Kalosh Çeliku: Personalitete q? rrin? krah p?r krahu me Bajram Currin dhe Shot? Galic?n

        Populli shqiptar ?sht? nj? nd?r popujt m? t? pasur p?r nga personalitetet historike n?p?r shekuj. E kam t? qart? si shkrimtar se, ky popull  historikisht ka ecur dhiareve p?rmes maleve n?p?r zjarr e flak? p?r n? Liri. I djegur, her? pas here nga armiqt? shekullor dhe i rrafshuar me tok?. K?mb? e dur i lidhur me zingjir?. Megjithat?, t? nes?rmen, p?rs?ri ka lind si feniksi nga hiri dhe ka ecur vet? m? k?mb? n? histori. N?p?r vite ?sht? ndezur zjarr e flak?. E tjet?r pun? ?sht? ajo se, shum? pak ?sht? shkruar e b?r? p?r k?to personalitete historike legjendare. P?rderisa, ndonj? popull tjet?r ?sht? p?rpjekur t’i p?rvetsoj? k?to personalitete nga popujt e tjer?, shqiptar?t nuk e kan? pasur k?t? problem historik. Prandaj, edhe u kan? dh?n? me t? dyja duart popujve tjer? t? Ballkanit. Edhe u japin edhe sot e k?saj dite p?r ta pasuruar historin? e tyre komb?tare. Nuk do t’i p?rmendi emrat. E di opinioni i k?tush?m dhe ai bot?ror se, p?r cil?t personalitete historike b?het fjal?.

        Problemi ?sht? se, ne si shqiptar? shum? pak kemi shkruar e b?r? p?r k?to personalitete historike me arm? e pen?  n? dor? n?p?r shekuj. T? tjer?t: nga m?suesi i thjesht? i katundit, kan? b?r? legjendar, nga duhanvjel?si kan? b?r? poet, nga hajduti – patriot, nga askushi hero. E kam fjal?n: shqiptar?t i kan? edhe dy personalitete historike t? m?dha t? rangut bot?ror, q? mund t? rrin? krah p?r krahu me Bajram Currin dhe Shot? Galic?n. Nj?ri ?sht? Kalosh Zajazi, q? edhe ka luftuar me arm? n? dor? n? vendlindje (Zajaz) IRJ e Maqedonis?, Kosov? e Shqip?ri krah p?r krahu me Bajram Currin. Dhe, tjetra: Sulltan? Qafa, nj? Shot? Galic? e dyt? shqiptare, q? me g?rsh?r? t? dhen?ve n? mes t? dit?s tre komita ia ka vrar? Mikales s? Brodit, kur ia ka arrestuar babain n? l?m?.

         Kush ishte Sulltan? Qafa?: Heroina e ngjarjeve t? masakrimit t? vitit 1913 t? popullat?s shqiptare n? fshatin malor Qaf? nga bandat kriminele serbosllave, t? udh?hequra nga Mihajllo Josifoviçi, i njohur n? popull si Mikaili i Brodit, q? digjnin e shkretonin vendbanime t? t?ra shqiptare.

         Sulltana e Mazllamit t? Qaf?s, vajz? 18 vjeçare, n? masakr?n e tmerrshme t? banor?ve t? k?tij fshati, ku thereshin si shqerra e mbyteshin burra, gra e f?mij?, e nd?r ta edhe i ati i saj, kryeplaku i katundit Mazllami, mbledh forc? e guxim dhe rr?mben g?rsh?r?t e dhen?ve n? gji e u sulet si Bubulina hordhive çetnike serbosllave duke luftuar me ta ball? m? ball?. N? p?rleshje e sip?r, Sulltana vret nipin e kryeçetnikut dhe dy çetnik? t? tjer?, duke treguar k?shtu nj? trim?ri t? jasht?zakonshme, t? cil?n populli m? pas e p?rjet?soi n? vargje poetike lapidare:

        N? vitin 1993, me rastin e p?rkujtimit t? 80 – vjetorit t? k?saj ngjerjeje t? sh?nuar historike, q? ?sht? nj? pjes? edhe kjo e epopes? son? komb?tare, n? vendlinjen e saj Qaf?, ku ra d?shmore, Sulltan?s iu ngrit p?rmendore n? bronz nga piktori Meli Zenku. Me rastin e k?tij p?rvjetori kryetari i Shqip?ris? Sali Berisha, heroin?n e Qaf?s Sulltan?n, bashk? me t? jatin Mazllamin, i dekoroi me Urdh?rin e klasit t? dyt? p?r veprimtari patriotike, q? ?sht? kjo nj? mir?njohje e veçant? edhe p?r vet? K?rçov?n, q? gjat? historis? ka pasur jo vet?m burra t? shquar t? mendjes dhe t? arm?s, por edhe gra heroina si Shot? Galica. 

         Dhe, kush ishte Kalosh Zajazi?: Kalosh Dani – Zajazi ishte nj?ri nd?r personalitetet m? t? dalluar t? L?vizjes Kaçake shqiptare, simboli i liris? k?rçovare dhe mbar?shqiptare dhe kapidan i kaçak?ve t? K?rçov?s, luft?tar shum? i shkatht? dhe strateg i madh, q? zhvilloi luft?ra t? armatosura dhe u b?ri rezistenc? ball? m? ball? okupatorit bullgar dhe pushtetit t? borgjezis? serbomadhe gjat? luf?ts s? Par? Bot?rore dhe midis dy Luft?rave Bot?rore.

         Emri i k?tij trimi k?rçovar dhe luft?rat e tij heroike jan? p?rjet?suar n? k?ng? popullore, q? k?ndohen me adhurim t? veçant? n? K?rçov?:

Tuj na vra, mor, dun? me na zan?!  

         N? vitin 1993 Kalosh Dani -  Zajazi dekorohet nga kryetari i Shqip?ris? Sali Berisha me urdh?rin p?r veprimtari patriotike t? klasit I-r?.

         Tjet?r pun? ?sht? ajo se, nga treva e K?rçov?s nga e cila vijn? k?ta personalitete, shum? pak ?sht? b?r? n? zbulimin dhe afirmimin e heroizmave t? k?tyre burrave e cucave heroike t? popullit shqiptar. K?rçova ka edhe personaliete t? tjer? t? k?tij niveli luftarak, po me zbulimin e vepirmeve t? tyre, luftrave t? tyre p?r liri e Shqip?ri Etnike, duhet t? merren historian?t dhe shkrimtar?t. Fatkeqsisht, historin?t k?rçovar? ende jan? n? gjum? dim?ror. Nuk kan? b?r? pothuajse asgj? p?r k?to fytyra histroike. P?rjashtim k?tu b?n? Dr. Halim Purellku, ka dh?n? sadopak nj? histori (lib?r) p?r kaçakun e maleve Kalosh Zajazin, q? luftoi krah p?r krahu me Bajram Currin maleve p?r Shqip?ri Etnike. Edhe ndonj? shkrimtar p?r Sulltan? Qaf?n. Dhe, Dr. Qemal Murati me librin e tij: K?ng? t? moçme k?rçovare. Vet?m se, kjo ?sht? pak n? krahasim me veprat e tyre heroike. Porosia e t? cil?ve p?rcillet edhe sot e k?saj dite brez pas brezi. E thash? pak m? lart?: kaçaku i maleve, Kalosh Zajazi dhe Sulltan? Qafa rrin? krah p?r krahu me Bajram Currin dhe Shot? Galic?n n? histori. At?her?, çka presin shqiptar?t, edhe k?to personalite historike t’ua rr?mbjen? popujt e tjer? pa histori. E pastaj t? dalin te sheshi “Maqedonia”, Ura e Gurit se: sllavomaqedon?t ua p?rvetsojn? personalitetet historike dhe e ngrejn? z?rin n? protesta p?r t? drejta dhe liri komb?tare n? mjetet e informacionit...

       Dor?n n? zem?r, historikisht shum? popujve n?p?r bot? u kemi dh?n? personalitete n?p?r histori dhe mund t’ju japim edhe nes?r, n? t? ardhmen. Vet?m, amani le t? pushojn? m? t? vajtojn? se jan? popull i rrezikuar nga shqiptar?t. Ndonj?rin e kemi b?r? edhe Shtet. U kemi b?r? unievrsitete. Gjuh? letrare. Edhe shtet, ja po i b?jm? n? shekullin XXI, i nxjerrim n? Evrop?. Nuk e di çka duan m? tep?r nga shqiptar?t?! Q?, ne me buk? e ata me gur? te Ura e Gurit, p?rpiqen t? na varrosin p?r s? gjalli n?n g?rmadha me beton sllavokomunist gjoja si institucione kulturore.

       Dhe, n? fund: k?to dy fytyra historike e kan? vendin krah p?r krahu n? Sheshin e K?rçov?s mes luleve, rr?z? Çelvjollc?s. Ose, n? Kala mbi qytet. Pse jo, edhe n? Sheshin e Shkupit “Maqedonia”, krah p?r krahu me Filipin e Maqedonis? dhe Alaksandrin e Madh. Fundi i fundit, edhe n? Kala t? Shkupit mbi qytet, t’i fusin arm?t n? brez pas barazis? dhe liris? t? plot? komb?tare...

        Shkupit t’i b?jn? roje krah p?r krahu me shok? t? luft?s, fshijn? djers?t nga politika ditore. Trusakat?t, q? e kan? rrok p?r fyti qytetin dhe ia k?n? z?n? frym?n. E ngulfasin me projekte politike, demagogji e parulla patriotike neokomuniste...