Kulturë » Kozeta
Kozeta Zylo: T’i kam fal ty me tana - Oh si Elvana nuk ban ma nana!
E premte, 27.12.2019, 12:14 PM
T’i kam fal ty me tana/ Oh si Elvana nuk ban ma nana!
Opinion
rreth këngës fituese me titull të pakuptimtë “Me tana” të çmimit të dytë në
Festivalin e 58-të të Këngës në RTSH
Nga
Keze Kozeta Zylo
Është
e pamundur të rrokësh dhe të diskutosh rreth artit në Shqipëri, por kur bëhet
fjalë për një Festival të pervitshëm Kombëtar ja vlen të sakrifikosh kohën
flori tënden që mundohen të t’a bëjnë bakër ca surrogato tekstesh dhe që
ngjiten me katapultë (tregtish) në majën e olipmpit të çmimeve të artit. Nuk befasohem me çmimet që nga më të lartat e
Kombit që jepen aq lehtaz dhe që në Shqipëri i bie që një në çdo tre veta ka
varur ne qafe çmimin kombetar, por befasohem me publikun që i skuqen duartë nga
duartrokitjet frenetike, kur dëgjon tekste të pështira, të pakuptimta,
deformime sintaksore, perçudnime të gjuhës sonë Hyjnore.
Ëshë
mjerim kombëtar kur humbasin shijet estetike në popull, në shkolla, dhe për
rrjedhojë zverdhet dhe “kalbet” fjala elegante e bukur shqipe. E pamundur ta kuptosh këtë tekst të
këngëtares Elvana Gjata tashmë shumë të njohur në Shqiperi dhe më shumë, e cila
në festivalin e 58-të këndoi këngën me
titull “Me tana” ku midis të tjerash thuhej: “Ti kam fal ty me tana/ Me tana o
me tana/ Dashni më fal/ O kush ka me ma nal…”
Kjo
këngë me këtë tekst basardon gjuhën zyrtare, apo dhe gegënishten që është një
pasuri më vehte kombëtare. Quo vadis
Kultura Kombëtare! Festivalet e Këngës
në RTSH janë pasuri kombëtare dhe ato duhen mbrojtur me fanatizëm professional
e kulturor. Por unë do t’i mëshoj mos
çuditjes sime për çfarë po ndodh me artin dhe kulturën shqiptare, që
fatkeqësisht shumë fusha kanë rënë në duartë e tregtareve të ndyrë që s’e kanë
për gjë ta shesin si prostitutë rrugësh artin në skenat më të njohura siç është
ajo në pallatin e kongreseve apo në Eurovizion.
Edhe
nxënësi më i keq me notën pakaluese nuk do të ma shkruante këtë tekst kaq të
ulët të nivelit gjuhësor, kaq të pështirë, banal dhe kaq të pakuptimtë!...
Ju
ftoj ta lexoni këtë banalitet dhe nivel skandaloz si në këto “vargje”: Kohën
ndale ndale/ Të shkoj ngadalë ndale/ o me ngadalë ndale/ Na na na na na…
Ky
lloj te shkruari që vetëm Elvana dhe soji i Elvanës e kupton të kujton
novelisten e famshme amerkane Nelle Harper Lee kur thotë se: “Gjuha e keqe
është një fazë që të gjithë fëmijët kalojnë dhe ajo vdes me kohën kur mësojnë
se nuk po tërheqin më vëmendjen me të.
Po
Elvana është kaq foshnjore sa edhe pse në një moshë të pjekur vazhdon të ngelet
me atë lloj fjalori në varfëri të tesjskajshme dhe të shesi këngën, muzikën,
tekstin si ndër më të mirën e vitit…
Festivali i këngës në RTSH nuk është personal, por është kombëtar, nuk është për analfabetët e Gjuhë Shqipe, por është për elitën e fjalës së bukur, nuk është për ahegun në mejhanet me qepë e gjizë dhe nga një gotë raki përpara, por është skenë kombëtare e muzikës së kultivuar. Festivali i këngës ne RTSH nuk është për anëtar të jurisë të sojit Rita Petro për të cilën kam mbajtur qëndrim ne një shkrim timin, kur u vlerësua para pak kohësh me çmimin “Lumo Skëndo” Mithat Frasheri mu në zemër të kulturës në palcë të Tiranës nga “kryeqeveriu” shqiptar Rama në bashkëpunim me ish ministren e kulturës Kumbaro të cilët i dhanë autores Petro për librin me titullin “Vrima” çmimin më të lartë “Lumo Skëndo”, me rastin e 95-vjetorit të Bibliotekës Kombëtare. Po sjellë në vëmendjen tuaj disa vargje nga libri “Vrima” e autores Petro dhe anëtare në jurinë e Festivalit të 58-të në RTSH si: “Tani hiqi brekët ule kokën dhe shih mes kofshëve… Kjo është…? lulja ime”… Ose po e sjellë në vëmendjen tuaj dhe tekstin e poezisë së hyjnizimit të incestit midis vëllait dhe motrës si: “Kur më prek/ Me duart aq të buta/ Lëkurën ma puçrron…/ Pse kur më puth në qafë/ Drithëroj e tëra/ Njomem atje poshtë?
Cfarë
mallkimi kur dëgjon dhe krahason këto këngëtare me artiste të jashtëzakonshme
të Kombit tim si Vaçe Zela, Nexhmije Pagarusha etj!
Megjithatë
do të thoshte Anjshtajni se “Bota është një vend i rrezikshëm për të jetuar; jo
për shkak të njerëzve që bëjnë gjëra të këqija, por për shkak të njerëzve që i
shohin ata dhe nuk bëjnë asgjë, heshtin”…
Çfare
trishtimi kur dëgjon dhe lexon këto tekste surrogate që ashtu si fëmijët kur
dëgjojnë për herë të parë fjalët e turpshme dhe i përdorin vend e pavend ashtu
dhe këta tregtarë të fëlliqur të artit kanë ngelur në atë nivel mjeran. Këta kanë ecur ne drejtim tjetër duke arritur
të kenë pasuri të patundshme në flori pikërisht nga heshtja jonë e
papranueshme. Dhe kjo është sa e
dhimbshme po aq dhe e frikshme, sepse: “Ti kam fal ty me tana/ Oh si Elvana nuk
ban ma nana!...
26 dhjetor, 2019-të
New York