Mendime
Llesh Ndoj: ''Mosbindja civile'' me mjete luftarake, si mund të quhet?
E merkure, 09.10.2024, 05:35 PM
“MOSBINDJA CIVILE” ME MJETE LUFTARAKE, SI MUND TË QUHET?
NGA
LLESH NDOJ
Që
të jemë tërësisht i qartë dhe si “paradhënie”, për të gjithë ata që pas fjalëve
vijuese do të mund të më ngjitin etiketa stampë, të tilla si komunist,
socialist, majtist, apo çfarëdo epiteti tjetër kësisoj, unë i përkas asaj
shtrese që mendon se të protestosh është ndoshta “vaksina” më e sigurtë për t’a
ruajtur të shëndoshë qeverisjen e një vendi, aq sa jam i sigurt që qeverisja
aktuale socialiste ka hap mjaft “fronte” ndaj të cilave duhet reaguar me të
gjitha format demokratike, përfshirë edhe mosbindjen civile. Ka vite që
personalisht nuk marr pjesë në protestat e opozitës së kohës. Ndoshta kjo që në
“kohën e Fatosit”! Pse?
Sepse
ato, ose janë thirrur si protesta pa kauzë reale, apo me kauza të kamufluara me
ngjarje të rastit, ndonjëherë edhe fatkeqe, ose janë manipuluar e devijuar në
shërbim të një grushti njerëzish që i kanë vënë ato në shërbimin e tyre
personal, sipas parimit makiavelist: “qëllimi e justifikon mjetin”, duke
sjellur pasoja të dëmshme për shoqërinë, më shumë se sa rezultate pozitive e
shëndoshje të qeverisjes. Kohët e fundit sidomos, në gjuhën politike të
opozitës, artikulohet gjerësisht termi “mosbindje civile”, një term që vjen në
kohë pas keqpërdorimit për shumë vite të termit “revolucion” dhe në një rend jo
logjik të zhvillimeve në vend.
Po
ç’përbën në vetvete ky term? Cila do të ishte udha normale e evoluimit të tij,
nga revolucioni në mosbindje civile, apo anasjelltas, nga mosbindja civile në
revolucion? Pak më tej, a janë krijuar kushtet vërtetë për një revolucion në
Shqipëri? Me këto mendime në kokë, e prita jo pa interes protestën e datës 7
tetor 2024 të opozitës shqiptare, jo thjesht për koicidencën si datë me atë të
revolucionit bolshevik të një shekulli më parë, apo me një vjetorin e sulmeve
terroriste të hamasit mbi Izrael, por kryesisht për shkak të termit të
shumëpërdorur nga drejtuesit opozitarë, veçanërisht doktor Berisha, për
mosbindjen civile, e për paralajmërimet se 7 tetori 2024 do të sillte fundin e
narkoshtetit, oligarikisë, shtetit mafioz shqiptar e të tjerë terma që as
literatura politike s’i përmban, por që u përdorën gjerësisht prej tij, duke
sjell edhe fjalëformime të reja të denja për t’a pasuruar fjalorin politik, por
edhe për faktin që për herë të parë protesta nuk udhëhiqej drejpërdrejt prej
Tij, e në krye të saj ishin njerëz që duhej t’a kishin flakur tej prej kohësh
mentalitetin komunist mbi revolucionin, pasi janë formuar së shumti jashtë
ndikimit të kësaj ideologjie, për shkak të moshës së tyre relativisht të re.
Asnjë
zhgënjim nuk pata! Bile kjo protestë m’a ka konsoliduar më tej mendimin, se nuk
dinë të zhgënjejnë kurrë drejtuesit e PD-s, pasi nuk dalin dot nga metodat e
tyre të dhunshme që i shohin, me sa duket, si të vetmet metoda për t’u rikthyer
në pushtet. Kur po shihja molotovët ndaj kryeministrisë pa asnjë provokim nga
pala në pushtet, molotovët ndaj selisë së Partisë Socialiste të boshatisur,
ndaj Ministrisë së Brendshme e ndaj Bashkisë së Tiranës, goditje që vinin nga
“grupi i zjarrit” fill pas “procesionit”, në dukje të heshtur e ndalimit para
tyre të drejtuesve partiakë, Bardhi e Ndoka të cilët, po në heshtje e me një
kod tipik mafioz “urdhëronin” veprimin e grupit të militantëve që i shoqëronin,
apo shkatërrimin e tabelave të reklamave e të stacioneve të urbanit etj,
natyrshëm më lindi pyetja:
-A
ka kuptim mosbindja civile me mjete luftarake?! S ajo me emrin e vërtetë,
revolucion apo veprim vandalist?
Jo
vetëm unë, por askush me mendje normale nuk mund t’a pranojë këtë situatë si
tregues të mosbindjes civile. Mosbindja civile nuk “injektohet” nga lart, por
lind aty ku është problemi, nuk mund të vije që në fillesë nga shtresa
paramilitare protestuesish fytyrat e të cilëve (jo vetëm atyre të drejtuesve
politikë) i njohim të gjithë, ose duke u çjerrë me thirrje e intervista bajate,
ose të maskuar e me molotovë në dorë. Kjo, në këndvështrimin tim, ishte shumë
më larg se mosbindja e Bashës që i braktisi të gjitha institucionet e shtetit
dhe e nxori opizitën në udhë të madhe si një turmë amorfe, që nuk di ka shkon,
e çfarë kërkon, duke e dëmtuar përfundimisht atë, por duke i sjell jo pak dëme
edhe shoqërisë në tërësi. Vetëm mosbindje civile nuk mund të ishte protesta e
datës 7 tetor! Maksimumi ajo mund të merrej si “protestë luftarake” e
drejtuesve të partisë demokratike dhe një grupi “të gatshëm” ndaj mosbindjes
civile të votuesve e mbështetësve të saj të shumtë që po e braktisin në fatin e
tyre përditë e më shumë. Por tashmë, pas këtij “eksperimenti” të ri me
mendësinë e vjetër, mund të them me bindje se PD e Shqipërisë, e ka të ngulitur
në adn-n e saj ardhjen në pushtet me dhunë dhe se në përputhje me ideologjinë
komuniste konsideron që pushteti rrjedh nga gryka e pushkës, e mbrohet prej
saj! Shih gjithë historinë e kësaj partie të mbushur me akte force, kur është
në pushtet dhe dhunë e vandalizëm kur është në opozitë. Nisu që nga viti 1991
po deshe, kohë kur kjo parti u “institucionalizua” përmes zjarrit në
biblioteka, institucione shtetërore, arsimore e shëndetësore, e ku arriti të
instaloje frikën tek votuesit se po nuk fituan këta do të bëhet qameti! Për hir
të së vërtetës, në një vit opozitë të atëhershme, 1991-1992, ata kombinuan
bukur mjetet e misbindjes civile (kujto grevat e minatorëve e paralizimin e
jetës së vendit) me revolucionin, përdorimin e mjeteve të dhunës e mbjelljen e
terrorit në popull, mjete që në një vit i kthyen në mazhorancë absolute në
vend. Nuk munguan që në pushtet të silleshin si “revolucionar” e të shtypnin me
zjarr demostrimet civile të opozitës së kohës, nisur që nga burgosja e liderit
socialist e deri tek 26 maj i dhunës së pashembullt e të gjithanshme ndaj
opozitës. Ka shumë dëshmitarë të asaj dhune të pashembullt në historinë tonë,
por edhe unë jam njëri prej tyre. Pa asnjë shkak e shumë “miqësisht”, kryetari
i komisionit të një QV-je në ato “zgjedhje”, përfaqësues i PD-s, më tregoi
grykën e revolverit që e mbante në xhepin e brendshëm të xhakaventos së tij,
duke më paralajmëruar, si nënkryetar që isha, se çfarë na priste! Natyrisht, jo
mua personalisht, se e kisha mik, por zgjedhjet… Do me thënë, do të “zgjidhnim”
ose PD-n në letra, ose dhunën deri me grykën e armëve. Më demokratike, nuk mund
të ishte!
Kështu
e më keq vijoi me revolucionin e sojit të veçantë në vitet 1997 - 1998 në
kërkim të karrigeve të humbura, e në vitet 2007 - 2012 në mbrojtje të tyre, për
të vijuar me dhunën e pashembullt për shumë vite demostrimesh në opozitën e pas
vitit 2013 - të nën pushtetin e socialistëve, deri tek bojkoti i parlamentit, e
djegja e karrikeve. Kjo metodë “revolucionare” dëshmohet se është pjesë e adn-s
së kësaj partie edhe nga zhvillimet e brendshme të saj ku dhuna, e dukshme apo
e fshehur, nuk ka munguar e nuk mungon. Kujtoni ngjarjet tragji - komike tek selia
e partisë së tyre, apo dashuri - urrejtjet në kuvend, kujtoni akuzat e
paimagjinueshme ndaj njëri - tjetrit e fjalorin aspak të përshtatshëm që
vazhdon edhe sot, kujtoni përbetimet për luftë e përkuljet para ballkonit, si
në ndonjë vend të shenjtë, ku “papa” i partisë thotë meshën e mbrëmbjes për një
gjumë të qetë, pasi të nesërmen sipas tyre, do të gdhihen në pushtet!
Pra,
mosbindja civile e pretenduar prej tyre nuk nënkupton hiç më pak se revolucion
për ardhjen me dhunë në pushtet, e një diktaturë të egër për mbrojtjen e
pushtetit po me dhunë. Fatkeqësi e madhe për popullin që i ndjek, për ata që
janë të detyruar t’i heqin mbi kurriz pasojat e kësaj lufte pa objekt, e me
metoda dispropocionale, por edhe për të rinjtë politikanë të asaj force, që
janë duke u rritur të deformuar nën peshën e mendësisë kinse revolucionare të
liderëve të tyre
dhe
që, ose bëhen “të përkulurit” e saj, ose bëhen “viktima” në ndonjë aksident,
ose “kurban” të pushtetit, në këmbim të ndonjë kompromisi “ëin - ëin” të
krerëve fuqiplotë. Në se keni mbetur tek teoria e revolucionit, së paku duhet
t’a përvetësoni mirë teorinë marksiste - leniniste të tyre. S’besoj se e kanë
harruar ata të brezit parë, pasi i përkasin jo vetëm periudhës, por edhe
besnikërisë absolute ndaj asaj ideologjie, por po ua rikujtoj shkurtimisht
këtyre më të rinjëve… Sipas kësaj teorie, që një revolucion të shpërtheje duhet
të piqen e të kombinohen mirë faktorët objektivë dhe subjektivë. Ndër faktorët
objektivë ata renditin një klasë punëtore të zhvilluar e të ndërgjegjshme për
misionin e saj dhe shtypjen e masave në atë shkallë, që shtypja të bëhet e
padurueshne dhe e pazgjidhshme me mjete paqësore, ndërsa faktori subjektiv
është faktori politik i aftë që të vihet në krye të lëvizjes, t’i frymëzojë e
drejtojë pakënaqësitë e masave drejt përmbysjes së pushtetit si klasë
shfrytëzuese. A jemi në këto kushte?
Pak
analizë: Fuqia punëtore industriale thuajse nuk ekziston në vendin tonë.
Ndërmarrjet e mëdha që grumbullojnë shumë fuqi punëtore e lejojnë organizime qënësore
sindikale për mosbindje civile e deri organizime revolucionare, ka kohë që kanë
pushuar së ekzistuari. Rinia ka marrë udhët e botës prej shumë vitesh. As
shtypja nuk ekziston si e tillë e për më shumë në përmasat që të provokojë
revolucion! Maksimalisht ekzistojnë pakënaqësi me hapat zhvillimorë, objektiva
të parealizuara e hapa të ngadalshëm zhvillimi, ka korrupsion e arrogancë
shtetërore, që gjithsesi janë larg së konsideruari “shtypje” e masave. Por le
t’a konsiderojmë se ky faktor plotësohet. Atëherë lind pyetja: Kush duhet të
dalë në revolucion, e kush duhet t’i prijë atij? Veç pensionistëve dhe
administrarës, pak kush ka mbetur në këtë vend, as për të protestuar paqësisht,
e jo më për revolucion! Por as kush që t’i prije e t’a kanalizoje pakënaqësinë
e masave dhe protestën në udhën e duhur, të këtyre pak njerëzve që kanë mbetur,
e t’u japë zë pakënaqësive të tyre, nuk ka mbet në këtë vend! Partia
Demokratike e Shqipërisë e ka të pamundur t’i prijë zhvillimeve të reja, duke
qenë plotësisht e uzurpuar nga mendësitë e shekullit të kaluar, ku në modë
ishte revolucioni, e në një kohë kur bota mpreh mendjen, ajo vazhdon me zjarr e
me pushkët me gjalm luftën për pushtet… Nuk e preferoj fort Batonin (Haxhiun)
në opinionet e tij, por mbrëmë (7 tetor 2024), një shprehje e tij më erdhi fort
realiste në emisionin “Opinion”.
Çfarë
tha Batoni?
Në
thelb, tha ai, beteja duhet të bëhet për të ardhmen, por ku mund të bazohemi më
mirë për t’a ndërtuar atë: në të djeshmen (nënkupto pushtetin e PD-s), apo në
të sotmenm(nënkupto qeverisjen e PS-s)? Fatkeqësia jonë nuk është qeverisja
aktuale, pasi ajo është e dukshme për të gjithë, sepse ka shumë mangësi
qeverisëse e që duhet t’u hap krah zhvillimeve të reja, pasi e ka humbur
dukshëm ndjeshmërinë ndaj halleve të njërëzve të thjeshtë, por fakti se nuk ka
në “pazar” një model më shpresëdhënës, që në minorancë t’i bëj presion asaj të
qeverisë më mire, e të frymëzoje votuesit t’i japin votën për t’a kthyer në
mazhorancë përmes zgjedhjeve të lira e demokratike. Vetëm ndryshime pushteti me
forcën e votes, e jo me forcën e zjarrit e të molotovit mund, e duhet t’a
ndryshojnë Shqipërinë.
Llesh Ndoj, intelektual e studjues
Lezhë, më 08/10/2024