Baki Ymeri: Poezi rumune nga Amerika - Theodor Damian

 

1

Ma merr mendja se duhet të revizoj

Të gjitha poemat

Dhe të shoh si i bëhet vend Isarit

Të kalojë nëpër to

T’i përkëdhelë

Ashtu siç e përkëdhellulishtet e Mynhenit

Dhe shtratin në të cilin dergjem

2

Poezia, e gjora

Ajo dhe shëndeti

Ashtu siç thoshte lypësi i butë e i denjë

Dhe i bukru si Zoti

Rrugëve të fëmijërisë

Që më mësoitë flas

Dhe të hesht

3

Gjithmonë kalon një ujë

Nëpër poezinë tonë

Në momentet e mëdha

Dresleuka, Menekadusha, Isari

Dhe kush e din se sa janë

Ashtu siç engjëjt derdhen e bulojnë

Nganjëherë pa i parë

Ngase janë tërë kohën me ne

Ashtu siç është Klaudia

Engjëlli im i madh e i mirë

Që më nxjerr për çdo ditë

Nga syrgjynosja

Herë tjera bien pa i parë

Ngase janë për tepër shumë

Dhe mbajnë emra të përkohshëm

Martina, Nikolae, Maria, Françeska

Stefanie

Engjëj që mbajnë përjetësinë në flatra

Engjëj të mëngjesit, të ditës dhe të mbrëmjes

Engjëj nate

Gjithë të kaltërt si në Château de Bossey

Këtu të mbrojtur dhe ata nga një fjalë

Schwester

Çfarë çudie kur infermierja e mbrëmjes

Të dorëzon te infermierja e natës

Do ta kalosh natën me Schwester Maria

Çfarë motre

Vetëm plaga ime në shpinë kalon me te

Dhe ashti im i këputur

Dhe kënga ime që nuk mund ta këndoj

4

Do të mund të përkulem si më parë

Ndoshta as që dua

Dyshime të shumta nuk janë të mira

As për shpinë, as për mëndje

5

Më mirë të mendosh

Deskartes kishte të drejtë

Nëse je i humbur dhe nuk din asgjë

Gjithësesi

Zgjidhe një rrugë

Besoji variantës më të bindshme

Dhe ec përpara

Dyshimi të mban në vend

Dhe nuk është mirë të vdesish atypëraty

Dhe doktori Merz më thot njësoj

Herr Professor

Do të bëhesh mirë dhe do të kthehesh në Rumani

Dhe në New York

6

Krejt spitali

Si një ishull mbi Isar

Fiks në ora shtatë të mëngjesit

Shtatë engjëj të azurtë dhe engjëllusha

Në veshje të bardha

Vijnë në shtratin tim nga rekuperimet

Duke folur mes tyre duke fëshfërirë letra

Flasin gjermanisht dhe medicinisht

Duke më prekur me duart e ngrohta

7

 

Beso dhe ec përpara

Nëse gjithësesi duhet të vedsish

Mos qëndro kurrë në vend

Vdekja të kaplon më rëndë

Kur përparon

Ec përpara dhe beso

Nganjëherë vdekja lodhet dhe ajo

Rrugës së mbretërisë vrapo

Si Augustini i lumtur duke kënduar

Dhe përparuar

E vetmja rrugë ku vdekja ik

Më ngadalë se ti

Sado që të jesh i sëmurë

Dhe sado ta shpiesh sëmurjen për krahu

8

O Zot, merrja dhembjen gruas

Pranë teje

Ngase nuk mundet

Tërë natën ka bërtitur

Deërgoji tjerë engjëj

Ta çojnë në Isar

Drejt Kroit të Ilaçit

Atje ku mugullojnë fijet e barit

9

Sa është e madhe plaga

E shpinës sime

Pyes një engjëll të azurtë

Nu e din

Sa eshtra mund të dalin mbi një plagë

As këtë nuk e din

Gjithëçka është e mbuluar me bandazhe

O Lazër, eja jashtë

Më fton dikush në vesh

Si të vi i lidhur me bandazhe

Lëre, mos u brengos

Por ec

Dhe ec

Dal nga dhoma e operacionit

Si nga varri i paprishmërisë

Hyj në një dhomë tjetër

Ku deshifrohen ende fshehtësitë e botës

10

Engjëll

Lermë të të ndjek

Jo

Ik dhe thuaj sa mirë të ka bërë ty

Zoti

Deskartesi më shoqëron

Më tregon se si gjykata e drejtë 

Dhe besimi janë një

Kështu mendoj dhe unë

Cogito ergo sum

Cogito nuk përleshet me credo

Janë si dy krahë me të cilët Ati Ynë punon

Kështu thoshte Ireneu nga Lugdunum

Të cilin më parë

Në frymë duke e parë Deskartesin

Ka shkruar argumentet e veta për demonstrimin

Përmes logjikës

Të ekzistenës së Lart Lartësisë së Tij

11

Më duket se duhet t’i revizoj

Të gjitha poemat

Të shoh se sa Deskartesi

Depërton në to

Për t’i shetitur me mua në Isar

Mbi barkën e varrit të paprishmërisë

12

Kur më futën në dhomën

E Isarit

Ende mendoja se mund të bëj një pakt

Me vdekjen

Por nuk mundet

Më bërtitën me fuqi

Krishtu u ngjall

Me të vërtetë u ngjall

Mund të jetosh me vdekjen në ty

Por pa mëkate

Thuajse më kujtohet

Maria e Egjyptit

Në kohën kur fryma ime

Përpëlitej në shkretëtirë

Ndoshta fryma ime

Valëvitet ende andejpari

Për atë e shoh në mëndje

Duke u endur mbi rërë

Si mbi retë e qiellit.

Dhe tha “Effrata” dhe

Shkretëtira u hap që të hyjë

Cili mbi cilën

Një luftë që nuk ka ngjarë ndojherë

Një shkretëtirë dhe një grua

Me siguri shkretëtira është më e fortë

Se zvaranikët por ato nuk r dinë se egjyptasja 

Fshihte në zemrën e saj një shkretëtirë

Ende më të madhe

Engjëlli tokësor e gëlltiti

Shkretëtirën e kësaj bote

E gëlltiti ngase e njohu vetëveten

E gëlltiti ngase nuk u tremb

E gëlltiti ngase nuk e braktisi

Atë të ditëve të lashta…

Më kujtohet Maria Egjyptasja

Ajo që pat luftuar me shkretëtirën

Dhe e pat mundur siç më kujtohet

Vendi nga i cili kam harruar se kam ardhur.

Dijetarët pine birrë

Me mjekrat e tyre të thinjura

Me ecjen e përkulur një çik përpara

Thuase me kujdes në çdo pikëpamje

Me barkun mbi rryp

Në shenjë të nevojës së gjatë e të rëndë

Dijetarët kanë të drejtë të katelogojnë çdo gjë

Por ata cilët i katalogizon

Përpara tyre as që mund të vësh

Shenjën e pikëpytjes

As kur shkruan për ta nuk mund të përdorosh

Shenjat e pikësimit

Ngase nuk e di se cili si do ti interpretojë

Dhe s’ke nevojë për një shpërthim 

Në planin teoretik të jetës

Ngase edhe praktika vjen nga teoria

Madje edhe kur anasjelltas

Dijetarët luajnë në kompiuter

Apo pine birrë

S’është me rëndësi cili fiton, cili humb

Cili mbetet në jetë dhe cili degdiset përjetë.

Jam një udhëtar i çuditshëm

Në këtë botë

I përshkoj hapsirat e një rruge

Që ecja ma krijon

Por të cilën po ajo ecje

Më në fund ma shtrëngon

Më dhembin shputat

Nga gjith’ ajo rrugë 

Që mblidhet nën to

Më dhemb zemra

Për ata që s’mund të shkojnë

Gjurmëve të mia

Më dhembin sytë nga ngulfatja

E rrugës së çnyjëzuar para meje

Nganjëherë kam përshtypjen se shkoj

Me gjurmat e mia përpara

Duke e lënë përparësinë pas meje

Nganjëherë e ndjej veten

Si një brai pranë delesh

Kur vdekja përpëlitet

Në turmë.

Më pëlqen të admiroj

Katër polet e dheut

Ashtu siç rrinë ata ballë për ballë

Dy nga dy të barabartë

Por secili më i bukur se tjetri

Të hapur për të përfshirë

Mysafirët që presin në rradhë

Për të hyrë në dhomën e pronarit

Njëri pol më i bukur se tjetri

Bashkimi bën fuqinë, thonë

Bashkimi dhe bukuria

Sidomos kur qielli është

Trupi konstituitiv i piramidës

Ndoshta për këtë jeta e shkruan historinë

Ndërmjet sferave duke rrjedhur

Ngase del nga piramida

Me vdekjen mbi vdekje duke shkelur.

Gjithçka fillon me Big-Bang-un 

Me atë errësirë të rrumbullaktë

E përkëdhelur nga syri lakmitar i ashpërsisë

Çdo gjë nis me bezdisjen

Që digjet në flakë

Pa u shpartalluar

Me një nuse e gatshme për dasmë kurdoherë

Por pa dhëndërr

Gjithçka fillon me atë syrin

Lakmitar të ashpërsisë

Që i sjell gjërat nga joqenja në qenje

Duke kundruar

Big-Bang-un, syrin dhe lulen

Tingullin e madh dritën dhe artin

Për atë thoshte Meister Eckhart-i

Se njeriu është një fenomen akustik

Gjithçka është akustike

Dhe gjithçka është dritë, dritë

Lakmitare dhe e ashpër

Arti, lojë tingujsh e drite

Një hijeshi e përjetshme

Bezdisje që digjet 

Në të gjitha ato që kanë qenë

Dhe do të vinë.

Poet, editor, preot ?i doctor în Teologie, cu studii superioare la Universit??ile din Bucure?ti, New York, New Jersey, Profesor la Universitatea Spiru Haret din Bucure?ti, Director al Centrului de înv???mânt la distan?a al Universit??ii Spiru Haret, coordinator de programe de masterat la Metropolitan College of New York ?i Staten Island, NY, Coordinator administrativ ?i academic al filialei Staten Island a Colegiului Metropolitan din New York, Director al revistei Lumin? Lin? de spiritualitate ?i cultur? româneasc? din New York, Paroh al Parohiei Ortodoxe Române în Astoria, New York, Fondator ?i pre?edinte al Institutului Român de Teologie ?i Spiritualitate Ortodox? ?i al Cenaclului literar “Mihai Eminescu”, New York, Editor al buletinului s?pt?mânal al Bisericii “Sf. Ap. Petru ?i Pavel” din New York, Profesor de filosofie, etic? ?i sociologie, la Metropolitan College of New York, New Hope Guild, New York, participant la programul misionar presbiterian (USA). A vizitat ?i predat despre spiritualitatea, teologia ?i cultura româneasc? ?i ortodox? la peste 40 biserici presbyteriene din SUA, cu numeroase contribu?ii ulterioare la bisericile din Sibiu, Lausanne, Ia?i, Neam? ?i Bucure?ti, în calitate de cursant, preot ?i protopop. 

Publica?ii teologice: Introducere în istoria cre?tinismului. Primul mileniu (2008), Implica?iile spirituale ale teologiei icoanei (2003), The Icons: Theological and Spiritual Dimensions According to St. Theodore of Studion (2002). Critica literar?, eseuri etc.: Filosofie ?i literatur?: O hermeneutic? a provoc?rii metafizice, (2008), Roua c?r?ilor. O hermeneutic? teologic? în context literar, eseuri (1998, Pasiunea textului (2003), R?s?ritul cel de sus: De la Na?tere la Înviere (2006), Antologia Cenaclului literar “Mihai Eminescu” din New York (2007). Poezie: Liturghia Cuvântului (volum bilingv, 1989), Lumina Cuvântului (1995), Diminea?a Invierii (1999), Calea Împ?r??iei (bilingv, 2000), Rug?ciuni în Infern (2000),  Ispita r?nii (2001), Nemitarnice (2005), Poesías (bilingv, 2005, Semnul Isar (2006), Stihiri cu stânjenei (2007). Prezent ?i tradus în numeroase reviste din ?ar? ?i str?in?tate, inclus în numeroase dic?ionare, antologii ?i volume colective, participant la numeroase  congrese interna?ionale de literatur?, onorat cu diverse premii ?i distinc?ii pentru cultur?, culte ?i patrimoniu na?ional, pentru dezvoltarea înv???mântului ?i promovarea românismului în SUA.