Kujtim Mateli: Kënga e Luftës së Vlorës

Kujtim MATELI

Kënga e Luftës së Vlorës

         Vlora, Vlora, Vlora, Vlora,
          rroki armët, bëja forra!
           .........................................
         Vlora, Vlora, Vlora, Vlora,
          Bjeri, më të lumtë dora!

    Poemë

Hyrje

Këngë moj, mbushe një shekull,
Siç linde ashtu ke mbetur.
Këngë me kryet përpjetë,
Këngë e viteve njëzetë.
Këngë e besës te flamuri,
Këngë ku rinohet burri.
2
Lakmi e zezë si katrani,
Ç`kërkon në Vlorë italiani!?
Itali syri me perde,
Pse i shkele këto vende!?
Mitraloz, bomba e topa,
Rënkon deti, rënkon toka.

KËNGA E PARË

-Këngë, ku janë ato fillime?
-Dukatit erë trëndeline.
Dukati dielli me rreze,
Çeli rrugën e një shprese.
Burra, gra çuar në këmbë,
Lidhur si malet e rëndë.
2
Maji ishte në të dalë,
Dyqind burra luftëtarë.
Dyqind burra flakë rrufeje,
Zemërimi gjer në deje.
Ishin trima s`i bën nëna,
Lindur për halle të rënda.
3
Mbledhur burrat te Kuvendi,
Trimërinë nuk e mban vendi.
Kuvend me status të lartë,
I jep Luftës Komandant.
Guximi në fron është ngjitur,
Shikon bijtë që ka lindur.
4
Gjiri Vlorës rrotull male,
Histori mijravjeçare.
Çika tempull për Hyjninë,
Pasaportë për lashtësinë.
Koha, kur e morëm zjarrin,
Të djegim armik qyqarin.

KËNGA E DYTË

Këngë moj, rritur në male,
Ku shkojnë vajzat si sorkadhe.
Burra rritur n`ato shkrepa,
Ku gjenezën ka legjenda.
Ku ka shkollën trimëria,
Ku ka vatrën krenaria.
2
Shushica valë argjendi,
Mbledhur burrat te kuvendi.
Flakë e zjarr mori lugina,
Kush i lindi ata trima?
Ç`qumësht u dhanë ato nëna,
Që thyen armët e rënda?

KËNGA E TRETË

-Këngë moj, valë Joniane,
Ç`u bën djemtë e asaj ane?
Ç`u bën djemtë e Çamërisë,
Që janë syri Shqipërisë?
-Ja, atje në Vlorë i kam,
Si fishekët në gjerdan.
2
Çamëri me plagë të rënda,
Shami zezat, ato nëna.
Një mbret me 40 milionë,
S'do të ik nga Vlora jonë.
Prit o mbret, ti gjeneral,
Me sy ta shikosh hatanë.
3
Zien urrejtja si vullkani,
Mbledhur barinjtë te stani.
Rinia uratën merr,
Pleqërisë i lë kopenë.
Tok me ta dhe djem të tjerë,
Rrugës Vlorës bëhen erë.

KËNGA E KATËRT

Këngë moj, kushtrim lirie,
N`ato male labërie.
Bie një fyell, mbledhur te kënga,
Ndizet zjarr stani dhe tënda.
Shkrep një armë e çelet dera,
Bëhen bashkë një mijë të tjera.
2
Labëri mali me borë,
Mblidhi djemtë e shko në Vlorë.
Vlorë e bukur, kryelartë,
Luftë ditë e luftë natë.
Koha nofull egërsire,
Na kërkon trojet ilire.

KËNGA E PESTË

-Këngë moj, me krahë shqiponje,
I njeh bijtë e asaj zone,
Ku shkon Vjosa me furi,
Ku plaku ndjehet i ri?
-Lanë fëmijët në gjumë,
Krenari Vlorës i shpunë.
2
O ju malet e Përmetit,
Ku është portë e Universit.
Kombit i dhe dijetarë,
Sypatremburit luftëtarë.
Bekuar qofsh moj Trebeshinë,
Ku vet Zoti ka shtëpinë.

KËNGA E GJASHTË

Vlorë moj si lule stralli,
Po vijnë bijtë nga Skrapari.
Janë të shumtë sa malet zgjohen,
Udhës Beratit shumohen.
Lavdi pastë kush lë shtëpinë
Dhe lufton për Shqipërinë.

2

Këngë moj, maja mbi male,
Këngë e Vlorës legjendare.
Aty bijtë e Toskërisë,
Flamurmbajtësit e lirisë.
Gjëmon deti dallgë e valë,
I çon Vjosa mijëra fjalë.
3
Mbi Gramoz-n`Apolloni,
Vende që bën histori.
Jeta, vdekja në një pe,
Bij të lindur për Atdhe.
Botë e keqe e lakmisë,
Priti bijtë e Shqipërisë!
4
Ç`janë ata? Nga larg po vijnë,
Mbi kuaj kaluan Shkumbin.
Lidhur në fjalë e në besë,
Këmbë armiku të mos mbesë.
Një merak e kanë në ballë,
Ta zënë Vlorën sa më parë.

KËNGA E SHTATË

Moj Evropë mbushur me dreqër,
Ç'të ka bëre ty kombi vjetër!?
Ç`qëllim ke, pse prish kufijtë,
Pse ia zgjat derrit turinjtë?
Pse s`i thua Italisë,
Ç`do bregdetit Shqipërisë!?
2
Moj Evropë, kafka pa mëndje,
Kush derdh gjak nën hijen tënde!?
Pse s`i thua grek mavrisë,
Larg nga jugu Shqipërisë!
Dhe ti serb, ngjitu përpjetë,
Lëria shqiponjës foletë!
3
I njeh Evropë këto vende,
Ku ke patur zemrën tënde!?
Vendi ku u lind Dodona,
Ku dritë morën vatrat tona.
Ku njeriu u bë njeri,
Me ligje në shoqëri.

KËNGA E TETË

-Këngë moj, fllad i lirisë,
Çu bë luani Salarisë?
-Mblodhi djemtë nga Tepelena,
Trimat si nëpër legjenda.
Vlorë moj po vjen Selami,
Vetëtimë mbi maja mali.
2
Ç`është ky lab kështu me huqe,
Topi bam ai bën tutje.
Ç`është ky lab me bij furtune,
Dridhen telat poshtë një gune.
Ç`është ky lab që s`di ç`është frika,
E kapi topin nga gryka.
3
Selam t`u largoft` e liga,
Balli burrërisë me çika.
Dridhet dheu, Vlora dridhet,
Në strofull bisha përdridhet.
Mos Selam.., mos bëj përpara!
.....................
Pjell` e keqe t'u shoft` fara!
4
-Vlorë moj, trimat ku vanë,
Ku e ke Selam Musanë?
-Te kënga e Labërisë
Dhe te zemra e rinisë.
Do t'i ruaj sa të jetë jeta,
Si yjet që ndrijnë mbi shkrepa.

KËNGA E NËNTË

U tërhoq deti nga bregu,
E pushoi këngën dyfeku.
Ish një djalë në male rritur,
Si shqiponjë kishte zbritur.
Po luftonte ball` për ballë,
Mbi llogoret me ushtarë.
2
Ç`oshëtin në breg të detit?
Luftojnë djemtë e Përmetit.
Rritur me libra në gji,
Librat që bën Shqipëri.
Thyhet,..... vdekje rrënjë dala,
Djemtë e Vjosës shkojnë përpara.
3
I pabesë fytyrë meiti,
Djemtë e Mallakastrës priti.
Pa guxo e para dil,
Ta pret kokën mor qafir.
Njeriu shkon e ndërron jeta,
Tek Atdheu rron e vërteta.

KËNGA E DHJETË

Shushica zinxhir argjendi,
Dridhen kodrat, gjëmon vendi.
Zjarr këtej e zjarr matanë,
Lufton biri me babanë.
Italian,... dru që s`ha pyka,
Po të vjen laku te gryka.
2
Në front gratë kanë shkuar,
Plagë trimash mbajnë në duar.
I lë burri amanet:
Ma rrit çupën siç je vet.
Ma rrit djalin për vatan
Dhe për luftë, dhe për stan.
3
Kotë e bardhë, tymi i zi,
Prapa topit vdekja rri.
Italian, shko futu brenda!
S`luftojnë armët, lufton zemra.
Do bëhet e jona Kota,
E jona, kur u lind bota.

KËNGA E NJËMBËDHJETË

Këngë moj, zgjuar më mban,
Më shpie larg e më sjell pranë.
Vargu yt zjarr i lirisë,
Është flamur` i Shqipërisë.
Është dritë në natë të keqe,
Është baruti për dyfeqe.
2
-Këngë moj, ç` thotë Kanina?
-Djem të zgjuar e burra trima.
E han armikun me dhëmbë,
E shkelin vdekjen me këmbë.
Si shqiponja mbi bedena,
Me gjak ilirian në vena.

KËNGA E DYMBËDHJETË

Këngë, ngjitu në kurorë,
Betejë e fundit në Vlorë.
Zjarr nga toka, zjarr nga deti,
Qafë thyer mbeti mbreti.
Këtej bijtë bien dëshmorë,
Andej vrasës dhe mizor.
2
Kënga para, në ballë burri,
Shtiza ku qëndron flamuri.
Në fshatra vetëm fëmia,
Njësh kolonë ecën liria.
Me flamur të kuq te dora,
Duke thirrur: Vlora! Vlora!
3
Komandant Qazim Koculi,
Përpara armiqtë i vuri.
Zëri i tij si bubullimë
I ndjek pas, përdhe i shtrin:
Bën vaki ktheheni prapë,
Ua përdredh qafën si patë!
4
Vlorë moj ç`u prenë ç`u grinë,
Liria me robërinë.
S`ishin pushkët, ishte zemra
Që mposhti armët e rënda.
Ishte Vlorë e Pavarësisë,
Fytyra e trimërisë.

MBYLLJE

Këngë moj, ç`shikon tek unë?
Jam si gjyshi në furtunë.
Këngë moj, qofsh e bekuar,
Me gjak trimash fjalët shkruar.
Mali, kodra, fusha, lumi,
Vendet ku i zuri gjumi.
2
Këngë moj, ç`kërkon nga unë?
Si ata mbetsha në gjumë.
Me flamur të kuq në dorë,
T`më rrinë malet si kurorë.
Përmbi krye qiell lirie,
Poshtë një copëz Shqipërie.

Maj-gusht 2020