Dibran Demaku: ''Ulu se s'të hanë qentë?!''

''ULU SE S`TË HANË QENTË ?!''

Nga Dibran Demaku

Diku në fund të verës apo në fillim të vjeshtës të vitit 1980, drejtori i një shkolle në një fshat të Drenicës me emrin e heroines së kombit-Shote Galicës, kishte urdhëruar pontorin teknik të shkollës në fjalë që të skaliste emrin e heroines me shkronja çeliku në dyer të rrethojës së oborrit të hkollës në fjalë.Nuk kishte kaluarshumë koh? dhe në pranverën e vitit tjetër, pra të vitit 1981, në Prishtinë dhe në qytete të tjera të Kosovës kishin ndodhur demonstratat e njhura të studentëve dhe të rinisë shklollore të shqiptarëve të Kosovës. Demonstratat e asaj pranveri kishin dridhur themelet e Jugosllavisë së atëherëshme në të cilën bënte pjesë edhe Kosova.

Drejtori i njëjtë , pas demonstrative, e kishe urdhëruar punëtorin teknik të shkollës që të largonte emrin e heroines-Shote Galica nga dyert e rrethojës së oborrit të shkollës.Fshatarët ishin indinjuar nga veprimet e drejtorit dhe kishin menduar të reagonin,por meqë pas atyre demonstrative të njohura organet Serbisë dhe të Jugosllavisë së atëherëshme kishin shtuar dhunën dhe presionet mbi kombin shqiptar të Kosovës,veprimi i drejtorit sikur ishte harruar!

Në fillim të korrikut të vitit 1990, atëherë kur shqiptarët e Kosovës të drejtuar nga Lidhja demokratike e Kosovës ishin shkurorëzuar juridikisht dhe politikisht nga Serbia,për të mbetur sit ë barabartë me të tjerët në Federatën e atëherëshme Jugosllave, i njëjti drejtor i shkollës në fjalë në një nga mbledhjet e Lidhjes demokratike të fshatit do të kërkonte që në oborr të shkollës të ngritej shtatorja e Heroinës?!Propozimi i drejtorit tek të pranishmit kishte gjetur mbështetje dhe ishte duartrokitur!Dhe mbase drejtori i shkollës në fjalë me propozimin që kishte bërë do të shpallej edhe hero i fshatit sikur most ë ngriste zërin njëri nga të rinjtë e fshatit duke bërë me gisht nga drejtori dhe duke i thënë atij se ai nuk kishte të drejtë as morale e as njerëzore të bënte një propozim të tillë duke pasur parasyshë të kaluarën e tij.Dhe drejtorit në fjalë nuk i kishte mbetur tjetër vetëm siç thuhet “të fuste bishtin nën shale” dhe të largohej nga tubimi.

Ndërkaq me 5 korrik të vitit 1990,Serbia me polici dhe ushtri kishte pushtuar Parlamentin e Kosovës dhe po atë ditë po me polici dhe ushtri kishte pushtuar edhe Radiotelevizionin e atëherëshëm të Prishtinës.Ditë më pas kësaj ngjarjeje, në ndeja të ndryshme, simboli i rrezistencës sonë kombëtare Adem Demaçi kishte thënë se punëtorët e Radiotelevizionit të Prishtinës nuk ishte dashur që të lëshonin objektet e tji pa rezistencë.Sipas fjalëve që atëherë dëgjoheshin nëpër kuloare thuhej se Baca Adem kishte thënë se do të duhej që së paku njëzetë punëtor të Radiotelevizionit në fjalë të binin dëshmorë në mbrojtje të tij!

Ngritjes dhe përurimit të permendorës kushtuar dëshmorëve të kombit të Ushtrisë çlirimtare të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanovcit, në prag të 100-vjetorit të Pavarëssë së Shqipërisë, ju gëzua çdo shqiptar kudo ku ndodhej.Me këtë akt, sado simbolik, sikur u paguhej haku atyre që kishin rënë për këtë tokë të etnikumit shqiptar.

Ata më optimistët kishin ngritur gotat dhe kishin uruar ngritjen e permendorës.Ndërkaq pesimistët, edhepse me zë fare të ulët, kishin pyetur se si ishte ngritur permendorja në fjalë dhe a do të pajtohej Serbia me një permendore të tillë në të cilën ishin skalitur emrat e atyre që kishin luftuar dhe kishin rënë në përballje me këtë Serbi?! Ata, pra, pesimistët kishin shfaqur edhe frikën se Serbia do të reagonte, vetëm se nuk e dinin se çfarë do të ishte reagimi i saj.Ndërkaq optimistët sikur ishin tallur me skepticizmin dhe frikën e pesimistëve për fatin e permendorës duke rrahur gjoks dhe duke deklaruar se permendorja e ngritur dhe e përuruar do të qëndronte aty për jetë të jetëve dhe se nuk do të kishte force që do ta lëvizte nga aty?!

Dhe nuk kishte kaluar shumë kohë dhe kishte ardhur reagimi i Serbisë.Ajo, pra Serbia kishte reaguar me ultimatum duke kërkuar që ata që e kishin ngritur atë permendore duhej ta largonin, përndryshe largimin e saj do ta bënte ajo vetë, pra Serbia!Në ultimatumet e saj Serbia kishte caktuar edhe afate për largimin e permendorës së fjalë.Optimistët do të deklaronin se nuk u frikësoheshin ultimatumeve të Serbisë,sepse sipas tyre ajo, pra Serbia nuk do të guxonte të mirrte një hap të tillë duke thënë se Serbia ishte nën monitorimin Europian?!Dhe kur shumë nga qendrat monitoruese europiane do të deklaronin se Lugina e Preshevës dhe të gjitha problemet në të janë çështje e brendshme e Serbisë,ato, pra, optimistët sërish do të deklaronin se Permendorja nuk do të lëkundej nga vendi ku ishte vendosur?!

Dhe nuk kaloi shumë kohë dhe Serbia e bëri të vetën ashtu siç kishte kërcënuar në ultimatumet e saj.Në mëngjesin e hershëm të 20 Janarit ajo e shkuli nga vendi ku ishte vendosur permendorja në fjalë dhe e mori me vete?!Shqiptarët si në Luginë të Preshevës ashtu edhe në vise të tjera të etnikumit zhvendosjen e permendorës e panë vetëm në ekranet televizive,sepse në kohën kur Serbia vepronte ata ishin në gjumë!Bie ndonjëri nga ta do të deklaronte se Serbia gjithmonë vepron në fundjavë dhe para agimit, atëherë kur shqiptarët janë në gjumë dhe duke shijuar pushimin e fundjavës?!

Serbia,pra, e bëri punën e vetë ashtu siç ishte kërcënuar, ndërkaq shqiptarëve u mbetët të merren me pasojat që krijoi ky rast.Derisa me time shoqe po e përcillnim në television zhvendosjen dhje marrjen me vete të permendorës nga policia serbe, ime shoqe e dëshpëruar nga ajo që shihte do të deklaronte:-Mbase më mire do të ishte sikur permendotja në fjalë të mos ngritej fare se sa të përfundonte ashtu siç përfundoi?!

I ndodhur fizikisht dymijë kilometre larg vendit të ngjarjes nuk do të kisha të drejtë as morale e as njerëzore që në këtë moment të thoja se në mbrojtje të permendorës së dëshmorëve të UÇPMB-së do të duhej të binin njëzetë dëshmorë të tinj, ashtu siç kishte thënë dikur Baca Adem për mbrojtjen e Radiotelevizionit të Kosovës.Por, mendoj se së paku emrat e atyre që ishin skalitur në permendoren në fjalë, do të duhej të ishin stërpikur nga një pike e vetme gjaku e ndonjë të riu në përleshje me policinë serbe në mbrojtje të saj.Sepse ata, emrat e të cilëve ishin skalitur në permendore kishin dhënë gjakun dhe jetën e tyre për token e vetë.Një pike gjaku në permendore do të ishte një satisfaksion për ta dhe do të ishte ruajtur dinjiteti kombëtar.Por?!...Siç u tha edhe më lartë derisa Serbia bënte punën e vetë shqiptarët ishin në gjumë dhe duke ëndërruar! Ndonjëri që ishte ngritur më herët kishte shkuar t

ë falte sabahuun,sepse për të ishite më e rëndësishme falja e sabahut se sa mbrojtja e permendorës?!

E tëra kjo ngjanë me atë fjalën e urtë popullore:“Ulu se s`të hanë qentë”?! Qentë dhe ujqërit kanë dale në gjah dhe mjerë për qingjat që ua turbullojnë ujin qoftë edhe nga ana e poshtme e rrjedhës!...