Kulturë
Visar Zhiti: Profesor Sami Repishti, një president moral i shqiptarëve, u shua
E enjte, 28.11.2024, 07:00 PM
PROFESOR
SAMI REPISHTI -
NJË
PRESIDENT MORAL
I
SHQIPTARËVE…
U
shua sot…
mbas një shekull jete, një histori shqiptare,
copëz Shqipërie, qytetar amerikan…
Shkruante shpesh në median shqiptare, tani do të
shkruajnë më shpesh pêr atë. Filloi që sot. Ikja e tij është dhe ardhje…
* * *
Në
librin tim studimor “Kartela
të
Realizmit të Dënuar” është
dhe
KARTELA “Sami Repishti”:
…dhe
ai nga këneta e vdekjes, përtej oqeanit në SHBA. I lirë, te dija, te vlerat, te
puna e madhe për vepra të mëdha... do të gjente dhe bashkëvuajtësin, t’i
bashkonin vuajtjet për të bërë më shumë për atdheun. Me kulturë…
…shkrimtar,
historian dhe humanist, veprimtar i çështjes shqiptare në Perëndim, në SHBA, ku
dhe jeton.
Atje
e takova, “Në gjyqin e Nju Jorkut” siç u quajt përurimi i dy burgologjive të
mia, “Rrugët e ferrit“ dhe “Ferri i çarë” në 2013, organizuar nga “Shtëpia e
lirisë”…
Në
letrat e tij zoti Sami Repishti gjithmonë më drejtohet me fjalën “koleg’ dhe
s’harron të shtojë dhe togfjalëshin mallëngjyes “bashkëvuejtës”…
Po,
ai ka qenë i dënuar me 15 vjet burg për “agjitacion dhe propagandë’, i ka
vuajtur dhe në kënetën-ferr të Vloçishtit, në burgun e Shkodrës, etj. e mbas
burgut duhej të punonte prapë kanaleve, pastrues bari deri sa u arratis në
vitin 1959.
Vinte
nga një familje patriotike shkodrane, babai Hafiz Ibrahimi ishte dhe deputet.
Samiu, teksa kryente gjimnazin “Oso Kuka” në Shkodër, u lidh me lëvizjen
çlirimtare… shkon të studiojë në Itali, në Firencë, kishte fituar konkursin për
në fakultetin e Historisë.
Gjatë
pushimeve verore në fshatin e origjinës, në Repishtë i arrestojnë të atin
fashistët se kishte strehuar komunistë, e torturojnë dhe vdes në burg.
Samiu,
duke qenë i pari i shtëpisë, detyrohet të punojë për të mbajtur familjen,
ndërkohë lufton dhe kundër pushtuesit.
Me të ardhur fitimtarët, në pushtetin e ri punon
në sektorin e Rindërtimit dhe themelon dhe “organizatën e Rinisë Demokratike”,
shpërndajnë trakte, një deputeti anglez që vizitoi Shkodrën, i dorëzon një
memorandum për të ndihmuar familjet e të arratisurve.
…arratiset
dhe nga Jugosllavia dhe shkon në Itali dhe merr azil politik e më pas emigron
në SHBA, ku takon mikun e të atit, Imzot Fan Nolin.
Doktorohet
pranë Departamentit të frëngjishtes në City University of New York dhe për 25
vjet ka dhënë mësim në kolegje amerikane.
I
përkushtuar për të drejtat e njeriut dhe Kosovën, ka mbi 100 studime dhe
artikuj mbi këto çështje, bashkëpunëtor me Shtëpinë e Bardhë dhe organizon
konferenca nderkombëtare për Kosovën së bashku me të arratisurin tjetër
bashkëvuajtës, Pof. Arshi Pipa. .
Dhe
vazhdon po kështu…
Ka
botuar tregimet e burgut në librin “Pika loti”, dhimbje dhe frymë dhe më pas e
zgjeron rrëfimin e jetës në librin “Nën hijen e Rozafës”, me metaforën e
murimit dhe me qumështin e atdhedashurisë.
* * *
Kam
letra të tij, kujtoj bisedat telefonike me të, - dhe s’jam vetëm unë, - e
çmojnë të gjithë për fjalën e kthjellët dhe zërin miqësor, qendrimet korrekte
dhe kurajoze, atdhedashurinë si qytetar amerikan, përkushtimin si demokrat.
Kështu do të kujtohet përherë. President i pashpallur i shqiptarëve.
Emblematik…
Visar Zhiti
27-11-2024
_________
Intervistë me Prof. Dr. Sami Repishtin:
Intervistë ekskluzive me
Prof. Dr. Sami Repishtin, ish i burgosur politik (I)
Intervistë ekskluzive me
Prof. Dr. Sami Repishtin, ish i burgosur politik (II)
Intervistë ekskluzive me Prof. Dr. Sami Repishtin, ish i burgosur politik (III)