Elvi Sidheri: Intervistë me Entela Binjakun

INTERVISTË ME ENTELA BINJAKUN

BISEDOI ELVI SIDHERI

Entela, së pari, si do ta përcaktoje më përmbledhtas veten tënde? Si sociologe? Analiste në media të ndryshme? Aktiviste e përkushtuar në shumë fusha shoqërore?

Përshëndetje Elvi, kjo është e para herë që më drejtohen për një intervistë që më vendos në qendër mua si individ. Në të gjithë këto vite që shkruaj apo flas në media nuk kujtoj më shumë se një rast të më jenë drejtuar për të më njohur më shumë; ose më është kërkuar ndonjë mendim apo një qëndrim mbi një temë apo çështje të caktuar, ose kam qenë unë që kam ndjerë nevojën të ndaj mendimet e mia me të tjerë.

Kjo është arsyeja pse kjo intervistë më mori pak kohë deri në përgjigje. Ishte jashtë asaj që isha mësuar në këto vite. Jo vetëm që nuk hezitova, por e prita me shumë gëzim.

Të jam shumë mirënjohëse për këtë mundësi e të falënderoj thellësisht!

Deri tani mendoja se edhe nuk  është se kisha ndonjë gjë për të thënë, por pyetjet e tua më nxitën të flas rreth disa gjërave që i paskam kryer pa menduar asnjëherë se ato mund të shërbenin edhe për të më identifikuar, apo se dikujt mund t’i lindnin edhe pyetje.

Ndaj në përgjigje të pyetjeve të tua të para do të thoja:   do të më pëlqente të njihesha si njeri aktiv, që nuk ka jetuar pa lënë asgjë pas, të më njihnin si profesioniste të një fushe ku jam formuar dhe investuar më shumë, si qytetare të angazhuar në të gjitha ato dimensione që mund ta përmirësojnë shoqërinë ku jam pjesë.  Pas gati më shumë se dy dekada nga njohja e parë me sociologjinë dhe pas 13 vjetësh aktivitet në median e shkruar, të folur dhe të parë, apo pas vitesh të tëra pjesëmarrje në aktivizmin civil, kam kuptuar se të gjitha kanë ndodhur për një shkak: ajo që i bashkon dhe më ka nxitur është vetëm dashuria për njeriun, për njerëzit në përgjithësi.

Çfarë domethënë për ty veçanërisht, të jesh sociologe në ditët e sotme, sidomos në hapësirën jetësore shqiptare?

Fakti që kontributi që japin sociologët  në hapësirat tona është ose  i paktë, ose i pazëshëm tregon vendin që zë ky profesion në tregun shqiptar të punës. Mundësitë për punë kërkimore në fushën e sociologjisë tek ne janë të pakta, programet financuese mungojnë, institucione që të nxisin punën hulumtuese nuk di a janë dhe në kushte të tilla vështirësitë për të ushtruar profesionin tonë janë tepër të mëdha. Është një hapësirë që nuk e ushqen këtë bimë të pasionit të rritet. Një mjedis i tillë që nuk të lehtëson shëndoshjen, krijon vetëm filiza që përpiqen të mbijetojnë sa më gjatë të munden.

Fatmirësisht puna disa vjeçare me studentë dhe aktiviteti në media më ka dhënë një ndihmë të madhe për ta afirmuar së pari dhe sa të mundem, sociologjinë si profesion dhe së dyti ,për të treguar veten duke ushtruar pasionin tim.

Mbështetja dhe mirëkuptimi i studentëve, respekti i sinqertë reciprok dhe hapësirat që më kanë dhënë mediat,  më ka ndihmuar të përçoj edhe tek të tjerët veçantinë, dobinë dhe rëndësinë e këtij profesioni. Gjithmonë do t’u jem mirënjohëse që më ndihmuan të mbaj gjallë një dashuri kaq të madhe sa kjo që kam për fushën që zgjodha të studioj. Pasioni i vërtetë për punën që bëj ka lindur pikërisht falë tyre dhe me ta.  Ka shumë njerëz që sapo kapërcejnë një prag e rriten në status në përpjekje për të harruar nga vijnë shndërrohen në disa shëmbëlltyra të neveritshme të disave që nuk i ke pëlqyer asnjehërë. Unë gjithmonë jam përpjekur të mos jem një ndër ata. Nëse sot  ndjej respektin e ish studentëve dhe të ish bashkëpunëtorëve mendoj se kjo i detyrohet pikërisht këtij qëndrimi: larg shtirjes e sa më pranë të vërtetës e vetëvetes.

Pas kaq viteve përvojë në sociologjinë e zbatuar në një shoqëri tejet të koklavitur si shqiptarja, a mendon se ia ka vlejtur zgjedhja pikërisht e këtij profesioni?

Në vitet e para pas Universitetit pata shumë herë çaste kur mendoja të ndërroja drejtim e të ndahesha njëherë e mirë me këtë profesion. Kujtoj që ky mendim mi mblidhte lotët në grykë: kur mendoja aq shumë sakrifica të bëra bashkë me familjen dhe që me kthimin në Shqipëri duhej ti lija në hije apo tu vija kapakun...Edhe sot kur e kujtoj atë mendim, më mbushen sytë. Mezi prisja të punësohesha, isha e çliruar që prindërit i kisha lehtësuar nga gjithë ato vite sakrifica për studimet e mia.  Nuk kam lënë derë pa trokitur me diplomën shtrënguar dhe pyetja që më drejtohej më shpesh ishte: “Po ku mund të punosh ti me këtë shkollë? Ose “E ça pune mund të bësh ti me sociologjinë?”

Besoj se në ato çaste dobësie lindi forca për ta vazhduar këtë rrugë. Unë isha një ish nxënëse e  shkollave tona me rezultatet nga më të lartat në Republikë në atë kohë mjaft të vështirë, isha një studente që nuk synoja “të merrja vitin”, por të kisha rezultate të larta, kisha kultivuar një pasion për të studiuar të palëkundur , që tani kërkoja thjesht një vend pune. Kërkoja një mundësi për të siguruar jetesën me armët e mia: me dijet që kisha marrë, me edukatën që më kishin dhënë, dhe me dëshirën për të mos ju bërë më barrë familjes që ishte rraskapitur ekonomikisht nga dëshirat e fëmijëve për t’u shkolluar gjatë dhe cilësisht.

Unë thashë jetesën, por në fakt ishte fjala për mbijetesën. Të gjitha vështirësitë që kam kaluar: që nga pamundësia për tu punësuar, nga paragjykimet e tipit: “se si njeri pa njeri, kjo është e lehtë”, apo “kur ke qenë jashtë kushedi ça ka bërë e me se është marrë”, apo të tipit “ këtu mezi hyjmë ne, e jo më ti që nuk të përfill njeri”, paragjykimit se “Rumania është lindje”, apo të shihje se diskriminoheshe sepse “Ai apo ajo ka studiuar në Perëndim” e deri tek hidhërimi i prindërve që nuk mund të më ndihmonin dot me asgjë, por në këmbim më dinin të lirë të zgjidhja vetë rrugën time, me besimin “se je e zonja të çash vetë rrugën tënde”. Këto e të tjera nuk do të kishin qenë asnjeherë të thjeshta nëse nuk do të kisha pasur mbështetjen e njërezve që më kanë dashur, më duan dhe besojnë tek unë.

Në këto lloj vështirësish u kalit edhe durimi im dhe të gjitha pengesat nuk m’u dukën asnjëherë të pakapërcyeshme deri në atë pikë sa të mendoj se nuk ja ka vlejtur. Përkundrazi sociologjia me shpjegimin e lidhjeve shkak-pasojë më ka dhënë mundësinë të kuptoj më mirë nga dhe pse vijnë këto vështirësi dhe psikologjikisht kjo ka qenë mjaft lehtësuese për mua. Më ka ndihmuar të ruaj ekuilibrin mendor dhe të vazhdoj të mbetem vetëvetja pa bërë asnjë kompromis me atë që besoj.

Nga gjithë veprimtaritë e shumta në të cilat ke qenë e përfshirë në mënyrë aktive gjatë këtyre viteve, ku mendon se ke arritur të lësh gjurmë më të pashlyeshme, dhe cili rast, kontribut i yti apo punë e jotja, të ka mbetur më shumë në zemër?

Gjithë jetën time deri tani kam qenë njeri i angazhuar. Kështu e mbaj mend veten edhe në 8-vjeçare edhe  gjatë parauniversitarit edhe gjatë universitetit e më pas. Natyra ime është e tillë. Ngjaj me tim atë në këtë drejtim. Edhe ai punoi e ishte aktiv deri sa fuqitë e lanë kur sëmundja e mposhti.

Po ta mendoj angazhimin tim sot në të gjitha drejtimet ku kam qenë pjesë, them se edhe sikur me asgjë të mos merrem, kam dhënë mjaft nga koha, energjitë, fuqitë e mia fizike dhe mendore.  Nuk kam qëndruar as duarkryq dhe as duke u ankuar  për realitetin tonë, pasive dhe në pritje që ky realitet të ndryshojë. Kam provuar të jap nga formimi im si profesional ashtu edhe civil në të gjitha drejtimet që kam mundur.

Sa i takon aktiviteteve  që më pëlqejnë më shumë janë ato që kanë në qendër të rinjtë,  kurse aktivitetet për fëmijë janë ato që më rrinë në zemër e që nuk do të kursehesha asnjëhërë.

Ke pasion edhe shkrimin, thellimet mbi tematika të ndryshme, je përherë e pranishme në shtyp me shkrimet e tua; sa rëndësi ka shkrimi (dhe leximi) për ty?

Shkrimi me kohën ka marrë shumë rëndësi për mua. Është siç ju e cilësoni: një pasion por që e kam zbuluar disi vonë. Sigurisht këtu nuk po flas për shkrimin e detyruar gjatë viteve të studimit, dhe as për “dallëndyshet e pasioneve të para” të shprehura në hartimet e adoleshencës gjatë gjimnazit.  Ato janë procese psikike që njihen dhe aty nuk ka asgjë për t’u shënuar, sipas meje.

Ky pasion për të cilin më pyesni është i një moshe mendore të pjekur, sot ndjehem më e sigurtë në përcaktimin e tij. Kam kërkuar mendimin edhe të njerëzve që dinë të vlerësojnë artin e të shkruarit, që e njohin mirë këtë proces dhe me mënyrën si e kanë përshkruar stilin tim, më kanë dhënë  besim të vazhdoj.  Sot kur shkruaj kam më shumë vetëbesim dhe kjo ndjesi është mjaft e mirë.

Kam nisur të shkruaj disa vite më parë  pas një kërkimi rastësor në google që i bëra emrit tim. Më kishte ndodhur që shpesh të gjeja artikuj të mitë në media që as nuk e dija se i  kishin botuar ose edhe më keq më kishte ndodhur të shihja ndonjë shkrim që mbante emrin tim por që nuk ishte imi. Nisur nga këto herë pas here e bëj këtë kontroll. Kështu rashë në kontakt me një hapësirë virtuale që mban emrin “Zemrashqiptare”. Aty dërgova një shkrim të parë dhe zbulova se kisha dhe lexues.  Falë lexuesve kuptova që çfarë shkruaja nuk kalonte pa interes dhe kjo më bindi që të vazhdoja me shkrime të tjera. Tashmë di që në këtë hapësirë i kam kaluar 160 artikujt dhe prej vitesh kam këndin tim mes editorialistëve, një ndër të cilët nga më të sukseshmit, me numër të lartë lexuesish je ti Elvi (buzëqesh).

Të shkruaj është edhe si një terapi  për mua: më ndihmon të shpreh shqetësimin për atë që shoh, të përcjell edhe tek të tjerët bukuritë e casteve që përjetoj, të portretizoj me sa më vërtetësi profilet e individëve që i japin mjaft shoqërisë me personalitetin dhe profesionalizmin e tyre. Njëlloj si shkrimi edhe leximi, është mjaft i rëndësishëm. Shpesh ndjej keqardhje që nuk mund të lexoj letërsinë që dua, së cilës ja ndjej mungesën dhe nevojën. Pa letërsinë ndjehem si njeri i uritur apo me shpirtin bosh.

Por në kushtet e një kohe që gjithmonë më duket se ushtron mbi mua presionin se nuk më mjafton, mjaftohem me leximet në fushën e interesit tim profesional deri sa të gjej një kohë të lirë për t’ju rikthyer letërsisë artistike.

Si një ish studente në Rumani, sa rëndësi mendon se ka pasur për ty personalisht, por edhe në përgjithësi, studimi jashtë vendit? Sa ndikim të mirëflltë ka kjo gjë në hapjen e mendjes, në zgjerimin e vizionit dhe në sjelljen e një fryme më të përparuar botëkuptimore në atdhe?

Si një ish studente por edhe si një studente sepse aktualisht jam duke ndjekur në Bukuresht studimet doktorale në fushën e Marrëdhënieve me Publikun dhe Komunikimin, ndjekja e studimeve jashtë vendit ka pasur dhe ende ka një rëndësi të madhe. E sugjeroj gjithmonë një përvojë të tillë kaq të dobishme për jetën. Jetesa larg familjes, Shqipëria e halleve të mëdha të mesit të viteve 90 dhe kurioziteti për një botë kaq larg nesh, kontakti me kultura të tjera, ushqimi i dëshirave për atë që do të dojë të bëje në jetë, kanë qenë mjaft përcaktuese në formimin e botëkuptimit tim.

Kjo përvojë më hapi disa dritare ndaj botës, zgjeroi horizontin e arsyes sime, shtoi kërshërinë për të mësuar dhe njohur më shumë, më dha bindjen se dija e shëndoshë nuk të lë kurrë në baltë, dhe më dha guximin për të treguar veten. Duke qenë se e gjithë periudha e arsimit të lartë e nivelit të parë, master dhe doktoral lidhet me Bukureshtin, ndikimi që ky qytet ka në formimin tim është i rëndësishëm, i pakrahasueshëm dhe i pandashëm.

Çdo herë që marr vlerësime për daljet e mia në ekran ndjej moralisht detyrimin të falënderoj ata që më kanë ndihmuar në edukimin tim: familjen dhe profesorët e mi në të gjithat  nivelet e shkollimit!

Dhe kur jemi te Rumania, porsa je bërë qytetare rumune, si ndihesh për këtë arritje? Dhe çfarë domethënie ka Rumania në jetën tënde, por edhe për Shqipërinë e shqiptarët në përgjithësi?

Të  falënderoj shumë për këtë pyetje! Po, në datën 22 shtator 2020 mora edhe certifikatën e nënshtetësisë, një ngjarje tejet emocionuese për mua. Jam shumë e kënaqur! U ndjeva e vlerësuar dhe kuptova se u respektua kontributi im i viteve të fundit në drejtim të lidhjes me këtë vend mik. “Dita e betimit” siç njihet ishte mjaft intensive, fjala që ambasadori Perpelea mbajti atë ditë në ambasadë ishte shumë mbresëlënese dhe kjo e bëri më të plotë këtë ditë të shënuar. Por për shkak të angazhimeve që kisha gjatë ditës, vetëm në mbrëmje arrita të ndërgjegjësohem për çfarë hapi kisha hedhur. Më erdhën në mendje shumë gjëra, fjalë, njerëz që shihnin lodhjen time dhe që më vinin në dukje se kjo ishte kotë apo të tjerë që ndërsa më shihnin të angazhuar në ndonjë aktivitet më drejtonin pyetjet karakteristike tonat, sikundër mu kujtua edhe njëherë arsyeja pse kisha studiuar gjatë viteve të masterit “Institucionet e Bashkimit Evropian”. I kisha nisur ato studime në vitin 2006 më parë me shpresën se një ditë mund të isha edhe unë pjesë e atyre institucioneve,  por gjatë viteve u binda se  Shqipëria këtë nuk do të mund të ma plotësonte kurrë. Marrja e nënshtetësisë së një vendi të BE-së më rikujtoi edhe njëherë aspiratën për evropianizim dhe dëshirat e mia të hershme për të qenë pse jo,  pjesë e institucioneve evropiane.

Fakti që shumë njerëz më kanë thënë se e meritoja këtë status, më bën të marr frymë thellë dhe të them se e gjitha ja vlejti!

Rumania tek unë ka një vend të rëndësishëm, është po aq në zemër sa edhe Shqipëria. Lidhjet e mia me Rumaninë nuk janë ndërprerë asnjëherë nga çasti që u vendosën në vitin 1995. Ato kanë ekzistuar edhe përpara se të nisja këto studime sepse unë vij nga një familje arumune fierake krenarë për trashëgiminë tonë shpirtërore. Në të gjithë këtë lidhje një vend të veçantë ka babai im  i ndjerë tashmë. Ai ishte që në vitin e largët 1995 mori rrugën nga Fieri në Tiranë për të përkthyer dokumentat e mia që të mund të ndiqja studimet tek i nderuari Dionis Bubani. Sot i kujtoj me emocion këto gjëra dhe ndjehem edhe më e motivuar për të dhënë një kontribut në drejtim të njohjes së komunitetit arumun në vendin tonë.

Sa i takon rëndësisë se Rumanisë për Shqipërinë e shqiptarët kjo lidhje i ka rrënjët thellë në histori, i ka mbijetuar kohërave dhe vijon edhe sot të jetë e fortë. Pa dashur të shkoj në ato fakte që tashmë janë të njohura për lexuesit tanë, Rumania është një vend ku kanë studiuar e vijojnë ende të studiojnë mijra vajza e djem, nga familjet shqiptare që në këto 30 vitet e fundit janë duke dhënë nga formimi i tyre në realitetin shqiptar në fushat e tyre të aktivitetit. Duke filluar nga viti 1993 Rumania ka ofruar bursa studimi për këta të rinj në të gjitha nivelet e studimit. Për cdo vit të  pritshëm shkollor Misioni diplomatik i Rumanisë në vendin tone në vendin tonë bën të njohura procedurat për pranimin, metodologjinë, ofertën e vendeve të studimit, fushat e studimit për nivelet bachelor, master dhe doktoraturë, kalendarin etj.

E gjitha kjo është një kosto që e ka mbajtur shteti rumun dhe nuk mund të mos u jemi mirënjohës për këtë.

Fatmirësisht, të dy e flasim gjuhën rumune, ndonëse më vjen keq që unë vetë, si njohës i shumë gjuhëve, përkundër faktit që kam pasur fqinj e kam miq të komunitetit të vjetër e të respektuar vlleh në Tiranë, vllahishten nuk e flas, përveç disa shprehjeve; ndërkaq, sa ndryshim të mirëfilltë mendon se ka midis rumanishtes dhe vllahishtes?

Në përgjigje të kësaj pyetjeje po zgjatem disi duke  sjellë në kujtesë një komunikatë për shtyp të datës 25 korrik 2018 të Akademisë Rumune.  Sipas kësaj komunikate të botuar në faqen zyrtare të Akademisë (ëëë acad.ro ) thuhet  se: “…Sipas të vërtetës historike, populli rumun ka katër degë historike:  dako-rumunët, arumunët, megleno-rumunët, istro-rumunët - folës të dialekteve të gjuhës rumune:  dako-rumune, arumune, megleno-rumune dhe istro-rumune. Të gjithë këta rumunë formojnë një unitet etnik dhe flasin të njëjtën gjuhë. Dialektet rumune: dako-rumun, arumun, megleno-rumun dhe istro-rumun- takohen në një hapësirë të gjerë, nga Maramureshi dhe Karpatet veriorë në veri  deri në Epir dhe Thesali në jug, nga Istria, Deti Adriatik në perëndim deri në Detin e Zi dhe përtej Nistrës në lindje. Folësit e tyre janë pasuesit e popullsisë autoktone të romanizuar nga Perandoria Romake e Lindjes. Të vërtetuar në të kaluarën në një territor të përbashkët, në veri dhe në jug të Danubit, dialektet rumune gjatë kohërave janë izoluar, si pasojë e depërtimit të sllavëve në Gadishullin Ballkanik duke nisur nga shekulli VII, fakt që ka përcaktuar disa lëvizje të këtyre folësve në këtë hapësirë gjeografike në periudhën e Mesjetës. Dako-rumunët janë pasuesit e rumunëve të veriut të Danubit, ndërkohë që arumunët, megleno-rumunët dhe istro-rumunët janë pasues të rumunëve në jug të Danubit. Uniteti i dialekteve rumune u mbështet në mënyrë unanime gjatë kohërave nga gjuhëtarët më të rëndësishëm rumunë (Ovid Densu?ianu, Alexandru Philippide, Sextil Pu?cariu, Theodor Capidan, Alexandru Rosetti, Tache Papahagi, Eugeniu Co?eriu) dhe të huaj (Ëilhelm Meyer-Lübke, Gustav Ëeigand, Matteo Bartoli, Giuliano Bonfante, Alf Lombard, Carlo Tagliavini, Gerhard Rohlfs).  Rumanishtja është paraqitur si një gjuhë e njehsuar, (unitare) me të katër dialektet (dako-rumune, arumune, megleno-rumune, istro-rumune) në enciklopeditë e huaja:  The Encyclopaedia Americana, vol. 23, 1919; Encyclopaedia Britannica, vol 19, 1911; The Neë Encyclopaedia Britannica, Macropaedia, vol. 15, 1981); Grand Larousse Encyclopédique, vol. 1, 1964; Brockhaus Enzyklopädie, vol. 17, 1981; Dizionario Enciclopedico Italiano, vol. 10, 1961.

Sa njihet gjuha rumune në Shqipëri, sigurisht përveç studentëve të kthyer nga Rumania? A ka interes për mësimin e saj? Po gjendja e vllahishtes, në dijeninë tënde, cila është?

Gjuha rumune ka sot me mijra njohës. Ata janë të rinjtë arumunë në Shqipëri që kanë arritur ta thellojnë njohjen falë shkollimit dhe edukimit në shkollat rumune. Janë edhe të tjerë që nuk janë pjestarë të këtij komuniteti,  por që kanë përftuar mundësi studimi  kryesisht falë shtetit rumun,  si bursierë ose jo.

Duke filluar nga viti 1993 Rumania ka ofruar bursa studimi për këta të rinj në të gjitha nivelet e studimit. Për çdo vit të  pritshëm shkollor Misioni diplomatik i Rumanisë në vendin tone në vendin tonë bën të njohura procedurat për pranimin, metodologjinë, ofertën e vendeve të studimit, fushat e studimit për nivelet bachelor, master dhe doktoraturë, kalendarin etj.

Duke ju shtuar këtyre edhe të tjerë të interesuar për gjuhën, të apasionuar apo kureshtarë për ta mësuar si gjuhë, mendoj se numri është i konsiderueshëm dhe për të mos u injoruar.

Sa i takon dialektit ai ka vështirësitë e tij, sepse të rinjtë nuk e njohin më si prindërit e tyre në rininë e vetë dhe të vegjlit edhe më pak. Në Shqipëri janë disa shoqata që punojnë në drejtim të ruajtjes së veçorive të  dialektit arumun apo të gjuhës së mësuar në institucionet e arsimit rumun. Me aktivitetin e tyre ato ndihmojnë si dhe zhvillimin e mëtejshëm të lidhjeve me Rumaninë. Të mbështetura nga  Departamenti i Rumunëve të Kudondodhur (DPRP) ato ndihmojnë në ruajtjen e traditave dhe të gjuhës arumune.

Në sezonin e dytë të thirrjeve për projekte nga ana e Departamentit të Rumunëve të Kudogjendur (DPRP) Fondacioni që unë drejtoj “Harriet Martineau” aplikoi për çeljen portalit informativ  për arumunët e Shqipërisë.

Duke marrë miratimin dhe mbështetjen nga ana e DPRP-së jemi duke punuar për ngritjen e portalit që do të  të mund të gjendet në adresën: www. arumun.com

Menjëherë pas marrjes së këtij miratimi Fondacioni ju dërgoi ftesë për bashkëpunim të gjitha organizatave që punojnë në këtë drejtim lidhur me dërgimin e materialeve informuese lidhur me aktivitetin që ato si organizata apo veprimtarët e tyre kryejnë.  Qëllimi është që jo vetëm komuniteti arumun, por edhe opinioni të njihet më shumë me aktivitetet në dobi të ruajtjes së trashëgëmisë shpirtërore e kulturore tonën.

Paralelisht me këtë projekt për ngritjen e të parit portal informativ ne si Fondacion jemi duke punuar edhe për një projekt të dytë  që ka në qendër botimin e një abetareje të dialektit arumun. Nëpërmjet mbështetjes që shteti rumun na jep synojmë të kemi edhe një manual të botuar këtu që do t’u vijë në ndihmë të gjithë të interesuarve të gjuhës sonë.

Me këtë rast jemi duke punuar edhe me bashkëpunëtorë tanët mediatikë që do të na ndihmojnë të përcjellim dhe lancojmë projektet tona.

Si janë sot lidhjet kulturore midis Rumanisë dhe Shqipërisë? A mendon se ka vend për të pasur përparim të mëtejshëm? Dhe sa është kultu ra rumune e pranishme në Shqipëri dhe kultura shqiptare e pranishme në Rumani?

Mendoj se janë lidhje të forta, reciproke dhe miqësore. Rumania ka qenë dhe mbetet një vend mik për Shqipërinë, një mbështetëse e përspektivës sonë evropiane dhe një kontribuese në drejtim të bashkëpunimit tonë kulturor dhe në fushën e edukimit. Kultura rumune në vendin tonë ka nevojë të zgjerohet dhe opionioni ynë ka nevojë të informohet për ta njohur edhe më mirë. Sa i takon kulturës shqiptare në Rumani mund të them se ka kontribues që bëjnë shumë më shumë sesa ata që kanë detyrë për këtë. Këtu e kam fjalën për njerëz që vijnë nga fusha e letrave apo e artit që gjithmonë janë ndër ambasadorët më të mirë që vendi ynë ka. Një kontribut të rëndësishëm në njohjen e kulturës shqiptare në Rumani jep korpusi i madh i studentëve dhe ish studentëve në institucionet e arsimit rumun.

Çfarë do të dëshiroje t’u thoshe lexuesve në mbyllje?

Do të më pëlqente të mendoja se do ta lexojnë këtë intervistë. Do të doja të mirëkuptonin të gjitha këto që kam shprehur apo që nuk i kam thënë. Nuk qenka e lehtë të flasësh për veten. Do t’u uroja të kenë në shtëpitë e tyre po atë dashuri, përkushtim, besim dhe mbështetje reciproke që kam pasur unë dhe që më bëri këtë që jam dhe që më ka sjellë deri këtu ku po takohem me ta.

Shpresoj në takimin e ardhshëm të kem më shumë gjëra për të ndarë me ta!