Kulturë

Leon Z. Lekaj: Kurthi i urrejtjes

E merkure, 07.10.2009, 07:16 PM

Leon Z. Lekaj

K U R T H I I U R R E J T J E S

Kishte gati dy orë që dielli i asaj dite vjeshte ftonte banorët e qytezës t’i gëzoheshin atij, e megjithatë fshatarët vazhdonin kokëfortësisht të qëndronin të mbyllur në shtëpitë e tyre. Qetësia e qendrës i ngjante më shumë një lloj hakmarrjeje primitive, të cilën banorët e tij shprehnin për ato dy ditë të tëra, që qielli nuk kishte ditur të reshte vajin e tij mbi atë vend. Ose dukej sikur ata ende nuk donin t’i zinin besë ca reve të bardha, që si flutura tashmë të përgjumura, vizatonin mbi hapësirën blu lloj-lloj formash të çuditshme.
Në këtë situatë të paqtë nuk ishte edhe aq shumë e vështirë të shihje dy njerëz, të cilët i ngjiteshin monopatit. Ajo rrugë e ngushtë, që njihej prej të gjithëve si udha e qoftëlargut, të shpinte në krahun tjetër të shpatit. Anës monopatit, krejt në buzë të tij, vinin ca hone të mbrapshta, grackat e të cilëve fshiheshin aty këtu pas kaçubesh dhe pas një lloj shkurreje të rrafshët. Flitej shumë për udhën e qoftëlargut e thuhej që deri vonë ajo kishte ngrënë njerëz, fati i të cilëve nuk dihej akoma. Por as Adnani e as Bujari nuk kishin shfaqur ndonjëherë shenja se qenë fanatikë të asaj besytnie, madje si për të vërtetuar të kundërtën, kishin filluar t’i ngjiteshin monopatit pikërisht në atë orë kur dielli ftonte banorët të braktisnin shtëpitë e tyre. Qyteza i njihte si shokë të mirë, jo vetëm se studionin të dy në kryeqytet, por edhe ngaqë qysh prej fëmijërisë së hershme ata nuk qenë ndarë kurrë nga njeri-tjetri.
Adnanit nuk i kujtohej mirë se për çfarë po i fliste shoku i tij në çastin e gremisjes. Vetëm si nëpër një mjegull mezi të depërtueshme, ku me mjaft vështirësi arrin të shquash një siluetë të turbullt, e të paidentitet, i kujtohej që po flisnin mbi në libër të një autori të huaj. Gremisja kishte qënë kaq e beftë e kaq tinzare sa Adnanit nuk i kishte mbetur kohë veç të bënte atë veprimin e vetvetishëm; të zgjaste duart ku të mundte me shpresën se ato do të mund të kapnin diçka, e cila më pas do të kishte vlerën e jetës. Rrapëllima e dheut së bashku me copat e gurëve që binin në theqafjen e thellë, në anën tjetër të fshatit, e pudrosën me ngjyrën e hirtë të vdekjes. Pastaj ndjeu duart t’i preknin diçka të fortë. Pat kohë të mendonte për zemrën, për përpëlitjen e saj gati-gati të pashpresë. Në çastin e mbetjes midis jetës e vdekjes, i varur me duar të mbërthyera pas një rrënje të trashë, e vendosur aty kushedi se prej cilës zanë, ngriti sytë lart.
Dy palë shqisa shikimi u ndeshën vetëtimthi. Prej të poshtëve vinte britma për ndihmë. Një britmë e heshtur, e qullët, në formë të përlotur, që shponte tej e tej sytë e tjetrit. Shqisat e të sipërmit qenë ende të hutuara prej gremisjes. Lëvizjet e tyre të shqetësuara shprehnin qartë pamundësinë për të bërë diçka. Pas atij çasti fatal erdhi fjala:
- Ndihmë!
Bujari u rrënqeth. Rrënqethja i përshkoi tërë trupin, si të qe një rrymë elektrike. Qe gati ta humbte krejt. Bëri një rrotullim rreth vetes, hodhi sytë andej-këndej për të ditur se çfarë mund të bënte dhe kur e kuptoi se përpjekjet e tija do të dështonin, u ul në gjunjë krejt afër honit. Ndenji pak ashtu, pa hedhur shikimin tek shoku i varur, pastaj sytë i shndritën si prej një mendimi të shkëlqyer:
-Bukur, -tha me një gjakftohtësi të admirueshme, -shpesh herë jam munduar që të gjej një mënyrë që të të hiqja qafe. Fati e solli që të ikësh shpejt. Nuk të kam thënë, por ka kaq kohë që unë dhe Anila duhemi. Që të jem i sinqertë i ishe mërzitur prej kohësh. Dhe e di se si më thoshte? Ku ti e ku ai. E kupton se për çfarë e kam fjalën. Tani mirupafshim. Dhe mos e torturo veten gjatë…
Adnanit për pak sa nuk iu shkëputën duart prej sendit që e lidhte me jetën. Nxori një “ah” të zgjatur, ngriti kokën për ta parë edhe njëherë, por tjetri qe zhdukur. Iu desh të mjaftohej vetëm me zhurmën e hapave të tij, që nxitimthi zbrisnin monopatin. Shtrëngoi dhëmbët. Gjithsesi, britma i doli gati e pakontrolluar në formën e një “jo”-je të zgjatur, si piskama e paralajmërimit të një morti. Mbërtheu fort sendin e pajetë që, në një kompromis çastesh, e mbante larg mbretërisë së vdekjes. Pastaj bëri një përpjekje të ngjitej. Vuri këmbën diku, por theqafja iu përgjigj ashpër. Copa gurësh e dheu u shkëputën prej vendit të tyre dhe deri sa mbërritën poshtë tërsëllitën, duke u përplasur hera-herës në të dalat anësore të honit, si të donte t’i thoshin se gjëma qe e afërt dhe e pashmangshme.
Ndjeu që po e linin fuqitë. Dhe befas vendi u err. Në atë mugëtirë të mbarsur me vlagën e shiut që kishte vetëm dy orë që s’binte, iu shfaq Anila krejt lakuriq. Bri saj ai, shoku i tij i vjetër, shoku i tij i mirë, që nxitonte të hidhte tej teshat e tija. Një dhomë dhe një krevat i drunjtë. Dhe një terr i ëmbël, ku prej së largu mund të shquash vetëm siluetën e tjetrit. Kjo është vdekja, mendoi. E kuptoi që kishte mbërritur gati tek fundi i sendit pa jetë. Tek fundi i rrënjës. Rrëshqitja i zhvleftësonte fuqinë e duarve dhe hera-herës detyronte gishtërinjtë e tij të hapeshin. Po binte. Edhe pak centimetra. Në një marrëzi të çastit fatal, kërkoi të barazojë centimetrat me minutat. Edhe pak. Pastaj lamtumirë. Do shuhej dielli këmbëngulës. Nuk do të ekzistonin më as retë si flutura të përgjumura, as Bujari, as Anila. Do t’i merrte me vete në fundin përbindëshor të theqafjes. Ndërsa ata do të ngriheshin e do të bënin sërish dashuri, ai do të mbetej aty, në jetë të jetëve. Iu ngritën flokët përpjetë dhe një valë urrejtje i pushtoi gjithë trupin. Do t’i vras, belbëzoi me vete, do t’i vras të dy. Në një çast fatlum. Atëherë, kur shpengueshëm do të binin në krahët e njeri tjetrit, ai do të shtinte mbi ta. Pas do ta ndiqte shprehja kanunore “ka qitë pushkë të mirë i biri i…”. Të gjithë e dinin që ai qe i fejuar me Anilën. E dinin gjithashtu se së shpejti ata do të martoheshin. Do t’i…Ah! Rrëshqiti sërish. Asaj here iu zhvat një cope lëkure nga dora. Gjaku filloi t’i rridhte përgjatë krahut. E mblodhi rrënjën rreth kyçit të gjymtyrës së parë. Me gjak të ngrirë dhe me shpresën se ajo nuk do ta tradhëtonte. Ia doli mbanë. Çuditërisht, në atë zgrip të mprehtë të mosqenies, kërkoi të kapte fillin e bisedës që pak sekonda më parë kishte bërë me veten. Shprehja primitive, që aq dendur qarkullonte në ato kohë në krahinën e tij, i oshëtiu sërish në veshë. Pastaj zëri i vetmuar u shumëfishua. Me dhjetëra, me qindra zëra kishin pushtuar greminën. “…ka qitë pushkë të mirë…”. Ah! Ku t’i gjente fuqitë. Ato po i shterrnin. Po e linin. Ndjeu veten të qelbej era kufomë dhe një zë që i pëshpëriste diku pranë veshit, erdha të të marr. U tmerrua. Mbërtheu me të dyja duart shpëtimtaren e tij, e si të donte t’a prekte atë zë mizor tha, jo tani, të lutem. Unë nuk i njoh lutjet, tha zëri, vetëm se respektoj vullnetin e dikujt tjetër, tani lëshoje atë të mallkuar shpresë dhe hajde. Ai u përlot. Ajo duke e parë ashtu i tha se as që donte t’ia dinte për lotët. Dhe zgjati kosoren që të priste edhe atë fill jete, por çuditërisht nuk mundi. Adnani në fillim ndjeu diçka ta cikte në kokë. Pastaj ajo diçka i rrëshqiti krejt ngjitur me trupin dhe u ndal tek këmbët. Mundi të kuptonte vetëm se gjëja misterioze që i sillte kumtin e jetës e kishte emrin litar. Në fundin e tij ai dalloi formën e një laku. Nuk pipëtinte asgjë. Mblodhi fuqitë e fundit dhe futi të dyja këmbët brenda rrethit të lakut. Litari filloi t’i ngjitej nëpër trup. Duart iu shkëputën prej copës së rrënjës dhe në një pasiguri gati gjëmëmadhe, si në një lodër jetë-vdekje, ai iu hepua, u lëkund dy tri herë dhe mbeti i varur. Lëshoi një pasthirrmë të dobët, me atë ëndje që jep vetëm triumfi mbi vdekjen dhe mbajti vesh. Një dihatje e lehtë vinte nga lart. Zëri që i kishte kallur datën nuk dëgjohej më. As kosorja nuk dukej kurrkund.
Filloi të ngjitej. Ato çaste ngadhënjimi i jetës e dehu. Fakti që po i largohej theqafjes, e cila si një kuçedër gojëshqyer po e priste poshtë, i ngazëlleu shpirtin. Duhej të mendonte për shpëtimtarin e tij, kjo qe një gjë e arsyeshme, por s’qe e thënë. I qe shmangur gjëmës, për tu shtyrë drejt një gjëme tjetër. Pezmi i urrejtjes i qe ngritur deri në grykë e gati po i zinte frymën edhe në atë udhëtim të shkurtër. Dhe ashtu i lidhur duart i prekën tokën. Ndënji për disa çaste në dheun e lagësht, pastaj ngriti kokën. Fillimisht pamja që iu shfaq përpara i errësoi sytë. Iu duk e pabesueshme. Puliti disa herë qepallat që skena t’i qartësohej, ose që ai të mos e besonte se ajo çka kishte përballë qe e vërtetë. Por kokëfortësia e faktit, e atij fakti çuditërisht bindës, e solli në realitetin e monopatit.
Oh Zot, nuk është e mundur, tha me zë të ulët. Pak metra larg tij Bujari qëndronte ulur dhe duart vazhdonin akoma të shtrëngonin litarin egërsisht. Në fytyrën e djersirë i shpreheshin qartë shenjat e një të shkuare, ku tmerri e kishte mbizotëruar të tërin. Dihaste akoma. Adnani u mundua që gjithsesi të gjente një fjalë që të shkurtonte distancën ndërmjet tij dhe Bujarit, por nuk ia doli dot. Pas tij shtrihej gremina. Imponuese dhe e etshme të rrëmbente jetë, ndërsa ai qe aty, ballë përballë me shokun e tij të fëmijërisë. Përsëriti me mend sërish shprehjen primitive dhe u mbulua në djersë. Atëherë, si të donte të nxirrte jashtë qenies pjesën e tij të keqe, u ngut të fliste:
-Më fal!
Bujari nuk lëvizi nga vendi. Tha me një zë të dridhur:
- Në këtë jetë, ku çdo ditë e më shumë e keqja fiton terren, nuk është e mjaftueshme vetëm të dimë të dashurojmë. Duhet të dimë edhe të urrejmë. Sado thënie e çmendur të të duket fuqia e saj është po aq e pushtetshme sa edhe ajo e dashurisë. Vetë ndjesa jote e vërtetoi më së miri. Tani eja të shkojmë.
Adnani iu afrua. I vuri të dyja duart tek shpina e tij dhe ata mbetën për disa çaste ashtu, të përqafuar. Në këmishën e Bujarit linte gjurmë gjaku që i kishte shkaktuar ndjenja e urrejtjes, ndërsa duart e shokut të tij qenë gjakosur gjatë shtrëngimit të litarit, në emër të dashurisë për të.

(Vota: 1)