në pajtim me programin dhe statutin;

propozon kuvendit ndryshime të programeve për të gjitha shërbimet;

propozon kuvendit programe të reja për përmirësimin e kushteve çdo herë e më të mira për diasporën dhe shqiptarët në përgjithësi;

menaxhon buxhetin e unionit dhe kujdeset për burimet e tij;

jep zgjidhje problemeve të ndryshme që paraqitën në teren;

harton rregulloren e punës për të gjitha organet e unionit;

përcakton detyrat dhe përgjegjësit e të gjitha organeve dhe personelit të unionit;

bën punë të tjera sipas programit, statutit dhe rregullores së punës.  

 

Këshillet e të gjitha niveleve të bashkësive

Kryetarët e këshilleve qendrore sipas pozitës të jenë dhe koordinator për politikë, të njohin mirë politikën dhe gjuhën e shtetit të caktuar,

Kompetencat:

zgjedhin kryetarin e këshillit të tyre;

zgjedhin nga një delegat në këshillin e nivelit më të lartë;

zgjedhin kandidatët e mundshme për organet vendore ose shtetërore dhe përcjellin politikën, ekonominë,...etj. në atë vend;

përcjellin punën e shërbimeve të unionit në atë lokalitet ose shtet, me vërejtjet e tyre mund të ndëshkojnë personelin e shërbimeve në nivelin e tyre deri dhe në suspendim;

sigurojnë lokalet për nevojat e shërbimeve, si për mësim plotësues, aktivitete kulturore dhe zyrat e tyre;

hartojnë programe dhe statut për të drejtat e shqiptarëve si komunitet në atë lokalitet apo shtet në bazë të konventave ndërkombëtare për të drejtat e pakicave kombëtare, duke bashkëpunuar ngushtë me komunitete të tjera;

hartojnë projekte që mundë të përfitojnë nga fondacione të ndryshme dhe organizata ndërkombëtare për minoritete dhe grupe të caktuara;

organizojnë zgjedhje të lira sipas statutit të unionit;

organizojnë strukturat e tyre për pjesëmarrje aktive në organe shtetërore dhe lokale në atë shtet;

insistojnë që mësimi plotësues në gjuhën shqipe të hyjë në program të rregullt shkollor në nivel lokal dhe shtetëror të atij shteti;

regjistrojnë shqiptarët me emër dhe mbiemër të cilët janë me banim të përhershëm në atë lokalitet apo shtet;

propozojnë ndryshime dhe plotësime të programit dhe statutit të unionit;

ndihmojnë bashkatdhetarët për punësime, çështje sindikale, çështje juridike, çështje banimi, çështje sociale,..etj.

bëjnë dhe punë të tjera në pajtim me programin dhe statutin e unionit.

 

Kompetenca të veqanta:

Këshillet qendrore të bashkëpunojnë ngushtë me ambasadat e Shqipërisë dhe të Kosovës për shumë çështje që janë në interes të bashkatdhetarëve, në këtë kuadër ambasadat me ndihmën e këshilleve qendrore të zgjedhin përfaqësuesit e tyre pranë bashkësive themelore ose krahinore me qëllim që të jenë sa më pranë bashkatdhetarëve për këshillime të nevojshme ndaj të drejtave të tyre  dhe rregullimin e dokumenteve civile.

 

Këshillet krahinore zgjedhin përfaqsuesit e shërbimeve nga përbërja e tyre dhe nga shoqëria e gjerë.

 

Këshillet themelore zgjedhin këshillet e shkollave, përfaqsuesit e shërbimeve, me organet vendore organizojn trajnime integrimi si dhe për çdo vit shkollorë regjistrojnë numrin e nxënsve dhe dërgojn listën sekretarit të arsimit.