Mendime
Lazër Stani: Historia kundër
E hene, 15.04.2013, 06:58 PM
Historia kundër
Nga Lazër Stani
Në të
gjitha komentet, opinionet, analizat e botuara, kundër veçanërisht, por edhe
pro “Peticionit të intelektualëve kundër rishikimit të historisë nën
mbikëqyrjen e autoriteteve shtetërore turke”, qëllimisht, ose nga padija, është
shmangur një pyetje thelbësore: Përse Turqia kërkon të rishkruhen tekstet e
Historisë, veçanërisht ata kapituj që lidhen me pushtimin pothuajse
pesëshekullor osman të trojeve shqiptare? Përgjigjen e kësaj pyetjeje, që së
pari ia kemi bërë vetës me shqetësim ne, hartuesit dhe nënshkruesit e
peticionit, e kemi pasur krejtësisht të qartë: këmbëngulja e qeverisë së
Turqisë për të ndryshuar tekstet e historisë me të cilët edukohen nxënësit dhe
studentët shqiptarë nuk është as shkencore dhe as akademike, por një arsye e
mirëfilltë politike, madje gjeopolitike, ekspansioniste. Dhe për më tepër kjo
kërkesë nuk ka të bëjë aspak me marrëdhëniet e sotme të dy shteteve shqiptare,
Shqipërisë dhe Kosovës me Republikën e Turqisë. Këto marrëdhënie, po të
përdorim gjuhën e përfaqësuesve tanë politikë, janë “të shkëlqyera”. Pas ndryshimeve
demokratike në Shqipëri dhe pas ndërhyrjes së forcave të NATO-s në Kosovë,
që i dhanë fund pushtimit serb,
marrëdhëniet respektive midis shteteve tona kanë qenë të nivelit më të lartë
politik, ekonomik , ushtarak e kulturor. Asnjë intelektual shqiptar, në asnjë
rast, nuk është shprehur kundër këtyre marrëdhënieve miqësore e bashkëpunuese,
madje kanë heshtur edhe kur shtetarët tanë më të lartë kanë zhvendosur nga
sallonet e pritjes e fshehur nëpër
papafingo bustin e Gjergj Kastriotit – Skënderbeut, që t’ju vijnë sipas
“midesë” politikanëve të lartë turq që kanë vizituar Tiranën apo Prishtinën.
Nuk ka pasur reagime madje, as kur kryeministrit të tanishëm turk Rexhep Taip
Erdogan i është dhënë titulli “Qytetar Nderi i Prizrenit”, nder ky që nuk i është
bërë as Abdyl Frashërit, arkitektit të Lidhjes së Prizrenit dhe as ndonjërit prej patriotëve të shquar që
patën merita të veçanta në këtë ngjarje të rëndësishme historike për
shqiptarët. Deklaratat e disa akademikëve me trurin në pension, historianëve,
opinionistëve, apo quasi-intelektualëve në media, që e kanë cilësuar Peticionin
si “manifest urrejtjeje kundër Turqisë”, apo si një peticion anti-islam, më
janë dukur, po të përdorim një fjalë të
rëndomtë turke, thjesht “budallallëk”, ose
më keq, një shprehje e shterpësisë intelektuale, ose, edhe me keq ende,
shërbime të paguara që u bëhen politikave strategjike të Turqisë, në dëm të
interesit kombëtar të shqiptarëve.
Kam
bindjen dhe besoj se asnjëri prej intelektualëve, hartues apo firmëtarë të
peticionit, nuk do të nënshkruante kurrë një manifest urrejtjeje kundër një
populli, qoftë ai turk, grek, serb, italian apo indian.
Misionit
i intelektualit, siç ka shkruar Albert Kamy, është t’i shërbejë të vërtetës dhe t’i shërbejë lirisë dhe pikërisht me vetëdijen e
këtij misioni ne hartuam dhe nënshkruam “Peticionin kundër rishikimit të
historisë nën mbikëqyrjen e autoriteteve shtetërore turke”.
Fakti që
autoritetet më të larta shtetërore të Kosovës dhe të Shqipërisë heshtin, ndërsa
në media botohen çdo ditë komente dhe opinione rreth këtij Peticioni, të bind
se zyrtarët më të lartë ndihen ngushtë dhe fajtorë, përballë një akti të
legalizuar tashmë në Prishtinë, që në kundërshtim me orientimin politik,
qenësinë shpirtërore dhe gjenetike, vizionin dhe përcaktimin e shqiptarëve,
kërkon t’i mbajë ata nën ombrellën gjeopolitike që qeveria e Turqisë po
përpiqet të implementojë në Ballkan, në rajone të tjera të Lindjes së Mesme dhe
më gjerë.
Historianët,
politologët, diplomatët, po edhe opinionbërësit, mbase kanë pasur rastin të
lexojnë librin e politologut dhe akademikut Ahmet Davutoglu “Strategic depth” –
“Thellësia strategjike” (Stratejik Derinlik – në origjinal), sot ministër i
Jashtëm i Turqisë. Pas emërimit në postin ministrit të Jashtëm të Turqisë më 1
maj të vitit 2009, z. Davutoglu u angazhua për ta shndërruar Turqinë në një
fuqi rajonale brenda Europës dhe në Lindjen e Mesme dhe shprehu qartë ambicien
e Turqisë për një rol me ndikim më të madh në politikën botërore. Me emrin e
Dovutoglusë lidhet nocioni i neo-otomanizmit, që synon të krijojë një
komonuelth shtetesh me fqinjët dhe vende të tjera, duke shfrytëzuar lidhjet e
vjetra otomane. Në Perëndim dhe në median amerikane kjo politikë është cilësuar
Neo-otomanizëm. Ahmet Davutoglu, duke shtjelluar politikën e tij të jashtme,
është shprehur se “ne jemi duke u përpjekur në arritjen e një paqeje të
qëndrueshme në rajonin tonë”, politikë që nga politologët perëndimorë është
pagëzuar më termin Pax Ottomana e që e përkthyer literalisht do të thotë: Paqe
otomane. E vërteta është se në zbatimin e kësaj politike Turqisë moderne i ka
krijuar probleme dhe vështirësi trashëgimia e Perandorisë Osmane, jo vetëm te
popujt që ishin të pushtuar nga kjo perandori e që tani kërkon t’i shndërrojë
në vende satelite të saj, por edhe brenda për brenda Turqisë.
Intelektuali
më i njohur i gjallë turk, shkrimtari nobelist Orhan Pamuk ka qenë për një kohë
të gjatë në qendër të akuzave si “Vatan Haini” (“tradhtar i atdheut”), për
shkak të qëndrimeve të tij në shërbim të së vërtetës dhe të lirisë. Natyrisht
ky problem i Turqisë Moderne me Perandorinë Osmane, ndërsa ajo përpiqet të
zbatojë politikën e re neo-otomaniste, me synimin për “të kontribuar” në “Pax
Ottomana” për popujt dhe kombet që kanë vuajtur pushtimin osman, është
konvertuar në kërkesë politike për ndryshimin e teksteve të historisë, me të
cilat edukohen fëmijët tanë në shkolla. Objektivi i politikës së jashtme turke
është i qartë: nëpërmjet manipulimit të fakteve historike të përmirësohet
imazhi i Perandorisë Osmane, të paraqitet ajo si Perandori e Paqes dhe e
prosperitetit, që ka siguruar progresin dhe bashkekzistencën paqësore midis
popujve, në funksion të ambicieve të sotme strategjike dhe gjeopolitike të
Turqisë.
Është e
kuptueshme se, nëse shqiptarët do t’i
nënshtroheshin një politike të tillë, për çfarëdo interesi të momentit,
atëherë atyre do t’u duhej të mohonin të vërtetat e historisë së tyre, të
mohonin heroin e tyre kombëtar – Gjergj Kastriotin, të mohonin kryengritjet dhe gjakun e derdhur gjatë
shekujve, të mohonin Rilindësit e shquar, folklorin, letërsinë, kulturën dhe
identitetin e tyre perëndimor dhe europian. Ndryshimet në tekstet e historisë,
falsifikimi i të vërtetave të saj, sjellin një pasojë fatale për të ardhmen;
ato çojnë në edukimin dhe krijimin e një gjenerate të re neo-otomanësh, mohues
të Gjergj Kastriotit, mohues të Rilindjes Kombëtare, mohues të identitetit tonë
europian, shndërrohen në faktor të një divorci tjetër të shqiptarëve me Europën
dhe kthimin e tyre në Lindje.
Fakti që
një qeveri shqiptare pranon për të ngritur një komision dypalësh për rishikimin
e historisë në funksion të politikës neo-otomaniste turke, është me të vërtetë
alarmant dhe i papranueshëm. E papranueshme dhe e turpshme ka qenë edhe heshtja
e dy akademive tona të shkencave dhe e historianëve, që duhet të ishin avokatët
e parë të së vërtetës historike të shqiptarëve. Këto institucione ka vite që
heshtin ndaj tendencave neotomaniste, në interpretimin e historisë, madje heshtën
edhe para një akti politik që vë në pikëpyetje identitetin tonë si shqiptarë
dhe të ardhmen tonë në familjen e kombeve të qytetëruar europianë.
Nxitimi
dhe gjaknxehtësia për të kundërshtuar Peticionin, duke e cilësuar atë herë si
shprehje “diktati mbi historianët” e herë si “manifest urrejtjeje” ndaj një
populli, përbën një paradoks, që në fund të fundit tregon se sindromi i
neo-otomanizmit ka infektuar jo pak individë, që tentojnë ta përfshijnë veten
në elitat politike, universitare, shkencore e kulturore të vendit.
Por
inteligjenca krijuese, si kategoria me e ndjeshme ndaj kombit dhe gjuhës,
identitetit dhe kulturës, nuk mund të heshtë dhe as të pajtohet me akte dhe
veprime që vijnë në kundërshtim me projektin më të madh të shqiptarëve, ndarjen
përfundimtare nga Lindja dhe kthimin e tyre në Perëndim, atje ku ata e patën
vendin përpara se osmanët të dyndeshin nga Azia e t’i vërsuleshin Europës.
Shqiptarët
dhe historia janë në anën e tyre.