Kulturë
Aurel Dasareti: Ne kemi kujtimet tona, ato nuk do të vdesin kurrë
E merkure, 02.07.2025, 06:55 PM
Ne kemi kujtimet tona, ato nuk do të vdesin kurrë
Nga
Aurel Dasareti, USA, ekspert i
shkencave ushtarake-psikologjike
Njerëzit janë të vetmet
krijesa tek të cilat emocionet janë të lidhura me kujtimet. Kujtimet
janë jeta, të terrorizuarit dhe të zhdukurit e pafajshëm i takojnë
historisë dhe zemrave të dëshmitarëve okular, familjarëve dhe dashamirëve!
***
Me frazën "kujtimet janë jeta" kam theksuar se
sa të rëndësishme janë kujtimet në formësimin e përvojës sonë të jetës. Ajo
sugjeron që kujtimet nuk janë vetëm përvoja të ruajtura në mënyrë pasive, por
se ato kontribuojnë në mënyrë aktive në ndjenjën tonë të identitetit, kuptimit
dhe vazhdimësisë. Pa kujtime, do të humbnim një pjesë të rëndësishme të vetes
dhe të kuptimit tonë për botën. Secili prej nesh ka kujtime për një anëtar të
familjes ose të afërm, miq, shokë, kolegë që nuk janë më me ne. Fati është i
njëjtë, sot jemi gjallë por jeta ka një fund. Kemi kujtime për ata që nuk janë
më me ne, por edhe pasardhësit tanë do të kenë kujtime për ne kur të jemi në
botën tjetër. Prandaj, tema në fjalë është e përgjithshme, kujtimet janë jetë,
pavarësisht faktit se ka disa mënyra për ta interpretuar frazën:
•
Kujtimet përcaktojnë se kush jemi:
Përvojat tona, si pozitive ashtu edhe negative, formojnë
vlerat, qëndrimet dhe reagimet tona. Ato janë themeli i personalitetit tonë dhe
i vetë-kuptimit tonë.
•
Kujtimet japin kuptim:
Duke kujtuar ngjarjet e kaluara, ne mund të shohim
modele, të mësojmë nga gabimet tona dhe të vlerësojmë kohërat e mira. Kjo i jep
kuptim jetës sonë dhe na ndihmon të orientohemi drejt së ardhmes (të lundrojmë
në të ardhmen).
•
Kujtimet krijojnë vazhdimësi:
Kujtimet janë ura lidhëse midis të kaluarës, të tashmes
dhe të ardhmes. Ato na japin një ndjenjë lidhjeje dhe vazhdimësie, edhe kur
përballemi me sfida ose ndryshime.
•
Kujtimet janë një burim:
Në kohë të vështira, kujtimet e përvojave të mira mund të
na japin ngushëllim, shpresë dhe motivim. Ato gjithashtu mund të përdoren si
një burim në terapi dhe në punën me kujtesën për të përpunuar traumën ose për
të promovuar shëndetin mendor. Ato gjithashtu mund të përdoren si burim në
terapi dhe punën e kujtimeve për të përpunuar traumën ose për të promovuar
shëndetin mendor.
•
Kujtimet janë të gjalla:
Kujtimet nuk janë statike. Ato mund të ndryshojnë dhe të
ndikohen nga përvoja dhe perspektiva të reja. Kjo i bën ato një pjesë dinamike
dhe të rëndësishme të përvojës sonë të jetuar.
Në praktikë, mund të lehtësohet
krijimi dhe ruajtja e kujtimeve të mira përmes masave të ndryshme, të tilla si
dokumentimi i ngjarjeve (foto, video, ditarë), ndarja e kujtimeve me të tjerët
dhe pjesëmarrja në aktivitete që ofrojnë përvoja pozitive. Në kujdesin për
demencën, puna e kujtesës përdoret në mënyrë aktive për të ndihmuar njerëzit me
demencë të mbajnë kontaktin me të kaluarën e tyre dhe të ruajnë identitetin e
tyre.
***
Koha kalon. Kujtimet kthehen. Së bashku me prindërit e mi
vizituam atdheun e paraardhësve tanë, Shqipërinë.
Shkodër.
Po binte shi. Varret e prindërve të gjyshit i nderuam me buqeta me lule. Një
varrezë në shi ishte gjëja më e trishtueshme për të parë, sepse shiu na bëni të
mendojmë për lotët. Ndërsa dielli i ngroh fushat, ndërsa lisi fryn, varri fsheh
të vdekurin, ndërsa zemra e gjallë i rreh! E tash e fsheh dheu i zi, dhe bari i
blertë i mbuloi varrin. Atdheu ynë i bukur, o tokë e dashur heroike, lavdia e
vjetër e gjyshit, që të jetë gjithmonë i lumtur! Edhe në jetën pas vdekjes...