Kolec Traboini: Haki Taha në kujtimet e Prenk Grudës

HAKI TAHA

në kujtimet e Prenk Grudës

Nga Kolec P. Traboini

Populli ynë ka nxjerrë gjithmonë nga gjiri i vet njerëz të sakrificave e në shërbim të çështjes kombëtare e për qëndresë burrnore, tue përballua me vetmohim vështirësitë ashtu siç asht tue i përballua me vetmohim e tue qendrue granit-heroizmi populli i Kosovës.

I frymëzuem natyrisht prej bijëve e bijave të tij si Haki Taha, duke ecur në gjurmët e Azem e Shote Galicës, të Gjon Serreqit e Marie Shllakut e me qindra të tjerë heronj e dëshmorë që luftuan për Kosovën, për Shqipërinë Etnike. Ata u desh të përballonin në këtë luftë jo vetëm pushtuesit sllav, por edhe komunistat shqiptarë të coroditun me kryetarin e tyre të degjeneruar, sllavo-komunistin, shkatrruesin e Kombit, Enver Hoxha.

Për kryetrimin Haki Taha mund të flasish e shkruash një libër të tërë, por unë po marr përsipër veç një kujtim të shkurtër nga njohja e miqësia në rininë time shkollore e më pas.

Ishte prej Gjakove, që ka qenë gjithmonë një çerdhe e shqiptarizmit. Hakiun e njoha për herë të parë në konviktin "Malet Tona" në Shkodër, mandej na ra për disa vjet me kalue së bashku në Normale të Elbasanit e Shkollën Teknike në Tirane, gjatë pushimeve shkollore.

Hakiu ishte i gjatë e i hollë me një trup të hijshëm burrnor. Ishte i dashtun e shumë i njerëzishëm, por i padurueshëm me ata që anonin nga e majta, duke mendue se kështu i shërbenin Kosovës e Shqipërisë Etnike. Bile një here u ngatërrue keq me Asim Vokshin e gjithnjë i kritikonte Emin Durakun e Xheladin Hanën, tue ju thanë se Rusët kanë ndryshue kryeqytetin e taktiken, por kanë gjithmonë të njëjtën strategji pansllave, përpimjen e shqiptarëve për dalje në ujrat e ngrohta të Mesdheut e tjerë.

Fjalët e Hakiut ishin bindëse sepse ai thoshte të vërtetën pa zbukurime si dhe pa frikë. Fjala e tij zinte vend, dhe sytë e tij ishin imponues besimi. Nuk kishte shumë shokë, mbasi ai gjithnjë lexonte vepra frëngjisht, dhe nuk e kisha parë të lexonte shpesh libra të mësimeve shkollore, e megjithatë ai ishte përherë ndër të parët e klasës së tij, gja që e provon se ishte shumë i squet. Ka qenë shkrimtar i mprehtë e prozator e poet. Përshëndetja e Kosovës nga Qafa e Prushit 1938, në "Hylli i Dritës" është shumë mallëngjyese, një hymn i djelmënisë Shqiptare për Nanën Kosovë. Ma vonë shumë shkrime të tjera të botueme, apo dorëshkrime provojnë aftësitë e Hakiut si shkrimtar

Ai ndiqte gjurmët e Apostujve të Rilindjes. Fishta e Naimi ishin për të Ungjilli e Kurani, admironte Mjeden e Asdrenin, Prenushin e Çajupin. Interesant ishte për mue kur vinte Padër Anton Harapi e Fratel Gjoni me u takue me Haki Tahen në Normalen e Elbasanit e në Shkollën Teknike në Tiranë. Më 28 shkurt 1937, Hakiu formoi një celulë të fshehtë, në formë organizate, vetë i pestë: Haki Taha kryetar, Minush Lipovski, Zeki Shehi (të tre gjakovarë), Murat Llabunishti nga Struga e Prenk Gruda prej Malësisë së Madhe të Shkodrës. Ne ishim të gjithë të betuem për çdo gjë me e mbajt sekretin, me qenë të gatshëm po të ishte nevoja, me e dhanë jetën për kauzën e shejtë të Kosovës.

Duhej me u ruejt mos me ra në sy të Qeverisë së asaj kohe, e cila nuk lejonte manifestime për çeshtje të Kosovës as të vendeve të tjera etnike në robni në Jugosllavi e as për Çamërinë nën robërine greke. Qëllimi kryesor ishte me mbledhun lajme për gjendjen e terrorit në Kosovë, për krimet serbo-malazeze e maqedone mbi shqiptarët e pambrojtun. Mu në anën veriperëndimore në Fush Mbret ne Elbasan, ishin instalue nja 30 familje kosovare dhe me ta ishim për çdo jave, disa prej tyne pranuen me shkue në Kosovë meshehtas me marrë hetime mbi çdo gja që banin sllavët në damin e shqiptarëve.

Haki Taha kishte takime me disa personalitete në Tiranë dhe me freten në Shkodër. Ishte shumë aktiv dhe për çeshtje shqiptare nuk lodhej kurrë tue fole e punue. Thonte, duhet edhe ne shqiptarët të bashkohemi si bota e qytetnueme në Shqipni Etnike. Ai nuk ishte agresor e as urrejtës për hakmarrje, por vetëm për liri e bashkim të trojeve, sepse thonte s'ka Shqipni të madhe e as të vogël veç asaj ku ende janë shumica shqiptarë e shungullon amel gjuha shqipe.

Në Shqipni e në Kosovë Haki Taha pothuejse asht harrue nga terrori e nga propoganda komuniste e Enver Hoxhës me shokë, që janë përpjekje me vu në dukje Miladin Popoviçin, mësuesin e tyre si gjoja shqiptarofil ndërsa Haki Tahën si fashist e udbash. Kurse në mërgim asht fole e shkrue shume pak për Haki Tahën nga disa grupe e njerëz partinash, tue dashtë me paraqitë se Hakiu ka qenë me ta e asht i tyne. Mirëpo Haki Taha nuk ka pas grup e as parti, vetëm ka qenë shqiptar e për Shqipni Etnike.

Haki Taha i qëndroi besnik betimit dhe më 14 mars 1945, i hyn në zyrë në Prishtinë Miladin Popovicit, tue i thanë se mjaft ma i ke mashtrue e tradhetue shqiptarët dhe e vret.

Hakiu nuk ja duel me u arratis prej Prishtine, prandaj vret vehten. Minush Lipovski e Zeki Shehi kanë vdekur ndër tortura në Goli Otok, ndërsa Murat Llabunishtin, Sigurimi i Shqipnise e ka arrestue në Elbasan e dorëzue UDB-së jugosllave në Shkup ku e kanë mbyt me tortura, ndersa Prenk Gruda ka mbet dëshmitar i shokëve të tij dhe i shumë çështjeve tragjike shqiptare.

Asht fole se masakrimi i 5-6 mijë shqiptarëve në Tivar u ba ate ditë që Haki Taha vret Miladinin, gjoja për hakmarrje.

Prishtinën e hymnizoi gjaku i Haki Tahës - Hero dhe Tivari u la me gjakun e mijëra shqiptarëve të pafajshëm dëshmorë të Kombit Shqiptar.

Shkrimi i përgatitur nga Kolec P. Traboini

në Boston nga një bisedë telefonike me Prenk Grudën (1912- 1999) në Florida.  Botuar në "Albania Gazetë", Boston, Nr. 1 (26), vëll. 3, Janar 1998.

© K.P. Traboini 1998-2024