Speciale

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (32)

Ndër figurat tragjike dhe prekëse të asaj epopeje të përgjakshme që la gjurmë të pashlyeshme në historinë e rezistencës shqiptare, ishte edhe vajza e vogël Igballe Rifat Jashari. E lindur më 25 shkurt 1985, në Prekazin e Poshtëm, ajo mbetet një simbol i dhembjes së pafajshme të një populli që u gjunjëzua vetëm për...

Paulin Z. Zefi: Poshtërimi i sulltan Mehmetit II Fatih përballë Gjergj Kastriotit në Krujë dhe Masakra e Çidhnës në Dibrën e Poshme (Gusht 1466)

Më 1 gusht të vitit 1466 [1], pasi kishte pësuar humbje katastrofike përballë Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, duke lënë nën muret e Kështjellës së Krujës dhe rrethinat e saj plot 30.000 [2] - 35.000 ushtarë të vrarë [3], sulltan Mehmeti II Fatih vendosi të tërhiqet për në Stamboll i poshtëruar botërisht...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (31)

Me Hyrë Eminin pata rastin dhe kënaqësinë të takohem edhe disa herë të tjera më vonë, falë afërsisë së madhe që kishte Instituti i Historisë me ndërtesën e atëhershme të TMK-së. Çdo herë që përfundonim punën dhe dilnim për të shkuar në shtëpi, ndodhte që të përballeshim në oborr ose në rrugë, dhe ato...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (30)

Vajza trime dhe e paharruar, Hidajete Rifat Jashari, e cila u bë simbol i qëndresës dhe i sakrificës së brezit të saj, kishte lindur më 18 tetor të vitit 1979 në Prekazin e Ulët të Skënderajt – një vend që historia do ta shndërronte në epiqendër të rezistencës shqiptare dhe në altar të lirisë së...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (29)

Kush ishte Hanumshahe Abdullahu-Zymberi – ajo që të gjithë e thërrisnin me përkëdheli dhe afërsi “Nushja”? Për ata që patën fatin ta njihnin, ajo nuk ishte vetëm një emër, por një prani e ngrohtë, një ndërgjegje e gjallë dhe një figurë e palëkundur e përkushtimit qytetar dhe kombëtar...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (28)

Shtrohet natyrshëm pyetja, kush ishte Hanife Zymer Jashari? Kush ishte kjo vajzë e re nga Prekazi, që pa ngurrim ndau të njëjtin fat me familjen dhe bashkëfshatarët e saj në ato ditë të zjarrit dhe të gjakut? Përgjigjja nuk është e lehtë. Është vërtet sfiduese të gjesh të dhëna të hollësishme për këtë vajzë të njomë, këtë bijë të Drenicës...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (27)

Nëna Hamide Jashari përfaqëson një figurë të ndritur dhe të denjë për piedestalin e kujtesës historike shqiptare, një grua që mishëroi në mënyrë të përkryer virtytet më të larta të traditës sonë kombëtare. E lindur më 4 shkurt 1913 në fshatin Marinë të Drenicës...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (26)

Hadije Spahiu ishte e lindur më 27 maj të vitit 1966 në qytetin e Rahovecit, bijë e një familjeje të nderuar dhe të rrënjosur thellë në traditat patriotike të kësaj treve. Babai i saj, Mustafa, dhe nëna, Fiqirija, e rritën në një vatër ku ndjenja kombëtare nuk ishte vetëm një koncept abstrakt...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (25)

Gjylsere Sahiti lindi në qytetin e Kumanovës, një qendër e njohur urbane me rëndësi të veçantë historike dhe gjeografike në kontekstin e Maqedonisë së Veriut. Kumanova është e pozicionuar në pjesën veriore të këtij shteti ballkanik, në një truall strategjik që shtrihet rrëzë Malit të Zi të Shkupit, duke krijuar një nyje të rëndësishme...

Avzi Mustafa: Të dhëna të reja mbi varrimin e Josif Bagerit dhe amaneti i tij

Josif Bageri në historiografinë shqiptare është i njohur si një ndër patriotët më shquar, si publicist, poet dhe si njeri që kishte lidhje miqësore me shumë patriotë, gazetarë e intelektualë të kohës. Edhe pse vinte nga një shtresë e varfër e vegjëlisë dhe ishte autodidakt, ai mbeti shumë i respektuar nga qarqet përparimtare të kohës...

Ekskluzive nga Fotaq Andrea & Dritan Muka: Shpatat e “Skënderbeut” në Vjenë nuk janë të Gjergj Kastriotit

Domosdo, është një pohim i guximshëm nga ana jonë, për të shpallur sot, pa drojë, se shpatat e « Skënderbeut » në Vjenë nuk janë të Heroit Kombëtar Shqiptar Gjergj Kastriotit. Ky përfundim, siç do vëmë re, nuk është marramendje apo i rastësishëm, nuk është një apriorizëm, por rezultat i një analize të hollësishme...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (24)

Në panoramën e gjerë të trevës së Drenicës, një vend me histori të ngarkuar me rezistencë dhe krenari, fshati Baicë zë një vend të veçantë si dëshmitar i lindjes së shumë bijve dhe bijave të devotshme të këtij trualli. Më 6 prill të vitit 1979, në këtë fshat lindi një vajzë që do të shquhej për...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (23)

Martesa e Feride Mecini-Jasharit me Hamzë Jasharin, njërin prej figurave më të njohura të qëndresës së Drenicës, e afroi atë edhe më shumë me idealet dhe ëndrrat e saja për liri dhe dinjitet kombëtar. Për të, ky bashkim nuk ishte thjesht një lidhje familjare, por një hap i madh drejt konkretizimit të aspiratave që...

Avzi Mustafa: Inteligjenca Artificiale dhe sfidat në arsim

Në vitet e 50-ta të shekullit të kaluar një sociolog i së ardhmes, Allvin Toffler, u paraqit me librin me titull “Shoku i Ardhmërisë”. Meqë ky libër ishte përkthyer në gjuhën kroate, e lexova me shumë vëmendje dhe erdha në përfundim se qëllimi i këtij futurologu ishte përgatitja e një...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (22)

Ajo vajzë trime, e quajtur Fatime Hetemi, lindi më 18 dhjetor 1977 në fshatin Bistricë të Shalës së Bajgorës, një trevë e njohur për historinë dhe traditat e saj të pasura kombëtare. Rrënjët e saj nuk ishin thjesht gjeografike, por thellësisht të lidhura me një trashëgimi të vyer patriotike që brezat e...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (21)

Ishte Fatime Bazaj dhe vëllai i saj, Smajl Bazaj, nga fshati Qëndresë (dikur i njohur si Terstenik) i Drenasit – motër e vëlla që kishin zgjedhur rrugën e përbashkët të rezistencës dhe nderit. Bashkë me ta ishte edhe Isak Halili, nipi i Hamit Jasharit, nga Dubovci i Drenasit, i cili, bashkë me vëllain e tij Sadikun, kishte ardhur në Prekaz...

Lutfi Alia: Mbretëresha Teuta dhe lufta e parë romako-ilire

Pas vdekjes të mbretit të Ardianëve Pleurat II, në krye të mbretërisë Ilire erdhi i biri Agroni, (250 – 231 para K) i cili i zgjeroi kufijt duke aneksuar trojet e fiseve Dokleate dhe Labeate. Në vazhdim Agroni pushtoi trojet e Parthinëve dhe të Taulantëve. Sipas Tit Livit: “Parthinët ishin inkuadruar në formacione harkëtarësh në ushtrinë ilire të Agronit...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (20)

Nuk është hera e parë që kam mprehur penën dhe mendimin për të evidentuar e dokumentuar me kujdes të veçantë kontributin e grave dhe vajzave shqiptare në luftërat tona çlirimtare. Kjo temë nuk është thjesht një çështje e kujtesës historike, por një detyrim moral dhe intelektual për të...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (19)

Le të ndalemi tek një shembull që përmbledh në mënyrë prekëse dhe të thellë dimensionin tragjik dhe madhështor të kësaj sakrifice- Fatime Hamzë Jashari, e cila, kur ra dëshmore në altarin e lirisë, numëronte vetëm nëntë pranvera të jetës së saj të njomë. Ajo ishte ende një fëmijë...

Paulin Z. Zefi: Lezha gjatë Mesjetës së Vonë

Periudha e pushtimit të Arbërisë nga Stefan Uroshi II Milutini, u shoqërua me presion dhe dhunë të egër nga ana e sunduesit rasian ndaj arbërve, veçanërisht kundër pjesëtarëve të Kishës Katolike [1]. Kjo gjendje u pasqyrua edhe në dokumentacionin e zyrave kancelareske dhe në...