Sami Repishti: Personalitet i Çoroditun – Mendje e Sëmurë

Personalitet i Çoroditun – Mendje e Sëmurë

Nga Sami Repishti

Këto ditë, lexova në Panorama (Tiranë) ” intervistën” dhanë nga “shoqja N.” për  Dr. Janos Bugajski, analisti i njohun hungarezo-amerikan, në të cilën ajo cilëson ish të përndjekunit politikë si”…vjedhës lopësh dhe vrasës”. Si ish i burgosun politik ndjehem shume i fyer. Deshmorët, dhe viktimat e tiranisë komuniste që sakrifikuen aq shume për lirinë dhe demokracinë shqiptare janë herojt e mi; unë jam nxanësi i tyne.

Si qenie njerëzore ndjehem i vramë nga fymjet banale –dhe krejtësisht të padrejta- që u bahen dhjetëra mijëra të përndjekunve politikë nga tirania komuniste, të pushkatuemve me gjyq e pa gjyq, të gjithë atyne që vuejtën e u shuen në 23 burgjet komuniste dhe afër 50 kampet e internimit rretherrotull Shqiperisë, për ma shumë se dyzetëepesë vjet si rrjedhim i helmit të shpërndamë nga “shoqja N.” dhe xhelatët e saj.

Si qytetar i lirë, unë protestoj vrasjet dhe persekutimet e bashkeatdhetarëve të mi, mohimin e vuejtejeve të tyne dhe poshtënimin e tyne të fundit, mohimin e sakrificës supreme e baltosjen e idealeve të tyne për liri e demokraci “Shoqja N.”!  Ish të perndjekurit politikë nga tirania komuniste nuk janë “…vjedhës lopësh as vrasës”.

*

Kam pas fatin e mirë me bashkepunue me Dr. Bugajski-n. Kam admirue ndërshmëninë intelektuale, dhe profesionalizmin e tij. Sëbashku, kemi dëshmue para Kongresit Amerikan, dhe në konferenca e seminare ku janë trajtue problemet e Ballkanit dhe sidomos problemi shqiptar në hapësinën ballkanike. Sëbashku kemi denoncue kriminalitetin e diktatorëve lokalë, dhe krimet e tyne në Shqipëri dhe në Kosovë.

Nuk kam asnji dyshim se qëllimi i Dr. Bugajski-t me marrë nji intervistë nga “shoqja N.” ka qenë nji përpjekje e sinqertë me hjedhë dritë mbi errësinën e terrorit 45-vjeçar në Shqipëri, ku “shoqja N,” ka luejtë nji rol qenësor. Dr. Bugajski ka qenë, dhe mbetet, nji specialist i botës komuniste të Europes Lindore. Prej natyre, ai ashtë realist që informohet, mendon dhe gjykon paparagjykime.

Por ajo që i jep nji ngjyre të padëshirueshme këtij episodi ashtë natyra e pareparueshme e çoroditjes së “shoqes N.” deri në atë shkallë sa të mos jetë në gjendje me pa viktimat e krimit të planifikuem e të zbatuem nga ajo me sistem, të mos jetë në gjendje me ndigjue vajin e mijëra familjeve që humbën të dashtunit e tyne, viktima të krimit që ajo kreu për afër 50 vjet, dhe paaftesia e saj me perballue qoftë kujtimet e së kaluemes së tmerrshme që përgatiti me duert e veta, qoftë realitetin e ditëve që jeton. Kjo verbëni e plotë ashtë ndoshta edhe mallkimi i fundit që ajo mban në kurriz për mungesën e plotë të nji ndërgjegjje njerëzore. Personalitet i çoroditun; mendje e smurë. Ky duhet të ketë qenë edhe përfundimi i Dr. Bugajski-t.

Përshkrimi i historisë të së kaluemes komuniste në Shqipëri nga “shoqja N.” ashtë nji deformim i ngjarjeve dhe nji interpretim “simbas deshirës” që në thelb përmban mohimin e së vërtetës dhe nji përpjekje te pandalueshme te ego-s saj me rikrijue nji bote fiktive qe ajo dëshiron të besojë, dhe që pa dyshim rrjedh nga shtypja shpirtënore që ushtron pesha e krimit të kryem që nuk e duron. Ajo jeton në nji atmospherë deluzioni ku realiteti nuk  ekziston dhe ku andrrimet e nji fantazie të sëmurë mbizotërojnë.

Çdo gja, simbas saj ka qenë e saktë. Eliminimi i ajkës së lëvizjes komuniste në Shqipëri “sans bruit, sans tambour” ka qenë nji nevojë urgjente e kohës. Vrasjet masive me qëllim terrorizimi të popullsisë i ka imponue koha. Arrestimet, torturat, gjykimet me burgje të përjeteshme, pushkatimet e varjet në litar, kanë qenë vendime gjyqësore të parapame me “ligje” për konsolidimin e “diktaturës së proletariatit”. Puna e detyrueshme në kampe e qendra internimi kanë shërbye me krye punime të vështira në këneta e miniera për plotësimin e planeve të çmenduna pesëvjeçare. Kolektivizimet që mohuen edhe qumshtin e fëmijve të ushqyem keq, kanë qenë domosdoshmëni kategorike për suksesin që largohej çdo ditë e ma shumë nga horizonti. Ndërsa, frika e përgjithshme që mbuloi vendin ishte atmosfera e përshtatshmne për nënshtrim të plotë të popullsisë. E gjithë kjo në shërbim të revolucionit socialist dhe ndertimit të nji shoqënie te re “ku do të ketë çdo plotësim nevoje dhe dëshire”.

Gjithëka pranohet për hir të “Revolucionit” Çdo vuejtje shikohet si “abstraksion” – evitohet me qëllim perballimi me të, dhe shihet si fazë kalimtare që siguron fitoren e “luftës së klasave”dhe ”socializmit”. Ndërkaq ai ka humbë kuptimin. Kjo prirje për “abstraksion”, nji akt që nuk përfillë dhe izolon ”sakrificat” për qëllimin final të “Revolucionit” kërkon largimin e tyne nga mendjet tona, mospërfilljen e tyne në llogaritë tona, përpjekjen tonë kundër realitetit. Kjo prirje kërkon tërheqjen tonë nga bota objektive dhe fluturimin në botën e andrrave që do të vijnë…! Në Shqipëri, kundërshtarët kanë qenë nji “abstraksion”- nuk kanë ekzistue, zhdukja e tyne nuk ka paraqitë ndonji problem….Perpara për  “Revolucion”!

Ndërkaq, për tre miljonë shqiptarë kjo ka qenë fëtyra e Sizifit, të dënuem me shtye shkambin deri në maje të kodrës, dhe me shikue si rrokulliset, vit mba viti për katër  dekada e gjysëm- ose për shumë fatzez deri në vdekje. Albert Camus shpjegon këtë gjendje: ”Jemi dëshmitarë të gënjeshtres, poshterimit, vrasjeve, internimit, dhe torturës, dhe në çdo rast ka qenë e pamundun me bindë xhelatët e akteve të ketilla mos me veprue kështu,  sepse ata xhelatë ishin të bindun në vete, dhe se nuk ka mundësi me u bindë para nji ‘abstraksioni’”.

Nuk ka ndryshim në mes të kampeve të vdekjes në krematorët nazistë e gulageve sovietike dhe burgjeve mesjetare të tiranisë komuniste në Shqipëri. Akoma edhe ma shumë: nuk ashtë roli i jonë me qenë xhelatët  e vëllazënve dhe motrave tona, as me qenë viktima të marrëzisë së madhe që na rrethon, as me sakrifikue jetët tona sot për hir të nji vrapi drejt utopisë që reflektohet në nji të ardhme- që nuk vjen kurrë!”

Kahe e përgjegjësisë për aktet tona, i perkujdesjes për njenitjetrin, përparimit gradual, i humanitetit përbuzën nga hovi revolucionar i katër kuajve të Apokalipsit komunist: gënjeshtres, pabesisë, urrejtjes dhe hakmarrjes!

Ajo që duhet të ketë impresionue Dr. Bugajski-n, duhet të ketë qenë injoranca e thellë e “shoqes N.”, paaftesia e saj me kuptue momentin historik dhe rolin e saj udhehëqes në këtë moment. Në Europën perëndimore ziente, mbas LDB, dialogu mbi rolin e Bashkimit Sovietik. Mjaft intelektualë europianë, dhe sidomos francezë –J.-P Sartre ka qenë ma i dalluemi-  u përpoqen me kuptue, me shpjegue ose me justifikue terrorin e sovjetëve në Europën Lindore. Sartre u përpoq edhe të “humanizojë” terrorin e kuq në saje të nji “abstraksioni”,  dhe hodhi poshtë idete e iluminizmit francez të shekullit 18, i cili zhvilloi temën e “humanizmit” ku çdo akt individual ka rezonancë dhe kuptim. Ndërsa A.Camus e kundërshtonte që në ditët e para të çlirimit nga nazistët. Ai qortonte fanatikët se liria e fitueme duhet te na sjellë nji ankth metafizik si dhe kahen e nji përgjegjsie të re: jo urrejtje, jo retorike e thatë, jo mediokritet që mbytë nismën çlirimtare të gjeniut, e jo shkatërrimin e vlerave  tona njerëzore dhe kombetare.

E kundërta ngjau në Shqipërinë e re të “shoqes N.”: nuk ka ankth të shkaktuem nga çmenduria e LDB, nuk ka përgjëgjsi për aktet kriminale, ushqehet urrejtja, flasim dhe flasim pa asnji kuptim, gënjejmë, vrasim elitën, glorifikojmë mediokritetin, mbysim  çdo nismë individule të talenteve tona, shkatërrojmë çdo vlerë njerëzore dhe kombëtare! Rrnoftë diktatura e masave të çmenduna, të dehuna nga marrja në dorë e pushtetit dhe nga udheheqja që nuk ka asnji ide për përgjegjësinë historike të momentit.

Ky ka  qenë  qëndrimi paprincip dhe i rrezikshëm qe i dha me kuptue Amerikës dhe Europës perëndimore se trashëgimtarët e totalitarizmit nazi-fashist mbas LDB ishin “komunistËt”dhe përkrahësit e tyne, dhe prandej duhej rezistue me çdo kusht vala e tyne ekspansioniste në botë. “Lufta e ftohët” këtu e ka burimin, dhe këtu gjeti frymëzimin e saj: me shpëtue botën nga Bashkimi Sovietik dhe staliznizmi i çmendun. Dhe, ma ne fund,  triumfoi!

Ky botëkuptim perëndimor nuk ka nevojë për errësinën, torturën, dënimet kapitale me gjyq e pa gjyq, dhe burgje të pafund me sigurue të drejtët e qytetarëve, dhe të atyne që sistemi shoqënor i harron ose ishtypë. Përvoja e mbas LDB ka provue se të ashtuquejtunat “legjislacionetsocial-demokrate” me frymë kristiane mund të votohen dhe aplikohen me sisteme parlamentare te lira në njikohë kur mbretnon paqa.. Ky ashtë edhe shembulli ma i shkëlqyeshëm i Europës Perëndimore, bërthamë e Bashkimit Europian që synojmë edhe na shqiptarët. Dhe me plot të drejtë!

Ridgefield, CT. SHBA

Maj 2012