E shtune, 18.05.2024, 12:45 AM (GMT+1)

Kulturë » Mërkuri

Timo Mërkuri: Selam Selmani, inspektor i taksave

Selam Selmani, inspektori i taksave në bashki kishte një admirim të madh për Jorgo Nanidhin. Burrë si ky nuk gjen në tërë kasabanë - thoshte me vete. I gjatë po, i kollarisur po, i partisë po e po, tërë mënd duhet të jetë se ndryshe nuk e vinte njeri nënkryetar bashkie...

Timo Mërkuri: Arkimedi dhe Jorgo Nanidhi

Gjer më sot është thënë  që shpikjet më të mëdha të shkencës janë bërë rastësisht. Dhe si shëmbull për këtë citohet molla që ra mbi kokën e Njutonit dhe që rezultoi në zbulimin e ligjit të gravitetit. Këtë punën e Njutonit unë nuk e di dhe aq mirë, por duke qënë se në ...

Timo Mërkuri: Nuk e çon vetullën Idriz Seferi

Drejt e pate o Sabit Rustemi kur i pëshpërite Idriz Seferit të bronxtë …çoje pak atë vetull përpjetë/ le t’ tremen retë/ e dridhe një trohë/sall nji trohë mustaqen…, drejt e ke. Se nuk  bën që aty në mes të Gjilanit, në atë ditë të skuqur flamujsh të 28 Nëntorit, duke ecur ...

Timo Mërkuri: Honestera e një kënge (5)

Duke u njohur me rezistencën shekullore antiturke të himarjotëve në luftën për liri dhe në mbrojtje të venomeve  të autonomisë si dhe duke u ballafaquar me mosbindjen civile të 1 shtatorit 1924, të prezantuar qysh në fillim të shkrimit tonë,   natyrshëm lind pyetja se...

Timo Mërkuri: Honestera e një kënge (4)

Këto ishin disa nga momentet më të spikatura të epopesë së rezistencës antiturke himarjote në mbrojtje të autonomisë dhe venomeve, epope ku u derdh  gjak e ligjërime në honesterën e këngës, duke vazhduar në vijë të njëtrajtëshme deri   në themelimin e shtetit ...

Timo Mërkuri: Honestera e një kënge (3)

5- Marrëveshja e lidhur mes himariotëve dhe Sulltanit për njohjen  autonomisë krahinore, ishte në favor të himariotëve. Me venomet që morën, ata larguan rrezikun e vendosjes së qeveritarëve turq dhe të sistemit të timareve në krahinën e tyre...

Timo Mërkuri: Honestera e një kënge

Gjithnjë kam qënë i bindur se dalja e një kënge popullore i ngjan shpërthimit të një burimi të ri nga një honesterë e tejëmbushur.. Honesterat, dmth stera në hone, ku sterë quhet vendmbedhësi, natyror ose i punuar në/me shkëmb ku mblidhet uji i shiut ...

Timo Mërkuri: Honestera e një kënge (2)

Por krijimi i honesterës së kësaj kënge ka hershëmri në shekuj dhe si e tillë “rezerva ujore” që ka grumbulluar është tepër e madhe, për tu shteruar me një “curil të hollë uji”, siç ishte kjo këngë për  përplasjen e grave himarjote me xhandarmërinë...

Timo Mërkuri: Duke lexuar Giulian…

Takimi me  poezinë e Giulia Poli Disanto të meh frymën qysh në vargun e parë me fuqinë metaforike që mbart….Më lë pa frymë poeziaporti i funditku dhimbja të depërton ndër vena…E lexova këtë varg dhe menjëherë mu kujtua Uitmani kur thotë…

Timo Mërkuri: Te fusha e Zonjave…lexohet poezi

Mahnitje qysh në vargjet e para!Kjo është ndjenja që të krijon leximi i poezive  të vëllimit “Te liqeni i zemrës” të poetit arbëresh Zef Skiro Di Maxho, ndjenjë që buron nga befasia e njohjes me një krijimtari të arirë, të panjohur më parë prej ...

Timo Mërkuri: Jemi që pa ardhur deti

Bashkëbisedimi i një gjyshi me nipin e tij, në kujtesën e secilit prej nesh  është  ravijëzuar në  një panoramë idilike, gjyshi flokëbardhë ulur pranë oxhakut duke i treguar histori nipit të tij, i cili i ulur në prehërin e gjyshit përthith çdo fjalë të historive që i tregon ai...

Timo Mërkuri: Lisi me rrënjë të thella

Mikut tim Kristo Çipa - Sa herë që kemi folur dhe shkruar për këngën iso-polifonike himarjote me emërtimin “Himarë” kemi nënkuptuar teritorin që zënë shtatë fshatrat e Bregut të Detit dhe jo      thjeshtë qyteti Himarë. Kjo jo vetëm për arsye të grupimit  administrativ të këtyre...

Timo Mërkuri: Kostandini nuk hyri në ajodhimë

Balada Kostandini dhe Doruntina është një ndër baladat shqiptare më magjepëse, sa që edhe me një lexim të shpejtë të mbeten në mëndje vargjet tronditëse të udhëtimit të vëllait të vdekur me motrën mbi të njëjtin kal dhe dialogët e tyre. Madje i parafytyron  mbi kalin e...

Timo Mërkuri: Fyelli i Tanës

Të gjithë e dimë historine e  përjetësuar në këngën “Fyelli i Tanës”. Kush ka qënë fatlum e ka dëgjuar edhe  këngën e saj , duke përjetuar emocione  tronditëse si rrallë herë.Unë kam patur fatin që ta dëgjoj këtë këngë, dhe jo vetëm në një ...

Mërkuri: Gjakmarrja në gjykimin e vilajetit të Himarës

Në Prill 1941, të Prëmten e Madhe, në një stan në malin e Levanit, nga borshiotët Haki Xhelili, Jaho Nuri dhe Izet Boci  bashkë me dy vëllezër nga Sasaj, u masakrua Foto Prifti nga Piluri i Himarës me gjithë familjen e tij, që përbëhej nga e shoqja- Agustella, djemtë Spiro ...

Timo Mërkuri: Te kjo prozë mund të flasim për poezinë

Leximi i tregimeve të librit “Ndershmëria vetëm” të Faruk Myrtaj, vetiu më kujtoi thënien e Italo Kalvine se…  ”Poezia e vërtetë është gjithnjë  prozë dhe proza është përherë poezi”. Atë ndjesi ngrohtësie që përjetoja gjatë leximit të këtyre tregimeve nuk e kisha ndjerë veçse ...

Timo Mërkuri: Bue-jt, një origjinë e haruar

Për Bue-jt është folur e shkruar shumë edhe për faktin se  janë një nga fiset më të mëdha e më të lavdishme arbëreshe, që kanë diktuar historinë në shekujt XV -XVIII . Kjo familje  ka  nxjerë së pari luftëtarë të famshëm, patriarkë e prirjës, kapedanë dhe  estradiotë ...

Timo Mërkuri: Ç’pate ti . . .

Në fshatin  X bëhej  festë. Nuk më kujtohej mirë në qe Shenmitri a qe Shënkolli.Po kjo s’ka ndonjë rëndësai. Rëndësi ka fakti që pihej  raki me gota uji e pritej mishi i pjekur, që në hell, hidhej valle e këndohej këngë si në shtatë puset...

Timo Mërkuri: Hyrje e shkurtër në iso-polifoni

Kur më 25 Nëntor 2005 u shpall vendimi i UNESCO për njohjen e iso-polifonisë shqiptare si kryevepër shpirtërore të njërëzimit dhe marrjen e saj në mbrojtje, ky lajm në popullin tone, u përjetua si çasti i daljes së nuses në valle. Nuk ishte nevoja që të shkreheshin pushkët ...

Timo Mërkuri: Po vjen lumi turbull-o

Ishim në natën e dytë të Manifestimit Poetik “Trirema Joniane” që zhvillohej në ambientet e resorsit Bungovilja në Sarandë, kur mes një grupi poetësh u ndez biseda mbi poezinë e Petrit Rukës “Vjen një trim i mbytur-o”. Duke e mburur me superlative këtë poezi, madje ...




Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora