Ksenofon Dilo: Tre yje që qëndrojnë lart

POTRET  SHEPERJOTI

TRE YJE QE  QENDROJNE   LART NE QIELLIN ZAGORIT.

Nga Ksenofon M. DILO

   Doni ,zoterinj , te dini se ç’do te thotè modesti sheperjote ? Kete e tregon Historia e familjeve  te ndereshme ne Sheper  qe, si nje gjerdan me margaritare  te habit e te mrekullon  shkelqimi i modestise se burrerise tyre !  I Dukshem  ne ate Sheper kane  shquar  dy kulmet : ai i patriotizmit (qe eshte fuqia me e madhe morale qe ka ekzistuar dhe ekziston) dhe , antipatriotizmit (ky , perhapi forca deri ne gremine sa harriti ne barbarizem dhe ne pellg te urrejtjes te veseve klasore.)

  “ Kam pare me syte e mij  ne kala-me thosh xhaxhai im  MARGARITI, i burgosur , ne  Gjirokastres - e hiqnin zvarre dhe ,dy veta i binin me shkopinj pa pushim… e ze VASIL DUDA nuk nxorri e nuk nxorri edhe pse trupi i tij  sa vinte  shkurtohej e shkurtohej nga pesha e dhimbjeve…VASIL DUDA ish karakter i larte! “

    Dhe, si thote dhe mençuria popullore “dardha nen dardhe bie” te tille  ishin : MILUA, LEKUA , THIMJUA, bij te denje te  atij VASIL  DUDE qe, me gjithe torturat çnjerezore ne burgun komunist kurre nuk u perkul Rast unikal thone ne burgun famekeq te Gjirokastres te asaj koheGjithe  te tjeret te burgosur i besonin dhe çmonin  VASILIN  gojekyçur

    Po, dhe bij te asaj MEME dinjitoze ,SORKE qe i kish shoqet te rralla ne virtyte .Pasqyronte kudo rregull e perpikmeri.Karate te larte si vete Ajo!  …” Burgu per burra-foli burrerisht sheperjotja pa ju dredhur qerpiku- eshte, dhe , jo per pula  “ kur, i komunikuan lajmin e burgosjes se te shoqit   Habiti Burreresha gardianet e kuq !  Kurre nuk ju nda te shoqit … neper burgje…deri sa u largua  nga jeta …kjo virtuozeqe vdekja i dha pavdeksine .

    Madheshtine e  familjes DUDA e gjen dhe ne rrefimet me  te sinqerta. Degjon pèr te,  ner biseda ,ne trapeza te shtepive patriote sheperjote me kuroren e te gjitha virtuteve. E, s’ka sesi te mos  u gezoheshe dhe  trapezave te Dudajve  nga te tilla bukuri ndjenjash e mendimesh  ku, buçiste  madheshtore kenga e bukur sheperjote .Fuqishem rrezatonin a   tradita sheperjote ne Dudaj ,   aq sa pjesmarres   kur largoheshin nga kjo trapeze jetonin me kete frymemarrjeje njerezore: “Burri sheperjot-thosh MILUA  aq i llogjikshem  qe aq dukshem i shquante urtesia e mençuria-kurre nuk eshte marre me vogelsira” Merak  :"Sheperi te mbetet Sheper!"-  .. . Zemra u rrihte vetem me dhembje nga plaget e hapura prej luftes se klasave , e  qe po nxirrte koken hici...!   “Vogelsirat” bien ne sy vetem qemtuesve te pluhurosur.. qe, u shembellejne minjve te hutuar e ,  jo sheperjotit te ndershem-theksonte Lekua qe,dhe heshtja e Tij fliste aq shume burrerisht-qe, eshte krijuar per te lehtesuar hallet e dhimbjet e te tjereve. “ 

  Ecnin Mendime te tilla e intimja  kish dinjitet  me shpirt shqiptar  te njeriu i denje per te jetuar Fisnik  si Thimjua, Lekua e Milua  , djemve te zote si vete keta dhe,  nuk  u lejohej te hapej dhe dritarja me e vogel ne jete… Veç,bijt e Dudanje , dhimbjen s’donin ta ngjyrosnin me merzitje te pasherueshme  po, te nxirrnin dobi prej saj.

   Flasin sjelljet, punet , veprimt e tyre  per bijte e ketyre prinderve te sheperjote dinjitoze,  sterniper te SHKURTIT te DUDANJE qe, edhe pse i lidhur nga duart sa dolli nga Sheperi per Permet, ne selishta, perplasi e keputi zinxhirin mbi ate shpelle … shkelmi i tij rrukullisi njerin  ne perrua e grushti i tij tetrin shoqerues  rrezoj pa ndjenja per toke…dhe , ato male e ai Sheper e mbrojti dhe e ruajti nga rrebeshi i huaj.   Te pushtuar ne mendje dhe ne zemer prej madheshtise se Virtytit,edhe pse ne ato vuajtje e mjerime perpiqeshin  djemt e DUDANJE me gjithe shpirt vetem te benin te mira. "Aq sa na duhet buka ne sheperjoteve , zagoriteve sot – i degjoje te thoshnin- aq na duhet dhe dashuria me njeri- tjetrin... Keshtu ngrihet lart , shume lart Njeriu dhe sheperjoti i Cajupit, Ilia Dilo Sheperit,  etj . etj” Ish kjo aresyeja qe ne hall e ne nevoje pa me te vogelin hezitim suleshe tek tjetri , per ta ndihmuar me ate guxim e terbim, sa do ta kish zili dhe zemra e luanit .

  Kush ua dha kete force , ate guxim qe nuk peshonin vuajtjet,ne nje kohe qe gjalleronin antivlerat e perbuzej virtyti qe te lulezonte vesi ,  e kapercenin pa peshuar ne to ?

  Po,   qe ne vogeli  kush ja dha kurajon LEKOS ketij komandanti çete te pioniereve  ne Gjirokaster qe, foli  pa leter ne ate konference sa mori gjithe duartrikitjtje frenetike nga salla e,detyruan  ti jepnin doren, dores se njome te LEKO  DUDES,   “ustain” e gojes ta pergezonin!  jashte deshires se tyre , aparatçiket  I jepnin doren  te birin e VASILIT te burgosur … Nuk qe çudi edhe pse  me vone nuk mungoi terheqja e verejtjes kolektivit aresimorit te shkolles 7 vjeçare “Andon Zako Cajupi” Sheper ..Pergjigja nje :as kaq nuk i mjafton genocidit komunist.Shkoni e shikoni ,ne ate Sheper,  amzen e notave te tre ketyre vellezerve : vetem shkelqyshem  sejcili prej tyre ,pa asnje rekllame qendrojne,pa asnje perkrahje a asistence njerezor. Dhe,ajo qe çudit me teper, shtohet dashuria  per mesim dhe te pasardhesit qe nga Janua,Parua etj. etj ne vazhdimesi shkelqimi.  ne vend qe ti kishin te gjitha rruget te hapura… Brenda vehtes tyre kycur ndergjegja e sekreteve qe i ngarkoi jeta e rende,  duhej te anash kalohej rreziku i madh i Burrelit, Spacit  … , dhimbje qe  jep dridhje ne shpirt e s'duhet te ngjyrosej me merzitje te pasherueshme… Veç dashuria e ZOTI ngadhnjon : MILUA,LEKUA E THIMJO  shembull virtyti  mbeten  te brezave te ardheshem Te tre keta yje qendrojne lart ne qiellin zagorit  dhe leshojne drite…